Kendine Zarar Verme Davranışının İnşa Edilmiş Doğası: Eleştirel Bir Değerlendirme

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 2, 306 - 316, 30.06.2024

Ayşe Nur Pekasıl

https://doi.org/10.18863/pgy.1282715

Öz

1980 sonrasında kendine zarar verme davranışına yönelik artan ilgiye rağmen ilgili davranışların tanımlanmasına, sınıflandırılmasına, tercih edilme sebeplerine ve devamlılığını sağlayan motivasyonlara ilişkin kapsayıcı yaklaşımlar ortaya konulamamıştır. Bu durum kendine zarar verme davranışı gösteren bireylerin damgalanmaları ve nitelikli olmayan hizmet sunumlarıyla karşılaşmaları gibi olumsuz tutum ve davranışlara sebep olabilmektedir. Olumsuz tutum ve davranışları minimum düzeye indirmek için kendine zarar verme davranışı gösteren bireylerle ilişki halinde olan tüm meslek gruplarının kendi kişisel, kültürel, politik ve entelektüel geçmişlerini dikkate almaları gerekmektedir. Çalışmanın amacı, patolojik olarak sınıflandırılan kendine zarar verme davranışlarıyla sosyo-kültürel veya sanatsal olarak onaylanan kendine zarar verme eylemleri arasındaki sınırların bulanıklığını, akışkanlığını ve geçirgenliğini tartışmaktır. Bu doğrultuda kendine zarar vermenin sosyal olarak inşa edilmiş doğasını fark etmeye teşvik ve düşünümsel uygulamalara çağrı olması açısından kendine zarar verme davranış tanımları eleştirel değerlendirilmiş ve edebi metinler, kültürel uygulamalar, sanat performanslarında gömülü olan kendine zarar verme eylemleri keşfedilmiştir. Sonuç olarak kendine zarar vermenin ne olduğuna dair bireysel ve kültürel olarak değişen çoklu anlamlar bulunmaktadır ve hiçbir anlam diğerinden önce gelmemektedir. Zira tüm anlamlar tarihsel ve kültürel olarak görecelidir. Bu görecelilik, bağlamsallık ve akışkanlık anlaşıldığında kendine zarar verme davranışlarının marjinal olmayan ortak insan deneyimleri olduğu fark edilebilir. Bu farkındalık ise kendine zarar verme davranışında bulunan bireylerin kendi kendine bakım verme kapasitelerini artırmada ve iyilik hallerini yükseltmede önemli olan empatik uygulamaları mümkün kılabilir.

Anahtar Kelimeler

Kendine zarar verme davranışı, eleştirel perspektif, kültür, sanat

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Constructed Nature of Self-Harm Behavior: A Critical Assessment

Öz

Despite the increasing interest in self-harm behaviors after 1980, comprehensive approaches regarding the definition, classification, reasons for preference, and motivations that sustain such behaviors have not been established. This situation has led individuals who engage in self-harm behaviors to encounter negative attitudes and behaviors such as stigmatization and unqualified service provision. In order to minimize negative attitudes and behaviors, all professional groups who are in contact with individuals engaging in self-harm behaviors need to consider their own personal, cultural, political, and intellectual backgrounds. The aim of the current study is to discuss the ambiguity, fluidity, and permeability of the boundaries between pathologically classified self-harm behaviors and socio-cultural or artistically approved self-harming acts. In this regard, definitions of self-harm behaviors have been critically evaluated to encourage awareness of the socially constructed nature of self-injury and to call for reflective practices. Self-harming acts embedded in literary texts, cultural practices, and art performances have been explored for this purpose. As a result, there are multiple individual and cultural meanings attached to what self-harm is, and no meaning takes precedence over the other because all meanings are historically and culturally relative. When this relativity, contextuality, and fluidity are understood, it will be realized that self-harm behaviors are not marginal but even common human experiences. This awareness can enable reflective and empathic practices that are important in increasing individuals’ self-care capacities and enhancing their well-being in self-harm behaviors.

