Peşrev İle Deramed Biçimlerinin Karşılaştırılması

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 1619 - 1633, 15.09.2017

Ata Bahri Çağlayan

Öz

Deramed ile peşrev biçiminin karşılaştırılması aslında Azerbaycan ve Türkiye müzik kültürünün yakınlığını tetkik etmek anlamanına gelmektedir. Aslında Azerbaycan ve Türkiye müzik kültürünün köklerinin aynı olduğunu gösteren kaynaklar mevcuttur. Ancak araştırma konusunun esas hedeflediği konu peşrev ve deramed müzik biçimlerini biçim analizleri yapmak suretiyle ortaya koymaktır. Son iki yüzyılda gerek Osmanlı Devleti gerekse Azerbaycan topraklarında meydana gelen politik olaylar, savaşlar ve beraberinde meydana gelen kültürel tahribatlar bir takım değişimlere neden olmuştur. Bu değişimler neticesinde peşrev ve deramed biçiminin karşılaştırılması gerekliydi. Deramed ve peşrevlerin benzerlik ve farklılıklarının ne olduğu biçim analizi yoluyla örneklerle ortaya koyulacaktır. Klasik Türk müziği peşrevleri ile halk müziği peşrevleri arasında biçimsel farklılıklar olduğu gibi deramed ve peşrevler arasında da farklılıklar bulunmaktadır. Bunların ne olduğu araştırmamızın sorularından birisidir. Özetle Azerbaycan ve Türkiye arasında ki araştırma konularından biriside müziktir. Bizde makalemizde müzik alanından merak edilen bir konuyu ortaya koymayı hedefledik.

Anahtar Kelimeler

Deramed, Peşrev, Azerbaycan Müziği, Türk Müziği

Kaynakça

• Arslan, F. (2009). Mûsikî Nazariyecisi ve Efsanevi Kişilik Olarak Urûmiyeli Safiyyüddîn. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13(1), 99-113. Çetinkaya, Y. (2001). İhvân-ı Safâ Müzik Düşüncesi. İstanbul: insan. Ezgi, S. (1953). Ameli ve Nazari Türk Musikisi (Cilt III-V). İstanbul: İstanbul Konservatuvarı Neşriyatı. Feldman, W. (1993). Ottoman Sources on the Development of the Taksîm. Yearbook for Traditional Music, Musical Processes in Asia and Oceania, 25, 1-28. Gazimihal, M. R. (2006). Anadolu Türküleri ve Musiki İstikbalimiz. İstanbul: Ötüken. Hacıbeyli, Ü. (2010). Azerbaycan Halk Musikisinin Esasları. Bakü: Apostrof Çap Evi. İsmayilov, M. S. (1984). Azerbaycan Halk Musikisinin Janrları. Bakü: Işık Neşriyyatı. Kuşoğlu, O. (2009). Mir Muhsin Nevvab'ın Vuzûhu'l Erkam Adlı Risalesi ve Şerhleri. İstanbul: İSAR. Özcan, N. (2001). Türk Musikisi Tarihi. İstanbul: M.Ü. İ.Fakültesi Basılmamış Ders Notları. Özcan, N. (2004). Abdülkādir-i Merâgī. DİA (Cilt 29, s. 242-244). içinde İstanbul: DİA. Səfərova, Z. (2006). Azerbaycan Musiki İlmi; XIII-XX Asırlar. Bakü: Azerneşr. Sezikli, U. (2007). Abdülkâdir Merâgî ve Câmiu'l-Elhân'ı. İstanbul: MÜSBE Yayınlanmamış Doktora Tezi. Soysal, F. (2012). Rast Muğamı Çerçevesinde Azerbaycan Muğam Kavramı. Diyarbakır: FS. Soysal, F., & Giray, S. Z. (2013). Taksim, Peşrev ve Saz Semaisi. Bakü: İCTM ile 11-15 Mart 2013, tarihinde ortak gerçekleştirilen “The Role of Musical Instruments in Mugham/Dastgah and in the Related Musical Tradition of East Sempozyumu konferansı. Soysal, F., & Toker, H. (2014). Üzeyir Hacıbeyli'nin Maarif ve Medeniyet Mecmuasındaki Beş Makalesinin İncelenmesi. Diyarbakır: Üzeyir Hacıbeyli'nin Maarif ve Medeniyet Mecmuasındaki Beş Makalesinin İncelenmesi. Torun, M. (2004). Türk Müziği Formları. İstanbul: Basılmamış, İTÜ TMDK Kompozisyon Bölümü Müzik Formları Ders Notları. Turabi, A. H. (1996). el-Kindi’nin Mûsiki Risâleleri. İstanbul: MÜSBE Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Turabi, A. H. (1996). İbrâhim El-Mevsılî (Cilt 21). İstanbul: İSAM, s.323. Turabi, A. H. (2003). Ebû Ya‘kūb b. İshâk el-Kindî’nin Müzik Risâlelerinde Tesbit Edilen Terimler. M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 25(2), 65-78. Turabi, A. H. (2004). İbn Sînâ: Mûsikî. İstanbul: Litera Yayıncılık. Turabi, A. H. (2005). Fârâbî'nin Mûsikî Alanındaki Görüşleri ve Eserleri. Uluslararası Fârâbî Sempozyumu Bildirileri (s. 47-63). Ankara: Elis Yayınları. Turabi, A. H. (2005). İlk Koro Kurucusu ve Şefi İbrâhim el-Mevsılî (ö. 804). 5(1), 177-194. Turabi, A. H. (2007, Nisan). Fârâbî ve Mûsikî. Bilim ve Ütopya(154), 34-36. Turabi, A. H. (2008). Bağdat'ta Bir Musiki Nazariyatçısı: Ya'kûb B. İshâk El-Kindî. İstanbul Medeniyetinde Bağdat. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları. Turabi, A. H. (2009). İbn Sina ve Müzik. Uluslararası İbn Sina Sempozyumu (s. 198-216). İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları. Uygun, M. N. (1999). Safiyyüddin Abdülmü'min Urmevî ve Kitâbü'l-Edvârı. İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı. Yavaşca, A. (2002). Türk Mûsikîsi'nde Kompozisyon ve Beste Biçimleri. İstanbul: Mart Matbaacılık Sanatları. Zöhrabov, R. (1991). Muğam. Bakü: Azerbaycan Devlet Neşriyyatı.