BibTex RIS Kaynak Göster

Skin Picking Disorder

Yıl 2014, Cilt: 6 Sayı: 4, 401 - 428, 06.11.2014
https://doi.org/10.5455/cap.20140425062934

Öz

Skin picking disorder is not a dermatological disorder and it is a table characterized with picking skin excessively and repetitively, leading to damage in skin tissue. Unlike normal picking behaviour, psychogenic skin picking is repetitive and it can lead to severe damage in the skin and even complications which constitute vital danger. While some patients define frequent but short lasting picking attacks, others define rarer attacks which last a few hours. Skin picking disorder, which is not included in the classification systems up to DSM-5 as a separate diagnosis category, is included as an independent diagnosis in Obsessive Compulsive Disorder and Associated Disorders category in DSM-5. In case reports, open label studies and double blind studies selective serotonin reuptake inhibitors are shown to be effective in the treatment of skin picking disorder. Mostly, cognitive-behaviourial techniques are used and have been proven to be useful in psychotherapy. Habit reversal is one of the behaviourial techniques which are frequently applied, give positive results in which well-being state can be maintained.

Kaynakça

  • İlaç Çalışma deseni Doz Sonuç Duke (1983) [90] Pimozid Olgu bildirimi 4 mg/gün Belirtilerde gerileme Lienemann ve Walker
  • (1989) [100] Naltrekson Olgu bildirimi 50 mg/gün Belirtilerde gerileme Garnis-Jones ve ark. (2000) [92]; Gupta ve Gupta (2000, 2001);[93,94] Christensen (2004) Seedat ve ark. (2001)
  • İnositol (sitalopramla birlikte) Olgu bildirimi 18 g/gün Belirtilerde gerileme Sasso ve ark (2006)
  • Riluzol (Fluoksetinle birlikte) Olgu bildirimi 200 mg/gün Belirtilerde gerileme Carter ve Shillcutt (2006) [95] Aripiprazol (venlafaksinle birlikte) Olgu bildirimi 10 mg/gün Belirtilerde gerileme Grant ve ark (2007)
  • Lamotrijin Açık etiketli, 24 hastayla yürütülen çalışma 200-300 mg/gün Hastaların 2/3’sinde belirtilerde gerileme Spiegel ve ark (2009)
  • Paliperidon (fluoksetinle birlikte) Olgu bildirimi 6 mg/gün Belirtilerde düzelme Jafferany ve ark (2010) [103] Topiramat Olgu bildirimi, 2 hasta 200mg/gün Belirtilerde düzelme yok Grant ve ark (2010c)
  • Lamotrijin Çift kör plasebo kontrollü çalışma,32 hasta Glutamaterjik ajanların psikojenik deri yolma’daki etkinliğiyle ilgili ilk yayın Sasso ve arkadaşlarına aittir.[57] Çalışmacılar, psikojenik deri yolmanın yanı sıra OKB, major depresif bozukluk, anoreksiya nervoza ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılarıyla tedavi görmekte olan bir hastaya riluzol vermişlerdir. Daha önce birçok antidepresan, duygudurum düzenleyicisi ve antipsikotiği tek başına ya da kombine olarak kullanan bu hasta önceki tedavilerden yararlanmamıştır. Hasta aynı zamanda iki aydır, 80 mg/gün fluoksetin ve 40 mg/gün amfetamin/dekstroamfetamin kullanmaktadır. Hastada halen dikkat eksikliği hiperaktivite bulguları olmadığından amfetamin/dekstroamfetamin azaltılarak 3 hafta içinde tamamen kesilmiştir. Riluzol 100 mg/gün olarak başlanıp daha sonra 200 mg’a çıkarılmıştır. Dört hafta içinde yeme bozukluğu belirtilerinde, OKB’de ve deri yolmada önemli ölçüde düzelme olduğu saptanmıştır. Glutamat, merkezi sinir sisteminde ödül döngüsü üzerinde etkili olabilen bir nörotransmitterdir. Riluzol glutamat üzerinde modülatör etki gösterir. Karşı konulamayan dürtüler ve kompulsif davranışın gerçekleşmesiyle birlikte gerginliğin yatışması OKB, yeme bozuklukları, psikojenik deri yolma ve madde bağımlılığının ortak fenomonolojik özelliğidir. Çalışmacılar riluzolün, mezolimbik dopaminerjik ödül yolaklarında modülatör etki göstererek hem yolmanın şiddetini hem de kompulsif belirtileri azaltmış olabileceği yorumunu yapmışlardır. Glutamatı düzenleyen ajanların borderline kişilik bozukluklu hastaların kendilerine zarar verici davranışlarında ve trikotillomanide etkili olmasının da bu varsayımı desteklediğine dikkat çekmişlerdir. Olgu bildirimlerinden elde edilen veriler N-asetilsistein gibi glutamaterjik ajanların da, tedavi için umut verici olduğunu göstermektedir.[49] Glutamaterjik ajanların psikojenik deri yolma’daki etkinliğiyle ilgili daha net sonuçlara ulaşabilmek için kontrollü klinik çalışmalar yapılması gerekmektedir. Grant ve arkadaşları,[10] glutamat üzerinden etkili olan bir başka ajan lamotrijinin psikojenik deri yolma’daki etkinliğini değerlendirmişlerdir. Çıkış noktaları, lamotrijinin Na+ ve Ca+ kanallarını inaktive ederek anormal nöron ateşlenmesini baskılaması ve artmış glutamat salınımını inhibe etmesidir. Glutamat modülatörlerinin bazı OKB olgularında etkili olduğu gösterilmiştir. Oniki hafta süren açık-etiketli çalışmaya 24 hasta alınmış, 20’si tamamlayabilmiştir. Lamotrijin, 25 mg/gün dozunda başlanmış, hastanın verdiği yanıta göre kademeli olarak arttırılıp 300 mg/güne kadar çıkarılmıştır. Etkinliği değerlendirmek için gün içinde deri yolmayla geçen zamanın azalması birincil ölçüt olarak alınmıştır. Oniki haftanın sonunda hastaların yaklaşık 2/3’sinde belirtilerde önemli ölçüde düzelme olmuştur. Çalışmacılar sonuç olarak, psikojenik deri yolmanın farklı alt tipleri bulunabileceğine (otomatik yolma ya da bilinçli farkındalık olmadan yolma ve dürtüsel yolma) ve bu alt tiplerin tedaviye yanıtlarının farklı olabileceğine dikkat çekmişlerdir. [10] Deri yolma bozukluğu olan 32 hastaya, 12 hafta süren randomize, çift kör, plasebo kontrollü bir çalışmada monoterapi olarak lamotrijin verilmiştir. Lamotrijin dozu, 12.5 mg/ gün’ den 300 mg/gün’ e kadar arttırılmıştır. Deri yolma belirtileri ve işlevsellik, NE-YBOCS ve psikososyal işlevsellik ölçekleriyle değerlendirilmiştir. NE-YBOCS puanlarında %35 ya da daha fazla azalma tedaviye yanıt olarak kabul edilmiştir. Sonuç olarak, lamotrijin ve plasebo arasında anlamlı fark saptanmamıştır. Bu çalışmada, lamotrijine yanıt verenlerle yanıt vermeyenler karşılaştırıldığında lamotrijine yanıt veren grubun başlangıç değerlendirmelerinde bilişsel esnekliklerinin daha bozuk olduğu görülmüştür. Yazarlar bu sonuçları, lamotrijinin güvenilir ve iyi tolere edilebilir olduğu ancak deri yolma bozukluğunda bütünüyle etkili olmadığı, bununla birlikte bilişsel esnekliği daha bozuk olan bir alt grupta etkili olabileceği şeklinde yorumlamışlardır.[102] Topiramat nöronal eksitabilite üzerine inhibitör etkilidir, GABAerjik transmisyonu arttırır, Na ve Ca kanallarını inhibe eder. Başka türlü adlandırılamayan yaygın gelişimsel bozukluğu olan iki hastaya deri yolma bozukluğu için topiramat tedavisi başlanmıştır. Doz, 12 hafta içinde 200mg/gün’e kadar arttırılmıştır. Her iki hastada da deri yolma üzerine olumlu etki görülmemiştir. Hastalardan birinde tedavinin 3.ayının bitiminde derisini ısırma davranışının eklenmesi üzerine topiramat kesilmiş, deri yolması devam etmekle birlikte 6 hafta sonra ısırma sona ermiştir. Çalışmacılar, topiramatın deri yolma bozukluğunun tedavisindeki yeri için çift kör, randomize, kontrollü çalışmalara gereksinim olduğunu vurgulamışlardır.[103] Psikojenik deri yolmada ilaç tedavilerinin etkinliğini ve bipolar bozukluk gibi ektanıların tedaviye yanıtı nasıl etkilediğini anlamak için daha fazla sayıda ve geniş örneklem gruplarının alındığı, çift-kör, plasebo kontrollü çalışmalar yapılması gerekmektedir. Bugünkü bilgilerimize dayanarak, yolmanın niteliğinin (kompulsif, dürtüsel, karma ya da otomatik, dürtüsel gibi) tedaviye yanıtı öngörüp öngörmediğine ilişkin net bir şey söylenememektedir. Söz gelimi kompulsif özellikleri ön planda olan hastalar SSRI’lara yanıt verirken dürtüsel özellikleri ön planda olanlar daha geniş spektrumdaki antidepresanlara, duygudurum düzenleyicilerine ya da antipsikotiklere yanıt verebilirler. Dürtüsel yolmada ilaçlar, otomatik yolmada davranışçı yöntemler daha etkili olabilir.