AFETE DUYARLI PEYZAJ PLANLAMASI, DEPREMLER VE TÜRKİYE

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 55 - 62, 30.06.2023

Fatma Ayçim Türer Başkaya

https://doi.org/10.53784/peyzaj.1316459

Öz

Kahramanmaraş kentinde, 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen depremlerin yıkıcı etkileri, sürdürülebilir afet yönetiminin önemini bizlere göstermiştir. Bu bağlamda, mekansal planlama ve tasarım disiplinlerinden biri olan peyzaj mimarlığı meslek disiplinin de afet yönetiminin disiplinler arası kurgusunda üstlenebileceği rolleri sorgulaması, hedeflerini tanımlayarak kapasitesini geliştirmesine ihtiyaç vardır.
“Türkiye ve Depremsellik”, “Afetlere Dair Hafıza”, “Afet Yönetim Döngüsü”, “Sürdürülebilirlik ve Çok Ölçekli Çalışmalar” ile “Afete Duyarlı Peyzaj Planlamasında Kentsel Açık Alanlar” olmak üzere beş tematik başlık üzerine kurgulanmış olan bu çalışma, deprem odaklı bir yaklaşımla afete duyarlı peyzaj planlama çalışmalarını irdelemektedir.
Bu çalışmada, hızlı değişen dönüşen kentler üzerinden hareketle; deprem öncesi, sırası ve sonrasında kentsel peyzaj planlaması ve açık alan sisteminin sunabileceği olanaklar çok ölçekli bir kurguda incelenerek, sürdürlebilirliğin teminine yönelik stratejiler sunulmuştur.

Bu çalışmada, hızlı değişen dönüşen kentler üzerinden hareketle; deprem öncesi, sırası ve sonrasında kentsel peyzaj planlaması ve açık alan sisteminin sunabileceği olanaklar çok ölçekli bir kurguda incelenerek, sürdürlebilirliğin teminine yönelik stratejiler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Afete Duyarlı Peyzaj Planlaması, Deprem, Çok Ölçekli Çalışmalar, Sürdürülebilirlik

DISASTER SENSITIVE LANDSCAPE PLANNING, EARTHQUAKES AND TURKIYE

Öz

The devastating effects of the earthquakes that took place in Kahramanmaraş on February 6, 2023, showed us the importance of sustainable disaster management. Thus, as one of the spatial planning and design disciplines, there is a need for landscape architecture to question the roles it can play in the interdisciplinary setting of disaster management, define its goals and develop its capacity.
This study is based on five thematic titles: “Turkey and Seismicity”, “Memory of Disasters”, “Disaster Management Cycle”, “Sustainability and Multi-Scale Studies”, and “Urban Open Spaces in Disaster Sensitive Landscape Planning” and examines disaster-sensitive landscape planning studies by an earthquake-focused approach.
Based on the rapidly changing and transforming cities, this study examines the possibilities of urban landscape planning and the open space system within a multi-scale approach before, during, and after the earthquake and offers strategies for establishing sustainability.

Anahtar Kelimeler

Disaster Sensitive Landscape Planning, Earthquake, Multi-Scale Studies, Sustainability

