Öğretmen Görüşlerine Göre Öğrencilerdeki Teknoloji Bağımlılığı

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: Ek 1 (Araştırma Sayısı), 101 - 117, 29.12.2019

Engin Karadağ , Burcu Kılıç

https://doi.org/10.18863/pgy.556689

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmanın amacı öğrencilerin teknoloji bağımlılığını ve teknoloji bağımlılığının önlenmesinde okulun rolünü, öğretmen görüşleri kapsamında analiz etmektir. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden biri olan olgubilim desenine uygun olarak tasarlanmıştır. Çalışmada maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu kamu okullarında veya özel okullarda çalışan 25 öğretmen oluşturmuştur. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış ve betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Bulgular öğretmen görüşlerine göre öğrencilerde çoğunlukla sosyal ağ bağımlılığı, çevrimiçi oyun bağımlılığı ve anlık mesajlaşma bağımlılığı olduğunu göstermiştir. Ayrıca öğretmenler tarafından teknoloji bağımlılığı olan öğrencilerin akademik başarılarının düşük olduğu ve çevresiyle iletişim kurmakta güçlük çektiği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji, Teknoloji bağımlılığı, Öğrenciler, Öğretmen görüşleri

Technology Addiction among Students According to Teacher Views

Öz

The aim of this study is to analyses students’ technology addiction and the role of the school in preventing technology addiction based on teacher views. The study was designed in accordance with the phenomenological design which is one of the qualitative research designs. Maximum diversity sampling method was employed in the study. The participants were twenty-five teachers working in public or private schools. The data of the study were collected through semi-structured interview forms and analyzed using the descriptive analysis method. The findings showed that the students mostly had social network addiction, online game addiction and instant messaging addiction. In addition, it was emphasized by the teachers that those students with technology addiction had low academic achievement and had difficulty in communicating with people in their environment.

Anahtar Kelimeler

technology, technology addiction, students, views of teachers, qualitative research

