Gecikme Zammı Ve Gecikme Faizinin Hukuki Niteliği Ve Uygulaması

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 120 - 134, 22.06.2020

İbrahim Organ Cansu Sevinç Ceyhan

Öz

Gecikme zammı ve gecikme
faizi, mükelleflerin kamuya olan borçlarını tam ve zamanında ödememesi
sebebiyle uygulanan değer korumaya yönelik önlemlerdir. Çalışmada, gecikme
zammı ve faizi ile ilgili temel esaslar ile iki kavramın benzerlikleri ve
farklılıkları değerlendirilmiş, kamu alacaklarında uygulanan diğer faiz türleri
ile karşılaştırma yapılmış ve temel uygulama örneklerine yer verilmiştir. Öte
yandan, gecikme zammı oranları, enflasyon, özel alacaklarda uygulanan faiz oranları
ve tecil faizi ile karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, yapılan karşılaştırmalar,
gecikme zam ve faizinin hukuki niteliği ile uygulamada kazandığı nitelikler,
öğreti görüşleri ve yargı kararları ile desteklenerek değerlendirilmiş ve
öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Gecikme Zammı, Gecikme Faizi, Gecikme Zammı ve Gecikme Faizinin Hukuki Niteliği

Practice and legal character of late fee and overdue interest

Öz

The default fee and interest
are measures to perverse value on the taxpayers due to their inability to pay
the public debts fully and on time. In the study, the basic principles related
to the default fee and interest, the similarities and differences between the
two concepts were evaluated, compared with other types of interest applied to
the public receivables, and the basic application examples were included. On
the other hand, the rates of default fee are compared with the inflation rate,
the interest rates applied to private law and the postponement rate. As a
result, the comparisons made are assessed by supporting the legal
qualifications of default fee and interest and character gained in practice,
doctrine opinions and judicial decisions and suggestions are presented.

Anahtar Kelimeler

Default Fee, Default Interest, Legal Character of Default Fee and İnterest

Kaynakça

• Anayasa Mahkemesi, 10.02.2011 Tarih, Esas 2008/58, Karar 2011/37 Sayılı Kararı, 14 Mayıs 2011 Tarih ve 27934 Sayılı Resmi Gazete, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/05/20110514-11.htm, Erişim Tarihi: 06.05.2020.
• Bayar, İ. N. (2003). “Vergi Hukukunda Mükellef Aleyhine Uygulanan Gecikme Faizinin Değerlendirilmesi” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 3-4, 309-317.
• Bilici, N. (2014). Vergi Hukuku, Ankara, Savaş Yayınevi.
• Çakar, B. (2010). “Gecikme Zammı, Gecikme Faizi Oranları Yüksek Olmak Zorunda Mıdır?” http://www.batiymm.com.tr/?p=650, Erişim Tarihi: 17.04.2017.
• Çavdar, A. (2015). “Türk Vergi Hukukunda Gecikme Faizi Ve Gecikme Zammı-Hukuki Nitelikleri, Farklılıkları ve Ölçülülük İlkesi Açısından Değerlendirilmesi”, Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, Sayı 1, 1-11.
• Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, 26.01.2007 Tarih, Esas 2006/182, Karar 2007/3 Sayılı Kararı, Danıştay Dergisi, Yıl 37, Sayı 116, 80-84.
• Demirdağ, L. ve Sevimkan, D. (1994). “Gecikme Zammı Ve Gecikme Faizinin Türk Vergi Sistemindeki Yeri ve Önemi”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı 27, 16-23.
• Doğrusöz, B. (2015). “Gecikme Faizi – Gecikme Zammı Karmaşası”, Dünya Gazetesi, https://www.dunya.com, Erişim Tarihi: 30.03.2018.
• Er, S. (2011). “Mükellef Hakları ve Kamuda Faiz Uygulamaları”, Sayıştay Dergisi, Sayı 81, 3-32.
• Er, S. (2012). “Anayasal İlkeler Bağlamında Fazla veya Yersiz Tahsil Edilen Vergilerin İadesinde Faiz Ödenme(me)Si Sorunu” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl 3, Sayı 9, 33-70.
• Gelir İdaresi Başkanlığı, Gecikme Zammı Tablosu, http://www.gib.gov.tr, Erişim Tarihi: 09.04.2018.
• Gündüz, A. (2017). “Gecikme Zammı ve Gecikme Faizine Hukuki Bakış Kamu Alacaklarında Gecikme Zammı ve Gecikme Faizi Uygulaması”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı 140, 197-210.
• Kaya, A. (1994). “Adi ve Ticari İşlerde Faiz”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt LVI, 347-366.
• Küçük, Ş. (2005). “Gecikme Zammı ve Gecikme Faizi Nedir? Ceza mı, Paranın Zaman Değeri mi?”, http://www.alomaliye.com/2005/01/17/gecikme-zammi-ve-gecikme-faizi-nedir-ceza-mi-paranin-zaman-degeri-mi-saban-kucuk-maliye-mufettisi/, Erişim tarihi: 06.05.2020.
• Reisoğlu, S. (2010). Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, Beta Yayınevi.
• Şenyüz, D., Yüce, M. ve Gerçek, A. (2014). Vergi Hukuku (Genel Hükümler), Bursa, Ekin Yayınevi.
• Taşkın, Y. ve Sonsuzoğlu, E. (2011). “Gecikme Faizinde 6322 Sayılı Yasa İle Yapılan Düzenlemelere İlişkin Değerlendirmeler”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 56. Seri / Yıl 2011-[2], 1-16.
• Ürel, G., (2003). Güncel Vergi Usul Kanunu Uygulaması, Yaklaşım Yayınları, Ankara.
• Yaltı, B. (2007). “İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Yargıçları – Türk Yargıçları: Mülkiyet Hakkının İhlali Okumalarından Bir Örnek: Vergi İadelerinde Zaman/Değer Kayıpları”, Vergi Dünyası Dergisi, S. 310, http://www.vergidunyasi.com.tr , Erişim tarihi: 06.05.2020
• Yeğen, B. (2019). Vergi Hukukunda Gecikme Faizi ve Zammı Uygulamasının Karşılaştırılması: Hukuki Nitelikleri, Oran Farklılıkları Açısından Bir Bakış. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 18 (4) , 1461-1476.