Hope in Patients with Cancer

Yıl 2014, Cilt: 6 Sayı: 2, 154 - 164, 06.11.2014

Selma Turan Kavradım Zeynep Canlı Özer

https://doi.org/10.5455/cap.20130901084242

Öz

Cancer, which is one of the major health problems leading to despair, uncertainty, pain and suffering, is perceived as a serious and chronic disease. Cancer negatively affects individuals' quality of life due to the physical, psychological, and socio-economic problems. Today, despite inspiring advances in diagnosis and treatment of cancer and increase in survival rates of patients, appearance of physical and psycho-social disorders during cancer course disrupts the adaptation mechanisms of patients and undermines expectations for the future. Most of the time in clinical practice, clinicians focus on physical assessments and treatment planning of cancer patients primarily, ignoring social, psychological, economic and cultural factors related with the disease. This approach definitely influences patients' hope levels and their effective dealing with the disease. The aim of this article is to guide medical staff and increase awareness about the concept of hope in patients with cancer.

Anahtar Kelimeler

Hope, cancer, psychosocial factors

Kanser Tanısı Alan Hastalarda Umut

Öz

Çağımızın önde gelen sağlık sorunlarından birisi olan kanser, çaresizlik ve belirsizlik içeren, ağrı ve acı içinde ölümü çağrıştıran, suçluluk ve kaygı uyandıran, panik ve karışıklık yaratan ciddi ve kronik bir hastalık olarak algılanmaktadır. Günümüzde kanserle ilgili tanı ve tedavideki ilerlemeler, hastaların hayatta kalma oranlarını arttırmasına rağmen fiziksel ve psikososyal rahatsızlıklar hastaların uyum mekanizmalarını bozarak, geleceğe yönelik beklentilerini sarsmaktadır. Genellikle klinik uygulamalarda çoğu kez hastaların öncelikle fiziksel değerlendirmelerinin yapılması ve tedavilerinin planlanması; sosyal, psikolojik, ekonomik, kültürel faktörlerin geri planda bırakılması hastaların yaşadığı sorunların çözümünü daha da zorlaştırmaktadır. Bu yaklaşım hastaların umut düzeyleri azalmakta ve etkin baş etmeleri olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu yazının kanser tanısı alan hastalarda umut kavramına yönelik olarak sağlık personeline yol gösterici olması ve konu ile ilgili farkındalığın artırılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Umut, kanser, psikososyal faktörler

