“Deli ve Dâhi” Filminin Psikiyatrinin Tarihi ve Psikiyatrik Tedaviler Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 3, 299 - 307, 30.09.2022

Eda Mert , Hülya Arslantaş

https://doi.org/10.18863/pgy.1002934

Cited By: 1

Öz

Tarih öncesi dönemlerde insanlar ruhsal hastalıkların doğaüstü güçlerden kaynaklandığını düşünmüşlerdir. Bu nedenle tarihsel süreçte ruhsal hastalıkların “tedavi” edilmesi gereken hastalıklar olduğu görüşünün kabul edilmesi gecikmiştir. Bilimsel yaklaşımların gelişmemiş olduğu bu dönemlerde ruhsal bozukluğu olanlar “suçlu”, “günahkâr”, “deli” gibi sıfatlarla damgalanmışlardır. Bu hastalara yönelik yaklaşımın bilimsel temellere dayandırılması ise on dokuzuncu yüzyılın ortalarından önce mümkün olamamıştır. Geçmişte ruhsal bozukluğu olanlara yönelik olumsuz yaklaşımların aksine günümüzde psikiyatri eğitimi, hasta-terapist iletişimi, psikososyal girişimler gibi konuların önem kazandığı ve bu konuların somutlaştırılması bağlamında sinema filmlerinin kullanılabilecek araçlardan biri olduğu görülmektedir. Filmlerde somutlaştırıldığı hali ile geçmişte psikiyatri alanındaki uygulamaların irdelenmesinin, gerek ruh sağlığı profesyonellerine yönelik verilecek eğitimler gerekse toplumun ruhsal bozukluğu olan bireylere yönelik tutumlar konusunda bilgilenmesini sağlamak açısından geçmiş ve günümüz arasındaki farkı görebilmek konusunda yarar sağlayacağı düşünülmektedir. Nitekim geçmişteki başarısız yaklaşım ve uygulamaların farkında olmamak, benzer başarısızlıkların yeniden yaşanmasına neden olabilir. Bu bağlamda geçmişte psikiyatri alanındaki yaklaşım ve uygulamaların filmde somutlaştırıldıkları şekli ile sunulduğu bu derlemede “The Professor and The Madman (Deli ve Dâhi)” filminin psikiyatrinin tarihi ve psikiyatrik tedaviler yönünden literatür bilgileri ışığında irdelenmesi amaçlanmıştır. Bu sayede günümüzdeki psikiyatrik uygulama ve görüşlerin ruhsal bozukluğu olan bireylerin lehine daha fazla geliştirebileceği düşünülmektedir. Bu açıdan filmin ruh sağlığı alanındaki sağlık profesyonellerine ve bu alanda öğrenim gören öğrencilere önerilmesi tavsiye edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Psikiyatri tarihi, psikiyatrik tedavi, Deli ve Dâhi (2019)

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Evaluation of the Movie “The Professor and the Madman” in the Framework of the History of Psychiatry and Psychiatric Treatments

Öz

In prehistoric times, people thought that mental illnesses were caused by supernatural forces. For this reason, it is long overdue to accept the view that mental illnesses are diseases that need to be “treated” in the historical process. During these periods, when scientific approaches were not developed, those with mental disorders were branded with adjectives such as “guilty”, “sinful”, “mad”. Basing the approach to these patients on scientific foundations was not possible before the middle of the nineteenth century. In contrast to the negative approaches to those with mental disorders in the past, it is seen that issues such as psychiatric education, patient-therapist communication, psychosocial initiatives are becoming important today and motion pictures are one of the tools that can be used in the context of embodying these issues. It is thought that examining the practices in the field of psychiatry in the past, as embodied in the movies, will be beneficial in terms of seeing the difference between the past and the present in terms of training to be given to mental health professionals and informing the society about attitudes towards individuals with mental disorders. As a matter of fact, ignorance of unsuccessful approaches and practices in the past may cause similar failures to be experienced again. In this context, in this review, in which the approaches and practices in the field of psychiatry in the past are presented as they are embodied in the film, it is aimed to examine the movie "The Professor and The Madman" in the light of literature information in terms of the history of psychiatry and psychiatric treatments. In this way, it is thought that today's psychiatric practices and opinions can be developed more in favor of individuals with mental disorders. In this respect, it is suggested that the film be recommended to health professionals in the field of mental health and students studying in this field.

