Identity Development and Identity Formation: A Theoretical Assessment

Yıl 2011, Cilt: 3 Sayı: 1, 163 - 213, 01.03.2011

Hasan Atak

Öz

Basic function of adolescence -one of the human life periods when physical and mental changes are experienced most heavily- is suggested to be identity development. Recent developmental psychology studies hypothesized that identity development starts during adolescence but intensifies during transi-tion to adulthood. This study addresses identity concept, in detail, from a theoretical point of view and in the scope of empirical studies. Literature offers quite different explanations and models as well as a few basic theories in this framework. The number of studies on identity subject is higher than the number of studies on other psycho-social study subjects. This study presents the theories offering basic explanations about identity (such as the works of Erikson, Marcia, Berzonsky, Waterman) and the theories referring to identity (such as the works of Blos, Arnett, Kegan). Theories related to identity are addressed under the titles of identity exploration, identity status and identity styles. Almost all of the identity studies conducted in Turkey focused on identity status. In this context, new theories and tendencies may be taken into consideration in the studies to be made in Turkey on identity development.

Anahtar Kelimeler

identity, transition to adulthood, identity formation, adolescence

Kimlik Gelişimi ve Kimlik Biçimlenmesi: Kuramsal Bir Değerlendirme

Öz

İnsan yaşamında değişimlerin yoğun olarak yaşandığı dönemlerden biri olan ergenliğin temel görevinin kimlik gelişimi olduğu ileri sürülmektedir. Son yıllardaki gelişim psikolojisi çalışmaları, kimlik gelişiminin ergenlikte başlamasına karşın, yetişkinliğe geçiş yıllarında yoğunlaştığını önermektedir. Bu yazıda, kimlik konusu kuramsal olarak ve deneysel çalışmalar bağlamında ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Literatürde, kimlik konusunda birkaç temel kuramın yanında oldukça farklı açıklamalar ve modeller dikkati çekmektedir. Kimlik konusuyla ilgili araştırmaların da diğer psikososyal çalışma konularına göre daha fazla olduğu söylenebilir. Bu yazıda kimlikle ilgili temel açıklamaları yapan kuramlarla (Erikson, Marcia, Berzonsky, Waterman gibi), içerisinde kimliğe değinen kuramlara (Blos, Arnett, Kegan gibi) yer verilmiştir. Kimlikle ilgili kuramlar kimlik keşfi, kimlik statüleri ve kimlik stilleri ana başlıklarında altında ele alınmıştır. Türkiye'deki kimlik çalışmalarına bakıldığında neredeyse tüm çalışmaların kimlik statüleri ile ilgilidir. Kimlik gelişimi konusunda Türkiye'de yapılacak çalışmalarda, yeni kuramların ve yönelimle-rin dikkate alınması gerekli görünmektedir.

