Alcohol Consumption and Addiction in the Context of the Problems It Causes: A Quantitative Research on University Students in Samsun Province

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 17, 30.06.2025

Ahmet Gökçen , Buse Çalış , Betül Şeyma Akgün

Öz

It is observed that alcohol consumption is increasing among university students in Turkey in general and Samsun in particular, and this situation turns into alcohol addiction in many individuals. It is known that this situation, which is based on various socio-economic reasons, has many negative social consequences such as turning to crime and violence and damaging social relations beyond various health problems. The aim of this study is to determine the reasons for alcohol consumption, consumption and addiction dimensions and negative consequences of alcohol consumption among university students studying in Samsun province. In the study, quantitative method was used in order to increase representativeness depending on the subject and the population. The survey technique was used to determine the existence and effect of multiple independent variables and to reach this large population. The population of the study consists of university students studying in Samsun and consuming alcohol, and the sample consists of 500 university students studying in Samsun and consuming alcohol. Since numerical data on university students who consume alcohol were not available, the sample of the study, which will be determined by snowball sampling, consisted of university students who consume alcohol and were selected from the places where university students are concentrated in the city. Within the scope of the study, the data obtained from the questionnaires prepared within the framework of the Turkish adaptation of the Alcohol Addiction Severity Scale developed by Tim Stockwell et al. (1983), which Betül Akyel et al. determined in their study (2018) to be a valid and reliable measurement tool in Turkey, were processed into the SPSS 22 program and analyzed descriptively. As a result of the study, it was observed that the frequency of alcohol consumption and addiction increased the loss of health, isolation, irregular life, and tendency to violence and crime.

Anahtar Kelimeler

Alkol Tüketimi , Alkol Bağımlılığı , Üniversite , Samsun , Nicel Araştırma.

Proje Numarası

1919B012207120

Yol Açtığı Problemler Bağlamında Alkol Tüketimi ve Bağımlılık: Samsun İli Üniversite Öğrencileri Üzerine Nicel Bir Araştırma

Öz

Tüm dünyada olduğu gibi genelde Türkiye’de özelde Samsun’da üniversite öğrencileri arasında alkol tüketiminin giderek arttığı gözlemlenmekte ve birçok bireyde bu durum alkol bağımlılığına dönüşmektedir. Çeşitli sosyo-ekonomik nedenlere dayandırılan bu durumun yol açtığı çeşitli sağlık problemleri olmasının ötesinde suça ve şiddete yönelme, toplumsal ilişkileri zedeleme gibi birçok olumsuz sosyal sonuçlar doğurduğu bilinmektedir. Bu araştırmanın amacı Samsun ilinde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin alkol tüketim nedenlerini, tüketim ve bağımlılık boyutlarını ve olumsuz sonuçlarını saptamaktır. Araştırmada konuya ve evrene bağlı olarak temsiliyeti arttırmak adına nicel yöntem kullanılmıştır. Birden çok bağımsız değişkenin varlığını ve etkisini saptayabilmek ve bu geniş kitleye ulaşabilmek için anket tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Samsun ilinde öğrenim gören ve alkol tüketen üniversite öğrencileri, örneklemini ise Samsun ilinde öğrenim gören ve alkol tüketen 500 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Alkol tüketen üniversite öğrencilerine ilişkin sayısal veriye ulaşılamadığı için kartopu örneklem ile belirlenecek olan araştırmanın örneklemini, kentin üniversite öğrencilerinin yoğunlaştığı mekanlarından seçilen ve alkol tüketen üniversite öğrencileri oluşturmuştur. Araştırma kapsamında Betül Akyel ve arkadaşlarının Türkiye’de geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu çalışmasında (2018) tespit ettiği Tim Stockwell ve arkadaşları (1983) tarafından geliştirilen Alkol Bağımlılığı Şiddeti Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması çerçevesinde hazırlanan anketlerden elde edilen veriler SPSS 22 programına işlenmiş ve betimsel olarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda alkol tüketim sıklığının ve bağımlılığının; sağlığın kaybını, yalnızlaşmayı, düzensiz yaşamı ve şiddete ve suça eğilimi artırdığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Alkol Tüketimi , Alkol Bağımlılığı , Üniversite , Samsun , Nicel Araştırma.