Anahtar Kelimeler

Self-harming behavior, critical perspective, culture, art

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Abraham M (2004) Taboo season 2 episode 11: Marks of Identity.
• Abraham M (2008) Taboo season 5 episode 12: Bizarre Bodies.
• Aggarwal S, Borschmann R, Patton GC (2021) Tackling stigma in self-harm and suicide in the young. Lancet Public Health, 6:e6-e7.
• Akkol N (2018) Acıyı deneyimleme: Gına Pane performansları. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 7:1229-1233.
• Akyıldız Ercan C (2014) Germen mitolojisinde yaratılış. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18:121-132.
• Allen S (2007) Self‐harm and the words that bind: A critique of common perspectives. J Psychiatr Ment Health Nurs, 14:172-178.
• APA (1994). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th ed. (DSM-IV) Washington, DC, American Psychiatric Association.
• APA (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th ed. (DSM-5). Washington, DC, American Psychiatric Association..
• Anderson M, Standen P, Noon J (2003) Nurses’ and doctors’ perceptions of young people who engage in suicidal behaviour: A contemporary grounded theory analysis. Int J Nurs Stud, 40:587-597.
• Breton DL (2016) Bedene Veda (Çeviri AU Kılıç). İstanbul, Sel Yayıncılık.
• Breton DL (2016) Ten ve İz İnsanın Kendini Yaralaması Üzerine (Çeviri İ Yerguz). İstanbul, Sel Yayıncılık.
• Brown R, Al-Bachari MA, Kambhampati KK (1991) Self-inflicted eye injuries. Br J Ophthalmol, 75:496-498.
• Cardeña E (1999) "You are not your body”: Commentary on “the motivations for self-injury in psychiatric inpatients". Psychiatry, 62:331-333.
• Denknalbant Çobanoğlu A (2019) İran'da Muharrem ayı aşura törenlerinde (taziye) kullanılan litürjik bir obje: Hz. Hüseyin'in sancağını temsilen "Alem". Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 92:171-206.
• Edmondson AJ, Brennan CA, House AO (2016) Non-suicidal reasons for self-harm: A systematic review of self-reported accounts. J Affect Disord, 191:109-117.
• Ergin HK (2015) Performatif eylemlerde sanatsal yıkım ve şiddetin araçları. Art-e Sanat Dergisi, 8:302-313.
• Esentürk G (2021) Siborg beden bağlamında Stelarc, Orlan ve Traspecies society'nin sanat pratikleri (Yüksek lisans tezi). İstanbul, Marmara Üniversitesi.
• Eyüboğlu D (2013) Kendine zarar verme davranışı olan ergenlerin ve ailelerinin psikososyal özellikleri (Uzmanlık tezi). İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Favazza AR, Conterio K (1989) Female habitual self‐mutilators. Acta Psychiatr Scand, 79:283-289.
• Favazza AR (2011) Body Under Siege, 3 b. Maryland, Johns Hopkins University Press.
• Favazza AR (1989) Why patients mutilate themselves. Hosp Community Psychiatry, 40:137-145.
• Favazza AR, Rosenthal RJ (1993) Diagnostic issues in self-mutilation. Psychiatr Serv, 44:134-140.
• Feldman MD (1988) The challenge of self-mutilation: a review. Compr Psychiatry, 29:252-269.
• Firestone RW, Seiden RH (1990) Suicide and the continuum of self-destructive behavior. J Am Coll Health, 38:207-213.
• Gray A (2019) Self-Harm in New Woman Writing, Edinburgh, Edinburgh University Press.
• Helvacı Çelik FG, Hocaoğlu Ç (2017) Kasıtlı kendine zarar verme davranışı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9:209-226.
• Herodotos (2012) Herodotos Tarih (Çeviri M Ökmen). İstanbul, İş Bankası Kültür Yayınları.
• Hicks KM, Hinck SM (2008) Concept analysis of self‐mutilation. J Adv Nurs, 64:408-413.
• İncil (2023) İncil:Yeni Antlaşma. İstanbul, Kitab-ı Mukaddes Şirketi.