Anahtar Kelimeler

kimlik, yetişkinliğe geçiş, kimlik biçimlenmesi, ergenlik

Kaynakça

• Steinberg L. Adolescence, 6th Ed. New York, McGraw Hill, 2002.
• Erikson EH. Identity: Youth and Crisis. New York, W.W. Norton Company, 1968.
• Marcia J. The relational roots of identity. In Discussions on Ego Identity (Ed J Kroger):34-65. NJ, England, Lawrence Erlbaum Associates, 1993.
• Arnett JJ. Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. Am Psychol 2000; 55:469-480.
• Berzonsky M. A process perspective on identity and stress management. In Adolescent Identity Formation (Eds GR Adams, TP Gullotta, R Montemayor):193- 215. Newbury Park, CA, Sage, 1992.
• Schwartz SJ. A new identity for identity research: Recommendations for expanding and refocusing the identity literature. J Adolesc Res 2005; 20:293-308.
• Miller PH. Theories of Developmental Psychology. New York, W.H. Freeman Company, 1993.
• Erikson EH. Childhood and Society. New York, Norton, 1963.
• Arnett JJ. Emerging Adulthood: The Winding Road From the Late Teens Through the Twenties. New York, Oxford University Press, 2004.
• Arnett JJ. Emerging adulthood: What is it, and what is it good for? Child Dev Perspect 2007; 1:68-73.
• Perry WG. Forms of Ethical and Intellectual Development in the College Years: A Scheme. San Francisco, Jossey-Bass, 1999.
• Kroger J. Identity development during adolescence. In Blackwell Handbook of Adolescence (Eds GR Adams, MD Berzonsky):46-57. Malden, MA, Blackwell Publishing, 2003.
• Kroger J. Discussions on Ego Identity. Hillsdale, NJ, England, Lawrence Erlbaum Associates, 1993.
• Phillips TM, Pittman JF. Identity processes in poor adolescents: Exploring the linkages between economic disadvantage and the primary task of adolescence. Identity (Mahwah, N J) 2003; 3:115-129.
• Kunnen ES, Bosma AH. Fischer's skill theory applied to identity development: A response to Kroger. Identity (Mahwah, N J) 2003; 3:247-270.
• Grotevant HD, Cooper CR. Individuation in family relationships: A perspective on individual differences in development of identity and role taking skill in adolescents. Hum Dev 1986; 29:82-100.
• Papini HO, Sebby RA, Clark S. Affective utility of family relations and adolescent identity explorations, Adolescence 1989; 24:457-466.
• Bednard RL, Wells MG, Peterson SR. Self-esteem: Paradoxes and Innovations in Clinical Theory and Practice. WashingtonDC, American Psychological Association, 1989.
• Lapsley DK, Rice KR, Fitzgerald DP. Adolescent attachment, identity and adjustment to college: Implication for the continuity hypothesis, J Couns Dev 1990; 68:561-565.
• Shaw SM, Kleiber DA, Caldwell L. Leisure and identity formation in male and female adolescents: A preliminary examination, J Leis Res 1995; 27:245-264.
• Nurmi J-E, Poole M, Kalakoski V. Age differences in adolescent identity exploration and commitment in urban and rural environments, J Adolesc 1998; 19:443-452.
• Lacombe AC, Gay J. The role of gender in adolescent identity and intimacy decision, J Youth Adolesc 1998; 27:795-802.
• Meeus W, Oosterwegel A, Vollebergh W. Parental and peer attachment and identity development in adolescence, J Adolesc, 2002; 25:93-106.
• Sandhu D, Tung S. Contributions of family environment and identity formation towards adolescents' alienation. Pak J Psychol Res 2004; 19:1-14.
• Çuhadaroğlu F. Üniversite gençlerinde kimlik bocalamaları. Üniversite Gençliğinde Uyum Sempozyumu Bilimsel Çalışmaları, Bilkent Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Araştırma Merkezi, 1989, Ankara Türkiye. Kongre Özet Kitabı sayfa:35-39.
• Köker S. Kimlik duygusunun kazanılması açısından ergenlerin, genç yetişkinlerin ve yetişkinlerin karşılaştırılması (Doktora Tezi). Ankara, Ankara Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü, 1997.
• Gavas A. Kimlik gelişimi sırasında ergenin anne-baba ile ilişki düzeyinin saptanması (Yüksek Lisans Tezi). Bursa, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1998.
• Çuhadaroğlu F. Identity confusion and depresyon in groups of adolescence having psychiatric and physical symptoms. The Turk J Pediatr 1999; 41:73-79.
• Kartal T. Değişik yaş gruplarındaki ergenlerin kimlik gelişimi sırasında okula-iş yaşan- tısına ve boş zamanlarını değerlendirmeye ilişkin görüslerindeki farklılıklar. (Yüksek Lisans Tezi). Bursa, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999.
• Özgen C. Kız ve erkek lise öğrencilerinin kimlik duyguları ve aile algıları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999.
• Uçar N. Coralates of suicide ideation and relation to ego identity status among adolescents (Masters Thesis). Ankara, The Middle East Tecnical University, 1999.
• Başkan T. Ruhsal sorunu olan ergenlerde kimlik duygusu: Karşılaştırmalı bir çalışma. (Uzmanlık Tezi). Ankara, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2000.
• Çuhadaroğlu F. Ergenlik döneminde psikolojik gelişim özellikleri. Katkı Pediatri Dergisi 2001; 21:863-868.
• Süslü DP. Çalışan ve öğrenci ergenlerde kimlik duygusu kazanımının araştırılması, (Yüksek Lisans Tezi). Ankara, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2002.
• Balkaya A. Lise öğrencilerinin kimlik duygusu kazanım düzeylerinin bazı bilişsel- sosyal ailesel nitelikler ile suç davranışı düzeyi açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2005.
• Marcia JE. Adolescence, identity, and the Bernardone family. Identity (Mahwah, N J) 2002; 2:199-209.
• Marcia JE. Identity and psychosocial development in adulthood. Identity (Mahwah, N J) 2002; 2:7-28.
• Waterman AS. Identity, the identity statuses, and identity statuses development: A contemporary statement. Dev Rev 1999; 19:591-621.
• Luyckx K, Goossens L, Soenens B. A developmental contextual perspective on identity construction in emerging adulthood: Change dynamics in commitment formation and commitment evaluation. Dev Psychol 2006; 42:366-380.
