Başbakanlık Osmanlı Arşivi Mâbeyn-i Hümâyûn Evrakları Dosya Tasnifinde Bulunan İki Saz Eseri

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 1, 105 - 130, 01.06.2013

H. Toker M. Aydemir

https://doi.org/10.12975/rastmd.2013.01.01.0005

Cited By: 2

Öz

The sultans of Ottoman Empire have always pay attention to the presence ofmusic in the palaces in which they rule the empire. That’s why some groups whoperform music were found and in time they became institutionalized structures. Inthese established structures, the leading music figures of the era had an importantimpact on the music life and this impact was visible through the whole OttomanEmpire territory. Our study examines two instrumental compositions that belong toSalih Dede and İsmet Ağa who are members of the Sazendegan-ı Hassa. Sazendegan is one of the music groups in Ottoman palace. This group's mission is to performTurkish Classical Music for the sultan and the palace habitants. These twocompositions were composed in the makâm of Hicaz-aşiran, and their manuscriptscores are kept in the Ottoman Archive's Mabeyn-i Hümayun Evrakları¨ section. These two compositions were also presented to Sultan Abdülhamid the 2nd. As aresult of our research, three different copies were found that belong to one of thesecompositions. The original manuscript was compared with other scores anddifferences were detected. The second manuscript whose further publication has notbeen found, has been re-written and included in the study

Anahtar Kelimeler

Ottoman Music, Turkish Classical Music, Turkish Composers, Palace

Başbakanlık Osmanlı Arşivi Mâbeyn-i Hümâyûn Evrakları Dosya Tasnifinde Bulunan İki Saz Eseri

Öz

ürk mûsikîsi, kuruluşundan bu yana Osmanlı saray hayatı içinde kendine T daima yer bulmuştur. Bu durum sarayda birçok musiki topluluğunun kurulmasını daima yer bulmuştur. Bu durum sarayda birçok musiki topluluğunun kurulmasını sağlamıştır. Görevi saray sakinleri ve sultan için Türk musikisi icrâ etmek olan sağlamıştır. Görevi saray sakinleri ve sultan için Türk musikisi icrâ etmek olan Sazendegân-ı Hâssa bu toplulukların en kurumun üyelerinden Neyzen Salih Dede ve İsmet Ağa’ya ait iki saz eserini kurumun üyelerinden Neyzen Salih Dede ve İsmet Ağa’ya ait iki saz eserini incelemektedir. Bu eserler ¨Başbakanlık Osmanlı Arşivi MâbeynTasnifinde¨ bulunmuştur. Üzerlerindeki notlardan ve içinde bulundutarihinden Sultan II. Abdülhamit’e sunuldukları anlaşılmaktadır. tarihinden Sultan II. Abdülhamit’e sunuldukları anlaşılmaktadır. Hicaz-aşiran makamında bestelenen vkaydedilen bu eserler elle yazılmıştır. Bu eserlerden birinin değişik zamanlarda kaydedilen bu eserler elle yazılmıştır. Bu eserlerden birinin değişik zamanlarda basılan üç değişik notası tespit edilmiş ve elimizde bulunan karşılaştırılarak nüshalar arası farklılıklar tespit edilmiştir. Diğer eserin her hangi karşılaştırılarak nüshalar arası farklılıklar tespit edilmiştir. Diğer eserin her hangi nüshasına rastlanılmamıştır. Bu eser yeniden yazılmış ve orijinal nüshada bulunmayan hâne başlangıçları, usul ve mâkâm isimleri belirtilmiştir

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Musikisi, Klasik Türk Musikisi, Türk Besteciler

Kaynakça

• Balıkhâne Nazırı Ali Rıza Bey ( 2011). Eski Zamanlarda İstanbul Hayatı, Ali Şükrü
• Çoruh (nşr.) İstanbul: Kitabevi Yayınları. Ezgi, S. (1940). Nazarî Amelî Türk Mûsikîsi. İstanbul: Akkaya Matbaası.
• İnal, İbnülemin Mahmut Kemal. (1958). Hoş Sadâ ( Son Asır Türk Mûsikîşinaları).
• İstanbul: Maârif Yayınevi. Özalp, M. N. (1986). Türk Mûsikî'si Tarihi (Derleme). Ankara: TRT Müzik Dâiresi Başkanlığı.
• Özcan, N. (2009). Salih Dede Efendi. DİA (Cilt 36, s. 37). içinde İstanbul: Türk
• Diyânet Vakfı Yayınları. Özkan, İ. H. (2000). Türk Mûsikî'si Nazariyatı ve Usulleri. İstanbul: Ötüken Neşriyyat.
• Öztuna, Y. (1969). Salih Dede Efendi. Türk Mûsikî'si Ansiklopedisi. içinde İstanbul:
• Milli Eğitim Basımevi. Takiyüddin Mehmet Emin Ali . Musika-yı Hümâyûn Tarihi. Basılmamış El yazması- Atatürk Kitaplığı Bl_YZ_K.1104.
• Toker, H. (2012). Sultan Abdülaziz Dönemi'nde Osmanlı Sarayı'nda Mûsikî. İstanbul : Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi. 216/ 7. Mâbeyn-i Hümâyûn Evrakları. Başbakanlık Osmanlı Arşivi. 650. Hazine-yi Hâssa Defterleri. Başbakanlık Osmanlı Arşivi. 216/5. Mâbeyn-i Hümâyûn Evrakları.