[10] Psikoterapi Tedavide en çok bilişsel-davranışçı teknikler kullanılmakta ve yararlı olmaktadır. Stereotipilerin bilişsel-affektif düzeneklerle harekete geçtikleri esasına dayanılarak geliştirilen bilişsel-davranışçı yöntemlerin; içgörü yönelimli ve davranış modifikasyonunu içeren eklektik yaklaşımların ve bilişsel-davranışçı yöntemler esas alınarak internet ortamında oluşturulan kendine yardım gruplarının yararlı olduğu bildirilmiştir.[4,67,104] “Alışkanlığın tersine döndürülmesi” (habit reversal) sıklıkla uygulanan, iyi sonuçlar alınan ve iyilik halinin sürdürülebildiği davranışçı tekniklerden birisidir.[105-107] Psikojenik Deri Yolmada Değerlendirme ve Tedavi Rehberi Değerlendirme Yolma ataklarıyla ilgili ayrıntılı öykü alın a. yolunan bölgenin lokalizasyonu b. zamanlama (örn: başlangıç yaşı, seyri, atakların sıklığı ve süresi, daha çok günün hangi saatlerinde olduğu vb.) c. yolma yöntemi (örn: parmakla mı yolunuyor, makas, törpü gibi aletler kullanılıyor mu ?) d. yolmanın şiddeti (örn: tıbbi komplikasyonlar gelişmiş mi ?) e. yolma davranışını kolaylaştıran durumlar (örn: stresörler, tetikleyici etken ya da deri duyumları var mı ?) f. yolma davranışının içeriği (örn: hangi durumlarda ortaya çıkıyor ?) g. etkileyen etkenler (örn: neler daha kötüleştiriyor ya da daha olumlu etkiliyor) h. yolma eyleminden önce, eylem sırasında ve sonrasında ortaya çıkan düşünceler, duygular Dürtüsel ve/ya da kompulsif özellikleri değerlendirin Yeterli bir dermatolojik değerlendirme yaptırın ve söz konusu belirtilere neden olabilecek diğer tıbbi ya da psikiyatrik nedenleri araştırın. Eşlik eden başka bir psikiyatrik hastalık olup olmadığını araştırın. Eğer altta yatan tıbbi bir hastalıktan kuşkulanıyorsanız hastayı dermatoloji birimine yönlendirin. Belirtilere yol açabilecek bir psikiyatrik bozukluk varsa (örn: beden dismorfik bozukluğu ya da sanrısal bozukluk gibi) tedavi edin. Ektanı varsa tedavi edin (örn: duygudurum ya da anksiyete bozuklukları gibi). Özellikle kompulsif özelliklerin ön planda olduğu hastalarda SSRI’leri ile bir tedavi denemesi yapın. Pruritus yakınması ön planda olan hastalarda trisiklik bir antidepresanla tedavi denemesi yapın. Antidepresanlar etkili olmazsa naltrekson ya da olanzapini tedavi seçeneği olarak düşünün. Alışkanlığın tersine döndürülmesi yöntemini uygulamayı deneyin Psikiyatrik tedavinin yanı sıra hastayı dermatoloji birimine yönlendirerek ülser, skar ve ekskoriasyonlar ya da akne vulgaris gibi lezyonların da eş zamanlı tedavi edilmesi sağlanmalıdır. Görünümünün mükemmel olmadığını ya da kötü göründüğünü düşünen bir kişide ülser ya da skar dokusu deri-yolmayı agrave edebilir. Lezyonların ortadan kalkmasını ya da küçülmesini sağlayan dermatolojik girişimler hastanın kendilik imajını da olumlu yönde etkileyecektir. [108] Sonuç Psikojenik deri yolma, yakın zamana kadar sınıflandırma sistemlerinde ayrı bir tanı kategorisi olarak yer almaması, hastaların belirtilerini saklama eğilimleri ve daha çok dermatoloji kliniklerine başvurmalarından dolayı ruh sağlığı çalışanlarının gözünden kaçabilen bir tablodur. DSM-5’de ayrı bir tanı kategorisi olarak yer alması hastalık belirtilerinin daha kolay tanınması ve konuyla ilgili çalışmaların ivme kazanmasında, etkili olabilir. Söz konusu çalışmalar hastalığın yaygınlığı, nedenleri ve tedavisine ilişkin bilgi birikimine katkıda bulunacaktır. Kaynaklar Odlaug BL, Grant JE. Clinical characteristics and medical complications of pathologic skin picking. Gen Hosp Psychiatry 2008; 30:61-66.
  • Odlaug BL, Grant JE. Pathological Skin Picking. in Trichotillomania, Skin Picking, and Other Body-Focused Repetitive Behaviors,1. Baskı (Eds JE Grant, DJ Stein, DW Woods, NJ Keuthen):21-41. Washington DC., American Psychiatric Publishing, 2012.
  • Gupta MA, Gupta AK, Haberman HF. Neurotic excoriations: a review and some new perspectives. Compr Psychiatry 1986; 27:381-386.
  • Wilhelm S, Keuthen NJ, Deckersbach T, Engelhard IM, Forker AE, Baer L. Self-injurious skin picking: clinical characteristics and comorbidity. J Clin Psychiatry 1999; 60:454-459.
  • Keuthen NJ, Deckersbach T, Wilhelm S, Hale E, Fraim C, Baer L et al. Repetitive skin-picking in a student population and comparison with a sample of self-injurious skin-pickers. Psychosomatics 2000; 41:210-215.
  • Arnold LM, Auchenbach MB, McElroy SL Psychogenic excoriation: clinical features, proposed diagnostic criteria, epidemiology and approaches to treatment. CNS Drugs 2001; 15:351-359.
  • Weintraub E, Robinson C, Newmeyer M. Catastrophic medical complication in psychogenic excoriation. South Med J 2000; 93:1099-1101
  • O’Sullivan RL, Phillips KA, Keuthen NJ, Wilhelm S. Near-fatal skin picking from delusional body dysmorphic disorder responsive to fluvoxamine. Psychosomatics 1999; 40:79-81.
  • Kim DI, Garrison RC, Thompson G. A near fatal case of pathological skin picking. Am J Case Rep 2013; 14:284-287.
  • Grant JE, Odlaug BL, Kim SW. Lamotrigine treatment of pathologic skin picking: an open-label study. J Clin Psychiatry 2007; 68:1384-1391.
  • Keuthen NJ, Jameson M, Loh R, Deckersbach T, Wilhelm S, Dougherty DD. Open-label escitalopram treatment for pathological skin picking. Int Clin Psychopharmacol 2007; 22:268-274.
  • Çalıkuşu C, Yücel B, Polat A, Baykal C. Psikojenik deri yolmanın psikiyatrik bozukluklarla ilişkisi: karşılaştırmalı bir çalışma. Turk Psikiyatri Derg 2002; 13:282-289.
  • Bienvenu OJ, Samuels JF, Riddle MA, Hoehn-Saric R, Liang KY, Cullen BA et al. The relationship of obssesive-compulsive disorder to possible spectrum disorders: results from a family study. Biol Psychiatry, 2000; 48:287-293.
  • Jenike MA. Obsessive-compulsive and related disorders: a hidden epidemic. New Engl J Med 1989; 321:539-541.
  • Hajcak G, Franklin ME, Simons RF, Simons RF. Hairpulling and skin picking in relation to affective distress and obsessivecompulsive symptoms. J Psychopathol Behav Assess 2006; 28:179-187.
  • Cullen BA, Samuels JF, Bienvenu OJ, Grados M, Hoehn-Saric R, Hahn J. The relationship of pathologic skin-picking to obsessive-compulsive disorder. J Nerv Ment Dis 2001; 189:193-195.
  • Arnold LM, McElroySL, Mutasim DF, Dwight MM, Lamerson CL, Morris EM. Characteristics of 34 adults with psychogenic excoriation. J Clin Psychiatry 1998; 59:509-514.
  • Grant JE, Odlaug BL. Update on pathological skin picking. Curr Psychiatry Rep 2009; 11:283-288.
  • Bohne A, Wilhelm S, Keuthen NJ, Baer L, Jenike MA Skin picking in German students: prevalence, phenomenology and associated characteristics. Behav Modif 2002; 26:320-339.
  • Dünya Sağlık Örgütü. ICD-10 Ruhsal ve Davranışsal Bozukluklar Sınıflandırılması (Çev.Ed.: MO Öztürk, B Uluğ, Çev.:F. Çuhadaroğlu, İ.Kaplan, G. Özgen, MO.Öztürk, M.Rezaki, B. Uluğ). Ankara, Türkiye Sinir ve Ruh Sağlığı Derneği Yayını, 1993. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edition text revision (DSM-IVTR). Washngton DC, American Psychiatric Association, 2000.
  • American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Fifth Edition (DSM-5). Washington DC, American Psychiatric Association, 2013.
  • Hayes SL, Storch EA, Berlanga L. Skin picking behaviors: An examination of the prevalence and severity in a community sample. J Anxiety Disord 2009; 23:314-319.
  • Keuthen NJ, Koran LM, Aboujaoude E, Large MD, Serpe RT. The prevalence of pathologic skin picking in US adults. Compr Psychiatry 2010; 51:183-186.
  • Odlaug BL, Lust K, Schreiber LR, Christenson G, Derbyshire K, Grant JE. Skin picking disorder in university students: health correlates and gender differences. Gen Hosp Psychiatry 2013; 35:168-173.
  • Grant JE, Mancebo MC, Pinto A, Eisen JL, Rasmussen SA. Impulse control disorder in adults with obsessive-compulsive disorder. J Psychiatr Res 2006; 40:494-501.
