Binalarda Enerji Verimliliğinin Toplam Faktör Etkinliği

Yıl 2024, ERKEN GÖRÜNÜM, 1 - 1

Gözde Demirsoy , Adnan Sözen

https://doi.org/10.2339/politeknik.886923

Cited By: 2

Öz

Gelişen teknoloji, artan nüfus, refah düzeyi ile sanayileşme neticesinde dünyada ve Türkiye’de enerjiye duyulan ihtiyaç ve enerji tüketimi artmıştır. Enerji kaynaklarının hızla azalması, fosil yakıt rezervlerinin sınırlı olması ve söz konusu kaynakların çevresel ve ekonomik problemlere yol açması nedeniyle enerjinin sanayi, bina, hizmet gibi alanlarda daha etkin ve verimli kullanılması zorunlu hale gelmiştir. Dünya genelinde su kaynaklarının yaklaşık %25’inin, enerji kaynaklarının yaklaşık %40’ının tüketiminden ve sera gazı emisyon salımının da yaklaşık %33’ünden binaların sorumlu olduğu göz önünde bulundurulduğunda binaların enerji ve çevre alanında öncelikle ele alınması gereken konuların başında geldiği görülmektedir.

Yapılan bu çalışmada Türkiye’deki bina stoğunun % 86,8 ’ini oluşturan konut tipi binaların 2015-2017 yılları arasındaki enerji performansları il ve ülke bazında incelenmiş, binalarda enerji verimliliği kapsamında illerin toplam faktör verimlilikleri araştırılmıştır. Analizde Enerji Kimlik Belgesi uygulaması üzerinden 2 model kurulmuştur. Etkinlik ölçümünde girdiye yönelik Veri Zarflama Analizi ile Malmquist Toplam Faktör Verimliliği endeksinden yararlanılarak illerin ve Türkiye’nin toplam faktör verimlilik değişimi ile etkinlik ve teknolojik değişimleri hesaplanmıştır. Analiz sonuçlarına göre modellerdeki girdi ve çıktılar dikkate alınarak il bazında ve Türkiye genelinde genel bir değerlendirme yapılmış ve karar vericilere yol gösterecek önerilerde bulunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Veri zarflama analizi, Malmquist toplam faktör verimliliği, Binalarda enerji verimliliği, Enerji Kimlik Belgesi

Destekleyen Kurum

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü

Teşekkür

Makaleye vermiş oldukları destekten dolayı T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü Enerji Verimliliği ve Tesisat Dairesi Başkanlığı’na teşekkür ederiz.

The Total Factor Productivity of Energy Efficiency in Buildings

Öz

As a result of the developing technology, the increasing population, level of prosperity and industrialization, the need for energy and consumption of energy have increased in the world and in Turkey. Due to rapid depletion of energy resources, limited fossil fuel reserves and the environmental and economic problems associated with the aforementioned fuels, it has become necessary to use energy more effectively and efficiently in areas such as industry, buildings and services. Considering that buildings are responsible for the consumption of approximately 25% of water resources, approximately 40% of energy resources and approximately 33% of greenhouse gas emissions worldwide, it is seen that buildings are among the priority issues that should be addressed in the field of energy and environment.

In this study, the energy performance of residential buildings, accounting for 86.8 % of the building stock in Turkey, was examined on the basis of provinces and countrywide for the period of 2015-2017. The total factor productivity of the provinces in Turkey was explored within the scope of energy efficiency in buildings by setting up 2 models based on the Energy Identity Certificate. Input oriented Data Envelopment Analysis and Malmquist Total Factor Productivity Index methods were used to measure the total factor productivity, efficiency and technological changes of the provinces. Taking into account the inputs and outputs of the models a general assessment was made on the basis of provinces and countrywide according to the results of the analysis and suggestions were made to guide decision-makers.

Anahtar Kelimeler

Data envelopment analysis, Malmquist total factor productivity, Energy efficiency in buildings, Energy Identity Certificate

