Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Sürdürülebilir Yaşama Yönelik Farkındalıklarının İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 33 - 42, 31.03.2023

Yakup Azrak

Öz

Bu araştırmanın amacı ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir yaşama yönelik farkındalık düzeylerini incelemektir. Araştırmada tarama modelinden yararlanılmıştır. Araştırmaya 2021-2022 eğitim öğretim yılında Adıyaman il merkezinde 4 farklı ortaokulda öğrenim gören 467 8. sınıf öğrencisi katılmıştır. Çalışma grubunun seçiminde basit seçkisiz örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Ayça Akgül ve Aydoğdu (2020) tarafından geliştirilen “Sürdürülebilir Yaşama Yönelik Farkındalık Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde betimsel istatistikler, ilişkisiz örneklemeler t testi ve ilişkisiz örneklemler için tek faktörlü varyans analizinden yararlanılmıştır. Araştırmada ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir yaşama yönelik farkındalıklarının orta düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir yaşama yönelik farkındalıkları ile cinsiyetleri ve kardeş sayıları arasında anlamlı bir fark olmadığı sonucuna da ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir yaşama yönelik farkındalıklarını yükseltmeye yönelik etkinliklerin yapılması ve ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir yaşama yönelik farkındalıklarının orta düzeyde olmasının nedenlerini ortaya koymaya çalışan araştırmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir yaşam, sürdürülebilir kalkınma, ortaokul öğrencileri

Examination of the Sustainable Living Awareness of Secondary School 8th Grade Students'

Öz

The aim of this research is to examine the sustainable living awareness levels of secondary school 8th grade students. Scanning model was used in the research. In the 2021-2022 academic year 467 8th grade students studying at 4 different secondary schools in Adıyaman city center participated in the research. Simple random sampling method was used in the selection of the study group. The “Sustainable Living Awareness Scale” developed by Ayça Akgül and Aydoğdu (2020) was used as a data collection tool in the research. In the analysis of the data obtained, descriptive statistics, independent samples t-test and one-way anova were used. In the research, it was concluded that the secondary school 8th grade students' awareness of sustainable living is at a moderate level. In addition, it was concluded that there was no significant difference between the sustainable living awareness of secondary school 8th grade students, their gender and the number of siblings. As a result of the research, it is recommended to carry out activities to increase the sustainable living awareness of secondary school 8th grade students and to conduct research that tries to reveal the reasons for the secondary school 8th grade students' sustainable living awareness of at a moderate level.

Anahtar Kelimeler

Sustainable living, sustainable development, secondary school students

Kaynakça

• Altınbay, A. (2007). Çevresel maliyetlerin raporlanması. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, (11), 1-11.
• Ayça Akgül, F. ve Aydoğdu, M. (2020). Ortaokul öğrencileri için sürdürülebilir yaşama yönelik farkındalık ölçeğinin geliştirilmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 10(2), 378-393.
• Benli Özdemir, E. ve Arık, S. (2013). Ortaokul öğrencilerinin benlik saygı düzeylerinin ve sürdürülebilir çevreye yönelik tutumlarının incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi, (XVI), 641-655.
• Benli Özdemir, E. ve Arık, S. (2018). Çocukların üstbilişsel farkındalıkları ile sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 3(1), 1-22.
• Bilgili, M. Y. (2017). Ekonomik, ekolojik ve sosyal boyutlarıyla sürdürülebilir kalkınma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(49), 559-569.
• Bozlağan, R. (2005). Sürdürülebilir gelişme düşüncesinin tarihsel arka planı. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (50), 1011-1028.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Demir, Y. ve Atasoy, E. (2021). Ortaokul öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik algılarının incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(3), 1688-1702.
• Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu. (1991). Ortak Geleceğimiz. Ankara: Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını.
• Ergün, T. ve Çobanoğlu, N. (2012). Sürdürülebilir kalkınma ve çevre etiği. Ankyra: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 97-123.
• Eryılmaz, T. (2011). Sürdürülebilir kalkınma kavramı ve Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma (Yüksek lisans tezi). Başkent Üniversitesi, Avrupa Birliği ve Uluslararası İlişkiler Enstitüsü, Ankara.
• Faiz, M. ve Bozdemir Yüzbaşıoğlu, H. (2019). Öğretmen adaylarının sürdürülebı̇lı̇r kalkınma farkındalıkları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(4), 1255-1271.
• Gökmen, A. (2014). Sürdürülebilir kalkınma için eğitim: Öğretmen adaylarının tutumları ile ilişkili olan faktörler (Gazi Eğitim Fakültesi örneği) (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gürlük, S. (2010). Sürdürülebilir kalkınma gelişmekte olan ülkelerde uygulanabilir mi?. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(2), 85-99.
• Hopkins, C. & McKeown, R. (2002). Education for sustainable development: An international perspective. In T. Daniella, B. S. Robert, F. John & S. Danie (Eds.), Education and sustainability responding to the global challenge (pp. 13-24). International Union for Conservation of Nature.
• Kanmaz, D. (2019). 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutumları ve tutumlarla ilişkili faktörler (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi (28. baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Kılıç, S. (2012). Sürdürülebilir kalkınma anlayışının ekonomik boyutuna ekolojik bir yaklaşım. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (47), 201-226.
• Klauer, B. (1999). Defining and achieving sustainable development. The International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 6(2), 114-121.
• Kula, E. (1998). History of environmental economic thought. London: Routledge.
• Mengi, A. ve Algan, N. (2003). Küreselleşme ve yerelleşme çağında bölgesel sürdürülebilir gelişme. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Nemli, E. (2004). Sürdürülebilir kalkınma: Şirketlerin çevresel ve sosyal yaklaşımları. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Okumuş, İ. (2013). Yeşil ekonomi göstergeleri açısından Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma performansı (Yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Olayinka, O. T. (2020). Social studies students’ knowledge, attitude and practice of concepts of sustainable development in Ondo City, Nigeria. International Journal of Financial, Accounting, and Management, 1(4), 221-233.
• Özsoy, A. (2021). Öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma farkındalıklarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Öztürk Demirbaş, Ç. (2015). Öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma farkındalık düzeyleri. Marmara Coğrafya Dergisi, (31), 300-316.
• Scoullos, M. J. (2010). Education for sustainable development: The concept and its connection to tolerance and democracy. In N. Anastasia, A. Taisha & M. Farid (Eds.), Education for sustainable development challenges, strategies and practices in a globalizing world (pp. 47-63). Sage Publication.
• Şen, H., Kaya, A. ve Alpaslan, B. (2018). Sürdürülebilirlik üzerine tarihsel ve güncel bir perspektif. Ekonomik Yaklaşım, 29(107), 1-47.
• Tıraş, H. H. (2012). Sürdürülebilir kalkınma ve çevre: Teorik bir inceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 57-73.
• Türer, B. (2010). Fen bilgisi ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma farkındalıklarının belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). (2005). United Nations Decade of Education for Sustainable Development (2005-2014): International Implementation Scheme (Report No. ED/DESD/2005/PI/01). https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000148654
• United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). (2006). Framework for the UNDESD International Implementation Scheme (Report No. ED/DESD/2006/PI/1). https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000148650
• Yavuz, V. A. (2010). Sürdürülebilirlik kavramı ve işletmeler açısından sürdürülebilir üretim stratejileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 63-85.
• Yeni, O. (2014). Sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma: Bir yazın taraması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 181-208.