Türk Kültüründe Ticaret Ahlakı Üzerine Kavramsal Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 12 - 27, 22.06.2020

H. Mustafa Paksoy , B. Dilek Özbezek , Sadettin Paksoy

Öz

Günümüzde küreselleşme, bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı değişimlerin meydana getirdiği yoğun rekabet ortamında ülkelerin kalkınma ve ilerlemesi için ticaret ahlâkî giderek artan bir şekilde büyük önem arz etmektedir. Toplum içinde insanların duygu ve düşünceleri ile davranışları arasındaki uyumu düzenleyen ahlâk sadece resmi yapılar değil, aynı zamanda gayri resmi kurallar setidir. Bu nedenle de ahlâk daha çok bir toplumun kültürüyle bağlantılıdır. Sosyal bir faaliyet alanı olarak ticaret ise toplumsal güven, karşılıklı sevgi ve saygı ortamını korumak için toplumu oluşturan bireylerin hak ve yükümlülüklerini, tutum ve davranışlarını ölçülü hale getirilmesini hedefleyen hukuki düzenlemelerin yanı sıra aile ve benzeri diğer toplumsal kurumlar tarafından şekillendirilen manevi değerler ve ilkeleri de kapsayan ekonomik bir etkinliktir. Öyle ki ticaretin kültürel etkenlerle birlikte toplumsal bir çerçeve içerisinde gerçekleştiği göz ardı edilemez. Bu bakış açısı ile bir tutum ve davranış kalıbı olarak ticaret ahlâkî, belli toplumsal değerler ve ilkeler üzerinden hareket edilerek sağlam bir çerçeve içerisinde ele alınabilir. Kavramsal olarak tasarlanan bu araştırmanın temel amacı, ticaret kavramını toplumsal bir çerçeve içerisinde ve kültürel etkenlerle birlikte incelenerek, Türk kültüründe ticaret ahlâkına ilişkin bir perspektif ortaya koymaktır. Bu temel amaç doğrultusunda araştırma ahlâk, Türk kültürü ve ticaret yanı sıra Türk kültüründe ticaret ahlâkının tarihsel dinamiklerini oluşturan inanç, ahilik ve vakıf sistemleri üzerine kurulmuştur. İlk olarak, ahlâkın modern dünyada ifade ettiği anlam, Türk kültürü ve ticarete ilişkin açıklamalara yer verilecektir. Daha sonra Türk kültüründe bir tutum ve davranış kalıbı olarak ticaret ahlâkının şekillenmesinde etkili olan ahilik, inanç ve vakıf sistemleri açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ahlak, Ticaret, Ticaret Ahlakı, Ahilik, Vakıf

A conceptual research on trade ethics in Turkish culture

Öz

Nowadays, with the
globalization, trade ethics is increasingly important for the development and
progression of countries in a highly competitive environment caused by rapid
changes in information and communication technologies. The ethics is not only
formal structures that regulate the harmony between human emotions and thoughts
and behaviors in society, but also a set of informal rules. Ethics is therefore
more connected to the culture of a society. Trade as a social field of activity
is an economic activity that includes spiritual values and principles shaped by
family and other social institutions and legal regulations aiming to measure
the rights and obligations, attitudes and behaviors of individuals in order to
preserve the environment of social trust, mutual love and respect. In fact, it
cannot be overlooked that trade takes place within a social framework together
with cultural factors. From this perspective, trade ethics as an attitude and
behavior pattern can be dealt with in a sound framework by acting on certain
social values and principles. The main purpose of this conceptually designed
research is to examine the concept of trade in a social framework together with
the cultural factors and to present a perspective on trade ethics in Turkish
culture. For this main purpose, a research is founded on ethics, Turkish
culture and trade as well as the beliefs, akhism and waqf systems that are
constitute the historical dynamics of trade ethics in Turkish culture. First of
all, the meaning expressed by ethics in the modern world, Turkish culture and
trade will be explained. Later on, the akhism, beliefs and waqf systems that
are effective in shaping the trade ethics in the Turkish culture will be
explained.

