Quality Management System Maturity in Defense Industry Evaluation with Multi Criteria Decision Making Methods

Yıl 2024, ERKEN GÖRÜNÜM, 1 - 1

Özge Nur Demir , Aylin Adem

Öz

The defense industry is a sector of strategic importance all over the world. Since defense industry products are sensitive and critical products, quality is the basis of perfection and reliability in this sector. Choosing the right suppliers in the defense industry is very important in terms of product quality, reliability and national security. The quality management system, which ensures continuous monitoring, evaluation and improvement of product quality for suppliers, plays an important role in the identification, evaluation and management of suppliers in the defense industry. This system supports suppliers' quality-oriented approaches and contributes to improving the quality of end products. Therefore, the quality management system of suppliers should be included in the supplier selection process in the defense industry. The aim of the present study is to guide defense industry organizations in assessing the quality management system maturity of their suppliers. For this purpose, firstly, quality management system maturity assessment criteria for the defense industry were determined. Then, the criteria were weighted using AHP (Analytic Hierarchy Process), one of the multi-criteria decision making methods. Finally, the selected sample suppliers were ranked according to their quality management system maturity using AHP, ARAS (Addictive Ratio Assessment) and EDAS (Evolution based on Distance from Avarage Solution) methods.

Anahtar Kelimeler

Quality management system, supplier assessment, maturity assessment, multi criteria decision making

Savunma Sanayinde Kalite Yönetim Sistemi Olgunluğunun Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Değerlendirilmesi

Öz

Savunma sanayi, tüm dünyada stratejik öneme sahip bir sektördür. Savunma sanayi ürünleri hassas ve kritik ürünler olduğundan, bu sektörde kalite, kusursuzluğun ve güvenilirliğin temelini oluşturur. Savunma sanayinde doğru tedarikçilerin seçilmesi ürün kalitesi, güvenilirlik ve ulusal güvenlik açısından oldukça önemlidir. Tedarikçiler için ürün kalitesinin sürekli olarak izlenmesini, değerlendirilmesini ve iyileştirilmesini sağlayan kalite yönetim sistemi, savunma sanayindeki tedarikçilerin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve yönetilmesinde önemli bir rol oynar. Bu sistem, tedarikçilerin kalite odaklı yaklaşımlarını destekler ve son ürünlerin kalitesini artırmaya katkıda bulunur. Dolayısıyla savunma sanayinde tedarikçi seçim sürecine tedarikçilerin kalite yönetim sisteminin de dahil edilmesi gerekmektedir. Mevcut çalışmanın amacı, savunma sanayindeki kurumlara tedarikçilerinin kalite yönetim sistemi olgunluğunun değerlendirilmesi hususunda yol göstermektir. Bu amaç dahilinde ilk olarak, savunma sanayi için kalite yönetim sistemi olgunluk değerlendirme kriterleri belirlenmiştir. Ardından, çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP (Analytic Hierarchy Process) kullanılarak kriterler ağırlıklandırılmıştır. Son olarak, seçilen örnek tedarikçilerin AHP, ARAS (Addictive Ratio Assessment) ve EDAS (Evolution based on Distance from Avarage Solution) yöntemleri kullanılarak kalite yönetim sistemi olgunluklarına göre sıralanması sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kalite yönetim sistemi, tedarikçi değerlendirme, olgunluk değerlendirme, çok kriterli karar verme