Kaynakça

• [1] Sagbaş A., Başbuğ B., ‘‘Sürdürülebilir Kalkınma Ekseninde Enerji Verimliliği Uygulamaları: Türkiye Değerlendirmesi’’, European Jpurnal of Engineering and Applied Sciences, 1: 43-50, (2018)
• [2] İnternet: Türkiye Elektrik Sistemi için En Ekonomik Katkı: Enerji Verimliliği ve Yeni İş Modelleri. Web: https://www.shura.org.tr/wp-content/uploads/2020/10/SHURA_Ana-Rapor-1.pdf adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [3] İnternet: Bina Yalıtımı ile 9 Milyar Dolar Tasarruf Etmek Mümkün. Web: http://hvac360tr.com/bina-yalitimi-ile-9-milyar-dolar-tasarruf-etmek-mumkun/ adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [4] İnternet: Enerjini boşa harcama. Web: https://webdosya.csb.gov.tr/db/samsun/webmenu/webmenu4374.pdf adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [5] İnternet: Yapı İzin İstatistikleri, Ocak-Aralık, 2013. Web: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yapi-Izin-Istatistikleri-Ocak-Aralik,-2013-16084 adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [6] İnternet: Yapı İzin İstatistikleri, Ocak-Aralık, 2015. Web: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yapi-Izin-Istatistikleri-Ocak-Aralik,-2015-21759 adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [7] İnternet: Yapı İzin İstatistikleri, Ocak-Aralık, 2017. Web: https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do;jsessionid=drmKfJCJ1z9QT1rr1m4LytZ6v1z66QrFVxphxYGYL0LtQ3MYmZnD!1420751308?id=27753 adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [8] İnternet: 2019 yılı yapı izin istatistikleri açıklandı. Web: https://www.haberturk.com/2019-yili-yapi-izin-istatistikleri-aciklandi-2593392-ekonomi adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [9] İnternet: Binalarda Enerji Verimliliği. Web: https://www.dunyaenerji.org.tr/wp-content/uploads/2019/11/21112019Sunum.pdf adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [10] Kurt M., ‘‘Türkiye Ve Almanya Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliklerinin Referans Bina Ve Sınır Koşulları Açısından Karşılaştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (2012)
• [11] Yiğit K., ‘‘BEP-TR Yazılımı İle Konutlarda Enerji Kimlik Belgesi Uygulaması Ve Aydınlatmaya Yönelik Tüketilen Enerjinin Tasarruf Potansiyelinin Belirlenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (2013)
• [12] Demirdelen D., ‘‘Merkezi Sıcak Sulu Isıtma Sistemli Yapılarda Yakıt Verimliliğinin Araştırılması, Enerji Kimlik Belgesi Ve Yalıtım Optimizasyonu”, Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (2013)
• [13] Morgül M.N., ‘‘Understanding Residential Electricity Consumption Considering Efficiency Policies And The Impact On The Electricity System”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Şehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (2014)
• [14] Önal S., ‘‘Yapıların Enerji Kimlik Belgeleri Üzerine Değerlendirmeler’’, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 1: 100-105, (2014)
• [15] Durmuş G., Önal S., ‘‘Uluslararası Standartlarında İnşa Edilen Yapının Enerji Kimliğinin Belirlenmesi: Gaziantep Örneği’’, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 1: 43-51, (2014)
• [16] Aydın Ö., Saylam Canım D., ‘‘Binalarda Enerji Performansı Hesaplama Yöntemi (BEP-TR1)’in Kullanılabilirliğinin Ve EKB Uygulamasının Değerlendirilmesi’, Mimarlık ve Yaşam, 2: 265-277, (2017)
• [17] Kaplan S., ‘‘Enerji Kimlik Belgesi Uygulamasının Bina Enerji Performansını Etkileyen Tasarım Parametreleri Ve Yeşil Bina Sertifika Sistemleri Bağlamında Değerlendirilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (2018)
• [18] Aydın E., ‘‘An assessment of residential energy efficiency in Turkey”, IICEC Enerji Ve İklim Yayınları, 1-25, (2018)
• [19] Kayın Ö., ‘‘Binalarda Enerji Modellemesi, Enerji Performans Analizi Ve Yenilenebilir Enerji Kullanımının Çevre Dostu Yeşil Bina Uygulama Örneği Kapsamında Değerlendirilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (2019)
• [20] Kartal A., ‘‘Residential Energy Effıciency: Turkish Case”, Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (2019)
• [21] Akyürek Z., Akyüz A.Ö. ve Güngör A., ‘‘Investigation of Ideal Buildings in terms of Energy Performance Value and Energy Identity Certificate in Antalya and Erzurum’, Uluslararası Mühendislik Tasarım ve Teknoloji Dergisi, 1: 36-41, (2019)
• [22] Aydın Ö., ‘‘Binalarda Enerji Verimliliği Kapsamında Yapılan Projelerin Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği’, Mimarlık ve Yaşam, 4: 55-68, (2019)