  • Didden R, Korzilius H, Curfs LMG. Skin-picking in individuals with Prader-Willi Syndrome: prevalence, functional assessment, and its comorbidity with compulsive and self-injurious behaviours. J Appl Res Intellect Disabil 2007; 20:4094
  • Fennig S, Fochtmann LJ, Bromet EJ. Delusional disorder and shared psychotic disorder. In Comprehensive Textbook of Psychiatry, 8th edition (Eds BJ Sadock, VA Sadock):1525-1532. Philadelphia. Lippincott Williams & Wilkins, 2005.
  • Snorrason I, Belleau EL, Woods DW. How related are hair pulling disorder (trichotillomania) and skin picking disorder? A review of evidence for comorbidity, similarities and shared etiology. Clin Psychol Rev 2012; 32:618-629.
  • Grant JE, Odlaug BL, Kim SW. A clinical comparison of pathologic skin picking and obsessive-compulsive disorder. Compr Psychiatry 2010; 51:347-52.
  • Odlaug BL, Kim SW, Grant JE. Quality of life and clinical severity in pathological skin picking and trichotillomania. J Anxiety Disord 2010; 24:823-829.
  • Grant JE, Odlaug BL, Hampshire A, Schreiber LR, Chamberlain SR. White matter abnormalities in skin picking disorder: a diffusion tensor imaging study. Neuropsychopharmacology 2013; 38:763-769.
  • Snorrason I, Ricketts EJ, Flessner CA, Franklin ME, Stein DJ. White matter abnormalities in skin picking disorder: a diffusion tensor imaging study. Neuropsychopharmacology 2012; 24:292-299.
  • Lochner C, Grant JE, Odlaug BL, Stein DJ. DSM-V field survey: skin picking disorder. Ann Clin Psychiatry 2012; 24:300-304. Neziroglu F, Rabinowitz D, Breytman A, Jacofsky M. Skin picking phenomenology and severity comparison. Prim Care Companion J Clin Psychiatry 2008;10:306-312.
  • Snorrason I, Smári J, Olafsson RP. Emotion regulation in pathological skin picking: findings from a non-treatment seeking sample. J Behav Ther Exp Psychiatry 2010; 41:238-45.
  • Karakus G, Tamam L. Impulse control disorder comorbidity among patients with bipolar I disorder. Compr Psychiatry 2011; 52:378-385.
  • Karno M, Golding JM, Sorenson SB, Burnam MA. The epidemiology of obsessive-compulsive disorder in five US communities. Arch Gen Psychiatry 1988; 45:1094-1099.
  • Fontenelle LF, Mendlowicz MV, Versiani M. Impulse control disorders in patients with obssesive-compulsive disorder. Psychiatry Clin Neurosci 2005; 59:30-37.
  • Lovato L, Ferrao YA, Stein DJ, Shavitt RG, Fontenelle LF, Vivan A et al. Skin picking and trichotillomania in adults with obsessive-compulsive disorder. Compr Psychiatry 2012; 53:562-568.
  • Grant JE, Mancebo MC, Eisen JL, Rasmussen SA. Impulse Control disorders in children and adolescents with obsessive compulsive disorder. Psychiatry Res 2010; 175:109-113.
  • Phillips KA, Taub SL. Skin picking as a symptom of body dysmorphic disorder. Psychopharmacol Bull 1995; 31:279-288.
  • Cumurcu BE, Kaya B. Trikotillomani, yolma bozukluğu ve patolojik internet kullanımı olan bir olgu. Klinik Psikiyatri Dergisi 2004; 7:127-131.
  • Odlaug BL, Grant JE. Childhood-onset pathologic skin picking: clinical characteristics and psychiatric comorbidity. Compr Psychiatry. 2007; 48:388-393.
  • Dykens EM, Roof E. Behavior in Prader-Willi syndrome: relationship to genetic subtypes and age. J Child Psychol Psychiatry 2008; 49:1001-1008.
  • Morgan JR, Storch EA, Woods DW, Bodzin D, Lewin AB, Murphy TK. A preliminary analysis of the phenomenology of skinpicking in Prader-Willi syndrome. Child Psychiatry Hum Dev 2010; 41:448-463.
  • Wigren M, Hansen S. Rituals and compulsivity in Prader-Willi syndrome: profile and stability. J Intellect Disabil Res 2003; 47: 428-438.
  • Ho AY, Dimitropoulos A. Clinical management of behavioral characteristics of Prader-Willi syndrome. Neuropsychiatr Dis Treat 2010; 6:107-118.
  • Grant JE, Odlaug BL, Chamberlain SR, Keuthen NJ, Lochner C. Skin picking disorder. Am J Psychiatry 2012; 169:1143-1149. Bienvenu OJ, Samuels JF, Wuyek LA, Liang KY, Wang Y, Grados MA et al. Is obsessive-compulsive disorder an anxiety disorder, and what, if any, are spectrum conditions? a family study perspective. Psychol Med 2012; 42:1-13.
  • Monzani B, Rijsdijk F, Cherkas L, Harris J, Keuthen N, Mataix-Cols D. Prevalence and heritability of skin picking in an adult community sample: a twin study. Am J Med Genet B Neuropsychiatr Genet 2012; 159:605-610.
  • Greenberg HR. Impulse-control disorders not elsewhere classified. In Comprehensive Textbook of Psychiatry, 8th edition (Eds BJ Sadock, VA Sadock):2035-2054. Philadelphia, Lippincott Williams & Wilkins, 2005.
  • Krishnan A, Koo J. Psyche, opioids, and itch: therapeutic consequences. Dermatol Ther 2005; 18:314-322.
  • Odlaug BL, Grant JE. Pathologic skin picking. Am J Drug Alcohol Abuse 2010; 36:296-303.
  • Goodman WK, McDougle CJ, Price LH, Riddle MA, Pauls DL, Leckman JF. Beyond the serotonin hypothesis: a role for dopamine in some forms of obsessive compulsive disorder? J Clin Psychiatry 1990; 51(Suppl):36-43.
  • Tse W, Hälbig TD. Skin picking in Parkinson's disease: a behavioral side-effect of dopaminergic treatment? Psychiatry Clin Neurosci 2010; 64:214.
  • Sasso DA, Kalanithi PSA, Trueblood KV, Pittenger C, Kelmendi B, Wayslink S et al. Beneficial effects of the glutamatemodulating agent riluzole on disordered eating and pathological skin-picking behaviors. J Clin Psychopharmacol 2006; 26:685-687.
  • Fenichel O. Nevrozların Psikoanalitik Teorisi (Çev: S Tuncer). İzmir, Ege Üniversitesi Matbaası, 1974.
  • Cyr PR, Dreher GK. Neurotic excoriations. Am Fam Physician 2001; 64:1981-1984.
  • Fruensgaard K, Nielsen H, Hjortshoj A. Controlled electroencephalographic investigation of patients with neurotic excoriations. Psychother Psychosom 1980; 34:273-281.
  • Dufour BD, Adeola O, Cheng HW, Donkin SS, Klein JD, Pajor EA et al. Nutritional up-regulation of serotonin paradoxically induces compulsive behavior. Nutr Neurosci 2010; 13:256-264.
  • Bienvenu OJ, Wang Y, Shugart YY, Welch JM, Grados MA, Fyer AJ et al. Sapap3 and pathological grooming in humans: Results from the OCD collaborative genetics study. Am J Med Genet B Neuropsychiatr Genet 2009; 150B(5):710-720.
  • Odlaug BL, Chamberlain SR, Grant JE. Motor inhibition and cognitive flexibility in pathologic skin picking. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry 2010; 34:208-211.
  • Grant JE, Odlaug BL, Chamberlain SR. A cognitive comparison of pathological skin picking and trichotillomania. J Psychiatr Res 2011; 45:1634-1638.
  • Snorrason Í, Smári J, Ólafsson RP. Motor inhibition, reflection impulsivity, and trait impulsivity in pathological skin picking. Behav Ther 2011; 42:521-532.
  • Simeon D, Stein DJ, Gross S, Islam N, Schmeidler J, Hollander E. A double-blind trial of fluoxetine in pathologic skin picking. J Clin Psychiatry 1997; 58:341-347.
  • Flessner CA, Mouton-Odum S, Stocker AJ, Keuthen NJ. StopPicking.com: internet-based treatment for self-injurious skin picking. Dermatol Online J 2007; 13:3.
  • Teng EJ, Woods DW, Twohig MP, Marcks BA. Body-focused repetitive behavior problems. prevalence in a nonreferred population and differences in perceived somatic activity. Behav Modif 2002; 26:340-360.
  • Roberts S, O'Connor K, Bélanger C. Emotion regulation and other psychological models for body-focused repetitive behaviors. Clin Psychol Rev 2013; 33:745-762.
  • Tucker BT, Woods DW, Flessner CA, Franklin SA, Franklin ME. The Skin Picking Impact Project: phenomenology, interference, and treatment utilization of pathological skin picking in a population-based sample J Anxiety Disord 2010; 25:88-95.
  • Stein DJ, Mullen L, Islam MN, Cohen L, DeCaria CM, Hollander E. Compulsive and impulsive symtomatology in trichotillomania. Psychopathology 1995; 28:208-213.
  • Walther MR, Flessner CA, Conelea CA, Woods DW. The Milwaukee Inventory for the Dimensions of Adult Skin Picking (MIDAS): initial development and psychometric properties. J Behav Ther Exp Psychiatry 2009; 40:127-135.
