Reverse Logıstıcs Processes of A Healthcare Busıness in Waste Management

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 412 - 430, 28.12.2020

Mustafa Bayhan , Müge Görücü

https://doi.org/10.47097/piar.833360

Cited By: 2

Öz

In recent years, with the decrease in raw material resources and depletion and the rapid increase in environmental pollution and waste sites, natural environment has become a competitive element among enterprises. As a result of limited resources, inadequate waste storage and disposal areas, personnel trainings related to hazardous materials use and disposal, and incentives for the use of renewable energy resources in a narrow scope, the concept of “Reverse Logistics” has been brought to the agenda in health institutions. This study was carried out to determine the effects of reverse logistics applications on hospital waste management. In the scope of the research, reverse logistics and waste management processes were examined and possible effects of this process were tried to be revealed. The study was conducted in a private hospital in Denizli. The data collected were presented at the end of the research and the data obtained were evaluated.

Anahtar Kelimeler

Reverse Logistics, Hospital Waste Management, Reuse, Recycle

Bir Sağlık İşletmesinin Atık Yönetiminde Tersine Lojistik Süreçleri

Öz

Son yıllarda hammadde kaynaklarının azalmaya ve tükenmeye başlaması, çevresel kirliliğin ve atık sahalarının hızla artış göstermesi ile birlikte, insan ve çevre güvenliği, işletmeler için çok önemli bir öncelik haline gelmeye başlamıştır. Kaynakların sınırlı olması, atıkların kaynağında ayrıştırılması ve uygun depolama alanlarının yetersizliği, çevre ve canlı sağlığına zararlı tehlikeli maddelerin kullanımı ve bertarafı ile ilgili personel eğitimlerinin yetersizliği gibi nedenlerden dolayı, özellikle sağlık kurumlarında bu konunun dikkatle ele alınmasını gündeme getirmiştir. Bu çalışma, tersine lojistik uygulamalarının hastane atık yönetimine olan etkilerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırma kapsamında, tersine lojistik ve atık yönetim süreçleri incelenerek, bu sürecin olası etkileri ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Araştırma Denizli ilinde faaliyet gösteren özel bir hastanede yapılmıştır. Toplanan veriler araştırma sonunda sunulmuş, elde edilen veriler değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tersine Lojistik, Hastane Atık Yönetimi, Tekrar Kullanma, Geri Dönüşüm