Kaynakça

• Sağlık Bakanlığı 2004 yılı Kanser İstatistikleri. http://www.saglik.gov.tr/KSDB/BelgeGoster.aspx? F6E10F8892433CFF6407999D5EC50F896A5A2497543C96C6 (24 Ocak 2010’da ulaşıldı).
• Cancer. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs297/en/index.html (13 Mayıs 2010’da ulaşıldı).
• Yurtsever S. Kronik hastalıklarda yorgunluk ve hemşirelik bakımı. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000; 4:16-20.
• Akdemir N, Birol L. Kronik Hastalıklar ve Sorunları. İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı, 2nd Ed. Ankara, Vehbi Koç Vakfı Yayınları, 2005.
• Dedeli Ö, Fadıloğlu Ç, Uslu R. Kanserli bireylerin fonksiyonel durumları ve algıladıkları sosyal desteğin incelenmesi. Türk Onkoloji Dergisi 2008; 23:132-139.
• About Cancer Mondial. http://www-dep.iarc.fr/ (22 Ekim 2010’da ulaşıldı).
• Türkiye’de Hastaları Kanser İlaçlarına Erişim Raporu. http://www.aifd.org.tr/Img/content_pictures/innovus/innovus.pdf (11 Ocak 2011’de ulaşıldı).
• Ağır M. Üniversite öğrencilerinin bilişsel çarpıtma düzeyleriyle problem çözme becerileri ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişki (Doktora tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi, 2007.
• Brockopp DY, Hayko D, Davenport W, Winscott C. Personal control and the needs for hope and information among adults diagnosed with cancer. Cancer Nurs 1989; 12:112-142.
• Herth K. Enhancing hope in people with a first recurrence of cancer. J Adv Nurs 2000; 32 :1431-1441.
• Tünel M, Vural A, Evlice YE, Tamam L. Meme kanserli hastalarda psikiyatrik sorunlar. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 2012; 21:189-219.
• Pınar G, Pınar T, Ayhan A. Kemoterapi alan jinekolojik kanserli hastaların bakım verici ailelerinde zorlanma ve umutsuzluk. Uluslararası Hematoloji-Onkoloji Dergisi 2012; 22:170-180.
• Snyder CR, Crowson JJ. Hope and coping with cancer by collage women. J Pers 1998; 66:195-214.
• Herth KA, Cutcliffe JR. The concept of hope in nursing 2: hope and mental health nursing. Br J Nurs 2002; 11: 885-893.
• Duggleby W. Hope at the end of life. J Hosp Palliat Nurs 2001; 3:51-64.
• Sanatani M, Schreier G, Stitt, L. Level and direction of hope in cancer patients: an exploratory longitudinal study. Support Care Cancer 2008; 16: 493–499.
• McClement SE, Chochinov HM. Hope in advanced cancer patients. Eur J Cancer 2008; 44:1169-1174.
• Herth KA, Cutcliffe JR. The Concept of hope in nursing 4: hope and gerontolojical nursing. Br J Nurs 2002; 11:1148-1156. Ebright PR, Lyon B. Understanding hope and factors that enhance hope in women with breast cancer. Oncol Nurs Forum 2002; 29:561-568.
• Kelleci M. Kanser hastalarının umudunun geliştirilmesine yönelik hemşirelik girişimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005; 6:41Kylmä L, Juvakka T, Nikkonen M, Korhonen T, Isohannı M. Hope and schizophrenia: an integrative review. J Psychiatr Ment Health Nurs 2006; 13:651–664.
• Akman Y, Korkut F. Umut ölçegi üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi. Eğitim Fakültesi Dergisi 1993; 9:193 -202.
• Felder BE. Hope and coping in patients with cancer diagnoses. Cancer Nurs 2004; 27:320-324.
• Vellone E, Rega ML, Galletti C, Cohen M. Hope and related variables in Italian cancer patients. Cancer Nurs 2006; 29:3563
• Benzein E, Norberg A, Saveman BI. The meaning of the lived experience of hope in patients with cancer in palliative home care. Palliat Med 2001; 15:117-126.
• Lin CC, Lai YL, Ward SE. Effect of cancer pain on performance status, mood states, and level of hope among Taiwanese cancer. J Pain Symptom Manage 2003; 25:29-37.
• Liu L, Fiorentino L, Natarajan L, Parker BA, Mills PJ, Sadler GR et al. Pre-treatment symptom cluster in breast cancer patients is associated with worse sleep, fatigue and depression during chemotherapy. Psychooncology 2009; 18:187-194. Patterson P, Moylan E, Bannon S, Salih F. Needs analysis of cancer education program in South Western Sydney. Cancer Nurs 2000; 23:186-192.
• Kızılcı S. Kemoterapi alan kanserli hastalar ve yakınlarının yaşam kalitesini etkileyen faktörler. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1999; 3(2):18-26.
• Onat H, Mandel MN. Kanser Hastasına Yaklaşım, Tanı, Tedavi ve Takipte Sorunlar. İzmir, Nobel Tıp Kitabevleri, 2002.
• Elbi H. Kanser ve depresyon. Psikiyatri Dünyası 2001; 5:5-10.
• Beyzadeoğlu M, Özet A, Özet G. Kanser tedavisi esnasında yaşam kalitesi. Türk Onkoloji Dergisi 1996; 11(4): 39-42.
• Moadel A, Morgan C, Fatone A, Grennan J, Carter J, Laruffa G et al. Seeking meaning and hope: self- reported spiritual and existential needs among an ethnically-diverse cancer patient population. Psychooncology 1999; 8:378–385.
• Sammarco A, Konecny LM. Quality of life, social support, and uncertainty among latina and caucasian breast cancer survivors: a comparative study. Oncol Nurs Forum 2010; 37:93-99.
• Dinçbaş FİÜ. Radyasyon onkolojisinde görülen psikososyal problemler Türkiye’de sık karşılaşılan psikiyatrik hastalıklar. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi 2008; 62:255-258.
• Irmak MK, Bilgin MG, Sızlan A. Hasta gözüyle kanser. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2008; 7:167-172.