• [23] İnternet: Denge Tabloları. Web: https://enerji.gov.tr/enerji-isleri-genel-mudurlugu-denge-tablolari adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [24] Kocakalay Ş., Işık A., ‘‘Veri Zarflama Analizi”, DPÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 163-171, (2003)
• [25] Günal S., ‘‘Tedarikçi Seçim Stratejileri Ve Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (2010)
• [26] Özden Ü., ‘‘Veri zarflama analizi (VZA) ile Türkiye’deki vakıf üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi’, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37: 167-185, (2008)
• [27] Özgür M., ‘‘Enerji Etkinliğinin Ölçümünde Veri Zarflama Analizi Modellerinin Kullanımı”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü, (2011)
• [28] Okursoy A., Tezsürücü D., ‘‘Veri Zarflama Analizi ile Göreli Etkinliklerin Karşılaştırılması: Türkiye’deki İllerin Kültürel Göstergelerine İlişkin Bir Uygulama’, Yönetim ve Ekonomi, 21: 1-18, (2014)
• [29] Çiçek C., Kırer Silva Lecuna H., ‘‘Türkiye’deki Bölgelerin Elektrik Tüketim Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile Değerlendirilmesi’, Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Uygulamaları Dergisi, 2: 27-48, (2019)
• [30] Sarı Z., ‘‘Veri Zarflama Analizi Ve Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (2015)
• [31] Atukalp M.E., ‘‘Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Endeksi ile Türk Bankacılık Sisteminde Bölgesel Performans Ölçümü’, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 55: 17-34, (2018)
• [32] Karık F., ‘‘Türkiye’nin Enerji Performansının OECD ve BRICS Ülkeleri İle Karşılaştırılması’’, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (2017)
• [33] Yaşar F., ‘‘Veri Zarflama Analizi İle BIST100’de İşlem Gören İmalat İşletmelerinin Etkinliklerinin Ölçümü’’, Doktora Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (2019)
• [34] Färe R., Grosskopf S., Norris M., Zhang Z., ‘‘Productivity growth, technical progress, and efficiency change in industrialized countries’’, The American Economic Review, 84(1): 66-83, (1994)
• [35] Demir N., ‘‘Türk Tekstil Sektöründe Veri Zarflama İle Performans Analizi’’, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (2013)
• [36] Dinçer E., ‘‘Veri Zarflama Analizinde Malmquist Endeksiyle Toplam Faktör Verimliliği Değişiminin İncelenmesi ve İmkb Üzerine Bir Uygulama’, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25: 825-846, (2008)
• [37] İnternet: Malatya. Web: https://tr.wikipedia.org/wiki/Malatya adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [38] İnternet: 2017 Yılı Doğal Gaz Dağıtım Sektörü Raporu. Web: https://www.gazbir.org.tr/uploads/page/2017-Yili-Dogal-Gaz-Dagitim-Sektoru-Raporu.pdf adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [39] İnternet: Türkiye'nin 2017 nüfusu açıklandı. Web: https://www.aa.com.tr/tr/gunun-basliklari/turkiyenin-2017-nufusu-aciklandi/1050229 adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [40] İnternet: AKSA Faaliyet Raporu 2017. Web: https://www.aksadogalgaz.com.tr/Aksa-Dogalgaz-Faaliyet-Raporu-2017.pdf adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [41] İnternet: Son 14 yılda Malatya’ya 1 milyar 189 milyon tl toplu konut ve sosyal donatı yatırımı yaptık. Web: https://www.akparti.org.tr/icraatlar/toki/son-14-yilda-malatya-ya-1-milyar-189-milyon-tl-toplu-konut-ve-sosyal-donati-yatirimi-yaptik/ adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [42] İnternet: Akmercan Hakkari-Şırnak Doğalgaz Şirket Profili. Web: https://www.akmercanhakkarisirnakgaz.com.tr/tr/kurumsal/hakkimizda/ adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [43] İnternet: Cumhuriyet Devrinin Bir Serhat Vilayeti Hakkari Uluslararası Sempozyumu. Web: https://www.atam.gov.tr/wp-content/uploads/hakkari-sempozyumu.pdf adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [44] İnternet: Konut Politikaları Özel İhtisas Komisyon Raporu. Web: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/04/KonutPolitikalariOzelIhtisasKomisyonuRaporu.pdf adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [45] İnternet: DAKA Hakkari İli Sosyal Analiz Raporu. Web: https://www.daka.org.tr/panel/files/files/yayinlar/Hakkari%20Sosyal%20Yap%C4%B1%20Analiz%20Raporu.pdf adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [46] İnternet: Hakkâri’ye doğalgaz için ilk adım. Web: https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/hakk-ri-ye-dogalgaz-icin-ilk-adim-2368422 adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.
• [47] İnternet: Toki Haberleri. Web: http://www.hakkarihabertv.com/toki-haberleri.htm adresinden 21 Şubat 2021’de alınmıştır.