Etik Beyan

Samsun Üniversitesi Etik Kurulunun 28.11.2022 tarihli ve 2022-103 sayılı kararı ile etik izin alınmıştır

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

1919B012207120

Teşekkür

Desteklerinden dolayı TÜBİTAK'a teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akkaya, S. (2015). Muğla Üniversitesi Öğrencilerinin Alkol Kullanma Sıklığının Araştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4 (1), 44-52. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gumussagbil/issue/23835/253919
• Akyel, B., Aldemir, E., & Altıntoprak, A.E. (2018). Alkol Bağımlılığı Şiddeti Ölçeği: Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 29(3), 202-8.
• Arıcı, A., & Yaman, Ö. M. (2021). Gençlerde Alkol Kullanımı ve Kültürel Yapının Bağımlılığa Etkisi. Sosyal Çalışma Dergisi, 5(2), 71-89. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2148736
• Artaç Özdal, M., & Kırıkkaleli, Z. (2018). Alcohol, Crime and Suicide: Empirical Evidence From OECD Countries . Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi , Cilt: 16 Sayı: - Özel Sayı 1 , 255-263 . DOI: 10.11611/yead.448267
• Atakum Belediyesi (2020). “2020-2024 Stratejik Planı”. https://www.atakum.bel.tr/upload/files/202001301752stratejik_plan.pdf
• Başkurt, İ. (2012). Gençlik, Madde Bağımlılığı ve Korunma Yolları (Psiko-Sosyal Bir Yaklaşım). Journal of Istanbul University Faculty of Theology, 0 (8), https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuilah/issue/972/10954
• Beşirli, H. (2011). Gençlerin Alkol Tüketim Davranışları ve Bu Davranışlarını Etkileyen Faktörlerin Sosyolojik Analizi. Istanbul Journal of Sociological Studies(35), 85-118. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/100953
• Beyaz, A. (2014). Samsun Kentinin yeni gelişim alanları: Atakum, Atakent ve Kurupelit. Türk Coğrafya Dergisi, 0 (42), 59-72. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tcd/issue/21239/227892
• Dişsiz, M. (2015). Alkol Bağımlılığı ve Yaşam Kalitesi, JAREN, 1(2), 91-95.
• Gander, M. J., & Gardiner, H. W. (2001). Çocuk ve Ergen Gelişimi, Çev. Ali Dönmez vd., Ankara: İmge Kitabevi.
• Kılıç, O., Akbay, C., & Başer, U. (2020). Alcohol Consumption Among University Students: The Case of Ondokuz Mayıs University. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 35(2), 232-237. https://doi.org/10.7161/omuanajas.689016
• Kızıltaş, A., & Tuncay, T. (2021). Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32(3), 867-882. https://doi.org/10.33417/tsh.866844
• Koç Başaran, Y. (2017). Sosyal Bilimlerde Örnekleme Kuramı, ASOS Journal, 5(47), 480-495.
• Köroğlu, K. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Sıkıntıya Dayanma ve Alkol Kullanımı Arasındaki İlişkide Başaçıkmanın Rolü. Basılmamış Doktora Tezi. Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psikolojisi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Küliğ, D., & Engin, E. (2018). Alkol Bağımlılığı Sorunu Olanların Çocuklarının Yaşamsal Rolleri Ölçeği’nin Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Bağımlılık Dergisi. 18(3): 80-89.
• Mangır, M., Aral, N., & Baran, G. (1992). Üniversite Öğrencilerinin Alkol Kullanımlarının İncelenmesi. Gıda, 17(5).
• Yeşilay. (2021). “Öncelikle Kendin İçin Alkolden Uzak Dur (Lise)”. 9. Baskı, Ed. Alparslan Durmuş vd., İstanbul: Artpres Matbaacılık, https://tbm.org.tr/media/kitaplar/TBM_lise_alkol_icerik_web.pdf
• Yılmaz, G., İbiş, S., & Aktuğ, Z. B. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Sigara, Alkol ve Uyuşturucu Madde Kullanma Durumları. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 73-8