  • Kim DI, Garrison RC, Thompson G. A near fatal case of pathological skin picking. Am J Case Rep 2013; 14:284-287.
  • Kondziolka D, Hudak R. Management of obsessive-compulsive disorder-related skin picking with gamma knife radiosurgical anterior capsulotomies: a case report. J Clin Psychiatry 2008; 69:1337-1340.
  • Snorrason I, Ricketts EJ, Flessner CA, Franklin ME, Stein DJ, Woods DW. Skin picking disorder is associated with other bodyfocused repetitive behaviors:findings from an internet study. Ann Clin Psychiatry 2012; 24:292-299.
  • Snorrason Í Stein DJ, Woods DW. Classification of excoriation (skin picking) disorder: current status and future directions. Acta Psychiatr Scand 2013; 128:406-407.
  • Moran P, Coffey CL, Romaniuk H, Olsson C, Borschmann R, Carlin JB et al. The natural history of self-harm from adolescence to young adulthood: a population-bases cohort study. Lancet 2012; 379:236–243.
  • Stein DJ, Grant JE, Franklin ME, Keuthen N, Lochner C, Singer HS et al. Trichotillomania (hair pulling disorder), skin picking disorder, and stereotypic movement disorder: toward DSM-V. Depress Anxiety 2010; 27:611-626.
  • Stein DJ, Flessner CA, Franklin M, Keuthen NJ, Lochner C, Woods DW. Is trichotillomania a stereotypic movement disorder? an analysis of body-focusedrepetitive behaviors in people with hair-pulling. Ann Clin Psychiatry 2008; 20:194-198.
  • Arnold LM, Mutasim DF, Dwight MM, Lamerson CL, Morris EM, McElroy SL. An open clinical trial of fluvoxamine treatment of psychogenic excoriation. J Clin Psychopharmacol 1999; 19:15-18.
  • Keuthen NJ, Wilhelm S, Deckersbach T, Engelhard I, Forker A, O'Sullivan RL et al. The Skin Picking Scale: scale construction and psychometric analyses. J Psychosom Res 2001; 50:337-341.
  • Keuthen NJ, Deckersbach T, Wilhelm S, Engelhard I, Forker A, O'Sullivan RL et al. The Skin Picking Impact Scale (SPIS): scale development and psychometric analyses. Psychosomatics 2001; 42:397-403.
  • Snorrason I, Olafsson RP, Flessner CA, Keuthen NJ, Franklin ME, Woods DW. The Skin Picking Impact Scale: Factor structure, validity and development of a short version. Scand J Psychol 2013; 54:344-348.
  • American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4. edition (DSM-IV), Washington, DC, American Psychiatric Association, 1994.
  • Arnold LM. Psychocutaneous disorders. In Comprehensive Textbook of Psychiatry, 8th edition (Eds BJ Sadock, VA Sadock):2164-2173. Philadelphia. Lippincott Williams & Wilkins, 2005.
  • Favazza AR. Why patients mutilate themselves. Hosp Comm Psychiatry 1989; 40:137-145.
  • Walley RM, Donaldson MDC. An investigation of executive function abilities in adults with Prader-Willi syndrome. J Intellect Disabil Res 2005; 49:613-625.
  • Bloch MR, Elliott M, Thompson H, Koran LM. Fluoxetine in pathologic skin-picking. open-label and double blind results. Psychosomatics 2001; 42:314-319.
  • Kalivas J, Kalivas L, Gilman D, Hayden CT. Sertraline in the treatment of neurotic excoriation and related disorders. Arch Dermatol 1996; 132:589-590.
  • Duke EE. Clinical experience with pimozide: emphasis on its use in postherpetic neuralgia. J Am Acad Dermatol 1983; 8:845-850.
  • Christensen RC. Olanzapine augmentation of fluoxetine in the treatment of pathological skin picking. Can J Psychiatry 2004; 49:788-789.
  • Garnis-Jones S, Collins S, Rosenthal D. Treatment of self-mutilation with olanzapine. J Cutan Med Surg 2000; 4:161-163.
  • Gupta MA, Gupta AK. Olanzapine is effective in the management of some self-induced dermatoses: three case reports. Cutis 2000; 66:143-146.
  • Gupta MA, Gupta AK. Olanzapine may be an effective adjunctive therapy in the management of acne excoriee: a case report. J Cutan Med Surg 2001; 5:25-27.
  • Carter WG, Shillcutt SD. Aripiprazole augmentation of venlafaxine in the treatment of psychogenic excoriation. J Clin Psychiatry 2006; 67:1311.
  • Luca M, Vecchio C, Luca A, Calandra C. Haloperidol augmentation of fluvoxamine in skin picking disorder: a case report. J Med Case Rep 2012; 6:219.
  • Ito S, Mori T, Namiki M, Suzuki T, Sawaguchi T. Complicated interaction between psychostimulants and morphine in expression of phenotype of behavior in the dopaminergic system of BALB/c mice. J Pharmacol Sci 2007; 105:326-333.
  • Spiegel DR, Finklea L. The recognition and treatment of pathological skin picking: a potential neurobiological underpinning of the efficacy of pharmacotherapy in impulse control disorders. Psychiatry (Edgmont) 2009; 6:38-42.
  • Antoniadis D, Floros GD, Nikolaidis N, Garyfallos G. Response to agomelatine: treatment of an obsessive skin picking episode. Ann Clin Psychiatry 2013; 25:228-229.
  • Lienemann J, Walker FD. Reversal of self-abusive behavior with naltrexone. J Clin Psychopharmacol 1989; 9:448-449.
  • Seedat S, Stein DJ, Harvey BH. Inositol in the treatment of trichotillomania and compulsive skin picking. J Clin Psychiatry 2001; 62:60-61.
  • Grant JE, Odlaug BL, Chamberlain SR, Kim SW. A double-blind, placebo-controlled trial of lamotrigine for pathological skin picking: treatment efficacy and neurocognitive predictors of response. J Clin Psychopharmacol 2010; 30:396-403.
  • Jafferany M, Shireen F, Ibrahim A. An open-label trial of topiramate in the treatment of skin picking in pervasive developmental disorder not otherwise specified. Prim Care Companion J Clin Psychiatry 2010; 12(2): pii: PCC.09l00829.
  • Stein DJ, Chamberlain SR, Fineberg N. An A-B-C model of habit disorders: hair-pulling, skin picking, and other stereotypic conditions. CNS Spectr 2006; 11:824-827.
  • Rosenbaum MS, Ayllon T. The behavioral treatment of neurodermatitis through habit-reversal. Behav Res Ther 1981; 19:313-318.
  • Teng EJ, Woods DW, Twohig MP. Habit reversal as a treatment for chronic skin picking: a pilot investigation. Behav Modif 2006; 30:411-422.
  • Schuck K, Keijsers GP, Rinck M. The effects of brief cognitive-behaviour therapy for pathological skin picking: a randomized comparison to wait-list control. Behav Res Ther 2011; 49:11-17.
  • Bowes LE, Alster TS. Treatment of facial scarring and ulcration resulting from acne excoriee with 585-nm pulsed dye laser irradiation and cognitive psychotherapy. Dermatol Surg 2004; 30:934-938.
  • Gupta MA, Gupta A. Fluoxetine is an effective treatment for neurotic excoriations: case report. Cutis 1993; 51:386-387.
  • Vittorio CC, Phillips KA. Treatment of habit-tic deformity with fluoxetine. Arch Dermatol 1997; 133:1203-1204.
  • Şahin E, Kalyoncu OA, Pektaş Ö, Tan D, Mirsal H, Beyazyürek M. Fluoksetin ve bilişsel davranışçı terapiye birarada yanıt veren obsesif kompulsif bozukluğa bağlı ölümcül deri yolma: bir olgu sunumu. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2004; 14:88-91.
  • Biondi M, Arcangeli T, Petrucci RM. Paroxetine in a case of psychogenic pruritus and neurotic excoriations. Psychother Psychosom 2000; 69:165-166.
  • Ravindran AV, Lapierre YD, Anisman H. Obsessive-compulsive spectrum disorders: effective treatment with paroxetine. Can J Psychiatry 1999; 44:805-807.
  • Harris BA, Sherertz EF, Flowers FP. Improvement of chronic neurotic excoriations with oral doxepin therapy. Int J Dermatol 1997; 26:541-543. Pınar Çetinay Aydın, Uzm.Dr., Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul; Leyla Gülseren, Doç. Dr., İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İzmir. Yazışma Adresi/Correspondence: Pınar Çetinay Aydın, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul, Turkey. E-mail: pinar_cetinay@yahoo.com Yazarlar bu makale ile ilgili herhangi bir çıkar çatışması bildirmemiştir. The authors reported no conflict of interest related to this article. Çevrimiçi adresi / Available online at: www.cappsy.org/archives/vol6/no4/ Çevrimiçi yayım / Published online 25 Nisan/April 25, 2014; doi: 10.5455/cap.20140425062934

