Ortaöğretim Bilim Tarihi Eğitiminde İnternet Destekli Materyal Kullanımı

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 80 - 98, 30.06.2022

Çiğdem Ormanoğlu Gamze Akça Mustafa Köselioğlu Metin Sakallı

Öz

Bilim tarihi ve Türk bilim tarihçileriyle ilgili ortaöğretim ders kitaplarında dağınık ve sınırlı bilgiler bulunmaktadır. Bunun yanı sıra öğrencilerin bilim tarihinin tanımı ve kapsamı ile Türk bilim tarihçileri hakkındaki bilgi düzeylerini arttıracak bilgi teknolojileri tabanlı destekleyici eğitim materyalleri bulunmamaktadır. Ortaöğretim öğrencilerinin bu konudaki bilgi seviyelerine olan katkısını belirlemek amacıyla; literatür bilgilerine dayalı internet destekli bir eğitim materyali geliştirilmiştir. Eğitim materyalinde, dünyanın ilk bilim tarihi doktorasının sahibi olan Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı, örnek olarak altı başlık altında tanıtılmıştır. Çalışmada, nitel araştırma kapsamında literatür taraması yapılmış, nicel araştırma yöntemi olarak örneklem grubunu oluşturan 122 öğrenciye ön test ve son test uygulanmıştır. Uygulanan ön test sonucunda öğrencilerin bilim tarihi ve materyalde tanıtımı yapılan bilim tarihçisi hakkında yeterli düzeyde bilgi sahibi olmadıkları gözlemlenmiştir. Eğitim materyalinin izletilmesinin ardından uygulanan son test sonucunda öğrencilerin bilgi düzeylerinde artış görülmüş ve geliştirilen eğitim materyalinin bunda önemli seviyede katkısı bulunduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilim tarihçileri, bilim tarihi, eğitim materyali, internet, ortaöğretim

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

The Use of Internet Supported Material on the History of Science Education in Secondary Education

Öz

There is scattered and limited information in secondary school textbooks on the history of science and Turkish historians of science. In addition, there are no information technology-based supportive educational materials that will increase students' knowledge of the definition and scope of the history of science and Turkish historians of science. In order to determine the contribution of secondary school students' knowledge level on this subject, an internet-supported educational material based on literature information has been developed. In the educational material, Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı, who holds the first doctorate in the history of science in the world, was introduced as an example under six headings. In the study, literature was reviewed within the scope of qualitative research and pre-test and post-test were applied to 122 students who formed the sample group as a quantitative research method. As a result of the pre-test applied, it was observed that the students did not have sufficient knowledge about the history of science and the historian of science introduced in the material. As a result of the post-test applied after watching the educational material, an increase was observed in the knowledge levels of the students and it was determined that the developed educational material contributed significantly to this.

Anahtar Kelimeler

Historians of science, history of science, educational material, internet, secondary education

Kaynakça

• Atalay Mazlum, A. ve Mazlum, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yönteminin belirlenmesi, Route Educational and Social Science Journal Volume 4(4), 1-21.
• Ayan, D. (2008). Ordinaryüs Profesör Aydın Sayılı: Bilim Tarihinde Türk Entelektüel Kimliği, Ankara: Lotus Yayınevi.
• Bahadır, O. (2017). Bilim tarihi nedir? neden önemlidir?, Erişim adresi: https://sarkac.org/2017/03/bilim-tarihi-nedir-neden-onemlidir/
• Başkan Takaoğlu, Z. (2018). Lise öğrencilerinin bilim tarihi hakkındaki bilgi düzeyleri. Mavi Atlas, 6(1), 349-370. DOI: 10.18795/gumusmaviatlas.419094
• Bayram, N. (2009). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinde mültimedya olanaklarının kullanımı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Konya.
• Civelek, M. (t.y.). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı, Erişim adresi: https://www.igdir.edu.tr/Addons/Resmi/announc/4691/materyal.tasarimi.%20ÖZET.pdf
• Çakır, Ö. (2021). Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı Külliyatı-1 Atatürk ve Bilim. Erdem, (81), 201-204.
• Çalışkan, S. (2004). Türkiye’de bilim tarihi sahasında ilk doktora tezi: Aydın Sayılı “Observatory in Islam”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 2(4), 701-710.
• Çelebi Erol, C. (2019). Web tabanlı etkileşimli eğitim materyalinin desen bilgisi başarısı üzerindeki etkileri. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 3(4), 253-273.
• Demir, R. (2003). Türkiye’de bilim tarihi araştırmalarının gelişimine genel bir bakış (1532-1993). Türkiye’de Bilim Tarihi Araştırmalarının Dünü ve Bugünü içinde (1-92). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
• Demir, R. ve Dosay Gökdoğan, M. (2008). Aydın Sayılı, Türk Kültüründen Görüntüler Dizisi: 80, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
• Demir, R. ve Dosay Gökdoğan, M. (2003). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde bilim tarihi araştırmalarının başlaması ve gelişmesi (kronolojik bir bakış). Türkiye’de Bilim Tarihi Araştırmalarının Dünü ve Bugünü içinde (66-75). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş: Nitel, nicel ve eleştirel kuram metodojileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kâhya, E. (1995). Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı’nın ardından, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, (6), 427-450.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Kaya, Z. (2005). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme, Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 170-189.
• Konukçu, E. (1997). Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı ve tarih, Erdem, 9(27), 887-891.
• Kenanoğlu R. ve Oral, B. (2012). Web tabanlı uzaktan eğitim sistemlerinin öğrenci başarısına ve bilgisayara yönelik tutumlarına etkisi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 68-85.
• Özer Taylan, G. (2020). Eğitim Amaçlı İnternet Kullanımı. Ş. Sağıroğlu, H.İ. Bülbül, A. Kılıç, M. Küçükali (Ed.) Dijital Okuryazarlık: Araçlar, Metodolojiler, Uygulamalar ve Öneriler içinde (375-410). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Salgar, E. (2013). Aydın Sayılı’nın bilim anlayışı, Dört Öge, (3), 25-40.
• Topçu E. ve Karatekin K. (2017). Sosyal bilgiler ders kitaplarında bilim adamları, Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2127-2152.
• Topdemir, H.G. (1993). Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı’nın ardından, Felsefe Dünyası, (10), 74-80.
• Topdemir, H. G. (2011). Bilim tarihi ne söyler?, Bilim ve Teknik Dergisi, (522), 102-104.
• Türker Küyel, M. (1996). Aydın Sayılı’nın hayat hikâyesi, eserlerinin değerlendirilmesi, eserlerinin listesi, Erdem, 9(25), 3-29.
• Uğurlu, M. C. (1996). Büyük bir bilim tarihçisi Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı (1913-1993), Erdem, 9(26), 453-481.
• Unat, Y. (2012). Bilim tarihi disiplini, Erişim adresi: https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/ bitstream/handle/20.500.12575/52701/Bilim%20Tarihi%20Disiplini.html?sequence=1
• Unat, Y. (2013). Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı, Dört Öge, (3), 1-23.
• Uzun, A. (2008). Eğitim fakültelerinde bilgisayar okur-yazarlığının internet tabanlı öğretim tasarımı ile desteklenmesi. (Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlkoğretim Anabilim Dalı, Bursa.
• Türker, H. ve Yaylak, E. (2011). İlköğretim sosyal bilgiler öğretiminde internet tabanlı öğretim yönteminin ders başarısına etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 153-167.