Sağlık Alanı İçin Gelecek Yönelimli Yönetim Yaklaşımları Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 28 - 44, 28.12.2020

Uğur Keskin

Öz

Yönetim olgusu, topluluklar biçiminde yaşamaya başlamasıyla birlikte, insanlar için vazgeçilmez bir gereklilik hâline gelmiş bulunmaktadır. Bu niteliğiyle yönetim; belirli bir amaç doğrultusunda koordine olarak iş yapma biçimlerinin gerçekleştirilmesinde başvurulan çeşitli yöntemler ortaya koymaya başlamıştır. Demokrasi, bürokrasi ve teknokrasi gibi farklı biçimlerde hayata geçirilen yönetimsel düzenlemeler, uygulama alanı buldukları erken dönem topluluklardan, günümüz çağdaş toplumlarına gelinceye kadar birçok gelişme evresini geride bırakmıştır. Bu makalede, özellikle bürokrasi ve teknokrasi perspektifinden hareketle, dünya çapındaki salgın hastalıklarla mücadelede milat sayılabilecek korona virüs (COVID-19) tehdidi sonrasında yeni bir yönetimsel yapılanma biçimi adayı olarak düşünülebilecek “sıhhatokratik” yönetim anlayışına ilişkin keşifsel değerlendirmelerde bulunmak amaçlanmaktadır. Makalede, temel kavram olan sıhatokrasinin yanı sıra, yürütülen tartışmalara katkı sağlayabileceği öngörülen sıhhatopya kavramı da ele alınmaktadır. Ayrıca sıhhatokrasi kavramına kaynaklık eden yönlere sahip bulunan örgütsel ekoloji ve kaynak bağımlılığı teorileri de tartışmaya konu edilmektedir. Makalenin teorik zeminine kaynaklık eden kavram ve kuramların, sıhhatokratik yönetim anlayışı bağlamında değerlendirilmesinin, salt kuramsal anlatımları aşan ve geleceğe dönük uygulamaları öngörmeye yönelik anlamlı katkılar sağlayabileceği düşünülmektedir. Hâlihazır gelişmeler ve gerçekliklere dair çözümlemelerde bulunulan makalede, yönetsel yaklaşımların muhtemel gelecek yönelimlerine de değinilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yönetim, Teknokrasi, Sıhhatokrasi, COVID-19

Teşekkür

Dergi çalışanlarına teşekkürler

An Evaluation on the Future Oriented Management Approaches for the Field of Health

Öz

The phenomenon of governance has become an indispensable necessity for people, as they begin to live in communities. With this quality, management; it has begun to introduce various methods used in the realization of the way of doing business in coordination for a specific purpose. The administrative arrangements implemented at different levels, such as democracy, bureaucracy and technocracy, have left behind many stages of development, from the early communities where they have found application to the contemporary societies. In this article, it is aimed to make exploratory evaluations regarding the "healthocratic" management approach that can be considered as a candidate for a new form of administrative structuring after the threat of coronavirus (COVID-19), which can be considered as a milestone in the fight against epidemics worldwide, especially from the perspective of bureaucracy and technocracy. In the article, besides the basic concept of healthocracy, the concept of healthopia, which is supposed to contribute to the discussions, is also discussed. In addition, organizational ecology and resource dependence theories, which have aspects that are the source of the concept of health, are also discussed. It is thought that the evaluation of the concepts and theories that are the source of the theoretical basis of the article in the context of the healthocratic management approach can make meaningful contributions to predict future practices that exceed the theoretical expressions only. In the article, which deals with current developments and realities, the possible future directions of managerial approaches are also mentioned.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Management,, Technocracy,, Healthocracy,

