XX Əsrdə Muğamın Ənənəvi Tədrisində Proqramların Əhəmiyyəti

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 2, 1236 - 1243, 15.08.2016

Nərgiz Qulamova

Öz

Bütün dövrlərdə yaranmış muğam cədvəlləri və proqramlar muğam irsini öyrənmək,

muğamın inkişaf prosesini izləmək və müqayisəli surətdə öyrənmək üçün çox dəyərli bir

mənbələrdir. XX əsrdə ustad sənətkarların - görkəmli tarzənlər Mirzə Fərəc Rzayevin, Əhməd

Bakıxanovun, Kamil Əhmədovun və başqalarının muğam tədrisi üzrə proqramları meydana

gəlmişdir. Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin banisi Üzeyir Hacıbəylinin muğamların

sistemləşdirilməsi əsasında yaratdığı proqram tədris prosesində əsas mənbəyə çevrilmişdir.

Qeyd etmək lazımdır ki, son illərdə musiqi təhsili sisteminin tələblərindən irəli gələrək, muğam

üzrə tədris proqramlarının sayı çox artmışdır, solo oxuma və instrumental ifaçılıq (hər bir alət

üçün ayrılıqda) muğam proqramları meydana gəlmişdir. Muğam ustadları və pedaqoqlar

tərəfindən yazılmış müxtəlif illərə aid tədris proqramlarının müqayisəsi şifahi ənənələr əsasında

nəsildən-nəslə ötürülən muğam tərkiblərinin dəyişikliyə uğraması prosesini izləməyə şərait

yaradır.

Anahtar Kelimeler

muğam irsi, tədris prosesi, tədris proqramları, solo oxuma, instrumental ifaçılıq

Kaynakça

• 1. Bədəlbəyli Ə.B. İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti. B.: Elm, 1969. 246s. 2. Zöhrabov R.F. Muğam. B.: Azərnəşr, 1991. 219 s. 3. Hacıbəyov Ü.Ə. Əsərləri. II cild. (Cildin redaktoru M.İbrahimov; tərtibat, kommentariya və lüğət Q.Qasımovundur). B.: Azərb.EA nəşri, 1965. 412s. 4. Rəhmətov Ə. Əhməd Bakıxanov. B.:, İşıq, 1977. 220s. 5. Musazadə R. «Dügah» dəstgahının tarixi mənşəyi və ifa xüsusiyyətləri. Sənətşünaslıq namuzədi dissertasiyasının avtoreferatı. Bakı, 2006. 27s.; Musazadə R. Qədim muğamlar. Magistr pilləsi üzrə “İnstrumental muğam ifaçılığı” fənni üçün dərslik. B.: 2013. 125 s. 6. Rzayeva-Bağırova R. Tarzən Mirzə Fərəc haqqında xatirələrim. B.: 1986. 7. Hacıbəyli Ü.Ə. Azərbaycan türklərinin musiqisi haqqında. (Təqdim edəni, ön söz və lüğətin müəllifi F.Əliyeva). B.: Adiloğlu, 2005. 74 s. 8. İsmayılov M.C. Azərbaycan xalq musiqisinin janrları. Yenidən işlənilmiş və tamamlanmış nəşr. B.: İşıq, 1984. 100s.