Ahşap Lavabo ve Küvetlerde Boyutsal Kararlılık Tasarımına Emprenye İşleminin Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 26 Sayı: 1, 477 - 485, 27.03.2023

Betül Öztürk Musa Atar

https://doi.org/10.2339/politeknik.1256422

Öz

Bu çalışma, emprenye edilmiş ve verniklenmiş bazı ahşap malzemelerin suda farklı derece ve sürelerde bekletmenin teğet yönde boyut değişim miktarına etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu maksatla, Sapsız meşe (Quercus petraea L.) ve Anadolu cevizinden (Juglans regia L.) hazırlanan örnekler, ASTM-D 1413-99’a göre daldırma yöntemiyle stiren ile 24 saat emprenye edildikten sonra ASTM D-3023’e göre selülozik vernik ile verniklenmiştir. Hazırlanan örnekler, destile su içerisinde farklı süre (2 ve 8 saat) ve sıcaklıklarda (20±2 ve 40±5) bekletildikten sonra teğet yöndeki ölçü değişimleri ISO 13061-15 esaslarına göre 0,01 hassasiyete sahip dijital kumpas ile ölçülmüştür. Sonuç olarak, teğet yönde boyut değişimi (mm), en yüksek meşede (20,25), suda sekiz saat bekletmede (20,21), su sıcaklığı 40±5 °C de (20,15), emprenye işleminde (20,58), en düşük cevizde (20.08) suda iki saat bekletmede(19,98), sıcaklığı 20±2 °C derece de (20,05), emprenyeli vernikli örneklerde (20,29) bulunmuştur. Çoklu etkileşim bakımından en yüksek M+S8+II+E de (21,53), en düşük ise M+S2+II+Vk de (19,55) bulunmuştur. Sonuç olarak, lavabo ve küvet yapımında kullanılacak meşe ve ceviz odunun teğet yöndeki boyut değişim miktarında; birinci derecede suda kalma süresi, ikinci derecede su sıcaklığı, üçüncü derecede işlem çeşidi ve dördüncü derecede ağaç türünün etkili olduğu söylenebilir. Ahşap lavabo ve küvet yapımında bu sonuçların dikkate alınması ürünlerin boyutsal kararlılıklarında avantaj sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

ahşap lavabo ve küvet, boyut tasarımı, teğet yön, vernik

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

The Effect of the Impregnation Process on the Dimensional Stability Design in Wooden Sinks and Tubs

Öz

This study was carried out to determine the effects of soaking in water at different degrees and times on the amount of change in size in the tangential direction of some impregnated and varnished wood materials. For this purpose, samples prepared from sessile oak (Quercus petraea L.) and Anatolian walnut (Juglans regia L.) were impregnated with styrene by dipping method according to ASTM-D 1413-99 for 24 hours and then varnished with cellulosic varnish according to ASTM D-3023. with varnish. After the prepared samples were kept in distilled water for different times (2 and 8 hours) and temperatures (20±2 and 40±5 °C degrees), the size changes in the tangential directions were measured with a digital caliper with a sensitivity of 0.01 according to ISO 13061-15 principles. As a result, the tangential dimension change (mm) was highest in oak (20.25), in eight hours of soaking (20.21), water temperature at 40±5 °C (20.15), impregnation (20.58) , the lowest walnut (20.08) was kept in water for two hours (19.98), the temperature was 20±2 °C (20.05), impregnated and varnished samples (20.29). In terms of multiple interactions, the highest M+S8+II+E was found (21.53) and the lowest was found in M+S2+II+Vk (19.55). As a result, in the amount of tangential size change of oak and walnut wood to be used in the construction of sinks and bathtubs; It can be said that the first degree of residence time, the second degree water temperature, the third degree type of treatment, and the fourth degree tree species are effective. Considering these results in the construction of wooden sinks and bathtubs can provide an advantage in the dimensional stability of the products.

Anahtar Kelimeler

wooden sink and tub, dimension design, tangential direction, varnish.