Kaynakça

• Akalın, M. A. (1997). Ütopya’da Sağlık. Toplum ve Hekim, 12 (78), 62-65.
• Baert, P. (2010). Sosyal Bilimler Felsefesi, Pragmatizme Doğru. Çev. Ümit Tatlıcan, İstanbul: Küre Yayınları.
• Baransel, A. (1979). Çağdaş Yönetim Düşüncesinin Evrimi, Klasik ve Neoklasik Yönetim ve Örgüt Teorileri-I. İstanbul: İÜ. İşletme Fakültesi Yayınları.
• Bergson, H. (2016). Gülme Komiğin Anlamı Üzerine Deneme. Çev. Umut Can Gökduman, İstanbul: Zeplin Kitap Yayınları. Cevizci, A. (2015). Felsefe Tarihi. İstanbul: Say Yayınları.
• Creswell, J. W. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Çeviri editörleri Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çitlioğlu, E. (2005). Gri Tehdit Terörizm. Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Flaubert, G. (2020). Yerleşik Düşünceler Sözlüğü. Çev. İrem Göksenin Ataş, İstanbul: Karbon Kitaplar.
• Gasset, J. O. Y. (2017). Sanatın İnsansızlaştırılması ve Roman Üstüne Düşünceler. Çev. Neyyire Gül Işık, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Genç, N. ve Demirdöğen O. (2000). Yönetim El Kitabı. İstanbul: Birey Yayıncılık.
• Giddens, A. (1984). The Constitution of Society. Berkeley: University of California Press.
• Greco, M. (2019). On Illness and Value: Biopolitics, Psychosomatics, Participating Bodies. Medical Humanities, 45, 107-115.
• Heywood, A. (2006). Siyaset. Çev. Bekir Berat Özipek, Ankara: Librete Yayınları.
• Hippokrates, (2008). Gülmeye ve Deliliğe Dair. Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara: Ayraç Kitap+Evi.
• Keskin, U. (2019). Örgüt Tasarımının Dayandığı Düşünsel Temeller. Örgüt Tasarımı içinde (s. 1-21), (Ed. Uğur Keskin ve Didem Paşaoğlu Baş), Eskişehir: Nisan Kitabevi.
• Keskin, U. ve Usta, İ. (2019). Küreselleşmenin Eğitimcilere Yansıyan Yönleri: Aktör-Yapı Tartışması Bağlamında Bir Değerlendirme. Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (3), 1-18.
• Kopp, J. J. (1990). Cosimo Noto's The Ideal City (1903): New Orleans as Medical Utopia. Utopian Studies,1 (2), 115-122.
• Kou, C., Francis, E. & Chen, B. (2014). Sustaining the Health Utopia. Popultion Health Management, 17 (6), 388-389.
• Min, C., Yoo, C., Lee, Y., & Song, J. (2011). Healthopia: Towards Your Well-Being in Everyday Life, 4th International Symposium on Applied Sciences in Biomedical and Communication Technologies, Barcelona, Spain.
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor. Çev. Gündüz Bulut, İstanbul: MESS Yayınları.
• Özlem, D. (2006). Kavram ve Düşünce Tarihi Çalışmaları Kavramlar ve Tarihleri II. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Öztekin, A. (1997). Yönetim Bilimine Giriş. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Parmenides, (2017). Doğa Hakkında (Şiir). Çev. Y. Gurur Sev, İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Pfeffer, J. & Salancik, G. R. (2003). The External Control of Organizations, California, USA: Stanford University Press.
• Rifat, S. (2012). Herakletios Bir Kapalı Söz Ustasıyla Buluşma Denemesi. Çev. Samih Rifat, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Sayılar, Y. (2013). Kaynak Bağımlılığı Kuramı, Ed. Taşcı, Deniz ve Erkan Erdemir, Örgüt Kuramı içinde (s. 48-82), Ankara: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Schopenhauer, A. (2000). İstencin Özgürlüğü Üzerine. Çev. Mehtap Söyler, Ankara: Öteki Yayınevi.
• Schwartz, W. B. (1999). Hastalıksız Bir Yaşam Bir Tıp Ütopyası. Çev. Neşe Nur Domaniç, İstanbul: Say Yayınları.
• Taşcı, D. (2013). Örgüt Kuramlarına Giriş. Ed. Taşcı, Deniz ve Erkan Erdemir, Örgüt Kuramı içinde (s. 2-29), Ankara: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Tevhidi, E. H. (2020). Akıl, Ahlak, Eylem, ve Huh Üzerine Akşam Sohbetleri. Çev. Muharrem Hilmi Özev, İstanbul: Karbon Kitaplar.
• Thompson, J. D. (1976). Örgütler Çalışırken (Yönetim Teorisinin Toplumbilimsel Temeli). Çev. Ural Sözen, Tengiz Üçok, Ankara: Kalite Matbaası.
• Timuçin, A. (2019). Gençler İçin Felsefe Tarihi. İstanbul: Bulut Yayınları.
• Touchard, J. (2015). Siyasal Düşünceler Tarihi. Çev. İsmail Yerguz, İstanbul: Islık Yayınları.
• Turner, B. S. (2011). Tıbbi Güç ve Toplumsal Bilgi. Çev. Ümit Tatlıcan, Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Weber, M. (2011). Bürokrasi ve Otorite. Çev. H. Bahadır Akın, Ankara: Adres Yayınları.
• Weber, M. (2017). Meslek Olarak Siyaset. Çev. Levent Özşar, Bursa: Biblos Kitabevi Yayınları.
• Wentworth, H. (1933). Some Word-Products of “Technocracy”. American Speech, 8 (2), 68-70.