Kaynakça

• AFAD (2022) Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu (Erişim tarihi: 15.05.2023)
• Allan, P. ve Bryant, M. (2011). Resilience as a framework for urbanism and recovery. Journal of Landscape Architecture, 6(2), 34-45
• Emre, Ö., Duman, T. Y., Özalp, S., Şaroğlu, F., Olgun, Ş., Elmacı, H., & Çan, T. (2018). Active fault database of Turkey. Bulletin of Earthquake Engineering, 16(8), 3229–3275. https://doi.org/10.1007/s10518-016-0041-2
• Erdik, M, Tümsa, M. B. D, Pınar, A., Altunel, E, Zülfikar, A. C. (2023). A preliminary report on the February 6, 2023 earthquakes in Türkiye. https://doi.org/10.32858/temblor.297
• Gerdan, S., Şen, A. (2019). Afet ve Acil Durumlar İçin Belirlenmiş Toplanma Alanlarının Yeterliklerinin Değerlendirilmesi: Kocaeli, İzmit Örneği. İDEALKENT, 10(28), 962–983. doi:10.31198/idealkent.514077
• Gülen, L., Pinar, A., Kalafat, D., Özel, N., Horasan, G., Yilmazer, M., & Işikara, A. M. (2002). Surface Fault Breaks, Aftershock Distribution, and Rupture Process of the 17 August 1999 İzmit, Turkey, Earthquake. Bulletin of the Seismological Society of America, 92(1), 230–244. https://doi.org/10.1785/0120000815
• Ishikawa, M. (2002). Landscape planning for a safe city. ANNALS OF GEOPHYSICS, 833-841.
• İPA ve İBB (2023) İstanbul Deprem Çalışma grubu toplantısı raporu, İstanbul Planlama Ajansı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İPA Yayınları
• JICA ve İBB. (2002). Türkiye Cumhuriyeti İstanbul İli Sismik MikroBölgeleme Dâhil Afet Önleme/Azaltma Temel Planı Çalışması. https://depremzemin.ibb.istanbul/calismalarimiz/tamamlanmis-calismalar/istanbul-ili-sismik-mikro-bolgeleme-dahil-afet-onleme-azaltma-temel-plani-calismasi/ (Erişim tarihi: 07.12.2022)
• Kadıoğlu, M., 2011. Afet Yönetimi: Beklenilmeyeni Beklemek, En Kötüsünü Yönetmek. T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayını, İstanbul.
• Kadıoğlu, M. (2008). Modern, Bütünleşik Afet Yönetimin Temel İlkeleri. (Ed. Kadıoğlu, M. ve Özdamar, E.) Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri. JICA Türkiye Ofisi Yayınları. S.1-34
• Kahraman, S., Polat, E. Ve Korkmazyürek, B. (2021). Afet Yönetim Döngüsündeki Ana Terimler, Avrasya Terim Dergisi, 2021, 9 (3): 7 – 14
• Kent Araştırmaları Enstitüsü (2020). https://belediyehizmetrehberleri.org/, TC Cumhurbaşkanlığı Yerel Yönetim Politikaları Kurulu (Erişim tarihi: 15.03.2023)
• Küresel Amaçlar (2023). Sürdürülebilir Kalkınma için Küresel Hedefler. https://www.kureselamaclar.org/ erişim 05.04.2023
• Turer Baskaya, F.A. (2015) Disaster sensitive landscape planning for the coastal megacity of Istanbul. Jornal of Coastal Coast Conservation. 19, 729–742. https://doi.org/10.1007/s11852-014-0365-5
• UNDRR. 2023a. Definition of resilience. Sendai Framework Terminology on Disaster Risk Reduction, https://www.undrr.org/terminology/resilience (Access date: 15.05.2023)
• UNDRR. 2023b. Definition of response. Sendai Framework Terminology on Disaster Risk Reduction, https://www.undrr.org/terminology/response (Access date: 15.05.2023)
• UNDRR. 2023c. Definition of recovery. Sendai Framework Terminology on Disaster Risk Reduction, https://www.undrr.org/terminology/recovery (Access date: 15.05.2023)
• UNDRR. 2023d. Definition of disaster risk reduction. Sendai Framework Terminology on Disaster Risk Reduction, https://www.undrr.org/terminology/disaster-risk-reduction (Access date: 15.05.2023)
• UNDRR (2020). Integrating Disaster Risk Reduction and Climate Change Adaptation in the UN Sustainable Development Cooperation Framework: Guidance Note on Using Climate and Disaster Risk Management to Help Build Resilient Societies, Geneva: UNDRR
• Uyar, H. E. ve Özkan, E., (2023). Deprem Sonrası İlk Durak: İstanbul’da Toplanma Alanlarına Dair Bir İnceleme. Afet ve Risk Dergisi, 6(1), 226-242.