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• [1] Karadağ A. A., Korkut S. D., Korkut S., Köylü G. P. ve Akıncı K. G., “Use of wooden materials in the landscape applications in Turkey”, İnönü University Journal of Arts and Design, 7:(15), 1-17, (2017)
• [2] Uzun G., “Yapı materyalleri”, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Genel Yayın, No:148, 141-142, Adana, (1996).
• [3] Bozkurt A. Y., Erdin N., “Ağaç Teknolojisi” İstanbul Üniversitesi Yayın No: 3998, Orman Fakültesi Yayın No: 445, ISBN: 975-404-449-X. İstanbul,(1997).
• [4] As N., “Ahşabın yapıda kullanımı ders notu”, İ.Ü. Orman Fakültesi, (2002).
• [5] Şimşek O., “Yapı malzemesi-II”, Beta Basım, ISBN: 970-295-0, 67-101, Ankara: (2000).
• [6] Karadağ A. A., Korkut S., Korkut S. D., ve Kesim G. A., “Peyzaj mimarlığında ahşap kullanımı”, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 2:501-509, (2009)
• [7] Salthammer T., Schwarz A. and Fuhrmann F., “Emission of reactive compounds and secondary products from wood-based furniture coatings”. Atmospheric Environment, 33:(1), 75–84, (1998)
• [8] Kollmann F. F. P., Cote W. A.,“Principles of wood science and technology solid wood 1“, Berlin: Springer-Verlag. Germany, (1968).
• [9] Kurtoğlu A., Sofuoğlu S. D. “Mobilya ve ağaç işlerinde kullanılan ahşap malzemeler 1: (Ağaç malzemelerin seçimi, işlenmesi, mobilya ve yapı elemanlarının üretiminde kullanılmaları, mobilya üretiminde kullanılan ağaç kökenli malzemeler)”. Mobilya Dekorasyon, 22:(118), 62-78, (2013)
• [10] Kollmann, F.F.P., Cote W. A., “Principles of wood science and technology II: Solid Wood”, 592. Springer-Verlag, Berlin, Germany, (1968).
• [11] Var A. A., “Ahşap malzemede su alımının parafin vaks/bezir yağı karışımıyla azaltılması”, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, 2: 97-110, (2001).
• [12] Voulgaridis E., “Protection of oak wood (Quercus conferta Kit.) from liquid water uptake with water repellents”, Wood and Fiber Science, 20 (1):68-73, (1988).
• [13] Williams R. S., “Effect of water repellent preservatives and other wood treatments on restoration and durability of millwork”, Proceedings: Ninety-seventh Annual Meeting of the American, Wood-Preservers Association, Minneapolis, Minnesota, May 20-23. America, 84-91 (2001).
• [14] Miklós B., Ferenc M. and Róbert N., “Improvement of dimensional stability of wood by silica nanoparticles”, Wood Material Science & Engineering, 14:1, 48–58. (2019)
• [15] Basal E., Peker H. ve Çolak M., “Borlu ve su itici maddelerle muamele edilen cennet ağacı odununun fiziksel özellikleri”, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 20:(1-2), 55-65, (2004)
• [16] Tomak E. ve Yıldız Ü. C.,“Bitkisel yağların ahşap koruyucu bir madde olarak kullanılabilirliği”, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13(1):142-157. (2012)
• [17] Şemsettin D., “Lamine ağaç malzemede vernik ve emprenye işlemlerinin yaşlandırmaya etkisinde belirlenmesi”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (2009).
• [18] Atılgan A., Peker H., Atar M., “Çevreci organik üst yüzey işlem maddesinin ahşap malzemede uygulanması ve bazı yüzey özelliklerine etkisi” Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 37:1 107-120, (2022).
• [19] Dengkang G., Xiaoshuang S., Sheng Y., Yaoge H., Gaiyun L., and Fuxiang Chu, “The mechanism to ımprove the dimensional stability of wood with modification of water-soluble vinyl monomers”, Scientia Silvae Sinicae, 57(7), 158-165, (2021).
• [20] Demirel G., Temiz A., “Alkil keten dimer / borik asit kombinasyonları ile emprenye edilen sarıçam (pinus sylvestris l.) örneklerinin boyutsal kararlılığı ve mekanik özellikleri”, Ormancılık Araştırma Dergisi , Özel Sayı, 9: 142-147, (2022).
• [21] Zhengbin H., Lijie Q., Zhenyu W., Jing, Q. and Songlin, Y., “Efects of zinc chloride–silicone oil treatment on wood dimensional stability, chemical components, thermal decomposition and its mechanism”, Scientific Reports ,9:1601-1608 (2019).
• [22] TS 2470, “Odunda fiziksel ve mekanik deneyler için numune alma metotları ve genel özellikler”, (1976).
• [23] URL: https://www.sigmaaldrich.com/TR/tr/sds/aldrich/428043
• [24] Semkim (2014). Safety Data Sheet, Prepared in accordance with the Regulation on Preparation of Safety Data Sheets for Hazardous,Substances and Mixtures (Official Journal, 29204.
• [25] ASTM D 1413-76, “Standard test method of testing wood preservatives by laboratory soilblock cultures”, (1976).
• [26] ASTM D 3023, “Practica for determination of resistance of factory applied coating on wood. product of stain and reagents”, (1981).
• [27] ISO 13061-15, “Physical and mechanical properties of wood - Determination of radial and tangential swelling”,. (2017).
• [28] TS 2472, “Oduna, fiziksel ve mekanik deneyler için birim hacim ağırlığı tayini”, (1976).
• [29] Özcifçi A., Kara M. E. , Karakaya, B. & Biçer, E., Yönlendirilmiş Yonga Levha (OSB)’Nin Mekanik ve Fiziksel Özellikleri Üzerine Tutkal ve Parafin Miktarının Etkisi. İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi, 52-60, (2017).
• [30] Y. ÖRS Et Al., "Etiket Yonga Levhada WB Verniklemenin Ağırlık ve Şişme Miktarına Etkisi," Politeknik Dergisi, vol.3, no.3, pp.1-6, (2000).
• [31] Atar M., Yalınkılıç A. C., ve H. Keskin, "Isıl İşlemin Vernikli Ağaç Malzemede Renk Değişimine Etkisi" Politeknik Dergisi, c. 22, sayı. 2, ss. 407-413, (2019).