Deri Yolma Bozukluğu

Yıl 2014, Cilt: 6 Sayı: 4, 401 - 428, 06.11.2014
https://doi.org/10.5455/cap.20140425062934

Öz

Deri yolma bozukluğu, dermatolojik bir problem olmaksızın, deri dokusunda hasara neden olan, cildin aşırı ve yineleyici şekilde yolunması ile karakterize bir tablodur. Normal yolma davranışından farklı olarak psikojenik deri yolma yineleyicidir ve deride ciddi biçimde hasara hatta hayati tehlike oluşturacak sonuçlara neden olabilir. Bazı hastalar sık ancak kısa süren yolma atakları tanımlarken, bazıları da daha seyrek olan ama birkaç saat süren ataklar tanımlamaktadır. DSM-5' e kadar sınıflandırma sistemlerinde ayrı bir tanı kategorisi olarak yer almayan deri yolma bozukluğu DSM-5'de Obsesif Kompulsif Bozukluk ve İlişkili Bozukluklar kategorisinde bağımsız bir tanı olarak yer almıştır. Olgu bildirimleri, açık-etiketli çalışmalar ve çift-kör çalışmalarda deri yolma bozukluğunun tedavisinde seçici serotonin geri alım inhibitörlerinin etkili olduğu gösterilmiştir. Psikoterapi olarak en çok bilişsel-davranışçı teknikler kullanılmakta ve yararlı olmaktadır. Alışkanlığın tersine döndürülmesi sıklıkla uygulanan, iyi sonuçlar alınan ve iyilik halinin sürdürülebildiği davranışçı tekniklerden birisidir.