• Luyckx K, Goossens L, Soenens B, Beyers W. Unpacking commitment and exploration: Validation of an integrative model of adolescent identity formation. J Adolesc 2006; 29:361–378.
• Côté JE. Arrested Adulthood: The Changing Nature of Maturity and Identity. New York, New York University Press, 2000.
• Adams SG, Gullotta T. Adolescent Life Experiences. New York, Brooks Cole Publishing Company, 1989, 1-22.
• Dereboy F, Dereboy Ç, Coşkun B, Coşkun A. Özdeğer duygusu, öz imgesi ve kimlik duygusu. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi 1994; 1:61-69.
• Berzonsky MD, Macek P, Nurmi JE. Interrelationships among identity process, content, and structure: A cross-cultural investigation. J Adolesc Res 2003; 18:112- 130.
• Marcia JE, Friedman ML. Ego identity status in college women. J Pers 1970, 2:249- 263.
• Adams GR. Family correlates of female adolescents ego identity development. J Adolesc 1985, 8:69-82.
• Grotevant HD, Cooper C. Patterns of interaction in family relationships and the development of identity formation in adolescence, Child Dev 1985; 56:415-428.
• Abraham KG. Ego identity differences among Anglo-American and Mexican- American adolescents. J Adolesc 1986, 9:151-166.
• Jones RM, Hartman B. Ego identity: Developmental differencess and experimental substance use among adolescents. J Adolesc 1988; 11:347–360.
• Kroger J. A longitudinal study of ego identity status interview domains. J Adolesc 1988; 11:361-374.
• Archer SL. Gender differences in identity development: Issues of process, domain and timing. J Adolesc 1989; 12:117–138.
• Borus MJ. Ethnic differences in adolecents’ identity status and associated behaviour problems. J Adolesc 1989; 12:361-374.
• Klacynzski PA, Fauth JM, Swanger A. Adolescent identity: Rational experiental processing, formal operations and critical thinking beliefs. J Youth Adolesc 1998; 27:185-207.
• Joseph HB, Tzurieil HD. Suicidal tendencies and ego identity in adolescence. Adolescence 1990; 25:215–223.
• Boyes M, Chandler M. Cognitive development, epistemic doubt and identity formation in adolescence. J Youth Adolesc 1992; 21:277-304.
• Taylor R, Oskay G. Identity formation in Turkish and American late adolescents. J Cross Cult Psychol 1995; 26:8-22.
• Nurmi JE, Berzonsky MD, Tammi K, Kinney A. Identity processing orientation, cognitive and behavioural starategies and well-being. Int J Behav Dev 1997; 21:555- 570.
• Cramer P. Development of identity: Gender makes a difference. J Res Pers 2000; 34:42-72.
• Bergh S, Erling A. Adolescent identity formation: A Swedish study of identity status using the EOM-EIS-II. Adolescence 2005; 40:377-395.
• Graf SC, Mullis RL, Mullis AK. Identity formation of United States American and Asian Indian adolescents. Adolescence 2008; 43:57-69.
• Eryüksel G. Ergenlerin kimlik statülerinin incelenmesine yönelik kesitsel bir çalışma Yüksek Lisans Tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1987.
• Varan A. Liseli gençlerin kimlik statülerinin cinsiyet, yaş ve sosyo-kültürel çevre açısından incelenmesi (Doktora Tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1992.
• Gültekin F. Lise öğrencilerinin kendini açma davranışlarının kimlik gelişim düzeyleri açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Bursa, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilim- ler Enstitüsü, 2000.
• Oflazoğlu F. Yetiştirme yurdunda yaşayan ergenlerde kimlik statülerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İzmir, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2000.
• Çakır SG. The relationships of identity status with parental attıtudes, family type and parental education level in adolescents (Yüksek Lisans Tezi). Ankara, ODTÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2001.
• Solmaz F. Lise son sınıf öğrencilerinin kimlik statüleri ile anne-baba tutumları algıla- maları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara, Ankara Üniver- sitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2002.
• Uzman E. Sosyal destek düzeyleri farklı üniversite öğrencilerinin bazı değişkenlere göre kimlik statüleri (Doktora Tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2002.
• Gündoğdu M, Zeren ŞG. Yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin kimlik statüleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 2004; 3(22):57-63.
• Morsünbül Ü. Ergenlikte kimlik statülerinin bağlanma stilleri, cinsiyet ve eğitim düzeyi açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara, Ankara Üniversitesi Eği- tim Bilimleri Enstitüsü, 2005.
• Akman Y. Identiy status of Turkish university students in relation to their evaluation of family problems. Soc Behav Pers 2007; 35:79-88.
• Pala S. Madde bağımlısı olan ergenlerin kimlik statülerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2007.
• Arslan E. Bağlanma stilleri açısından ergenlerde Erikson’un psikososyal gelişim dö- nemleri ve ego kimlik süreçlerinin incelenmesi (Doktora Tezi). Konya, Selçuk Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008.
• Berzonsky M, Ferrari J. Identity orientation and decisional strategies. Pers Individ Dif 1996; 20:597-606.
• Berzonsky MD, Neimeyer GJ. Ego identity status and identity processing orientation: The mediating role of commitment. J Res Pers 1994; 28:425-435.
• Çelen N, Kuşdil M. Başarılı kimlik gelişimi, kimlik statüleri ve aile kontrol örüntüleri arasındaki ilişkiler. Uludağ Üniversitesi Araştırma Fonu Projesi, 2000.
• Schwartz SJ, Côté JE, Arnett JJ. Identity and agency in emerging adulthood: Two developmental routes in the individualization process. Youth Soc 2005; 37:201-229.
• Côté JE, Schwartz SJ. Comparing psychological and sociological approaches to identity: Identity status, identity capital, and the individualization process. J Adolesc 2002; 25:571-586.
• Atak H. Yetişkinliğe geçişte kimlik biçimlenmesi ve eylemlilik (agency): Bireyleşme sürecinde iki gelişimsel kaynak (Doktora Tezi). Ankara, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2010.