Postpartum Dönemdeki Kadınların Pandemi Sürecinde Sosyal Destek Düzeyleri, Ruh Sağlığı Durumları ve İlişkili Faktörler

Yıl 2022, , 278 - 285, 29.12.2022

Özlem Kaplan , Fulya Çağlı

https://doi.org/10.18863/pgy.1188621

Öz

Çalışmada postpartum dönemdeki kadınların pandemi sürecinde sosyal destek düzeylerini, ruh sağlığı durumlarını ve ilişkili faktörleri belirlemek amaçlanmıştır. Tanımlayıcı türde yapılan çalışmanın verileri 12 Mayıs-27 Haziran 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Çalışma bir üniversite hastanesinde doğum yapan postpartum dönemdeki 264 anne ile yapılmıştır. Veriler Kişisel bilgi formu, Genel Sağlık Anketi (GSA-28) ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (SDÖ) kullanılarak toplanmıştır. Annelerin GSA-28 anketi toplam puan ortalaması 5,70±5,44 olup, %47,3’sinin ruh sağlığını riskli olarak algıladığı belirlenmiştir. Annelerin yaş, eğitim düzeyi, sigara kullanımı, aile ve arkadaş ilişkisi, gebeliğin istenme durumu, daha önce psikolojik sorun yaşama durumlarına göre GSA-28 puan dağılımlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmaktadır. Ayrıca SDÖ ile ilişkili faktörler incelendiğinde eğitim düzeyi, maddi durumu, arkadaş ilişkisi, daha önce psikolojik sorun yaşama durumlarının istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Annelerin ruh sağlığı durumları ile sosyal destek düzeyleri arasında ise pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Sonuç olarak annelerin neredeyse yarısı ruh sağlı açısından riskli durumdadır. Annelerin bazı tanıtıcı özellikleri genel sağlık durumları ve sosyal destek düzeylerini etkilemektedir. Elde edilen bu bulgulara göre ruh sağlığı durumları riskli olan annelere aileleri ve sağlık personelleri tarafından daha fazla sosyal destek verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Anne, pandemi, postpartum, ruh sağlığı, sosyal destek

Destekleyen Kurum

Destekleyen bir kurum bulunmamaktadır.

Social Support Levels, Mental Health Status and Related Factors in Postpartum Women During the Pandemic

Öz

The aim of this study was to determine the social support levels, mental health status and related factors of women in the postpartum period during the pandemic process. The data of the descriptive study were collected between 12 May and 27 June 2022. The study was conducted with 264 postpartum mothers who gave birth in a university hospital. Data were collected using Personal Information Form, General Health Questionnaire (GHQ-28) and Multidimensional Scale of Perceived Social Support (SDS). The total mean score of the mothers' GHQ-28 questionnaire was 5.70±5.44, and it was determined that 47.3% of them perceived their mental health as risky. There is a statistically significant difference in the GHQ-28 score distributions according to the mothers' age, education level, smoking, family and friend relations, desired pregnancy status, and previous psychological problems. In addition, when the factors related to SBL were examined, it was determined that the level of education, financial situation, friend relationship, and previous psychological problems were statistically significant. There is a positive and significant relationship between mothers' mental health status and social support levels. As a result, almost half of the mothers are at risk for their mental health. Some introductory characteristics of mothers affect their general health status and social support levels. According to these findings, it is recommended that more social support be given to mothers with risky mental health conditions by their families and health personnel.