Kaynakça

  • İlaç Çalışma deseni Doz Sonuç Duke (1983) [90] Pimozid Olgu bildirimi 4 mg/gün Belirtilerde gerileme Lienemann ve Walker
  • (1989) [100] Naltrekson Olgu bildirimi 50 mg/gün Belirtilerde gerileme Garnis-Jones ve ark. (2000) [92]; Gupta ve Gupta (2000, 2001);[93,94] Christensen (2004) Seedat ve ark. (2001)
  • İnositol (sitalopramla birlikte) Olgu bildirimi 18 g/gün Belirtilerde gerileme Sasso ve ark (2006)
  • Riluzol (Fluoksetinle birlikte) Olgu bildirimi 200 mg/gün Belirtilerde gerileme Carter ve Shillcutt (2006) [95] Aripiprazol (venlafaksinle birlikte) Olgu bildirimi 10 mg/gün Belirtilerde gerileme Grant ve ark (2007)
  • Lamotrijin Açık etiketli, 24 hastayla yürütülen çalışma 200-300 mg/gün Hastaların 2/3’sinde belirtilerde gerileme Spiegel ve ark (2009)
  • Paliperidon (fluoksetinle birlikte) Olgu bildirimi 6 mg/gün Belirtilerde düzelme Jafferany ve ark (2010) [103] Topiramat Olgu bildirimi, 2 hasta 200mg/gün Belirtilerde düzelme yok Grant ve ark (2010c)
  • Lamotrijin Çift kör plasebo kontrollü çalışma,32 hasta Glutamaterjik ajanların psikojenik deri yolma’daki etkinliğiyle ilgili ilk yayın Sasso ve arkadaşlarına aittir.[57] Çalışmacılar, psikojenik deri yolmanın yanı sıra OKB, major depresif bozukluk, anoreksiya nervoza ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılarıyla tedavi görmekte olan bir hastaya riluzol vermişlerdir. Daha önce birçok antidepresan, duygudurum düzenleyicisi ve antipsikotiği tek başına ya da kombine olarak kullanan bu hasta önceki tedavilerden yararlanmamıştır. Hasta aynı zamanda iki aydır, 80 mg/gün fluoksetin ve 40 mg/gün amfetamin/dekstroamfetamin kullanmaktadır. Hastada halen dikkat eksikliği hiperaktivite bulguları olmadığından amfetamin/dekstroamfetamin azaltılarak 3 hafta içinde tamamen kesilmiştir. Riluzol 100 mg/gün olarak başlanıp daha sonra 200 mg’a çıkarılmıştır. Dört hafta içinde yeme bozukluğu belirtilerinde, OKB’de ve deri yolmada önemli ölçüde düzelme olduğu saptanmıştır. Glutamat, merkezi sinir sisteminde ödül döngüsü üzerinde etkili olabilen bir nörotransmitterdir. Riluzol glutamat üzerinde modülatör etki gösterir. Karşı konulamayan dürtüler ve kompulsif davranışın gerçekleşmesiyle birlikte gerginliğin yatışması OKB, yeme bozuklukları, psikojenik deri yolma ve madde bağımlılığının ortak fenomonolojik özelliğidir. Çalışmacılar riluzolün, mezolimbik dopaminerjik ödül yolaklarında modülatör etki göstererek hem yolmanın şiddetini hem de kompulsif belirtileri azaltmış olabileceği yorumunu yapmışlardır. Glutamatı düzenleyen ajanların borderline kişilik bozukluklu hastaların kendilerine zarar verici davranışlarında ve trikotillomanide etkili olmasının da bu varsayımı desteklediğine dikkat çekmişlerdir. Olgu bildirimlerinden elde edilen veriler N-asetilsistein gibi glutamaterjik ajanların da, tedavi için umut verici olduğunu göstermektedir.[49] Glutamaterjik ajanların psikojenik deri yolma’daki etkinliğiyle ilgili daha net sonuçlara ulaşabilmek için kontrollü klinik çalışmalar yapılması gerekmektedir. Grant ve arkadaşları,[10] glutamat üzerinden etkili olan bir başka ajan lamotrijinin psikojenik deri yolma’daki etkinliğini değerlendirmişlerdir. Çıkış noktaları, lamotrijinin Na+ ve Ca+ kanallarını inaktive ederek anormal nöron ateşlenmesini baskılaması ve artmış glutamat salınımını inhibe etmesidir. Glutamat modülatörlerinin bazı OKB olgularında etkili olduğu gösterilmiştir. Oniki hafta süren açık-etiketli çalışmaya 24 hasta alınmış, 20’si tamamlayabilmiştir. Lamotrijin, 25 mg/gün dozunda başlanmış, hastanın verdiği yanıta göre kademeli olarak arttırılıp 300 mg/güne kadar çıkarılmıştır. Etkinliği değerlendirmek için gün içinde deri yolmayla geçen zamanın azalması birincil ölçüt olarak alınmıştır. Oniki haftanın sonunda hastaların yaklaşık 2/3’sinde belirtilerde önemli ölçüde düzelme olmuştur. Çalışmacılar sonuç olarak, psikojenik deri yolmanın farklı alt tipleri bulunabileceğine (otomatik yolma ya da bilinçli farkındalık olmadan yolma ve dürtüsel yolma) ve bu alt tiplerin tedaviye yanıtlarının farklı olabileceğine dikkat çekmişlerdir. [10] Deri yolma bozukluğu olan 32 hastaya, 12 hafta süren randomize, çift kör, plasebo kontrollü bir çalışmada monoterapi olarak lamotrijin verilmiştir. Lamotrijin dozu, 12.5 mg/ gün’ den 300 mg/gün’ e kadar arttırılmıştır. Deri yolma belirtileri ve işlevsellik, NE-YBOCS ve psikososyal işlevsellik ölçekleriyle değerlendirilmiştir. NE-YBOCS puanlarında %35 ya da daha fazla azalma tedaviye yanıt olarak kabul edilmiştir. Sonuç olarak, lamotrijin ve plasebo arasında anlamlı fark saptanmamıştır. Bu çalışmada, lamotrijine yanıt verenlerle yanıt vermeyenler karşılaştırıldığında lamotrijine yanıt veren grubun başlangıç değerlendirmelerinde bilişsel esnekliklerinin daha bozuk olduğu görülmüştür. Yazarlar bu sonuçları, lamotrijinin güvenilir ve iyi tolere edilebilir olduğu ancak deri yolma bozukluğunda bütünüyle etkili olmadığı, bununla birlikte bilişsel esnekliği daha bozuk olan bir alt grupta etkili olabileceği şeklinde yorumlamışlardır.[102] Topiramat nöronal eksitabilite üzerine inhibitör etkilidir, GABAerjik transmisyonu arttırır, Na ve Ca kanallarını inhibe eder. Başka türlü adlandırılamayan yaygın gelişimsel bozukluğu olan iki hastaya deri yolma bozukluğu için topiramat tedavisi başlanmıştır. Doz, 12 hafta içinde 200mg/gün’e kadar arttırılmıştır. Her iki hastada da deri yolma üzerine olumlu etki görülmemiştir. Hastalardan birinde tedavinin 3.ayının bitiminde derisini ısırma davranışının eklenmesi üzerine topiramat kesilmiş, deri yolması devam etmekle birlikte 6 hafta sonra ısırma sona ermiştir. Çalışmacılar, topiramatın deri yolma bozukluğunun tedavisindeki yeri için çift kör, randomize, kontrollü çalışmalara gereksinim olduğunu vurgulamışlardır.[103] Psikojenik deri yolmada ilaç tedavilerinin etkinliğini ve bipolar bozukluk gibi ektanıların tedaviye yanıtı nasıl etkilediğini anlamak için daha fazla sayıda ve geniş örneklem gruplarının alındığı, çift-kör, plasebo kontrollü çalışmalar yapılması gerekmektedir. Bugünkü bilgilerimize dayanarak, yolmanın niteliğinin (kompulsif, dürtüsel, karma ya da otomatik, dürtüsel gibi) tedaviye yanıtı öngörüp öngörmediğine ilişkin net bir şey söylenememektedir. Söz gelimi kompulsif özellikleri ön planda olan hastalar SSRI’lara yanıt verirken dürtüsel özellikleri ön planda olanlar daha geniş spektrumdaki antidepresanlara, duygudurum düzenleyicilerine ya da antipsikotiklere yanıt verebilirler. Dürtüsel yolmada ilaçlar, otomatik yolmada davranışçı yöntemler daha etkili olabilir.[10] Psikoterapi Tedavide en çok bilişsel-davranışçı teknikler kullanılmakta ve yararlı olmaktadır. Stereotipilerin bilişsel-affektif düzeneklerle harekete geçtikleri esasına dayanılarak geliştirilen bilişsel-davranışçı yöntemlerin; içgörü yönelimli ve davranış modifikasyonunu içeren eklektik yaklaşımların ve bilişsel-davranışçı yöntemler esas alınarak internet ortamında oluşturulan kendine yardım gruplarının yararlı olduğu bildirilmiştir.[4,67,104] “Alışkanlığın tersine döndürülmesi” (habit reversal) sıklıkla uygulanan, iyi sonuçlar alınan ve iyilik halinin sürdürülebildiği davranışçı tekniklerden birisidir.[105-107] Psikojenik Deri Yolmada Değerlendirme ve Tedavi Rehberi Değerlendirme Yolma ataklarıyla ilgili ayrıntılı öykü alın a. yolunan bölgenin lokalizasyonu b. zamanlama (örn: başlangıç yaşı, seyri, atakların sıklığı ve süresi, daha çok günün hangi saatlerinde olduğu vb.) c. yolma yöntemi (örn: parmakla mı yolunuyor, makas, törpü gibi aletler kullanılıyor mu ?) d. yolmanın şiddeti (örn: tıbbi komplikasyonlar gelişmiş mi ?) e. yolma davranışını kolaylaştıran durumlar (örn: stresörler, tetikleyici etken ya da deri duyumları var mı ?) f. yolma davranışının içeriği (örn: hangi durumlarda ortaya çıkıyor ?) g. etkileyen etkenler (örn: neler daha kötüleştiriyor ya da daha olumlu etkiliyor) h. yolma eyleminden önce, eylem sırasında ve sonrasında ortaya çıkan düşünceler, duygular Dürtüsel ve/ya da kompulsif özellikleri değerlendirin Yeterli bir dermatolojik değerlendirme yaptırın ve söz konusu belirtilere neden olabilecek diğer tıbbi ya da psikiyatrik nedenleri araştırın. Eşlik eden başka bir psikiyatrik hastalık olup olmadığını araştırın. Eğer altta yatan tıbbi bir hastalıktan kuşkulanıyorsanız hastayı dermatoloji birimine yönlendirin. Belirtilere yol açabilecek bir psikiyatrik bozukluk varsa (örn: beden dismorfik bozukluğu ya da sanrısal bozukluk gibi) tedavi edin. Ektanı varsa tedavi edin (örn: duygudurum ya da anksiyete bozuklukları gibi). Özellikle kompulsif özelliklerin ön planda olduğu hastalarda SSRI’leri ile bir tedavi denemesi yapın. Pruritus yakınması ön planda olan hastalarda trisiklik bir antidepresanla tedavi denemesi yapın. Antidepresanlar etkili olmazsa naltrekson ya da olanzapini tedavi seçeneği olarak düşünün. Alışkanlığın tersine döndürülmesi yöntemini uygulamayı deneyin Psikiyatrik tedavinin yanı sıra hastayı dermatoloji birimine yönlendirerek ülser, skar ve ekskoriasyonlar ya da akne vulgaris gibi lezyonların da eş zamanlı tedavi edilmesi sağlanmalıdır. Görünümünün mükemmel olmadığını ya da kötü göründüğünü düşünen bir kişide ülser ya da skar dokusu deri-yolmayı agrave edebilir. Lezyonların ortadan kalkmasını ya da küçülmesini sağlayan dermatolojik girişimler hastanın kendilik imajını da olumlu yönde etkileyecektir. [108] Sonuç Psikojenik deri yolma, yakın zamana kadar sınıflandırma sistemlerinde ayrı bir tanı kategorisi olarak yer almaması, hastaların belirtilerini saklama eğilimleri ve daha çok dermatoloji kliniklerine başvurmalarından dolayı ruh sağlığı çalışanlarının gözünden kaçabilen bir tablodur. DSM-5’de ayrı bir tanı kategorisi olarak yer alması hastalık belirtilerinin daha kolay tanınması ve konuyla ilgili çalışmaların ivme kazanmasında, etkili olabilir. Söz konusu çalışmalar hastalığın yaygınlığı, nedenleri ve tedavisine ilişkin bilgi birikimine katkıda bulunacaktır. Kaynaklar Odlaug BL, Grant JE. Clinical characteristics and medical complications of pathologic skin picking. Gen Hosp Psychiatry 2008; 30:61-66.
  • Odlaug BL, Grant JE. Pathological Skin Picking. in Trichotillomania, Skin Picking, and Other Body-Focused Repetitive Behaviors,1. Baskı (Eds JE Grant, DJ Stein, DW Woods, NJ Keuthen):21-41. Washington DC., American Psychiatric Publishing, 2012.