Anahtar Kelimeler

Ethics, Trade, Trade Ethics, Akhism, Waqf

Kaynakça

• KAYNAKLAR Akçay, Vildan H. (2010). Değişen İş Ahlâkı ve İnsan Merkezli Düşünmek, Sosyoloji Konferansları, 41: 1-14.
• Aktan, Can Ç. (2009). Ahlak ve Ahlak Felsefesine Giriş, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 1(1): 38-59.
• Aktan, Can Ç. (2013). Meslek Ahlakının Temelleri ve Boyutları, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(2): 151-174.
• Akdoğan, Ali (2004). Bireysel ve Toplumsal Hayatta Ahlâka Olan İhtiyaç ve İslam, Ekev Akademi Dergisi, 8(18): 179-194.
• Akın, Adnan (2010). Kültür Penceresinden Türk İş Sisteminin Temelleri ve Atasözleri Bağlamında Bir Model Önerisi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2): 809-837.
• Akgündüz, Murat (2014). Ticarî Hayatta Kardeşliği Esas Alan Ahîlik Teşkilatı, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19(31): 9-18.
• Akgül, Deniz (2017). Ahilik Kültüründe Etik İlkelerin Günümüz İşletmelerine Yansımaları: Kırşehir İli Örneği, Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1): 8-26.
• Akyıldız, Yasin ve Abay, Ali R. (2017). Vakıf Müessesesinin Gelişimi ve Mahiyeti Tarihsel Bir Değerlendirme, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 7(15): 141-157.
• Alper, Değer ve Erdoğan, Canan (2009). 16. ve 18 Yy Arasında Bursa Para Vakıfları Ve Bursa Ekonomisine Etkileri, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi XXVIII(1): 85-99.
• Arslanoğlu, İbrahim (2005). Türk Değerleri Üzerine Bir Değerlendirme, Felsefe Dergisi, 1(41): 64-77.
• Arslan, Ali., Çağlayandereli, Mustafa ve Arslan, Gülten (2017). Türk Kültür Sosyolojisinin İmkân ve Gereksinimleri Üzerine, International Congress on Fashıon & Art & Design May 20-23, Gaziantep –Turkey. https://www.researchgate.net/publication/321937310
• Arslantaş, Adnan H. (2005). Kültür – Kişilik ve Kimlik, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 105-112.
• Artun, Erman (2005). Ortak Türk Folklorunun Küreselleşen Dünyaya Tanıtılması, Çukurova Üniversitesi-Türkoloji Araştırmaları Merkezi, http://turkoloji.cu.edu.tr/html/ea_turk_folkloru_kuresellesme.htm
• Aydın, Nevzat (2015). Ahîlikte İş ve Ticaret Ahlakının HZ. Peygamber’in Sünnetindeki Temel Referansları, Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(1): 87-104.
• Aydoğan, Enver ve Delibaş, Burak M. (2017). Ahilik Kurumu Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52(1): 1-18.
• Aytekin, Barış ve Bayramoğlu, Selçuk (2015). İktisat Sosyolojisi Açısından İktisadi Dalgalanmalar ve Krizlere Karşı Tarihsel Bir Çözüm Durağı: Ahi Örgütlenmesi, Internatonal Journal of Academic Value Studies, 1(1): 65-78.
• Aydın, Süleyman (2016). Küreselleşme ve Neo-Liberal Uygulama Sürecinde Sosyal Politika Alanında Ortaya Çıkan Problemlere Çözüm Önerisi: Osmanlı İmparatoluğu’nda Ahilik Sistemi, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13: 40-48.
• Akyüz, Müslüme ve Özyer, Kubilay (2018). Güneş Doğudan Yükselir: Günümüz Örgütlerine Yol Gösterici Olarak Ahilik Sistemi, Route Educational and Social Science Journal, 5(5): 197-209.
• Baktır, Selma (2001). Ticari Ahlak, D. E. Ü. İ. İ. B. F. Dergisi, 16(2): 1-10.