Anahtar Kelimeler

History of psychiatry, psychiatric treatment, The Professor and the Madman (2019)

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Alataş G, Karaoğlan A, Arslan M, Yanık M (2009) Toplum temelli ruh sağlığı modeli ve Türkiye’de toplum ruh sağlığı merkezleri projesi. Nöropsikiyatri Arşivi, 46:25-29.
• Avcil C, Bulut H, Sayar GH (2016) Psikiyatrik hastalıklar ve damgalama. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2):175-202.
• Aydın E, Tabo A, Karamustafalıoğlu O, Alataş G, Yiğit S, Aydın E et al. (2014) Döner kapı olgusu: toplum temelli ruh sağlığı hizmet modeline geçişin psikiyatri servisine yatış üzerine etkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15:185-191.
• Baştuğ G, Özel-Kızıl ET, Kırıcı S, Tuncal T, Beğli S, Dinç K et al. (2018) Alzheimer hastalığında bakım verenlere yönelik psikoeğitimde kullanılabilecek sinema filmlerinin değerlendirilmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 11(2):24-29.
• Becerikli R, Boz M (2019) Kelebekler filminin “travma” ve “yas” bağlamında incelenmesi. Sinecine, 10(2):341-367.
• Bilge A, Çam O (2010) Ruhsal hastalığa yönelik damgalama ile mücadele. TAF Prev Med Bull, 9(1):71-78.
• Bilici R, Sercan M, Tufan E (2013) Psikiyatri kliniklerinde yalıtım ve bağlama uygulamaları. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 26:80-88.
• Bozan M (2019) Toplum ruh sağlığı merkezinden hizmet alanların içselleştirilmiş damgalanma ve sosyal işlevsellik durumlarının incelenmesi: Eskişehir örneği (Yüksek lisans tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi.
• Bozkurt Avcı İ (2016) Jean-Paul Sartre’ın varoluşçu düşüncesinin izlerini modern sinemada aramak: çölde çay filmi. Selçuk İletişim, 9(3):321-342.
• Coleman AH, Davidson AT (1978) M’Naghten rule: the right or wrong of criminal law. J Natl Med Assoc, 70(8):599.
• Çam O, Çuhadar D (2011) Ruhsal hastalığa sahip bireylerde damgalama süreci ve içselleştirilmiş damgalama. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(3):136-140.
• Çam O (2014) Ruh sağlığı ve hastalıklarına genel bakış. In Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları Hemşireliği Bakım Sanatı (Eds O Çam, E Engin): 5-19. İstanbul, İstanbul Medikal Yayıncılık Hizmetleri.
• Dave S, Tandon K (2011) Cinemeducation in psychiatry. Advances in Psychiatric Treatment, (17):301-308.
• Wikipedia (2021) Deli ve Dâhi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Deli_ve_Dahi (Accesses 29.09.2021)
• Ekmekçi PE (2018) Psikiyatri tarihinde bir dönüm noktası: 19. yüzyılda Avrupa’daki gelişmeler ve etkileri. Türkiye Klinikleri, 26(2):77-85.
• Gramaglia C, Jona A, Imperatori F, Zeppegno P (2013) Cinema in the training of psychiatry residents: focus on helping relationships. BMC Med Educ, 13:1-6.
• Gül KN, Şen AT, Canbolat F (2021) “Behzat Ç.: Seni Kalbime Gömdüm” filminin psikopatoloji ve nesne ilişkileri temelinde incelenmesi. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 8(1):126-142.
• Ha Gang K, Jeoung Suk K (2016) The effects of group cinema therapy program on self-esteem and interpersonal relationship in nursing students. Journal of Korean Public Health Nursing, 30(3): 583-594.
• Horwitz AV, Grob GN (2011) The checkered history of American psychiatric epidemiology. Milbank Q, 89(4):628-657.