Kaynakça

• Akçay, D. & Özcebe, H. (2012). Okul öncesi eğitim alan çocukların ve ailelerinin bilgisayar oyunu oynama alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Çocuk Dergisi, 12(2), 66-71.Anderson, K. J. (2001). Internet use among college students: An exploratory study. Journal of American College Health, 50(1), 21-26.Arslan, A., Kırık, A. M., Karaman, M. & Çetinkaya, A. (2015). Lise ve üniversite öğrencilerinde dijital bağımlılık. UHİVE: Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi,34-58.Ateş, N. (2016). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğretmen adaylarının internet bağımlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Ayas, T. & Horzum, M. B. (2013). İlköğretim öğrencilerinin internet bağımlılığı ve aile internet tutumu. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 46-57.Aydın, F. (2017). Teknoloji bağımlılığının sınıf ortamında yarattığı sorunlara ilişkin öğrenci görüşleri (Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Balcı, Ş. & Gülnar, B. (2009). Üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığı ve internet bağımlılarının profili. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6(1), 5-22.Beyazyürek, M. & Şatır,T, T. (2000). Madde kullanım bozuklukları, Psikiyatr Dünyası, 4, 50-56. Bloor, M. & Wood, F. (2006). Keywords in qualitative methods. New Delhi: Sage Publications.Caplan, S. E. (2002). Problematic internet use and psychosocial well-being: Development of a theory-based cognitive-behavioural measurement instrument. Computer in Human Behavior, 18, 553-575.Ceyhan, A. A. (2011). İnternet kullanma temel nedenlerine göre üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımı ve algıladıkları iletişim beceri düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 59-77.Chang, M. K., & Man Law, S. P. (2008). Factor structure for young’s internet addiction test: a confirmatory study. Computers in Human Behavior, 24(6).Chou, C., & Hsiao, M. C. (2000). Internet addiction, usage, gratifications, and pleasure experience: The Taiwan college students’ case. Computer & Education, 35(1), 65-80.Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma nitel araştırma ve araştırma deseni (M. Bütün, S. B. Demir, Çev. Ed.) Ankara: Siyasal Kitabevi.Çakır, H. (2013). Bilgisayar oyunlarına ilişkin ailelerin görüşleri ve öğrenci üzerindeki etkilerin belirlenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 138-150.Çakmen- Oğuz, F. (2004). İlkokul üç, dört ve beşinci sınıf öğrencilerinin bağımlılık eğilimleri ile anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Çam, H, H. (2014). Adölesanlarda internet bağımlılığı prevalansı ile psikopatolojik semptomlar ve obezite arasındaki ilişkinin incelenmesi (Doktora tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Çetinkaya, S. & Sütçü, S.S. (2016). Çocukların gözüyle ebeveynlerinin bilişim teknolojileri kullanımlarına yönelik kısıtlamaları ve nedenleri. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry,7(1), 79-116Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.Gencer, H. (2017). Ortaokul öğrencilerinde internet bağımlılığı ve siber zorbalık davranışları ile ilişkili değişkenlerin incelemesi (Yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Gentile, D. (2009). Pathological video-game use among youthages 8-18 A national study. Psyhological Science, 25(5), 594-602.Gökçearslan, Ş. & Günbatar, M. S. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinde internet bağımlılığı. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(2), 10-24.Griffiths, M. D. (1995). Technological addictions. Clinical Psychology Forum, 76, 14-19.Griffiths, M. D. (1996a). Internet addiction: An issue for clinical psychology? Clinical Psychology Forum, 97, 32-36.Griffiths, M. D. (1996b). Gambling on the internet. Journal of Gambling Studies, 12(4), 471-473.Griffiths, M. D. (2005). A ‘components’ model of addiction within a biopsychosocial framework. Journal of Substance Use, 10(4), 191-197. https://doi.org/10.1080/14659890500114359Griffiths, M. D., & Hunt, H. (1995). Computer game plating in adolescence: Prevalence and demographic indicators. Journal of Commnity & Applied Social Psyschology, 5, 189-193. Griffiths, M. D., & Hunt, H. (1998). Computer game “addiction” in adolescence? A brief report. Psychological Reports, 82, 475-480. Griffits, M. D., & Parke, J. (2002). The social impact of internet gambling. Social Science Computer Review, 20(3), 312-320.Grüsser, S.M., & Thalemann, R. (2006). Computerspielsüchtig? Bern: Hans Huber Verlag.Günüç, S. & Kayri, M. (2010). The relationships between Turkish adolescents’ internet addiction, their perceived social support and family activities. Computers in Human Behavior, 29(6), 2197-2207. https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.04.011Güçlü, G. (2015). Yaşam boyu öğrenme argümanı olarak teknoloji bağımlılığı ve yaşama yansımaları (Yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Hauge, M. R., & Gentile, D. A. (2003, April). Video game addiction among adolescents: Associations with academic performance and aggression. Poster presented at the 2003 Society for Research in Child Development Biennial Conference, Tampa, FL. Horzum, M.B. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(159), 56-68.İlhan, V. (2007). Gündelik hayatta e-yaşam: İhtiyaç- arzu çelişkisi çerçevesinde yeni iletişim teknolojileri bağımlılığı. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi,30, 59-78. İnan, A. (2010). İlköğretim II. kademe ve ortaöğretim öğrencilerinde internet bağımlılığı (Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Karakuş, Z. (2016). İnternet bağımlılık düzeyinin TEOG ders puanları ve bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Karaman, M. K. & Kurtoğlu, M. (2009). Öğretmen adaylarının internet bağımlılığı hakkındaki görüşleri. Akademik Bilişim, 641-650.Khan, R.B., Salim, M., Bilal, M., Hussain, A., & Hasseb, M. (2014). The relationship between internet addiction and anxiety among students of University of Sargodha. International Journal of Humanities and Social Science, 4(1), 288-293.Köksal, B. (2015). Ortaöğretim kurumlarında okuyan öğrencilerde dijital oyun bağımlılık düzeyleri, internet bağımlılık düzeyleri ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Leung, L., & Lee, P. S. N. (2012). Impact of internet literacy, internet addiction symptoms, and internet activities on academic performance. Social Science Computer Review, 30(4), 403–418.Marks, I. (1990). Behavioural (non-chemical) addictions. British Journal of Addiction, 85, 1389-1394.Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev. Ed.) Ankara: Nobel Akademi.Neuman, W. L. (2006). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nicel ve nitel yaklaşımlar (S. Özge, Çev.) İstanbul: Yayın Odası.Odacı, H. & Kalkan M. (2010). Problematic internet use, loneliness and dating anxiety among young adult university students. Computers & Education, 55(3), 1091-1097.Onay, P. D., Tüfekçi A. & Çağıltay, K. (2005). Türkiye’deki öğrencilerin bilgisayar oyunu oynama alışkanlıkları ve oyun tercihleri: ODTU ve Gazi Üniversitesi öğrencileri arası karşılaştırmalı bir çalışma. Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı’nda sunulan bildiri, Ankara.Ögel, K. (2012). İnternet bağımlılığı. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları: İstanbul.Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün, S. B. Demir, Çev.) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Solak, M. Ş. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu tutumları ile saldırganlık ve yalnızlık eğilimleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Şahin, C. & Tuğrul, M. (2012). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken-Journal of World of Turks, 4(3), 15-30.Şahin, N. (2014). Ergenlik problemleri ve baş etme yöntemleri ile internet bağımlılığı arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Tanrıverdi, S. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinde internet bağımlılığı ile algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Topal, E. (2018). Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığı ve ilişkili faktörlerin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Toraman, M. (2013). İnternet bağımlılığı ve sosyal ağ kullanım düzeylerinin ortaöğretim öğrencilerinin akademik başarıları ile ilişkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Uzbay, T., İ. (2010). Madde bağımlılığının tarihçesi, tanımı, genel bilgiler ve bağımlılık yapan maddeler. Psikofarmakoloji Araştırma Ünitesi Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi,1. Waldo, A. D. (2014). Correlates of internet addiction among adolescents. Psychology, 5, 1999-2008.Yang, S. C., & Tung, C. J. (2007). Comparison of internet addicts and non-addicts in Taiwanese high school. Computers in Human Behavior, 23(1), 79-96.Yen, J. Y., Ko, C. H., Yen, C. F., Wu, H. Y., & Yang, M. J. (2007). The comorbid psychiatric symptoms of internet addiction: attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD), depression, social phobia, and hostility. Journal of Adolescent Health, 41(1), 93-98.Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6.bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.Yiğit, E. (2017). Çocukların dijital oyun bağımlılıklarında ailelerin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.Young, K. S. (1996). İnternet addiction: the emergence of a new clinical disorder. CyberPsychology & Behavior, 1(3), 237-244.Young, K. S. (2004). Internet addiction: A new clinical phenomenon and its consequences. American Behavioral Scientist, 48(4), 402-415.Young, K. S., & Case, C. J. (2004). Internet abuse in the workplace: new trends in risk management no access. CyberPsychology & Behavior, 7(1), 105-111.Yu, J. J., Kim, H., & Hay, I. (2013). Understanding adolescents’ problematic internet use from a social/cognitive and addiction research framework. Computers in HumanBehavior, 29(6), 2682-2689.