Türkiye’nin ‘Afrika Açılımı’: Yükseköğretimde Sahraaltı Afrikalı Öğrenci Hareketliliği (2013-2018)

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 56 - 68, 30.03.2020

Mehmet Baydemir

Öz

Her yıl milyonlarca öğrenci yeni fırsatlar yakalamak için farklı ülkeleri hedef olarak seçmekte ve hayallerinin peşinde koşmaktadır. Son yıllarda proaktif dış politikayı benimseyen Türkiye de uluslararası öğrencilerin yoğun bir şekilde tercih ettiği duraklardan biri haline gelmiştir. 2017/2018 eğitim öğretim yılında 125 bin uluslararası öğrenci Türkiye’deki eğitim kurumlarında eğitim görmüştür. 2013 yılından bu yana değerlendirildiğinde Türkiye’deki uluslararası öğrenci varlığındaki artışın 2 kattan daha fazla olduğu görülmektedir. 2005 yılında ‘Afrika Açılımı’nı başlatan Türkiye’ye Sahraaltı Afrika’dan gelen öğrenci sayısı son 5 yılda 3 kat artarak 11378 kişiye ulaşmıştır. Karabük ve Kastamonu Üniversiteleri Çad’a özel protokoller uygulayarak bu ülkeden gelen öğrenci sayısının artmasına büyük katkı sağlamaktadır. İnsani yardımla Somali’de önemli bir pozisyon yakalayan Türkiye, bu ülkeden 2300’ün üzerinde öğrenciye ev sahipliği yapmaktadır. Bununla birlikte, uluslararası öğrenci sayısını 350 bine çıkarıp uluslararası öğrenci varlığında ilk 5 ülkeden biri haline gelmeyi hedefleyen Türkiye’nin özellikle Sahraaltı’ndan gelen öğrencilere yönelik çözmesi gereken sorunlar bulunmaktadır. Yüzünü onlarca yıl sonra tekrar Afrika’ya dönen Türkiye’nin bu kıtadan gelen öğrencilere yönelik sosyal ve akademik bütünleşmeyi sağlaması ve ekonomik destek vermesi gerekmektedir. Sahraaltı Afrika’dan gelecek öğrenci sayısını artırmak isteyen Türkiye’nin önündeki engellerden biri de FETÖ’nün yaptığı antipropagandadır.

Anahtar Kelimeler

Sahraaltı Afrika, Uluslararası Öğrenciler, Yükseköğretim, Türkiye’nin Afrika Açılımı