  • Gupta MA, Gupta AK, Haberman HF. Neurotic excoriations: a review and some new perspectives. Compr Psychiatry 1986; 27:381-386.
  • Wilhelm S, Keuthen NJ, Deckersbach T, Engelhard IM, Forker AE, Baer L. Self-injurious skin picking: clinical characteristics and comorbidity. J Clin Psychiatry 1999; 60:454-459.
  • Keuthen NJ, Deckersbach T, Wilhelm S, Hale E, Fraim C, Baer L et al. Repetitive skin-picking in a student population and comparison with a sample of self-injurious skin-pickers. Psychosomatics 2000; 41:210-215.
  • Arnold LM, Auchenbach MB, McElroy SL Psychogenic excoriation: clinical features, proposed diagnostic criteria, epidemiology and approaches to treatment. CNS Drugs 2001; 15:351-359.
  • Weintraub E, Robinson C, Newmeyer M. Catastrophic medical complication in psychogenic excoriation. South Med J 2000; 93:1099-1101
  • O’Sullivan RL, Phillips KA, Keuthen NJ, Wilhelm S. Near-fatal skin picking from delusional body dysmorphic disorder responsive to fluvoxamine. Psychosomatics 1999; 40:79-81.
  • Kim DI, Garrison RC, Thompson G. A near fatal case of pathological skin picking. Am J Case Rep 2013; 14:284-287.
  • Grant JE, Odlaug BL, Kim SW. Lamotrigine treatment of pathologic skin picking: an open-label study. J Clin Psychiatry 2007; 68:1384-1391.
  • Keuthen NJ, Jameson M, Loh R, Deckersbach T, Wilhelm S, Dougherty DD. Open-label escitalopram treatment for pathological skin picking. Int Clin Psychopharmacol 2007; 22:268-274.
  • Çalıkuşu C, Yücel B, Polat A, Baykal C. Psikojenik deri yolmanın psikiyatrik bozukluklarla ilişkisi: karşılaştırmalı bir çalışma. Turk Psikiyatri Derg 2002; 13:282-289.
  • Bienvenu OJ, Samuels JF, Riddle MA, Hoehn-Saric R, Liang KY, Cullen BA et al. The relationship of obssesive-compulsive disorder to possible spectrum disorders: results from a family study. Biol Psychiatry, 2000; 48:287-293.
  • Jenike MA. Obsessive-compulsive and related disorders: a hidden epidemic. New Engl J Med 1989; 321:539-541.
  • Hajcak G, Franklin ME, Simons RF, Simons RF. Hairpulling and skin picking in relation to affective distress and obsessivecompulsive symptoms. J Psychopathol Behav Assess 2006; 28:179-187.
  • Cullen BA, Samuels JF, Bienvenu OJ, Grados M, Hoehn-Saric R, Hahn J. The relationship of pathologic skin-picking to obsessive-compulsive disorder. J Nerv Ment Dis 2001; 189:193-195.
  • Arnold LM, McElroySL, Mutasim DF, Dwight MM, Lamerson CL, Morris EM. Characteristics of 34 adults with psychogenic excoriation. J Clin Psychiatry 1998; 59:509-514.
  • Grant JE, Odlaug BL. Update on pathological skin picking. Curr Psychiatry Rep 2009; 11:283-288.
  • Bohne A, Wilhelm S, Keuthen NJ, Baer L, Jenike MA Skin picking in German students: prevalence, phenomenology and associated characteristics. Behav Modif 2002; 26:320-339.
  • Dünya Sağlık Örgütü. ICD-10 Ruhsal ve Davranışsal Bozukluklar Sınıflandırılması (Çev.Ed.: MO Öztürk, B Uluğ, Çev.:F. Çuhadaroğlu, İ.Kaplan, G. Özgen, MO.Öztürk, M.Rezaki, B. Uluğ). Ankara, Türkiye Sinir ve Ruh Sağlığı Derneği Yayını, 1993. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edition text revision (DSM-IVTR). Washngton DC, American Psychiatric Association, 2000.
  • American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Fifth Edition (DSM-5). Washington DC, American Psychiatric Association, 2013.
  • Hayes SL, Storch EA, Berlanga L. Skin picking behaviors: An examination of the prevalence and severity in a community sample. J Anxiety Disord 2009; 23:314-319.
  • Keuthen NJ, Koran LM, Aboujaoude E, Large MD, Serpe RT. The prevalence of pathologic skin picking in US adults. Compr Psychiatry 2010; 51:183-186.
  • Odlaug BL, Lust K, Schreiber LR, Christenson G, Derbyshire K, Grant JE. Skin picking disorder in university students: health correlates and gender differences. Gen Hosp Psychiatry 2013; 35:168-173.
  • Grant JE, Mancebo MC, Pinto A, Eisen JL, Rasmussen SA. Impulse control disorder in adults with obsessive-compulsive disorder. J Psychiatr Res 2006; 40:494-501.
  • Didden R, Korzilius H, Curfs LMG. Skin-picking in individuals with Prader-Willi Syndrome: prevalence, functional assessment, and its comorbidity with compulsive and self-injurious behaviours. J Appl Res Intellect Disabil 2007; 20:4094
  • Fennig S, Fochtmann LJ, Bromet EJ. Delusional disorder and shared psychotic disorder. In Comprehensive Textbook of Psychiatry, 8th edition (Eds BJ Sadock, VA Sadock):1525-1532. Philadelphia. Lippincott Williams & Wilkins, 2005.
  • Snorrason I, Belleau EL, Woods DW. How related are hair pulling disorder (trichotillomania) and skin picking disorder? A review of evidence for comorbidity, similarities and shared etiology. Clin Psychol Rev 2012; 32:618-629.
  • Grant JE, Odlaug BL, Kim SW. A clinical comparison of pathologic skin picking and obsessive-compulsive disorder. Compr Psychiatry 2010; 51:347-52.
  • Odlaug BL, Kim SW, Grant JE. Quality of life and clinical severity in pathological skin picking and trichotillomania. J Anxiety Disord 2010; 24:823-829.
  • Grant JE, Odlaug BL, Hampshire A, Schreiber LR, Chamberlain SR. White matter abnormalities in skin picking disorder: a diffusion tensor imaging study. Neuropsychopharmacology 2013; 38:763-769.
  • Snorrason I, Ricketts EJ, Flessner CA, Franklin ME, Stein DJ. White matter abnormalities in skin picking disorder: a diffusion tensor imaging study. Neuropsychopharmacology 2012; 24:292-299.
  • Lochner C, Grant JE, Odlaug BL, Stein DJ. DSM-V field survey: skin picking disorder. Ann Clin Psychiatry 2012; 24:300-304. Neziroglu F, Rabinowitz D, Breytman A, Jacofsky M. Skin picking phenomenology and severity comparison. Prim Care Companion J Clin Psychiatry 2008;10:306-312.
  • Snorrason I, Smári J, Olafsson RP. Emotion regulation in pathological skin picking: findings from a non-treatment seeking sample. J Behav Ther Exp Psychiatry 2010; 41:238-45.
  • Karakus G, Tamam L. Impulse control disorder comorbidity among patients with bipolar I disorder. Compr Psychiatry 2011; 52:378-385.
  • Karno M, Golding JM, Sorenson SB, Burnam MA. The epidemiology of obsessive-compulsive disorder in five US communities. Arch Gen Psychiatry 1988; 45:1094-1099.
  • Fontenelle LF, Mendlowicz MV, Versiani M. Impulse control disorders in patients with obssesive-compulsive disorder. Psychiatry Clin Neurosci 2005; 59:30-37.
  • Lovato L, Ferrao YA, Stein DJ, Shavitt RG, Fontenelle LF, Vivan A et al. Skin picking and trichotillomania in adults with obsessive-compulsive disorder. Compr Psychiatry 2012; 53:562-568.
  • Grant JE, Mancebo MC, Eisen JL, Rasmussen SA. Impulse Control disorders in children and adolescents with obsessive compulsive disorder. Psychiatry Res 2010; 175:109-113.
  • Phillips KA, Taub SL. Skin picking as a symptom of body dysmorphic disorder. Psychopharmacol Bull 1995; 31:279-288.
  • Cumurcu BE, Kaya B. Trikotillomani, yolma bozukluğu ve patolojik internet kullanımı olan bir olgu. Klinik Psikiyatri Dergisi 2004; 7:127-131.
  • Odlaug BL, Grant JE. Childhood-onset pathologic skin picking: clinical characteristics and psychiatric comorbidity. Compr Psychiatry. 2007; 48:388-393.
  • Dykens EM, Roof E. Behavior in Prader-Willi syndrome: relationship to genetic subtypes and age. J Child Psychol Psychiatry 2008; 49:1001-1008.
  • Morgan JR, Storch EA, Woods DW, Bodzin D, Lewin AB, Murphy TK. A preliminary analysis of the phenomenology of skinpicking in Prader-Willi syndrome. Child Psychiatry Hum Dev 2010; 41:448-463.
  • Wigren M, Hansen S. Rituals and compulsivity in Prader-Willi syndrome: profile and stability. J Intellect Disabil Res 2003; 47: 428-438.
  • Ho AY, Dimitropoulos A. Clinical management of behavioral characteristics of Prader-Willi syndrome. Neuropsychiatr Dis Treat 2010; 6:107-118.
  • Grant JE, Odlaug BL, Chamberlain SR, Keuthen NJ, Lochner C. Skin picking disorder. Am J Psychiatry 2012; 169:1143-1149. Bienvenu OJ, Samuels JF, Wuyek LA, Liang KY, Wang Y, Grados MA et al. Is obsessive-compulsive disorder an anxiety disorder, and what, if any, are spectrum conditions? a family study perspective. Psychol Med 2012; 42:1-13.
  • Monzani B, Rijsdijk F, Cherkas L, Harris J, Keuthen N, Mataix-Cols D. Prevalence and heritability of skin picking in an adult community sample: a twin study. Am J Med Genet B Neuropsychiatr Genet 2012; 159:605-610.
  • Greenberg HR. Impulse-control disorders not elsewhere classified. In Comprehensive Textbook of Psychiatry, 8th edition (Eds BJ Sadock, VA Sadock):2035-2054. Philadelphia, Lippincott Williams & Wilkins, 2005.
  • Krishnan A, Koo J. Psyche, opioids, and itch: therapeutic consequences. Dermatol Ther 2005; 18:314-322.
  • Odlaug BL, Grant JE. Pathologic skin picking. Am J Drug Alcohol Abuse 2010; 36:296-303.
  • Goodman WK, McDougle CJ, Price LH, Riddle MA, Pauls DL, Leckman JF. Beyond the serotonin hypothesis: a role for dopamine in some forms of obsessive compulsive disorder? J Clin Psychiatry 1990; 51(Suppl):36-43.
  • Tse W, Hälbig TD. Skin picking in Parkinson's disease: a behavioral side-effect of dopaminergic treatment? Psychiatry Clin Neurosci 2010; 64:214.
  • Sasso DA, Kalanithi PSA, Trueblood KV, Pittenger C, Kelmendi B, Wayslink S et al. Beneficial effects of the glutamatemodulating agent riluzole on disordered eating and pathological skin-picking behaviors. J Clin Psychopharmacol 2006; 26:685-687.
  • Fenichel O. Nevrozların Psikoanalitik Teorisi (Çev: S Tuncer). İzmir, Ege Üniversitesi Matbaası, 1974.
  • Cyr PR, Dreher GK. Neurotic excoriations. Am Fam Physician 2001; 64:1981-1984.
  • Fruensgaard K, Nielsen H, Hjortshoj A. Controlled electroencephalographic investigation of patients with neurotic excoriations. Psychother Psychosom 1980; 34:273-281.
  • Dufour BD, Adeola O, Cheng HW, Donkin SS, Klein JD, Pajor EA et al. Nutritional up-regulation of serotonin paradoxically induces compulsive behavior. Nutr Neurosci 2010; 13:256-264.
  • Bienvenu OJ, Wang Y, Shugart YY, Welch JM, Grados MA, Fyer AJ et al. Sapap3 and pathological grooming in humans: Results from the OCD collaborative genetics study. Am J Med Genet B Neuropsychiatr Genet 2009; 150B(5):710-720.
