Accounting Principles of Exchange Rate Protected Turkish Lira Deposit Accounts

Yıl 2022, , 564 - 576, 29.12.2022

Kaan Ramazan Çakalı , Gürol Baloğlu

https://doi.org/10.47097/piar.1173156

Cited By: 1

Öz

Exchange rate protected deposit account came into our
lives at the end of 2021 in order to prevent the grievances
of deposit and participation account holders due to
drastic rise in foreign exchange rates, to prevent
fluctuations in exchange rates and to ensure financial
stability. Both real and legal persons can benefit from
this product, which the implementation principles
determined by Republic of Türkiye Ministry of Treasury
and Finance. The objective of this study is to explain the
accounting principles of the transactions carried out in
the exchange rate protected deposit accounts. For this
purpose, journal entries to be made by both legal
customers and banks are explained in detail, based on
application examples. There is no study in the national
literature on the accounting of transactions related to
exchange rate protected deposit accounts by banks. In
this sense, this study will contribute to the accounting
literature.

Anahtar Kelimeler

Accounting, Bank Accounting, Accounting Records, Deposit, Exchange Rate Protected Deposit Account

Kur Korumalı Türk Lirası Mevduat Hesaplarının Muhasebeleştirilme Esasları

Öz

Kur korumalı mevduat hesabı döviz kurlarında yaşanan
sert yükselişin bir sonucu olarak mevduat ve katılma
hesabı sahiplerinin mağduriyetlerinin ve döviz
kurlarında yaşanan dalgalanmaların önüne geçilmesi ve
finansal istikrarın sağlanması amacıyla 2021 yılı
sonunda hayatımıza giren bir üründür. Uygulama
esasları T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından
belirlenen söz konusu üründen gerek gerçek gerekse tüzel
kişiler faydalanabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, kur
korumalı mevduat hesaplarından gerçekleştirilen
işlemlerin muhasebeleştirilme esaslarının açıklanmasıdır.
Bu amaçla, uygulama örnekleri üzerinden hareketle
gerek tüzel müşteriler gerekse bankalar tarafından
gerçekleştirilmesi gereken yevmiye kayıtları detaylı bir
şekilde açıklanmıştır. Ulusal literatürde kur korumalı
mevduat hesabına ilişkin işlemlerin bankalar tarafından
muhasebeleştirilmesine yönelik bir çalışmaya
rastlanmamıştır. Bu anlamda, bu çalışma ile muhasebe
literatürüne katkı sağlanması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe, Banka Muhasebesi, Muhasebe Kayıtları, Mevduat, Kur Korumalı Mevduat Hesabı

Kaynakça

• Akgemici, A. (2022). Kur Korumalı Mevduat Hesabının TFRS 9 Kapsamında Muhasebeleştirilmesi. International Social Science Studies Journal, 8(97), 1347-1352.
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) URL: www.bddk.org.tr, (Erişim Tarihi: 08.09.2022).
• Canbaz, M. ve Suner, M. (2019). Bankalarda Altın Karşılığı Açılan Mevduat ve Kredi Hesapları ile Bazı Cari İşlemlerin Muhasebeleştirilmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(3), 307-329.
• Çakalı, K. R. (2022). Bankalarda Tüketici Kredilerinin ve Bireysel Kredi Kartlarının Muhasebeleştirilmesi. Mali Çözüm, 32(170), 185-210.
• Çelenk, H. ve Tağtekin, T. (2021). Katılım Bankalarında Fon Transfer Fiyatlama Sistemi, Finansal Performansa Yansıması ve Muhasebeleştirilmesi (Katılım Bankasında Bir Uygulama). Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 112-122.
• Çifci, H. N. (2021). Bankacılık Sektöründe Kredilerin TFRS-9’a Göre Muhasebeleştirilmesi ve Raporlanması – Beklenen Kredi Zararı. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 14(1), 343-362.
• Çoban Çelikdemir, N. ve Kartal, M. T. (2018). Kredi Garanti Fonu Teminatlı Kredilerin Muhasebeleştirilmesi ve KGF Teminatlarının Bankalara Faydaları. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(17), 13-38.
• Çoban Çelikdemir, N. ve Çetin, A. (2016). Altın Bankacılığı ve Altın İşlemlerin Muhasebeleştirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 11-32.
• Kaban, İ. ve Topçu, Y. (2020). Bankacılık Kredi Süreçlerinde Kullanılan Munzam Senetlerin Hukuki Boyutu Temelinde Muhasebeleştirilmesi ve Denetimi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (64), 84-101.
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) (2022). Döviz/Altın Dönüşümlü Kur/Fiyat Korumalı TL Mevduat Hesaplarının Muhasebeleştirilmesi Hakkında Duyuru. URL: https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/Diger/Kur%20 Korumal%C4%B1%20TL%20Mevduat%20Hesaplar%C4%B1n%C4%B1n%20Muhasebele%C5%9Ftirilmesi.pdf, (Erişim Tarihi: 09.09.2022).
• Kartal, M. T. (2017). Bankalarda Kredi Kartı Puan İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi. Mali Çözüm, 140, 69-82.
• Kartal, M. T. ve Çoban Çelikdemir, N. (2018). Bankalarda Personellere Kullandırılan Kredilerin Muhasebeleştirilmesi. Maliye ve Finans Yazıları, 1(109), 203-232.
• Kaya, H. P. (2022). Döviz Dönüşümlü Kur Korumalı Türk Lirası Mevduat Hesaplarının Vergi Usul Kanunu Kapsamında Muhasebeleştirilmesi. Mali Çözüm, 32(172), 117-132.
• Küçük, E. (2018). Taksit Ertelemeli Kredilerin Muhasebeleştirilmesi: Değerleme ve Kayıtlama Yaklaşımlarına İlişkin Öneriler. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(4), 133-148.
• Küçüker, M. ve Demirci, Ş. D. (2021). Bankalarda Yabancı Para İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi: Mevcut Uygulama ve Kur Değişiminin Etkileri Standardı Arasındaki Farklar. Mali Çözüm, 31(167), 85-106.
• Özdemir, O. (2015). Bankaların Ücret ve Komisyon Gelirlerinin Muhasebeleştirilmesi ve Finansal Göstergelere Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (67), 55-70.
• Süner, M. (2020). Bankalarda Takipteki Krediler İçin Tahakkuk ve Reeskont Uygulaması ve Muhasebeleştirilmesi. İzmir YMMO Dergisi, 2(1), 35-41.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (HMB) (2021). Basın Açıklaması (21.12.2021). URL: https://www.hmb.gov.tr/ duyuru/basin-aciklamasi-i-21-12-2021, (Erişim Tarihi: 07.09.2022).
• T.C. Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) (2022). URL: https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/Diger/Kur%20Korumal%C4%B1%20TL%20Mevduat%20Hesaplar%C4%B1n%C4%B1n%20Muhasebele%C5%9Ftirilmesi.pdf (Erişim Tarihi: 07.09.2022).
• Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2021/14). (2021). URL: https://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2021/12/20211221M1-1.htm, (Erişim Tarihi: 08.09.2022).
• Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğe İlişkin Uygulama Talimatı (2022). URL: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/ b55353d5-7d27-4b89-8658a2a1441bef0e/Turk_Lirasi_Mevduat_ve_Katilma_Hesaplarina_ Donusumun_Desteklenmesi_Hakkinda_Teblige_Iliskin_Uygulama_Talimati.pdf?MOD=AJPERES, (Erişim Tarihi: 09.09.2022).