Kaynakça

• Atar, C., Erdem, C. & Koçyigit, M. (2017). Experiences of international graduate and post-graduate students in the United Kingdom: The problems, expectations and suggestions of university students. Journal of Academic Social Science Studies, 57, 227-244.
• AXEL Harnet-Sievers, Stephen Marks ve Sanusha Naidu (ed.) (2010), “Chinese and African Perspectives on China in Africa”, Pambazuka Press, Kampala-Uganda.
• BÜYÜKGÖZE, H. (2016), Bir Etki Aracı Olarak Türk Yükseköğretiminin ‘Yumuşak Güç’ Bağlamında İncelenmesi, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Cilt 6/Sayı 1, syf 41-49.
• CHAPDELAINE , R ., and L. Alexitch (2004), “Social Skills Difficulty: Model of Culture Shock for International Graduate Students.” Journal of College Student Development 45(2): 167–84.
• ÇETİNSAYA, G. (2014), Büyüme, Kalite, Uluslararasılaşma: Türkiye Yükseköğretimi için Bir Yol Haritası (2. baskı). Yükseköğretim Kurulu Yayınları (Yayın No: 2014/2), Eskişehir.
• DAVUTOĞLU, A. (2001), Stratejik Derinlik: Türkiye’nin Uluslararası Konumu. Aksaray, İstanbul: Küre Yayınları.
• DERVİN, F., Du, X., & Härkönen, A. (Eds.) (2018), International Students in China: Education, Student Life and Intercultural Encounters, Palgrave Macmillan. Palgrave Studies on Chinese Education in a Global Perspective,
• GÜRÜZ, K. (2008), Hıgher Educatıon And Internatıonal Student Mobılıty In The Global Knowledge Economy, State University of New York Press, Albany
• IRUNGU , J . (2011), Engaging College Students for Success: International Students in U.S. Higher Education Institutions. Saarbrücken: LAP-Lambert Academic Publishing.
• LEE , J. , and T. Opio (2011) “Coming to America: Challenges and Difficulties Faced by African Student Athletes.” Sport, Education and Society 16(5): 629–44.
• POYRAZLI, S. , and K. Grahame (2007), “Barriers to Adjustment: Needs of International Students within a Semi-Urban Campus Community.” Journal of Instructional Psychology 34(1): 28–45.
• TATAR , S (2005), “Classroom Participation by International Students: The Case of Turkish Graduate Students.” Journal of Studies in International Education 9(4): 337–55
• UDEF (2018), Yeni Türkiye’nin Uluslararası Öğrenci ve Mezun Politikası Ne Olmalıdır? (Tespitler ve Çözüm Önerileri)
• WEB Türkiye Cumhuriyeti Dış İşleri Bakanlığı [MFA] (2018), Türkiye-Afrika İlişkileri, 25 Ekim 2018 tarihinde http://www.mfa.gov.tr/turkiye-afrika-iliskileri.tr.mfa adresinden alındı.
• KARABOĞA, K. (2017), ‘Eğitimde sıcak ‘Afrika’ dalgası esiyor’, 21 Ekim 2018 tarihinde https://www.dunya.com/egitim/egitimde-sicak-afrika-dalgasi-esiyor-haberi-365680 adresinden alındı.
• Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi, 10-20 Ekim 2018 tarihlerinde https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden alındı.
• Maarif Vakfı, 18 Ekim 2018 tarihinde https://www.turkiyemaarif.org adresinden alındı.
• İhlas Haber Ajansı (İHA), ‘Tüm dünyada uluslararası öğrenci sayısı yüzde 200 arttı’, 26 Ekim 2018 tarihinde http://www.iha.com.tr/haber-tum-dunyada-uluslararasi-ogrenci-sayisi-yuzde-200-artti-742947/ adresinden alındı.
• Institute of International Education (2017). Open doors data: International Students 2017, 11 Ekim 2018 tarihinde https://www.iie.org/Research-and-Insights/Open-Doors/Data/International-Students/Places-of-Origin adresinden alındı.
• Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı [YTB] (2018), Uluslararası Öğrenci Hareketliliği, 16 Ekim 2018 tarihinde https://www.ytb.gov.tr/uluslararasi-ogrenciler/uluslararasi-ogrenci-hareketliligi adresinden alındı.
• Milliyet, ‘Cumhurbaşkanı Erdoğan: Hedefimiz 350 Bin Misafir Öğrenci’, 16 Ekim 2018 tarihinde http://www.milliyet.com.tr/cumhurbaskani-erdogan-hedefimiz-350-istanbul-yerelhaber-2794580/ adresinden alındı.
• Thıs Day Lıve, ‘FG Summons Turkish Ambassador over Detention of Nigerian Students’, 11 EKİM 2018 tarihinde http://www.thisdaylive.com/index.php/2016/10/07/fg-summons-turkish-ambassador-over-detention-of-nigerian-students/ adresinden alındı.
• Sabah Gazetesi, ‘İthal ajanlar sınır dışı’, 1 Ekim 2018 tarihinde http://www.sabah.com.tr/egitim/2016/09/28/ithal-ajanlar-sinir-disi adresinden alındı.
• T24, ‘Milliyet yazarı: Fethullah'ın getirdiği yabancı öğrenciler başımızı ağrıtacak, çok ülkeyle aramız bozulacak’, 1 Ekim tarihinde http://t24.com.tr/haber/milliyet-yazari-fethullahin-getirdigi-yabanci-ogrenciler-basimizi-agritacak-cok-ulkeyle-aramiz-bozulacak,363444 adresinden alındı.
• Anadolu Ajansı, 'FETÖ bağlantısı tespit edilen öğrencilerin bursları kesilecek', 2 Ekim 2018 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/feto-baglantisi-tespit-edilen-ogrencilerin-burslari-kesilecek/621359 adresinden alındı.
• Karabük Üniversitesi, ‘Karabük Üniversitesi, Çad ile olan iş birliğini genişletiyor’, 22 Ekim 2018 tarihinde https://kulliye.karabuk.edu.tr/12368-2/ adresinden alındı.