Anahtar Kelimeler

Mental health, mother, pandemic, postpartum, social support

Kaynakça

• Alshikh Ahmad H, Alkhatib A, Luo J. (2021). Prevalence and risk factors of postpartum depression in the Middle East: A systematic review and meta–analysis. BMC pregnancy and childbirth, 21(1), 1-12.
• Aytac SH, Yazici S. (2020). The effect of social support on pregnancy and postpartum depression. International Journal of Caring Sciences, 13(1), 746.
• Bağcı S, Altuntuğ K. (2016). Problems experienced by mothers in postpartum period and their associations with quality of life. Journal of Human Sciences, 13(2), 3266-3279.
• Bay H. (2015). Doğum sonu dönemde algılanan sosyal desteğin maternal uyku kalitesine olan etkisinin değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). İzmir, Ege Üniversitesi.
• Chen Q Li, W, Xiong J, Zheng X. (2022). Prevalence and risk factors associated with postpartum depression during the COVID-19 pandemic: A literature review and meta-analysis. International journal of environmental research and public health, 19(4), 2219.
• Cömert D, Bingöl FB. (2021). Postpartum Akut Stresin, Sosyal Destek ve Depresif Belirti Düzeyi ile İlişkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(2), 502-509.
• Çeber TE, Pektaş İ, Dikici İ. (2002). İzmir ili Bornova ilçesinde doğum yapmış kadınların doğum sonrası depresyon durumları ve bu durumu etkileyen etmenlerin incelenmesi. VIII. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı, 858-861.
• Danaci EA., Dinç G, Deveci A, Seyfe Şen F, İçelli İ. (2002). Postnatal depression in Turkey: epidemiological and cultural aspects. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 37(3), 125-129.
• Dib S, Rougeaux E, Vázquez‐Vázquez A, Wells JC, Fewtrell M. (2020). Maternal mental health and coping during the COVID‐19 lockdown in the UK: Data from the COVID‐19 New Mum Study. J Gynecol Obstet, 151(3), 407-414.
• Evagorou O, Arvaniti A, Samakouri M. (2016). Cross-cultural approach of postpartum depression: manifestation, practices applied, risk factors and therapeutic interventions. Psychiatr Q, 87(1), 129-154.
• Ghaedrahmati M, Kazemi A, Kheirabadi G, Ebrahimi A, Bahrami M. (2017). Postpartum depression risk factors: A narrative review. Journal of education and health promotion, 6.
• Goldberg DP, Hillier VF. (1979). A scaled version of the General Health Questionnaire. Psychological medicine, 9(1), 139-145. Goldstein E, Brown RL, Lennon RP, Zgierska AE. (2022). Latent class analysis of health, social, and behavioral profiles associated with psychological distress among pregnant and postpartum women during the COVID‐19 pandemic in the United States. Birth.
• Harrison V, Moulds ML, Jones K. (2022). Perceived social support and prenatal wellbeing; The mediating effects of loneliness and repetitive negative thinking on anxiety and depression during the COVID-19 pandemic. Women and Birth, 35(3), 232-241.
• Inandi T, Bugdayci R, Dundar P, Sumer H Sasmaz T. (2005). Risk factors for depression in the first postnatal year. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 40(9), 725-730.
• Karasek D, Baer RJ, McLemore MR, Bell AJ, Blebu BE, Casey JA, Jelliffe-Pawlowski LL. (2021). The association of COVID-19 infection in pregnancy with preterm birth: a retrospective cohort study in California. The Lancet Regional Health-Americas, 2, 100027.
• Kılıç C. (1996). Genel Sağlık Anketi: Güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 7(1), 3-9.
• Kurt A, Söyler HÇ. (2021). Covid-19 stresi altındaki annelerde maternal bağlanma ve önleyici müdahale yöntemleri. Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology, 3(4), 304-313.
• Mathers C, Loncar D. (2006). Projections of global mortality and burden of disease from 2002 to 2030. PLoS Medicine, 3(11), 442.
• Motlagh ME, Shirvani SDN, Hassanzadeh-Rostami Z, Torkestani F, Rabiee SM, Amiri HA, Radpooyan L. (2020). Prevalence, associated factors and consequences of unwanted pregnancy in Iran. Iranian Journal of Public Health, 49(8), 1530. Hodo DW. (2006). Kaplan and Sadock’s comprehensive textbook of psychiatry. American Journal of Psychiatry, 163(8), 1458-1458.
• Obrochta CA, Chambers C, Bandoli G. (2020). Psychological distress in pregnancy and postpartum. Women and Birth, 33(6), 583-591.
• Oskovi-Kaplan ZA, Buyuk, GN, Ozgu-Erdinc, AS, Keskin HL, Ozbas A, Moraloglu Tekin O. (2021). The effect of COVID-19 pandemic and social restrictions on depression rates and maternal attachment in immediate postpartum women: A preliminary study. Psychiatric Quarterly, 92(2), 675-682.
• Pınar ŞE, Polat Ş. (2019). Postpartum dönemde algılanan sosyal desteğin posttravmatik stres ve anne bebek bağlılığı ile ilişkisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(3), 448-456.
• Rahaman ST. (2020). A Review on the effect of COVID-19 in pregnant women. Pharmaceutical and Biomedical Research, 6, 17-26.
• Shorey S, Chee CYI, Ng ED, Chan YH, San Tam WW, Chong YS. (2018). Prevalence and incidence of postpartum depression among healthy mothers: A systematic review and meta-analysis. Journal of Psychiatric Research, 104, 235-248.
• Şentürk V. (2008). Gebelik ve doğum sonrası dönemde sık görülen ruhsal bozukluklar. Kriz Dergisi, 16, 25-34.
• Tartıcı E, Beydağ KD. (2022) Gebelerin pandemi sürecinde algıladıkları stres ve psikolojik iyi oluş düzeyleri ilişkisi. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 4(1), 42-49.
• Tuncer SF. (2021). COVID-19 pandemisinde gebelerin psikolojik iyilik halleri. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 18(3), 921-926.
• Yılmaz M, Dilan Y. (2021). Gebelik ve postpartum dönemde kadın ruh sağlığı: Derleme çalışması. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(1), 93-100.
• Yücel Ü. (2018). Doğum sonu dönem ve bakım. In: Çalık KY, Çetin FC. Eds. Normal doğum ve sonrası dönem. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi; 2018, 223-238.
• Zhou J, Havens KL, Starnes CP, Pickering TA, Brito NH, Hendrix CL, Smith BA. (2021). Changes in social support of pregnant and postnatal mothers during the COVID-19 pandemic. Midwifery, 103, 103162.
• Zimet GD, Dahlem NW, Zimet SG, Farley GK. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of personality assessment, 52(1), 30-41.