• Bakır, Sıddık (2014). Bir Eğitim Kurumu Olarak Ahilik Ve Hülya Taş’ın “Günümüz Bursa Esnafında Ahilik Kültüründen İzler” Adlı Eseri, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(1): 406-415.
• Bayartan, Mehmet (2008). Osmanlı Şehirlerinde Vakıflar ve Vakıf Sisteminin Şehre Kattığı Değerler, Osmanlı Bilimi Araştırmaları X-1: 157-175.
• Bektaş, Çetin (2015). İşletmelerde İş Ahlakı, Business & Management Studies: An International Journal, 3(3): 27-363.
• Bozkurt, Nejat (2002). Ticaretin Felsefesi, Tarihçesi ve Etikle Olan Sıkı Bağına İlişkin Bazı Saptamalar, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi 2: 153-179.
• Çakmak, Mustafa (2017). İş Ahlâkı ve Değerler Eğitimi, Pegem Akademi, 1. Baskı: Ankara.
• Çalışkan, Necmettin (2018). Kur’ân’da Ticarî Ahlâk Kuralları ve Günümüzdeki Yansımaları, ANTAKİYAT/Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1): 22-42.
• Çalışkan, Özgür (2013). Ahlak Kavramının Kelime Olarak Siyasi Söylem İçerisinde Kullanılması: Sosyal Medya Ortamı Olarak Twitter Örneği, Global Media Journal: Turkish Edition 4(7): 20-50.
• Çetin, Ali (2016). Ahlak ve Kültür Üzerine Bir Değerlendirme, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1): 65-78.
• Çeker, Faysal (2017). Ahlâkî ve Sosyo-Ekonomik Bir Teşkilât Olarak Ahîlik, DİCLE Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(12): 84-99.
• Cevherli, Feyza., Cevherl, Kübra ve Çakmaktaş, Büşra (2017). Bir Toplumsal Dayanışma Kurumu Olarak Ahîliğin İş Ahlâkına Dair İlkeleri ve Ekonomik Hayata Katkıları, Journal of Current Researches on Social Sciences, 7(1): 307-321.
• Çoban, Mustafa (2018). Model Bir Eğitim Kurumu Olarak Ahîlik, KSÜSBD 15(2): 717-734.
• Durak, İbrahim (2016). Sosyal Girişimcilik ve Ahilik Teşkilatı: Teorik Çerçeve, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 47: 101-120.
• Durak, İbrahim ve Yücel Atilla (2010). Ahiliğin Sosyo-Ekonomik Etkileri ve Günümüze Yansımaları, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2): 151-168.
• Doğan, Caner K. (2015). Ahilik Teşkilatı, Ombudsman ve Etik İlişkisi, Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 4(7): 28-36.
• Eğri, Taha ve Sunar, Lütfi (2010). Türkiye’de İş Ahlakı Çalışmaları: Mevcut Durum ve Yönelimler, İş Ahlakı Dergisi ©IGAD, 3(5): 41-67.
• Ekşi, Halil (2006). Bilişsel ahlak gelişimi kuramı Kohlberg ve sonrası. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1): 29-38.
• Elkatmış, Metin ve Demirbaş, Murat (2013). Ahi Evranı Velinin Düşüncelerinin Demokrasi Kültürüne Yansımaları, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(3): 719-728.
• Erşahin, Seyfettin (2003). Vakıf Düşüncesini Doğuran temel Dinamikler Üzerine, İslami Araştırmalar Dergisi, 16(2): 322-335.
• Eroğlu, Ali M (2008). Toplumda Manevi Değerler Dili, II. Uluslararası Sosyal Bilimciler Kongresi, 254-261. http://www.bilgesam.org/Images/Dokumanlar/0-284-2014063019sosbilkongre16.pdf
• Eroğlu, Erol ve Köktan Yavuz (2015). Ahilik Kültürü ve Geleneksel Sohbet Toplantıları, TİDSAD Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5) 339-348.