Kaynakça

• Aydemir, İ. (2017), Türkiye’de Çevre Bilinci Kapsamında Tıbbi Atık Üretim Süreçleri ve Yönetimi, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 7, Cilt: 7, Sayı: 13, Bahar 2017.
• Baylan, A. (2009), Tıbbi Atıkların Bertarafı Üzerine Çalışma Edirne Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Baş, T. ve Akturan, U. (2008), Nitel Araştırma Yöntemleri, NVivo 7.0 ile Nitel Veri Analizi, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Demirel, H.Ö. ve Gökçen, H. (2008). Geri Kazanımlı İmalat Sistemleri İçin Lojistik Ağı Tasarımı: Literatür Araştırması, Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der., 23-4, 903912.
• Dündar, E. (2010), Hastane Atıklarının Yönetiminde Geri Kazanilabilir Atik Miktarlarının Tesbiti Ve Ekonomik Değeri Ankara Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Eltayeb, T.K., Zailani, S., Ramayah, T. (2010), Green Supply Chain İnitiatives Among Certified Companies in Malaysia and Environmental Sustainability: Investigating the Outcomes, Resources, Conservation, Recycling.
• Erdal, M., Görçün, Ö.F., Görçün, Ö. ve Saygılı, M.S. (2010), Entegre Lojistik Yönetimi, Beta Yayınları 2. Baskı, Aralık 2010 , İstanbul.
• Erkayman, B. (2007), Lojistikte Taşıma Şekillerinin Belirlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ege, H. ve Budak, F. (2012), Adana İli Tıbbi Atık Yönetimi; Sorunlar Ve Çözüm Önerileri, Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, Yıl:2012 Cilt:27-5.
• Ferraz A., Barcelos C.B. ve Pontes R. (2000), Concentration Of Atmospheric Pollutants In The Gaseous Emissions Of Medical Waste Incinerators, Journal of The Air & Waste Management Association, 50, 131-136.
• Fritsky, K. J., Kumm, J. H. ve Wilken, M. (2001), Combine PCDD/F Destruction and Particulate Control In A Baghouse: Experience With A Catalytic Filter System At A Medical Waste Incineration Plant, Journal of The Air & Waste Management Association, 51, 1642–1649.
• Fleischmann, M. ve Beullens, P., Bloemhof-Ruwaard J.M., Van, Wassenhove, L.N. (2001), The Impact of Product Recovery on Logistics Network Design, Production and Operations Management, 10, 156.
• Fleischmann, M., Bloemhof-Ruwaard, J.M., Dekker, R., Van Der Laan, E., Van Nunen, J.A.E.E. ve Van Wassenhove, L.N. (1997), Quantitative Models For Reverse Logistics: A Review (Invited Review), European Journal of Operational Research, 103, 1-17.
• Gündüzalp, A.A. ve Güven, S. (2016), Atık, Çeşitleri, Atık Yönetimi, Geri Dönüşüm ve Tüketici: Çankaya Belediyesi ve Semt Tüketicileri Örneği, Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, s.1-19, Ankara.
• Johnson, P. (1998), Managing Value in Reverse Logistics Systems, Logistics and Transpn Rewiev, 34(3), 217-227.
• Kaya, T. (2016), Diş Tedavi Merkezlerinde Tıbbi Atık Yönetimi, Yüksek Lisans Tezi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, İzmir.
• Kayar, Y. (2015), Ters Lojistik Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözümlere İlişkin Nitel Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Tekirdağ.
• Kokulu, D. (2001), Tıbbi Atık Yönetimi ve Mevzuattaki Yeri, 1. Ulusal Katı Atık Kongresi (UKAK 2001), 18-21 Nisan, İzmir. Laustsen, G. (2007), Reduce-recycle-reuse: Guidelines for Promoting Perioperative Waste Management, Aorn Journal, 85(4), 717-728.
• Lee, B.K., Ellenbecker, M.J. ve Moure-Ersaso, R. (2004), Alternatives For Treatment And Disposal Cost Reduction Of Regulated Medical Wastes, Waste Management, 24, 143–151.
• Lee, A.H.I., Kang, H.Y., Hsu, C.F., Hung, H.C. (2009), A Green Supplier Selection Model For High-Tech İndustry, Expert Systems with Applications, 36, 79177927.
• Lee, H.L. ve Billingtion, C. (1992), Managing Supply Chain Inventory: Pitfalls and Opportunities, Sloan e-Management Review, Vol.33, No:3, pp:65-73.
• Makay, Ö., İçöz, G., Akyıldız, M., Yılmaz, M. ve Yetkin, E. (2017), Tiroit Cerrahisinde Tek Kullanımlık LIGASURE Damar Mühürleme Sisteminin Çoklu Kullanımı Komplikasyon Oranlarını Arttırıyor Mu?, 21. Ulusal Cerrahi Kongresi, s.:31, 11-15 Nisan, Antalya.
• Öktem, B. (2016), Atık Yönetiminde Entegre Uygulama, Batman Üniversitesi, Yaşam Bilimleri Dergisi, Cilt:6, Sayı 2/1.
• Özkan, O., Bayın, G. ve Yeşilaydın, G. (2015), Sağlık Kurumlarında Sürdürülebilir Atık Yönetimi, 2nd International Sustainable Buildings Symposium, 28 - 30 Mayıs 2015, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Özkan, O., Bayın, G. ve Yeşilaydın, G. (2015), Sağlık Sektöründe Yalın Tedarik Zinciri Yönetimi, AJIT-e:Online, Academic Journal of Information Technology, Cilt:6- Sayı:18, s.71-94
• Parker, D.(2010), Briefing: Remanufacturing and Reuse- trends and prospects, Waste and Resource Management, Vol: 163, Issue:4, Kasım, pp.141-147.
• Rogers, D. ve Tibben R.S. (2001), An Examination Of Reverse Logistics Practices, Journal Of Business Logistics, 22, 129-147.
• Terekli, G., Özkan, O. ve Bayın, G. (2013), Çevre Dostu Hastaneler: Hastaneden Yeşil Hastaneye, Sağlık Hizmetleri Dergisi, 12 (2): 37, Ankara.
• Tibben-Lembke, R.S. ve Rogers, D.S. (2002), Differences Between Forward and Reverse Logistics in a Retail Environment, Supply Chain Management: An International Journal, 7(5) , 271-282.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 6.Baskı, Seçkin Kitapevi, Ankara.
• e-Mevzuat, (2002), Özel Hastaneler yönetmeliği, Mevzuat bilgi sistemi, Resmî Gazete Tarihi: 27.03.2002 Resmî Gazete Sayısı: 24708. http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.4854&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=%C3%B6zel%20hastane (Erişim Tarihi: 20.04.2019).
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2017), 24877 sayılı atık Bertaraf ve Geri Kazanım Tesisleri İstatistikleri,. http://www.tuik.gov.tr/PreTabloArama.do?metod=search&araType=hb_x (Erişim Tarihi: 22.02.2018).
• Yönetmelik,(2005), Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Resmi Gazete, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/03/20050314-1.htm (Erişim Tarihi: 20.01.2019).
• Yönetmelik,(2017), Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Resmi Gazete, 25/01/2017,Sayı:29959, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/01/20170125-2.htm (Erişim Tarihi: 04.02.2019).
• Yönetmelik,(2015), Atık Yönetimi Yönetmeliği, Resmi Gazete, 02/04/2015,Sayı:29314, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150402-2.htm (Erişim Tarihi: 18.02.2019).
• Sağlık Mevzuatı, (2016), https://www.saglik.gov.tr/TR,10357/saglik-mevzuati.html (Erişim Tarihi: 16.01.2018)
• Kamu İhale Mevzuatı, https://Www.İhale.Gov.Tr/Mevzuat.Aspx (Erişim Tarihi: 16.02.2018)
• İSTAÇ, İstanbul Çevre Yönetimi San. ve Tic.A.Ş., https://www.istac.istanbul/contents/1318/YEN%C4%B0%20tehlikeli%20at%C4%B1k_14_12_16.pdf(Erişim Tarihi:26.02.2019).
• http://www.izmiralternatif.com.tr/haberdetay/atik-hiyerarsisi/ (Erişim Tarihi: 26.02.2019).