Sosyal Sermayenin Akademik Yolculuğu: “YÖK-Tez” Örnekleminde Bibliyometrik Bir Analiz

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 42 - 57, 31.03.2022

Cengizhan Aynacı

Öz

Fertlerin birbiriyle olan ilişkilerinin sonucunda elde ettikleri kazanımları ifade eden sosyal sermaye ortaya çıktığı günden bu yana multidisipliner bir karaktere bürünmüştür. Hemen her disiplin sosyal sermayeyi bakir bir çalışma alanı olarak değerlendirmiş, bu da kavramın sınır ötesi bir şekilde değerlendirilmesine imkân tanımıştır. Kavramın Türk literatüründe kullanılmaya başlanması, Batı bilim dünyasından bir nebze geç olsa da bugün sosyal sermaye üzerinde sıklıkla araştırma yapılan konulardan biri haline gelmiştir. Bu araştırmada, Türkiye’de sosyal sermaye konusunda yayınlanan lisansüstü tezler araştırmacı tarafından belirlenen alt problemler açısından incelenmiştir. Nicel araştırma yöntemine dayalı bibliyometrik analiz tekniği ile gerçekleştirilen araştırma kapsamında YÖK-TEZ veri tabanında yer alan, araştırma başlığında “sosyal sermaye” ya da “social capital” geçen toplam 242 lisansüstü tez incelenmiştir. Araştırma sonucunda sosyal sermayenin Türk literatüründe 2004 yılından bu yana üzerinde çalışılan ve yıllar içerisinde popülerleşen bir konu olduğu, Türkiye’de hemen her bilim dalının ilgisini çektiği ve bu ilginin her geçen yıl daha da arttığını söylemek mümkündür. Bununla birlikte iktisadi ve idari bilimler alanlarında oldukça sık çalışılan sosyal sermayenin sosyal ve beşeri bilimleri temel alan disiplinler bünyesinde çalışmalar gerçekleştirilmesi, sosyal sermayenin kapsamının genişlemesine ve toplumsal meselelerin çözümünde sosyal sermayenin bir enstrüman olarak kullanılmasına imkan verecektir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal sermaye, Bibliyometrik analiz, YÖK-TEZ

Kaynakça

• Adler, P.S. ve Kwon, S.W. (2002). Social capital: Prospects for a new concept, The Academy of Management Review, 27, 17-40. DOI:10.5465/AMR.2002.5922314
• Al, U. (2008). Türkiye'nin bilimsel yayın politikası: Atıf dizinlerine dayalı bibliyometrik bir yaklaşım (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aynacı, C. (2021). Küregençleşme: Gençliğin küreselleşmesi sürecinde milli(leşemeyen) kültür, Sosyal Sağlık Dergisi, 1(1), 1-20. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/
• Besimoğlu, C. (2015). Türkiye'deki ziraat fakültelerinin tarımsal araştırma eğilimleri: 1996-2011 yıllarının bibliyometrik analizi (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Beşer, A. H. ve Hira, İ. (2017). Sosyal sermayeye eleştirel bakmak, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 23-37. DOI: 10.5578/jss.40368
• Coleman, J. S. (1990). Foundations of social theory. Social Forces, 69(2), 993. DOI: 10.2307/2579680
• Durgut, S. (2020). Türkiye'de yapılan akademik çalışmaların büyük veri araçları ile bibliyometrik analizi (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Evren, S. ve Kozak, N. (2014). Bibliometric analysis of tourism and hospitality related articles published in Turkey. Anatolia, 25(1), 61-80. DOI: 10.1080/13032917.2013.824906
• Ezentaş, N. (2021). Bilimsel atıf indeksinde yer alan üç endodonti dergisinin 2001-2005 ve 2016-2020 yılları arasındaki bibliyometrik analizi: kök kanallarının kemomekanik şekillendirilmesi ve doldurulması (Uzmanlık tezi). Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Ankara.
• Field, J. (2006). Sosyal sermaye (Çev. Bahar Bilgen, Bayram Şen). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Güneş Aslan, G. ve Güngör, F. (2019). Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye göç sonrası yaşadığı sorunlar: İstanbul örneği, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1602-1632, DOI: 10.26466/opus.558512
• Hanifan, L. J. (1916). The rural school community center, The Annals of the American Academy of Political and Social Science. NewPossibilities in Education, 67(1), 130-138. DOI: 10.1177/000271621606700118.
• Karaboğa, H. A. (2019). Örgütsel davranış araştırmalarının bibliyometrik analizi (Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kim, Juran ve Mcmillan, Sally. (2008). Evaluation of ınternet advertising research: A bibliometric analysis of citations from key sources. Journal of Advertising. 37(1), 99–112. DOI: 10.2753/JOA0091-3367370108
• Leana, C. R. ve Van Buren, H. J. (1999). Organizational social capital and employement practices, Academy of Management Review, 24 (3), 538-555. DOI: 10.2307/259141
• Lin, N. (1999). Building a network theory of social capital, Connections, 22(1), 28-51. Erişim adresi: http://citeseerx.ist.psu.edu/
• Lin, N. (2008). Building a network theory of social capital. In N. Lin, K. Cook, & R. S. Burt (Eds.) Social Capital Theory and Research (3–30). New Jersey: Aldine Transaction.
• McBurney, M. K. ve Novak, P. L. (2002). What is bibliometrics and why should you care?. In Professional Communication Conference, IPCC Proceedings. IEEE International, 108-114.
• Okuba, Y. (1997). Bibliometric ındicators and analysis of research systems: Methods and examples, OECD Science, Technology and Industry Working Papers, 1997/01, OECD Publishing.
• Özinönü, A.K. (1970). Growth in Turkish positive basic sciences, 1933-1966. Ankara: Middle East Technical University.
• Özköse, H. (2017). Yönetim bilişim sistemleri alanının Türkiye ve Dünya'daki bibliyometrik analizi ve haritası (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü, Ankara.
• Pepworh, J. ve Nash, M. (2009). Finding ‘a safe place to cry: A reweiev of research and Evidence informing social work with refugees and new settlers in Aotearoa New Zealand, Aotearoa New Zealand Social Work, 21(1-2), 48-59. DOI:10.11157/anzswj-vol21iss1-2id319
• Portes, A. (1998). Social capital: Its origins and applications in modern sociology, Annual Review of Sociology, 24, 1-24. DOI: 10.1146/annurev.soc.24.1.1
• Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics?, Journal of Documentation, 25(4), 348-349. Erişim adresi: https://scholar.google.co.uk/
• Satır, A. (1998). Bibliyometrik çözümleme (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şan, M. K. ve Şimşek, R. (2011). Sosyal sermaye kavramının tarihsel - sosyolojik arkaplanı, Akademik İncelemeler Dergisi, 6(1), 88-110, DOI: 10.17550/AID.74968.
• Winter, I. (2000). Literature survey. I. Winter (Ed), in Social capital and social policy in Australia. Melbourne: Australian Institute of Family Studies.
• Yıldırım Kırbacı, G. (2022). Bilimsel okuryazarlık ile ilgili akademik çalışmaların bibliyometrik analizi ve PISA sonuçları ile ilişkisi (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. (2021). Öğrenim Düzeylerine Göre Öğrenci Sayısı, Erişim adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/