• Ertem, Adnan (2011). Osmanlıdan Günümüze Vakıflar, Vakıflar Dergisi 36: 25-65.
• Erturhan, Sabri (2010). İslâm Ticaret Hukukuna Vücut Veren Ahlâkî Esaslar, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 16: 213-246.
• Genç, Mehmet (2014). Klâsik Osmanlı Sosyal-İktisadî Sistemi ve Vakıflar, Vakıflar Dergisi 42: 9-18.
• Gunduz Yılmaz A., Kaya Mehmet ve Aydemir Cahit (2012). Ahilik Teşkilâtında ve Günümüzde Tüketicilerin Korunmasına Yönelik Çalışmalar Üzerine Bir Değerlendirme, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(2): 37-54.
• Gül, Hasan (2016). İş ve Çalışma Yaşamında Etik ve Ahlakla İlgili Kavramlar Üzerine Bir Tartışma, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(36): 522-535.
• Gül Çöteli, Methiye (2016). İslam Kentinde Vakıfların Ticaret Bölgesinin Oluşumu Üzerine Etkisi: Hayrat-Akar İlişkisinin Döngüsel Doğası, Vakıflar Dergisi 45: 9-28.
• Güçlüay, Sezgin (2007) Avrupa ile Türk-İslam Dünyası Arasında Hayat Damarı Olan Ticaret Yolları (IX.-XIV. Yüzyıllar), 38. ICANAS (Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi), 10-15.09 2007, Ankara, Türkiye. 1429-1436. http://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/GÜÇLÜAY
• Gök, Sibel (2008). İş Etiği İle İş Ahlakı Arasındaki İlişki ve Çalışma Yaşamında İş Etiğini Etkileyen Faktörler, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1): 1-19.
• Göktolga, Oğuzhan ve Gündoğmuş, Bekir (2015). Küreselleşmeye Karşı Milli Kültürü Koruma ve Yayma Çabası: Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri Örneği, International Journal of Social Science 33: 315-328.
• Göğebakan, Yüksel (2010). Türk Kültüründeki Hoşgörü Anlayışının Tarihsel ve Kültürel Kaynakları ve Bu Anlayışın Kültür Varlıklarına Yansımaları, İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2): 201-223.
• Horata, Osman ().Türk Dünyası’nın Kültürel Ufukları: Tarihsel Bağlam İçinde Genel Bir Değerlendirme, bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 82: 117-131.
• Ilıca, Ali (2000). Çorum’da Tarihî Bir Yapı: Veliyyüddin Paşa (Velipaşa) Hanı ve Vakfiyesi, Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi, 9(9): 1-30.
• Işık, Caner (2013). Kültür Sosyolojisi: Toplumsalı Anlamada Bir Zorunluluk, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 16(2): 152-169.
• Işık, Hasan (2017). Tarihi İpek Yolu ve Tarih Bölümü Öğrencilerinin Bu Yol Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 1: 145-176. İlgen, Abdulkadir (1999). İslamiyet Öncesi Türk Toplumlarında İktisadi ve İçtimai Yapı, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2: 97-110.
• İnan, Kenan (1996). Bedestenlerin Türk Ticari Mimarisindeki Yeri ve Trabzon Bedesteni, OTAM (Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi), 7(7): 119-133.
• İnanır, Ahmet (2014). XVI. Yüzyıl Osmanlı Fetvalarında Ahilik, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 36: 103‐138.
• Karatop, Buket ve Kubat, Cemalettin (2018). Ahiliğin Türk Kalite Yönetim Sistemine Etkisi, Akademik İncelemeler Dergisi, 13(1): 351-368.
• Kar, Aykut (2016). İpek Yolu’nda Türkler, Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(7): 191-196.
• Kar, Aykut (2017). İpek Yolu’nun Türk Dünyası Ülkelerine Geçmişten Günümüze Sosyo – Kültürel Etkileri, Yeditepe Üniversitesi Tarih Bölümü Araştırma Dergisi, 2(1): 3-8.
