Media Literacy as an Interdisciplinary Approach: A Review of Theses Produced in Turkey

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 3, 277 - 290, 29.11.2020

Songül Omur , Mehtap Uyar

Öz

DİSİPLİNLERARASI YAKLAŞIM OLARAK MEDYA OKURYAZARLIĞI: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN TEZLER ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Günümüzde, özellikle de son dönemlerde, medya okuryazarlığı kavramına birçok disiplin ve araştırmacı tarafından yoğun ilgi gösterilmeye başlanmıştır. Bu bağlamda, medya okuryazarlığıyla ilgili çok sayıda ulusal ya da uluslararası düzeyde kitaplar, makaleler, tezler yayınlanmakta ve çeşitli konferanslar, toplantılar, kamu politikaları gerçekleştirilmektedir. Disiplinlerarası bir alan olan medya okuryazarlığının konu edildiği bu çalışma, Türkiye’de medya okuryazarlığı kavramını ele alan yüksek lisans ve doktora tezlerinin genel profilini ortaya koymayı ve bu araştırmaların yıllar içerisinde geçirdiği değişimi incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma kapsamına, Türkiye’de bulunan üniversitelerde hazırlanmış olan ve medya okuryazarlığı konusunda tamamlanmış tüm lisansüstü tezler dâhil edilerek, herhangi bir tarih sınırlaması yapılmamıştır. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi (2020)’nin İnternet sitesinden genel tarama modeli kullanılarak erişilen tezler, sayıları, türleri, yıllara göre dağılımları, dilleri, üniversiteleri, konuları, anabilim dalları ve amaçları doğrultusunda araştırılmıştır. Elde edilen veriler, içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda, medya okuryazarlığı konusunda çalışılan tezlerin sayısında büyük bir artış yaşandığı ve yüksek lisans türünde olan tezlerin doktora türünde olanlara göre sayıca çok fazla olduğu ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte, tezler en çok eğitim ve öğretim konusunda yazılırken; anabilim dalı olarak ise tezlerin, en çok Gazetecilik ve Radyo Televizyon ve Sinema Anabilim Dallarında yazıldığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

medya okuryazarlığı, disiplinlerarası, lisansüstü tezler

Kaynakça

• Akkor Gül, A. (2013). Avrupa Birliği’nde Medya Okuryazarlığı: Düzenleme ve Çalışmalarda Gözlemlenen Eğilimler, Online Academic Journal of Information Technology, Cilt 4, Sayı 11, ss. 15-33.
• Altun, A. (2008). Türkiye’de Medya Okuryazarlığı, İlköğretmen Eğitimci Dergisi, Sayı 16
• Avşar, Z., ve Demir, V. (2005). Düzenleme ve Uygulamalarla Medyada Denetim, Piramit Yayınları, Ankara.
• Avşar, Z., Kaya E.E. (2013). Medyanın iffeti, Ankara, Altınpost Yayınları.
• Buckingham, D. (2009). The Future of Media Literacy in the Digital Age: Some Challenges for Policy and Practice, Medienimpulse, Ausgabe, 2. (E. Tarihi, 10 Eylül 2020) http://medienimpulse.at/articles/view/143
• Bulger, M. and Davison, P. (2018). The Promises, Challenges and Futures of Media Literacy, Journal of Media Literacy Education, 10(1), 1-21.
• Ciurel, D. (2016). Media Literacy: Concepts, Aproaches and Competencies, Professional Communication and Translation Studies, 9, pp. 13-20.
• Fedorov, A. (2015). Media Literacy Education, Moscow: Information For All.
• Grace, J.D. (2005). Media Literacy: What, Why, and How? Educational Perspectives, 38(2), pp. 5-8.
• Hasdemir Asrak, T. (2012). Gelenekselden Yeni Medya Okuryazarlığına: Türkiye Örneğinde Bir Değerlendirme, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 2, Aralık, ss. 23-40.
• Hobbs, R. (1998). The Seven Great Debates in the media Literacy Movement, Journal of Communication; Winter 48, 1; pp. 16-32.
• Kamerer, D. (2013). Media Literacy, Communication Research Trends, Volume 32 No. 1
• Koltay, T. ( 2011). The Media and the Literacies: Media Literacy, Information Literacy, Digital Literacy, Media, Culture&Society, 33(2). pp. 211-222.
• Livingstone, S. (2004). What is Media Literacy? InterMedia 32(3): pp.18–20.
• Malik, S. (2008). Media Literacy and its Importance, Manzil Printers Posh Arcade, Islamabad.
• Önal, H. İ. (2007). Medya Okuryazarlığı: Kütüphanede Yeni Çalışma Alanı, Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 21(3), ss. 335-359.
• Potter, J. (2010). The State of Media Literacy, Journal of Broadcasting&Electronic Media, 54:4, pp.675-696.
• RTÜK ve MEB Talim ve Terbiye Kurulu (2006). İlköğretim Medya Okuryazarlığı Dersi Öğretim programı ve Kılavuzu, (E. Tarihi: 11 Eylül 2020), www.medyaokuryazarligi.gov.tr
• RTÜK, (2016). Medya Okuryazarlığı Araştırması, (E. Tarihi: 11 Eylül 2020)www.rtuk.gov.tr
• Silverblatt, A. vd. (1995). Media Literacy, Keys to Interpreting Media Messages, Digital Internatioanl media Literacy eBook Project, (E.Tarihi, 11 Eylül 2020), www.dimle.org Taşkıran Öncel, N. (2007). Medya Okuryazarlığına Giriş, 2. Baskı, Beta Yayıncılı, İstanbul.
• Thoman, E. and Jolls, T. (2004). Media Literacy-A National Priority for a Changing World, American Behavioral Scientist, Vol.48 No.1, September, pp. 18-29.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 11. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık. YÖK Ulusal Tez Merkezi (2020), https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/(E. Tarihi: 20.Mayıs 2020).