• Kağnıcı DY (2015) Psikolojik danışman eğitiminde cinsel yönelim olgusunun irdelenmesi: benim çocuğum filmi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(44):83-95.
• Kamışlı S, Daştan L (2008) Bir psikiyatri kliniğinde hemşirelik uygulamaları ve bu uygulamalara yönelik hasta görüşleri. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 12(1):45-52.
• Kurt A (2020) Betty Blue filminin sınırda kişilik bozukluğu çerçevesinde değerlendirilmesi. Kriz Dergisi, 28(3):151‐168.
• Macintyre I, Munro A (2015) The Monro dynasty and their treatment of madness in London. Neurosciences and History, 3(3):116-124.
• Nesipoğlu G (2015) Psikiyatri hastalarının “zorunlu yatış”ından doğan etik sorunlar ve bu sorunların klinik etik kapsamında değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi.
• Özbaş D, Buzlu S (2011) Geçmişten günümüze psikiyatri hemşireliği. İ.Ü.F.N. Hem Derg, 19(3):187-193.
• Öztürk O, Uluşahin A (2011) Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, 11st ed. Ankara, Nobel Tıp Kitapevleri.
• Özyiğit Ş, Savaş HA, Ersoy MA, Yüce S, Tutkun H, Sertbaş G (2004) Hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin şizofreniye ilişkin tutumları. Yeni Symposium, 42(3):105-112.
• Raad R, Makari G (2010) Samuel Tuke’s description of the retreat. Am J Psychiatry, 167(8):898.
• Rössler W, Riecher-Rössler A, Meise U (1994) Wilhelm Griesinger and the concept of community care in 19th-century Germany. Hosp Community Psychiatry, 45(8):818-822.
• Shin KA (2018) Effect of the cinema therapy program for middle-aged women with depression. Journal of Digital Convergence, 16(10):511-522.
• Sönmezsoy R (2016) Otomatik Portakal filmi ve kitabının antisosyal kişilik bozukluğu açısından incelenmesi. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 3(3):26-35.
• Stuart GW (2013) Roles and functions of psychiatric-mental health nurses: competent caring. In Principles and Practice of Psychiatric Nursing. 10th ed. (Ed GW Stuart): 1-12. Mosby, Elseiver Inc.
• Tekin K (2011) Psikotik hastalarda sinematerapi yönteminin aleksitimi düzeyi üzerine etkisi (Yüksek lisans tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi.
• Temel M (2021) ‘55 Steps’ (Eleanor ve Colette) filmi üzerinden psikiyatri hemşireliğinde hasta hakları savunuculuğuna bir bakış. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 12(1):82-84.
• Terzioğlu C, Eskiyurt R, Özkan B (2017) Psikiyatri hemşireliği eğitiminde sinema filmi izletilmesi yöntemi ile öğrencilerin bakım uygulamalarındaki farkındalıklarının araştırılması. Arch Health Sci Res, 4:149-161.
• Ünsal G, Karaca S, Arnik M, Can Öz Y, Aşık E, Kızılkaya M et al. (2014) Psikiyatri kliniğinde çalışan hemşirelerin psikiyatri hemşiresinin rollerine ilişkin görüşleri. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(2):90-95.
• Videbeck SL (2017) Psychiatric-Mental Health Nursing, 7th ed. Philadelphia, Wolters Kluwer.
• Yavaş Ayhan AG, Çekiç Y, Ançel G (2018) Psikiyatri hemşireliği eğitimi: Filmler ve yansımaları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 19(4):361-369.
• Zola-Morgan S (1995) Localization of brain function: the legacy of Franz Joseph Gall (1758-1828). Annu Rev Neurosci, 18:359-383.