• Kara, Mehmet (2010). Sosyal ve Kültürel Yapının Girişimcilik Üzerine Etkileri ve Türk Toplumundan Örnekler, Journal of Azerbaijani Studies, http://jhss-khazar.org/wp-content/uploads/2010/
• Kallek, Cengiz (2012). Ticaret, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 41: 134-144. İstanbul: TDV Yayınları.
• Kandemir, M. Yaşar (1979). Müslüman Türklerde İş ve Ticaret Ahlâkı, Diyanet Dergisi. 18(5): 300-308.
• Kayalıoğlu, İsmet (1981). Anadolu Selçuklu Devrinde Ticari Hayat, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 24: 359-373.
• Kaya, Mevlüt ve Çinemre, Selma (2013). Çırakların Dini İnançlarına Göre İş Ahlakı Düzeylerinin İncelenmesi (Ordu İli Örneği), Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1: 7-24. Kaya, Umut (2013). Değerler Eğitiminde Bir Meslek Teşkilâtı: Ahîlik, Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26): 41-69.
• Kızıler, Hamdi (2015). Osmanlı Toplumunun Sosyal Dinamiklerinden Ahilik Kurumu, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2): 408-423.
• Korkmaz, Hakan C. (2012). Bir Davranış ve Örgütlenme Modeli Olarak Tüccar Ahlâkı, İş Ahlakı Dergisi ©IGAD, 5(9): 37-69.
• Mahiroğulları, Adnan (2005). Küreselleşmenin Kültürel Değerler Üzerine Etkisi, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi 50: 1275-1288.
• Mandaloğlu, Mehmet (2013). Eski Türklerde Sanayi, Ticaret ve Maliyenin Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2): 129-150.
• McCort, Daniel J. and Malhotra, Naresh K. (1993). Culture and Consumer Behavior:, Journal of International Consumer Marketing, 6(2): 91-127.
• Niray, Nasır (2002). Anadolu Ahiliği’nin Sosyo-Ekonomik Yönleri, Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Velî Araştırma Dergisi, 24: 7-15.
• Okumuş, Ejder (2018). Ahlâk-Bağımlı Dindarlık Açısından Ahiliğin İş ve Ticaret Ahlâkı Uluslararası Ahilikte İş ve Ticaret Ahlakı Sempozyumu Tebliğleri, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, http://www.cumhuriyet.edu.tr/userfiles/file/AhilikSempozyum.pdf
• Özaydın, Merve M. (2003). Vakıfların Sosyal Politika İşlevleri ve Günümüzde Artan Önemi, Kamu-İş, 7(2): 1-31.
• Özgener, Şevki (2008). İş Ahlâkının Kurumsallaşmasında Üst Yönetim Kademesinin Rolü, İş Ahlakı Dergisi ©IGAD, 1(1): 31-54.
• Özen, Yener (2014). Türk Milli Kültüründe Değerler Ve Değerlerin Milletleşmeye Etkisi, Hikmet Yurdu, Düşünce – Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(7): 59-87. Özen, Sadettin (2015). Ahlak, Ahlak Teorisi ve Bilimi, Bilim ve İş Ahlakı, İş Ahlakı Dergisi, 8(1): 109-149.
• Özkul, Osman (2015). Türk Kimliğini Oluşturan Ortak Kültürel Değerler, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi Yıl: 4, 4(8): 166-185.
• Ralston, David A., Holt, David H., Terpstr, Robert H. and Kai-Cheng, Yu (2008). The Impact of National Culture and Economic Ideology on Managerial Work Values: A Study of the United States, Russia, Japan, and China, Journal of International Business Studies, 39(1): 8-26.
• Sancaklı, Saffet (2010). Ahilik Ahlâkının Oluşumunda Hadislerin Etkisi. İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi,1(1): 1-28.
• Sırım, Veli (2018). Bir Finansman Kaynağı Olarak Vakıflar: Osmanlı Örneği, Osmanlı Medeniyeti Araştırma Dergisi, 4(6): 22-36.
• Sroka, Włodzimierz ve Lőrinczy, Marketa (2015). The perception of ethics in business: analysis of research results, Procedia Economics and Finance 34: 156-163.
