Romantik İlişkilerde Mağdur Duyarlılığı Ölçeği (RİMDÖ): Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: Supplement 1, 149 - 160, 29.12.2023

Sena Doğruyol

https://doi.org/10.18863/pgy.1282483

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, romantik ilişkilerde adalet duyarlılığı kavramının evli yetişkinler tarafından nasıl algılandığını anlamak için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırma kapsamında, adalet duyarlılığının boyutlarından biri olan mağdur duyarlılığı alt boyutu incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini; açımlayıcı faktör analizi için 325 yetişkin, doğrulayıcı faktör analizi için ise 410 yetişkin oluşturmaktadır. Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) bulguları 17 maddelik tek faktörlü bir yapı ortaya koymuştur. Doğrulayıcı Faktör Analizi'nden (DFA) elde edilen model uyum indeksleri ise tek faktörlü çözümün doğrulandığına işaret etmektedir. Ölçeğin yapı geçerliği; DFA ve madde-toplam korelasyonları ile incelenmiştir. Madde-toplam korelasyonlarının, 0,43 ile 0,69 aralığında olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin güvenirlik analizleri için; Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı ve Composite Reliability-CR analizleri yürütülmüştür. Bu doğrultuda, Cronbach alfa Romantik İlişkilerde Mağdur Duyarlılığı Ölçeği’nin (RİMDÖ) alfa değeri .90, CR değeri ise .90 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak, geçerlik ve güvenirlik analizleri ışığında, RİMDÖ'nin Türk kültüründe romantik ilişkiler bağlamında mağdur duyarlılığını geçerli ve güvenilir bir şekilde ölçebildiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

mağdur duyarlılığı, romantik ilişkiler, güvenirlik, geçerlik

Victim Sensitivity in Romantic Relationship Scale (VSRRS): A Scale Development Study

Öz

The main aim of this study is to develop a measurement tool that possesses both validity and reliability in order to comprehend the perception of justice sensitivity within romantic relationships among married adults. The study focuses specifically on the examination of victim sensitivity, which constitutes one of the dimensions of justice sensitivity. The participants in this research comprised a total of 325 adults for the purpose of exploratory factor analysis, while 410 adults were involved for confirmatory factor analysis.The outcomes of the exploratory factor analysis (EFA) disclosed a unidimensional structure consisting of 17 items. Furthermore, the model fit indices derived from the confirmatory factor analysis (CFA) confirmed the suitability of the one-factor solution. To assess the construct validity of the scale, CFA and item-total correlations were employed. The item-total correlations ranged from 0.43 to 0.69. Reliability analysis of the scale involved the computation of Cronbach's alpha internal consistency coefficient and Composite Reliability-CR. The results revealed a Cronbach's alpha value of .90 and a CR value of .90, indicating high internal consistency and reliability of the scale. In conclusion, based on the rigorous evaluation of validity and reliability, it can be deduced that the Victim Sensitivity in Romantic Relationships Scale is a valid and reliable instrument for assessing victim sensitivity in the context of romantic relationships within the Turkish culture.

Anahtar Kelimeler

victim sensitivity, romantic relationships, reliability, validity

Kaynakça

• Back MD, Küfner ACP, Dufner M, Gerlach TM, Rauthmann JF, Denissen JJA (2013) Narcissistic admiration and rivalry: Disentangling the bright and dark sides of narcissism. J Pers Soc Psychol, 105:1013-1037.
• Büyüköztürk Ş (2017) Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, 23. Baskı. Ankara, Pegem.
• Brown TA, Moore MT (2012) Confirmatory Factor Analysis. In Handbook of Structural Equation Modeling (Ed RH Hoyle): 361–379. New York, Guilford Press.
• Çoklar I, Dönmez A (2014) Kişiler arası ilişkilerde bağışlama üzerine bir gözden geçirme. Nesne Psikoloji Dergisi, 2:33-54.
• Durmuş E, Manap A (2018) Evlilikte bağışlama ölçeği-olay: Türkçe’ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18:2033-2049.
• Erkuş A (2014) Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme-I Temel Kavramlar ve İşlemler, 2. Baskı. Ankara, Pegem.
• Fincham FD (2000) The kiss of porcupines: From attributing responsibility to forgiving. Pers Relationsh, 7:1-23.
• Fincham FD, Beach SRH, Davila J (2004) Forgiveness and conflict resolution in marriage. J Fam Psychol, 18:72–81.
• Gerlach TM, Allemand M, Agroskin D, Denissen JJ (2012) Justice sensitivity and forgiveness in close interpersonal relationships: The mediating role of mistrustful, legitimizing, and pro-relationship cognitions. J Pers, 80:1373-1413.
• Gollwitzer M, Schmitt M, Schalke R, Maes J, Baer A (2005) Asymmetrical effects of justice sensitivity perspectives on prosocial and antisocial behavior. Soc Justice Res, 18:183-201.
• Gollwitzer M, Rothmund T (2011) What exactly are victim-sensitive persons sensitive to? J Res Pers, 45:448-455.
• Gollwitzer M, Rothmund T, Alt B, Jekel M (2012) Victim sensitivity and the accuracy of social judgments. Pers Soc Psychol Bull, 38:975-984.
• Gollwitzer M, Magraw-Mickelson Z, Vollan B, Süssenbach P (2021) Victim sensitivity in groups: When is one a detriment to all? J Theo Soc Psychol, 5:3-13.
• Gürbüz S, Şahin F (2015) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem-Analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hair JF, Anderson ER, Tatham LR, Black WC (1998) Multivariate Data Analysis. Upper Saddle River, NJ, Prentice Hall.
• Jiang S, Liu RD, Ding Y, Jiang R, Fu X, Hong W (2022) Why the victims of bullying are more likely to avoid involvement when witnessing bullying situations: The role of bullying sensitivity and moral disengagement. J Interpers Violence, 37:NP3062–NP3083.
• Magraw‐Mickelson Z, Süssenbach P, Gollwitzer M (2022) The virus of distrust: How one victim‐sensitive group member can affect the entire group's outcomes. Eur J Soc Psychol, 52:487-499.
• Maltese S, Baumert A, Schmitt MJ, MacLeod C (2016) How victim sensitivity leads to uncooperative behavior via expectancies of injustice. Front Psychol, 6:2059.
• McClelland DC (1985) How motives, skills, and values determine what people do. Am Psychol, 40:812-825.
• Reise SP, Revicki DA (2015) Handbook of Item Response Theory Modeling: Applications To Typical Performance Assessment. New York, NY, Routledge.
• Schmitt M, Neumann R, Montada L (1995) Justice sensitivity. Soc Justice Res, 8:385-407.
• Schmitt M, Dörfel M (1999) Procedural injustice at work, justice sensitivity, job satisfaction and psychosomatic well-being. Eur J Soc Psychol, 29:443-453.
• Schmitt M, Gollwitzer M, Maes J, Arbach D (2005) Justice sensitivity: Assessment and location in the personality space. Eur J Psychol Assess, 21:202-211.
• Schmitt M, Baumert A, Gollwitzer M, Maes J (2010) The justice sensitivity inventory: Factorial validity, location in the personality facet space, demographic pattern, and normative data. Soc Justice Res, 23:211-238.
• Şencan H (2005) Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Şimşek ÖF (2007) Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara, Ekinoks Yayınları.
• Tabachnick BG, Fidell LS (2013) Using Multivariate Statistics, 6th edition. Boston, Pearson.
• Tavşancıl E (2002) Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara, Nobel Yayıncılık