  • Odlaug BL, Chamberlain SR, Grant JE. Motor inhibition and cognitive flexibility in pathologic skin picking. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry 2010; 34:208-211.
  • Grant JE, Odlaug BL, Chamberlain SR. A cognitive comparison of pathological skin picking and trichotillomania. J Psychiatr Res 2011; 45:1634-1638.
  • Snorrason Í, Smári J, Ólafsson RP. Motor inhibition, reflection impulsivity, and trait impulsivity in pathological skin picking. Behav Ther 2011; 42:521-532.
  • Simeon D, Stein DJ, Gross S, Islam N, Schmeidler J, Hollander E. A double-blind trial of fluoxetine in pathologic skin picking. J Clin Psychiatry 1997; 58:341-347.
  • Flessner CA, Mouton-Odum S, Stocker AJ, Keuthen NJ. StopPicking.com: internet-based treatment for self-injurious skin picking. Dermatol Online J 2007; 13:3.
  • Teng EJ, Woods DW, Twohig MP, Marcks BA. Body-focused repetitive behavior problems. prevalence in a nonreferred population and differences in perceived somatic activity. Behav Modif 2002; 26:340-360.
  • Roberts S, O'Connor K, Bélanger C. Emotion regulation and other psychological models for body-focused repetitive behaviors. Clin Psychol Rev 2013; 33:745-762.
  • Tucker BT, Woods DW, Flessner CA, Franklin SA, Franklin ME. The Skin Picking Impact Project: phenomenology, interference, and treatment utilization of pathological skin picking in a population-based sample J Anxiety Disord 2010; 25:88-95.
  • Stein DJ, Mullen L, Islam MN, Cohen L, DeCaria CM, Hollander E. Compulsive and impulsive symtomatology in trichotillomania. Psychopathology 1995; 28:208-213.
  • Walther MR, Flessner CA, Conelea CA, Woods DW. The Milwaukee Inventory for the Dimensions of Adult Skin Picking (MIDAS): initial development and psychometric properties. J Behav Ther Exp Psychiatry 2009; 40:127-135.
  • Kim DI, Garrison RC, Thompson G. A near fatal case of pathological skin picking. Am J Case Rep 2013; 14:284-287.
  • Kondziolka D, Hudak R. Management of obsessive-compulsive disorder-related skin picking with gamma knife radiosurgical anterior capsulotomies: a case report. J Clin Psychiatry 2008; 69:1337-1340.
  • Snorrason I, Ricketts EJ, Flessner CA, Franklin ME, Stein DJ, Woods DW. Skin picking disorder is associated with other bodyfocused repetitive behaviors:findings from an internet study. Ann Clin Psychiatry 2012; 24:292-299.
  • Snorrason Í Stein DJ, Woods DW. Classification of excoriation (skin picking) disorder: current status and future directions. Acta Psychiatr Scand 2013; 128:406-407.
  • Moran P, Coffey CL, Romaniuk H, Olsson C, Borschmann R, Carlin JB et al. The natural history of self-harm from adolescence to young adulthood: a population-bases cohort study. Lancet 2012; 379:236–243.
  • Stein DJ, Grant JE, Franklin ME, Keuthen N, Lochner C, Singer HS et al. Trichotillomania (hair pulling disorder), skin picking disorder, and stereotypic movement disorder: toward DSM-V. Depress Anxiety 2010; 27:611-626.
  • Stein DJ, Flessner CA, Franklin M, Keuthen NJ, Lochner C, Woods DW. Is trichotillomania a stereotypic movement disorder? an analysis of body-focusedrepetitive behaviors in people with hair-pulling. Ann Clin Psychiatry 2008; 20:194-198.
  • Arnold LM, Mutasim DF, Dwight MM, Lamerson CL, Morris EM, McElroy SL. An open clinical trial of fluvoxamine treatment of psychogenic excoriation. J Clin Psychopharmacol 1999; 19:15-18.
  • Keuthen NJ, Wilhelm S, Deckersbach T, Engelhard I, Forker A, O'Sullivan RL et al. The Skin Picking Scale: scale construction and psychometric analyses. J Psychosom Res 2001; 50:337-341.
  • Keuthen NJ, Deckersbach T, Wilhelm S, Engelhard I, Forker A, O'Sullivan RL et al. The Skin Picking Impact Scale (SPIS): scale development and psychometric analyses. Psychosomatics 2001; 42:397-403.
  • Snorrason I, Olafsson RP, Flessner CA, Keuthen NJ, Franklin ME, Woods DW. The Skin Picking Impact Scale: Factor structure, validity and development of a short version. Scand J Psychol 2013; 54:344-348.
  • American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4. edition (DSM-IV), Washington, DC, American Psychiatric Association, 1994.
  • Arnold LM. Psychocutaneous disorders. In Comprehensive Textbook of Psychiatry, 8th edition (Eds BJ Sadock, VA Sadock):2164-2173. Philadelphia. Lippincott Williams & Wilkins, 2005.
  • Favazza AR. Why patients mutilate themselves. Hosp Comm Psychiatry 1989; 40:137-145.
  • Walley RM, Donaldson MDC. An investigation of executive function abilities in adults with Prader-Willi syndrome. J Intellect Disabil Res 2005; 49:613-625.
  • Bloch MR, Elliott M, Thompson H, Koran LM. Fluoxetine in pathologic skin-picking. open-label and double blind results. Psychosomatics 2001; 42:314-319.
  • Kalivas J, Kalivas L, Gilman D, Hayden CT. Sertraline in the treatment of neurotic excoriation and related disorders. Arch Dermatol 1996; 132:589-590.
  • Duke EE. Clinical experience with pimozide: emphasis on its use in postherpetic neuralgia. J Am Acad Dermatol 1983; 8:845-850.
  • Christensen RC. Olanzapine augmentation of fluoxetine in the treatment of pathological skin picking. Can J Psychiatry 2004; 49:788-789.
  • Garnis-Jones S, Collins S, Rosenthal D. Treatment of self-mutilation with olanzapine. J Cutan Med Surg 2000; 4:161-163.
  • Gupta MA, Gupta AK. Olanzapine is effective in the management of some self-induced dermatoses: three case reports. Cutis 2000; 66:143-146.
  • Gupta MA, Gupta AK. Olanzapine may be an effective adjunctive therapy in the management of acne excoriee: a case report. J Cutan Med Surg 2001; 5:25-27.
  • Carter WG, Shillcutt SD. Aripiprazole augmentation of venlafaxine in the treatment of psychogenic excoriation. J Clin Psychiatry 2006; 67:1311.
  • Luca M, Vecchio C, Luca A, Calandra C. Haloperidol augmentation of fluvoxamine in skin picking disorder: a case report. J Med Case Rep 2012; 6:219.
  • Ito S, Mori T, Namiki M, Suzuki T, Sawaguchi T. Complicated interaction between psychostimulants and morphine in expression of phenotype of behavior in the dopaminergic system of BALB/c mice. J Pharmacol Sci 2007; 105:326-333.
  • Spiegel DR, Finklea L. The recognition and treatment of pathological skin picking: a potential neurobiological underpinning of the efficacy of pharmacotherapy in impulse control disorders. Psychiatry (Edgmont) 2009; 6:38-42.
  • Antoniadis D, Floros GD, Nikolaidis N, Garyfallos G. Response to agomelatine: treatment of an obsessive skin picking episode. Ann Clin Psychiatry 2013; 25:228-229.
  • Lienemann J, Walker FD. Reversal of self-abusive behavior with naltrexone. J Clin Psychopharmacol 1989; 9:448-449.
  • Seedat S, Stein DJ, Harvey BH. Inositol in the treatment of trichotillomania and compulsive skin picking. J Clin Psychiatry 2001; 62:60-61.
  • Grant JE, Odlaug BL, Chamberlain SR, Kim SW. A double-blind, placebo-controlled trial of lamotrigine for pathological skin picking: treatment efficacy and neurocognitive predictors of response. J Clin Psychopharmacol 2010; 30:396-403.
  • Jafferany M, Shireen F, Ibrahim A. An open-label trial of topiramate in the treatment of skin picking in pervasive developmental disorder not otherwise specified. Prim Care Companion J Clin Psychiatry 2010; 12(2): pii: PCC.09l00829.
  • Stein DJ, Chamberlain SR, Fineberg N. An A-B-C model of habit disorders: hair-pulling, skin picking, and other stereotypic conditions. CNS Spectr 2006; 11:824-827.
  • Rosenbaum MS, Ayllon T. The behavioral treatment of neurodermatitis through habit-reversal. Behav Res Ther 1981; 19:313-318.
  • Teng EJ, Woods DW, Twohig MP. Habit reversal as a treatment for chronic skin picking: a pilot investigation. Behav Modif 2006; 30:411-422.
  • Schuck K, Keijsers GP, Rinck M. The effects of brief cognitive-behaviour therapy for pathological skin picking: a randomized comparison to wait-list control. Behav Res Ther 2011; 49:11-17.
  • Bowes LE, Alster TS. Treatment of facial scarring and ulcration resulting from acne excoriee with 585-nm pulsed dye laser irradiation and cognitive psychotherapy. Dermatol Surg 2004; 30:934-938.
  • Gupta MA, Gupta A. Fluoxetine is an effective treatment for neurotic excoriations: case report. Cutis 1993; 51:386-387.
  • Vittorio CC, Phillips KA. Treatment of habit-tic deformity with fluoxetine. Arch Dermatol 1997; 133:1203-1204.
  • Şahin E, Kalyoncu OA, Pektaş Ö, Tan D, Mirsal H, Beyazyürek M. Fluoksetin ve bilişsel davranışçı terapiye birarada yanıt veren obsesif kompulsif bozukluğa bağlı ölümcül deri yolma: bir olgu sunumu. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2004; 14:88-91.
  • Biondi M, Arcangeli T, Petrucci RM. Paroxetine in a case of psychogenic pruritus and neurotic excoriations. Psychother Psychosom 2000; 69:165-166.
  • Ravindran AV, Lapierre YD, Anisman H. Obsessive-compulsive spectrum disorders: effective treatment with paroxetine. Can J Psychiatry 1999; 44:805-807.
  • Harris BA, Sherertz EF, Flowers FP. Improvement of chronic neurotic excoriations with oral doxepin therapy. Int J Dermatol 1997; 26:541-543. Pınar Çetinay Aydın, Uzm.Dr., Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul; Leyla Gülseren, Doç. Dr., İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İzmir. Yazışma Adresi/Correspondence: Pınar Çetinay Aydın, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul, Turkey. E-mail: pinar_cetinay@yahoo.com Yazarlar bu makale ile ilgili herhangi bir çıkar çatışması bildirmemiştir. The authors reported no conflict of interest related to this article. Çevrimiçi adresi / Available online at: www.cappsy.org/archives/vol6/no4/ Çevrimiçi yayım / Published online 25 Nisan/April 25, 2014; doi: 10.5455/cap.20140425062934
Toplam 117 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Derleme
Yazarlar

Pınar Çetinay Aydın Bu kişi benim

Leyla Gülseren Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 6 Kasım 2014
Yayımlandığı Sayı Yıl 2014 Cilt: 6 Sayı: 4

Kaynak Göster

AMA Aydın PÇ, Gülseren L. Deri Yolma Bozukluğu. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. Aralık 2014;6(4):401-428. doi:10.5455/cap.20140425062934

Creative Commons Lisansı
Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar Creative Commons Atıf-Gayriticari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.