• Soysaldı, H. Mehmet (2002). Vakıfların Günümüzdeki Yeri ve Önemi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1): 383-400.
• Şanal, Mustafa ve Güçlü, Mustafa (2007). Bir Toplumsallaştırma Aracı Olarak Ahilik, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2): 379-390.
• Tarım, Mehveş., Zaim, Halil ve Torun, Yasemin (2014). İş Ahlakı Uygulamalarının Hastane Performansına Etkisi: Kamu Hastaneleri Üzerine Bir Saha Çalışması, İş Ahlakı Dergisi, 7(2): 121-153.
• Tatlılıoğlu, Kasım (2013). Ahilik Teşkilatında İş ve Meslek Ahlakının Bireylerin Kişilik, Karakter ve Sosyal Gelişimine Etkisi, III. Uluslararası Ahilik Sempozyumu “iş Ahlâkı”, 1-17. https://www.researchgate.net/publication/317429211
• Taşkesen, Mustafa Ö. (2017). Osmanlı Döneminde Sosyal Refah Sistemi Olarak Vakıflar, İş ve Hayat Dergisi 5: 57-66.
• Tazebay, İlkden ve Akpınar, Nevin (2010). Türk Kültüründe Bahçe, bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 54: 243-253.
• Teber, Faruk Ö (2001). Osmanlı Toplumunda Bir Sosyal kurum Olarak Vakıf Çeşitleri ve İşleyişi, Dini Araştırmalar, 4(12): 197-205.
• Timur, Taner (2000). Osmanlı Kimliği. İstanbul, İmge Yayınları.
• Turan, Namık S. (2007). Selçuklu Ve Osmanlı Anadolu’sunda Ahiliğin Sosyo-Ekonomik Gelişim Süreci, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi 52: 151-187.
• Turan, Abdullah ve Gümüş, Safa K. (2015). Türk Dünyasında Kültür, Sosyal Dayanışma Ve Birlik Köprüsü Olarak Ahilik Teşkilatı ve Bu Bağlamda Türk Devletlerine Öneriler, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41): 597-612.
• Topal, Erhan ve Sezer, Adem (2016). Üniversite Öğrencilerinin Türk Dünyası Coğrafyasına İlişkin Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi, Marmara Coğrafya Dergisi 33: 96-113.
• Ünsür, Ahmet (2017). Ahilik Sisteminde Ahlak Temelli Çalışma İlişkileri ve Günümüz Bakış Açısından Değerlendirilmesi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(13): 90-98.
• Ünal, Aylin ve Çelik, Taylan İ. (2008). Çalışma Ahlakı Üzerine Kültürler Arası Bir Araştırma, İş Ahlakı Dergisi ©IGAD, 1(2): 39-60.
• Ünal, Aylin (2011). Çalışma Ahlakı Kavramına Kültürel Bir Bakış ve Türkiye’de Çalışma Ahlakı, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 44: 125-145.
• Yasa, Serap (2016). İpek Yolu İle Taşınan Kültürel Değerler ve Sanat, bant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16 (İpekyolu Özel Sayısı): 2521-2532.
• Yetişgin, Memet (2007). Tarih, Coğrafya ve Sosyo-Kültürel Ortamın Türk Kimliğinin Gelişmesine Etkileri, Akademik İncelemeler, 2(1): 37-68.
• Yeşil, Rüştü ve Aslanderen, Mustafa (2017). Ahilik Değerleri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(4): 565-584.
• Yiğit, İlker (2017). XVI. Yüzyıl Türkiye’sinde Ahi Adlı Yerleşmeler, ZfWT, 9(3): 251-267.
• Yuvalı, Abdulkadir (1996).Mozaik Kültür Kavramının Türk Kültür Tarihi Bakımından Değerlendirilmesi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(7): 211-217.
• Yüksel, Ahmet H. (1987). Atatürkçü Düşünce Sisteminde Kültürel İletişimin Modele Dayalı Boyutları, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.