Kaynakça

• [1] Baran T., “Türkiye’de savunma sanayi sektörünün incelenmesi ve savunma sanayi sektörü harcamalarının ekonomi üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi”, Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4: 58-81, (2018).
• [2] Eren H., Kılıç A., “Örgütlerde yenilikçilik ortamı ve özel bir sektör olarak savunma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27:221-244, (2013).
• [3] Mayori E., Bura R. O. and Siahaan T., “Potency of manufacturing readiness level assessment from defense industry”, 2019 IEEE 4th International Conference on Technology, Informatics, Management, Engineering &Environment (TIME-E), Bali, Indonesia, 132-137, (2019).
• [4] Aleksandrov M. N., Aleksandrova S. V., Vasiliev V. A., “Development, implementation and certification of a new generation of quality management systems for organizations of the aviation and space industries”, 2022 International Conference on Quality Management, Transport and Information Security, Information Technologies, Saint Petersburg, Russian Federation, 62-65, (2022).
• [5] Garza-Reyes J. A., “A systematic approach to diagnose the current status of quality management systems and business processes”, Business Process Management Journal, 24: 216-233, (2018).
• [6] Refaat R., El-Henawy I. M., “Innovative method to evaluate quality management system audit results using single value neutrosophic number”, Cognitive Systems Research, 57: 197-206, (2019).
• [7] Akman G., Pamuk Ç., Karabıçak Ç., “Yeni ürün geliştirme sürecinde bulanık AHP & ORESTE bütünleşik yöntemi ile tedarikçi seçimi: savunma sanayisinde bir uygulama”, BŞEÜ Fen Bilimleri Dergisi, 8: 788-807, (2021).
• [8] Rasmussen A., Sabic H., Saha S. and Nielsen I. E., “Supplier selection for aerospace & defense ındustry through MCDM methods”, Cleaner Engineering and Technology, 12:100590, (2023).
• [9] Dağdeviren M., Eraslan E., “Promethee sıralama yöntemiyle tedarikçi seçimi”, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23:69-75, (2008).
• [10] Dağdeviren M., Yavuz S., Kılınç N., “Weapon selection using the AHP and TOPSIS methods under fuzzy environment”, Expert systems with applications, 36:8143-8151, (2009).
• [11] Kapar K., “Bir üretim işletmesinde analitik hiyerarşi süreci ile tedarikçi seçimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28: 197-231, (2013).
• [12] Yüksel M., Dağdeviren M., Kabak M., “An analysis of the factors determining the effectiveness of chemistry education by using fishbone analysis and AHP-PROMETHEE Techniques”, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12: 442-472, (2018).
• [13] Aydın Y., Eren T., “Hava savunma sanayii alt yüklenici seçiminde bulanık mantık altında çok kriterli karar verme ve hedef programlama yöntemlerinin kullanılması”, Journal of Aviation, 2:10-30, (2018).
• [14] Adem A., “İş sağlığı ve güvenliğinde kullanılan risk analizi tekniklerinin değerlendirilmesi için bir rehber önerisi”, Politeknik Dergisi, 25:1319-1328, (2022).
• [15] Rasmussen A., Sabic H., Saha S. and Nielsen I. E., “Supplier selection for aerospace & defense industry through MCDM methods”, Cleaner Engineering and Technology, 12:100590, (2023).
• [16] Yerli M., Öztürk D., “AHP-TOPSIS yöntemine dayalı tedarikçi seçimi: ahşap sektöründe bir uygulama”, ODÜSOBİAD 13 (Sosyal Bilimler Lisansüstü Öğrenci Sempozyumu Özel Sayısı), 147-168, (2023).
• [17] Ecer F., “ARAS yöntemi kullanılarak kurumsal kaynak planlaması yazılımı seçimi”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 8: 89-98, (2016).
• [18] Ilgaz Yıldırım B., Uysal F., Ilgaz A., “Havayolu işletmelerinde personel seçimi: ARAS yöntemi ile bir uygulama”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2: 219-231, (2019).
• [19] Adem A., Dağdeviren M., “İnsan makine etkileşimine yönelik çok kriterli bir analiz: ARAS tekniği uygulaması”, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri: Ms. Excel Çözümlü Uygulamalar, Nobel, Ankara, (2020).
• [20] Keshavarz Ghorabaee M., Zavadskas E. K., Olfat L. and Turskıs Z., “Multi-criteria inventory classification using a new method of evaluation based on distance from average solution (EDAS)”, Informatıca, 26: 435-451, (2015).
• [21] Ulutaş A., “EDAS yöntemi kullanılarak bir tekstil atölyesi için dikiş makinesi seçimi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 9: 169-183, (2017).
• [22] Özçelik G., “EDAS yöntemi ile medikal cihaz seçimi”, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri: Ms. Excel Çözümlü Uygulamalar, Nobel, Ankara, (2020).
• [23] Güneri B., Deveci M., “Evaluation of supplier selection in the defense industry using q-rung orthopair fuzzy set based EDAS approach”, Expert Systems With Applications, 222:119846, (2023).
• [24] Demirtaş Ö., Akdoğan A. A., “Bulanık ortamda tedarikçi seçimi: Savunma sanayii'ne yönelik bir uygulama”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 43: 203-222, (2014).
• [25] Saaty T. L., “How to make a decision: the analytic hierarchy process”, European Journal of Operational Research, 48: 9-26, (1990).
• [26] Dağdeviren M., “Decision making in equipment selection: an integrated approach with AHP and PROMETHEE”, Journal of İntelligent Manufacturing, 19: 397-406, (2008).
• [27] Saaty T. L., “What is the analytic hierarchy process?”, Mathematical models for decision support, Springer, Berlin/Heidelberg, Germany, (1988).
• [28] Dağdeviren M., Eren T., “Analytical hierarchy process and use of 0-1 goal programming methods in selecting supplier firm”, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 16: 41-52, (2001).
• [29] Zavadskas E. K., Turskis Z., “A new addictive ratio assessment (ARAS) method in multicriteria decision-making”, Technological and Economic Development of Economy, 16: 159-172 (2010).