Yeni kaynaklar ışığında yeni bir Rauf Yekta Bey biyografisi

Yıl 2021, , 2805 - 2822, 30.12.2021

Duygu Taşdelen , Nilgün Doğrusöz Dişiaçık

https://doi.org/10.12975/rastmd.2021926

Öz

Rauf Yekta Bey, geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet döneminin önemli müzik bilimcisi, teorisyeni ve arşivcisi olarak Osmanlı/Türk müziği tarihinde önemli bir konumdadır. Rauf Yekta Bey’in biyografisi ile ilgili çeşitli –makalemize de öncül olmuş- çalışmalar yapılmıştır. Rauf Yekta Bey’in vefatından 80 yılın üzerinde geçtikten boyunca araştırmacılara kapalı olan arşivinin açılması ile hem çalışma yaşamına hem de kişisel hayatına dair bilinmeyen yeni veriler ortaya çıkmıştır. Kişisel arşivinin çalışılmasının ardından çıkan belgeler incelendiğinde, Rauf Yekta Bey’in biyografisine eklemeler yapılması ve bazı anlatıların gözden geçirilerek biyografi inşâsına gereksinim duyulmuştur. Bununla birlikte Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde bulunan belgeler, dönemin gazetelerinin taranması ve son dönemde yapılan araştırmalar Rauf Yekta Bey’in biyografisinin yeniden yazımını gerekli kılmıştır.
Bu makalede, tüm yeni belgeler doğrultusunda Rauf Yekta Bey’in biyografisi yeniden ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Rauf Yekta Bey, Biyografi, Arşiv çalışması

A new biography of Rauf Yekta Bey in the light of new sources

Öz

Rauf Yekta Bey has an important position in the history of Ottoman/Turkish music as an music scientist, theorist and archivist of the late Ottoman and early Republican periods. Various studies have been carried out on Rauf Yekta Bey's biography, which was also the precursor to our article. With the opening of the archive of Rauf Yekta Bey, which has been closed to researchers for more than 80 years after his death, new unknown data have emerged regarding both his working life and his personal life. When the documents that came out after the study of his personal archive were examined, it was necessary to make additions to Rauf Yekta Bey's biography and to construct a biography by reviewing some of the narratives. However, the documents in the Prime Ministry Ottoman Archives, the scanning of the newspapers of the period and the recent researches necessitated the rewriting of Rauf Yekta Bey's biography.

In this article, the biography of Rauf Yekta Bey has been reconsidered in line with all the new documents.

Anahtar Kelimeler

Rauf Yekta Bey, biography, archive

Kaynakça

• BOA. DH.SAİDd. 46-285
• BOA, HR.İM.205.43
• BOA. DH.SAİDd. 46-285
• Baltacıoğlu, T. (2000). Altunizade Köşkü’nün Öyküsü. İstanbul: Mim Matbaacılık.
• Bardakçı, M. (1986). Rauf Yektâ Bey’in Hayatı ve Eserleri, Türk Mûsikîsi, Rauf Yektâ, (Çev. Orhan Nasuhioğlu), İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Berkman, E. Taşdelen, D. (Yay. Haz.) (2021). 40. Vefat Yılında Hasan Ferid Alnar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Deren, S. (2007). Kültürel Batılılaşma, Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce Cilt III Modernleşme ve Batıcılık, İstanbul: İletişim, s. 382- 402.
• Doğrusöz, N. (ed.) (2018). Rauf Yekta Bey’in Musiki Antikaları. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
• Doğrusöz, N. (2018). Hüseyin Sadeddin Arel’in Kaleminden Musiki Terimleri Meselesi. 2017 Arel Sempozyumu Bildirileri. İstanbul: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Erguner, S. (2003). Rauf Yektâ Bey Neyzen- Müzikolog-Bestekâr. İstanbul: Kitabevi.
• Karaduman, İ. (2013). Ra’uf Yekta Bey’e Dâir Bilinmeyen Birkaç Belge. Tarih Okulu Dergisi. sayı 16, s. 471-487.
• Katz, I. J. (2015). Henry George Farmer and the First International Congress of Arab Music (Cairo 1932).
• Kurun, 10 Ocak 1935, 3.
• Milliyet, 11 Ocak 1935, 3.
• Paçacı, G. (2012). Rauf Yekta Bey’in Gezi Günlüğünün Tıpkıbasımı ve Çevrimyazısı. Musikişinas, 12, 18-40.
• Taşdelen, D. Doğrusöz N. Ergur, E. (2021). Gelenek, Değişme, Arayış: Rauf Yekta Bey’in Besteciliğinde Geleneği Sahipleniş ve Deneysel Yönelim. Osmanlı-Türk Müziğine Bakışlar: Tarih, Teori ve İcra. Ed: Fikret Karakaya. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Vakit Gazetesi, 12 Ekim 1931, 5.
• Vakit Gazetesi, 18 Temmuz 1930, 5.