• Bilge A, Çam O. Kanseri önlemede önemli bir faktör olarak kadınların stres ile başa çıkma tarzları ve sağlık inanışlarının incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2008; 9:16-21.
• Akman S. Stresin nedenleri ve açıklayıcı kuramlar. Türk Psikoloji Dergisi 2004; 34:40-55.
• Çakır İ. Polislerin iş stresi ve bazı değişkenlere göre stresle başa çıkma tarzlarının karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). Adana, Çukurova Üniversitesi, 2006.
• Lazarus RS, Folkman S. Stres, Appraisal and Coping. New York, Springer Publishing Company, 1984.
• Akçay C. Kanserli hastalarda destek tedaviler. XIII. POG Ulusal Pediatrik Kanser Kongresi, Mayıs 2004, Türkiye. Kongre Özet Kitabı sayfa: 184-185.
• Elbi H, Önen Ö. Kanserli hastalarda depresyon. Duygudurum Dizisi 2001; 4:184-191.
• Çam O, Babacan Gümüş A. Meme kanserli kadınlar için duygusal destek odaklı hemşirelik girişimler. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 10(3):52-60.
• Özdemir S. Kanser hastalarının yaşadığı semptomlar ile tedavi kararını değerlendirme ve yaşam tutum profili arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Erzurum, Atatürk Üniversitesi, 2006.
• Crothers PK, Tomter HD, Garske JP. The relationships between satisfaction with social support, affect balance, and hope in cancer patients. J Psychosoc Oncol 2005; 23:103-118.
• Zaza C, Scott MS, Loretta MH. Coping with cancer: what do patients do? J Psychosoc Oncol 2005; 23:55-73.
• Morris ME, Grant M, Lynch JC. Patient-reported family distress among long-term cancer survivors. Cancer Nurs 2007; 30:1
• Kocaman N. Tıbbi hastalığa psikososyal tepkiler. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2008; 71(2):52-58.
• Ebright PR, Lyon B. Understanding hope and factors that enhance hope in women with breast cancer. Oncol Nurs Forum 2002; 29:561-568.
• Tüzer TT. Hastalığın Psikolojisi; Sağlık ve Hastalıkta 1st ed. Ankara, Compos Mentis Yayınları, 1997.
• Armay Z, Özkan M, Kocaman N, Özkan S. Hastalık Algısı Ölçeği'nin kanser hastalarında Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Klinik Psikiyatri Dergisi 2007; 10:192-200.
• Chi GCHL. The role of hope in patients with cancer. Oncol Nurs Forum 2007; 34:415-424.
• Duggleby WD, Degner L, Williams A, Wright K, Cooper D, Popkin D et al. Living with hope: ınitial evaluation of a psychosocial hope ıntervention for older palliative home care patients. J Pain Symptom Manage 2007; 33:247-257.
• Aslan Ö, Sekmen K, Kömürcü Ş, Özet A. Kanserli hastalarda umut. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 11(2):18-24.
• Kylma J, Vehvitainen-Julkunen K. Hope in nursing research: a meta- analysis of the ontological and epistemological foundations of research on hope. J Adv Nurs 1997; 25:364-371.
• Buckley J, Herth K. Fostering hope in terminally ill patients. Nurs Stand 2004; 17(19):33-41.
• Rustoen T, Hanestad BR. Nursing intervention to increase hope in cancer patients. J Clin Nurs 1998; 7:19-27.
• Nowotny ML. Assessment of hope in patients with cancer: development of an instrument. Oncol Nurs Forum 1989; 16:57
• Lin CC, Tsai HF, Chiou JF, Lai YH, Kao CC, Tsou TS. Changes in levels of hope after diagnostic disclosure among Taiwanese patients with cancer. Cancer Nurs 2003; 26:155-160.
• Tankişi D. Kanserli hastalarda hastalığa bağlı atıflar ve alternatif tedaviler (Yüksek lisans tezi). İzmir, Ege Üniversitesi, 200 Öz F. Hastalık yaşantısında belirsizlik. Turk Psikiyatri Derg 2001; 12:61-68.
• Dansuk R, Ağargün M, Kars B, Ağargün HP, Turan C, Ünal O. Jinekolojik kanserli hastaların psikososyal özelliklerinin değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri. Jinekoloji- Obstetrik Dergisi 2002; 12:142-147.
• Güner İC. Meme kanseri ve eşlerin desteği. Gaziantep Tıp Dergisi 2008; 14:46-49.
• Babaoğlu E, Öz F. Terminal dönem kanser hastasına bakım veren eşlerin duygusal ve sosyal sorunları arasındaki ilişki. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003; 2:24-33.
• Ballard A, Green T, McCaa A, Longsdon MC. A comparison of the level of hope in patients with newly diagnosed and recurrent cancer. Oncol Nurs Forum 1997; 24:899-921.
• Erol CH. Kemoterapi alan hastalarda algılanan stresin umutla ilişkisi (Yüksek lisans tezi). İstanbul, Marmara Üniversitesi, 200 Kvale K. Do cancer patients always want to talk about difficult emotions? a qualitative study of cancer inpatients communication needs. Eur J Oncol Nurs 2007; 11:320-327.
• Vachon MLS. Meaning, spirituality and wellness in cancer survivors. Semin Oncol Nurs 2008; 24:218-260. Selma Turan Kavradım, Uzm., Akdeniz Üniversitesi, Antalya; Zeynep Canlı Özer, Prof.Dr., Akdeniz Üniv. Hemşirelik Fakültesi, Antalya. Yazışma Adresi/Correspondence: Selma Turan Kavradım, Akdeniz Üniversitesi Hastanesi, Antalya, Turkey. E-mail: [e-mail] Yazarlar bu makale ile ilgili herhangi bir çıkar çatışması bildirmemiştir. The author reported no conflict of interest related to this article. Çevrimiçi adresi / Available online at: www.cappsy.org/archives/vol6/no2/ Çevrimiçi yayım / Published online 01 Eylül/September 01, 2013; doi: 10.5455/cap.20130901084242