• Joiner T (2005) Why People Die by Suicide. London, Harvard University Press.
• Kelly BD (2011) Self-immolation, suicide and self-harm in Buddhist and Western traditions. Transcult Psychiatry, 48:299-317.
• Long M, Manktelow R, Tracey A (2013) We are all in this together: working towards a holistic understanding of self‐harm. J Psychiatr Ment Health Nurs, 20:105-113.
• Lüleci S (2007) Kendini yaralama davranışı olan ergenlerin psikiyatrik ve sosyokültürel özellikleri (Uzmanlık tezi). İstanbul, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi.
• McAllister M (2003) Multiple meanings of self harm: A critical review. Int J Ment Health Nurs, 12:177-185.
• McHale J, Felton A (2010) Self‐harm: What's the problem? A literature review of the factors affecting attitudes towards self‐harm. J Psychiatr Ment Health Nurs, 17:732-740.
• Menninger K (1938) Man Against Himself. NewYork, Harvest Book.
• Nock MK, Joiner Jr TE, Gordon KH, Lloyd-Richardson E, Prinstein MJ (2006) Non-suicidal self-injury among adolescents: Diagnostic correlates and relation to suicide attempts. Psychiatry research, 144:65-72.
• Nock MK (2010) Self-injury. Annu Rev Clin Psychol. 6:339-363.
• Page RI (2009) İskandinav Mitleri (Çeviri I Yılmaz). Ankara, Phoenix Yayınevi.
• Pattison EM, Kahan J (1983) The deliberate self-harm syndrome. Am J Psychiatry. 140:867- 872.
• Pineda JB (2018) Kendini kırbaçlama performansının görsel-işitsel sunumunda batı aksiyon filmlerindeki şiddet estetiğinin keşfi. Folklor Akademi Dergisi 2:89-96.
• Polhemus T (1998) The performance of pain. Performance Research, 3:97-104.
• Presson B, Rambo C (2016) Claiming, resisting, and exempting pathology in the identities of self-injurers. Deviant Behav, 37:219-236.
• Saçarçelik GG (2009) Kasıtlı kendine zarar verme davranışı olan ergen ve genç erişkin hastalarda çocukluk çağı travmaları (Uzmanlık tezi). İstanbul, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi.
• Sarı E (2017) Efsane Mitoloji. Antalya, Net Medya .
• Sayan Ş (2016). Sanatta acı ve şiddet eylemleri. Electronic Journal of Social Sciences, 15:1421-1430.
• Seymen E (2010) Bob Flanagan örneği üzerinden santçının acısının gerçekliği (Yüksek lisans tezi). İstanbul, Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Seyrek AM (2018) Mitoloji Sözlüğü. İstanbul, Yediveren Yayınları.
• Sigfusson S(2020) The Hávamál: The Words Of Odin. (O Bray Çev.) Asturias: Entreacacıas.
• Skegg K (2005) Self-harm. Lancet, 366:1471-1483.
• Sophokles (1992) Kral Oidipus, 3 baskı. İstanbul, Milli Eğitim Yayınevi.
• Suyemoto KL (1998) The functions of self-mutilation. Clin Psychol Rev, 18:531-554.
• Taylor PJ, McDonald J, Smith M, Nicholson H, Forrester R (2019) Distinguishing those with current, past, and no history of non-suicidal self-injury: Shame, social comparison and selfconcept integration. J Affect Disord. 221:172-183.
• Turp M (2002) The many faces of self-harm. Psychodyn Pract, 8:197-217.
• Üstel Arı BB (2020) Güncel sanatta beden ve acı. Sanat ve İnsan Dergisi, 4:7-18.
• Van der Kolk BA, Christopher J, Perry M (1991) Childhood origins of self-destructive behavior. Am J Psychiatry 148:1665-1671.
• Voss K (2014) Valie Export, Gina Pane, and Orlan: Pain, body art, and the question of the feminine. (Masters thesis). Ohio, B.A., Lawrence University.
• Yılmaz M (2013) Bedenin gösterisinde yanılsamadan gerçek şiddete-Sanatta kanlı içselleştirmeler. İdil Uluslararası Sanat ve Dil Dergisi, 2:12-26.
• Zahl DL, Hawton K (2004) Repetition of deliberate self-harm and subsequent suicide risk: long-term follow-up study of 11 583 patients. Br J Psychiatry, 185:70-75.