DÜZENLEMELER İLE İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA REKABET HUKUKUNUN UYGULANABİLİRLİĞİ SORUNU

Yıl 2014, Sayı: 57, 3 - 64, 01.03.2014

Ali Demiröz Can Sarıçiçek Selen Yersu Şahin

Öz

Günümüzde, devletler, pek çok alanda düzenlemeler yoluyla piyasalara ekonomik anlamda müdahale etmektedir. Oldukça yaygın ve çok sayıda olan bu düzenlemeler, kimi zaman rekabet hukuku araçlarıyla çatışabilmekte ve bu durum, ülkemizde olduğu üzere, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un uygulanmasını belli ölçüde etkilemektedir. Rekabet Kurulu, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u uygularken, düzenlemeleri de dikkate alarak karar vermekte; kimi zaman da, düzenlemelerin bulunduğu alanların rekabet hukukundan muaf olduğuna hükmedebilmektedir. Düzenlemelerin bulunduğu alanlara yönelik rekabet hukuku uygulamasına ilişkin olarak, gerek Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği uygulamalarında, gerekse Türkiye uygulamasında oldukça tartışmalı kararlara rastlanmaktadır.Bu çerçevede, düzenlemeye tabi tutulan alanlarda rekabet hukuku uygulamasının; sınırları, doğurabileceği sonuçlar ve düzenlemeler ile rekabet hukuku arasındaki tutarlılık ve paralellik gibi yönlerden tartışmalı olduğu söylenebilir. Buna ek olarak, bu alanlarda kesin ve belirli kurallar koymanın zor olduğu belirtilmelidir. Ancak, tüm bu zorluklarına rağmen, rekabet hukuku uygulamalarının büyük bir kısmının düzenlemeye tabi alanlarda gerçekleşiyor olması, bu konuda belli oranda da olsa açıklık ve belirlilik sağlanmasını gerektirmektedir. Bunu bir ölçüde sağlayabilmek adına, düzenlemeler ile rekabet hukuku arasındaki ilişkilerin, Rekabet Kurulu ve mahkeme kararları ışığında incelenmesi ve değerlendirilmesi, çalışmamızın konusunu oluşturmaktadır

Anahtar Kelimeler

Düzenlemeler, Rekabet Hukuku, Normlar Hiyerarşisi, Çatışma, Meslek Birlikleri

THE APPLICABILITY ISSUE OF COMPETITION LAW IN RELATION WITH REGULATIONS

Öz

Today, states intervene in markets with different tools in an economic sense through regulations. Those regulations, which are widespread and many, can sometimes conflict with the instruments of competition law and in part affect the enforcement of the Act No. 4054. When enforcing the Act No. 4054, the Competition Board makes decisions by taking into account regulations and, in some occasions, concludes that some regulated areas are exempted from competition law enforcement. Regarding competition law enforcement in regulated areas, controversial decisions are found in USA, EU and Turkish practices.In this context, it can be said that the competition law implementation in regulated areas is controversial regarding aspects such as boundaries, possible consequences, the consistency and parallelism between regulations and competition law enforcement. Additionally, it should be noted that it is hard to establish definitive and specific rules in those areas. Nevertheless, despite these difficulties, the fact that competition law practices are mostly carried out in regulated areas necessitates clarity and certainty to some extent. In order to ensure that, the examination and evaluation of the relationship between regulations and competition law in light of Turkish Competition Board and court decisions is the subject of our study

Anahtar Kelimeler

Regulations, Competition Law, Hierarchy of Norms, Conflict

Kaynakça

• ARAL, V. (1978), Kelsen’in Saf Hukuk Teorisinin Methodu ve Değeri, S. Garan
• Matbaası, İstanbul, Türkiye. ARDIYOK, Ş. (2002), Doğal Tekeller ve Düzenleyici Kurumlar, Türkiye İçin
• Düzenleyici Kurum Modeli, Yüksek Lisans Tezi, Rekabet Kurumu, Ankara, Türkiye. AREEDA, P.E. ve H. HOVENKAMP (2000), Antitrust Law Vol:IA, Aspen Publishers, US.
• ASLAN, İ. Y. (2005), Telekomünikasyon Alanında Rekabet Kanunun
• Uygulanabilirliği ve Bazı Rekabet Kurulu Kararlarının İncelenmesi, Rekabet Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu, Kayseri. BRUNELL, R. M. (2011), The Regulated Conduct Defence, OECD Working
• Party No. 2 on Competition and Regulation, Paris, France. Competition Bureau (2007), Self-Regulated Professions: Balancing Competition and Regulation, Competition Bureau, Kanada.
• COOPER, J.C. ve W.E. KOVACIC (2010), “U.S. Convergence With International
• Competition Norms: Antitrust Law and Public Restraints on Competition”, Boston University Law Review, No:90(4), s.1555-1610.
• ELÇİN, S. (2006), “Profesyonel Hizmet Faaliyetleri ve Rekabet Hukuku
• Uygulamaları: Dünya Örnekleri”, Rekabet Dergisi, Sayı:25, s.29-52. ELHAUGE, E. ve D. GERADIN (2007), Global Competition Law & Economics, Hart Publishing, US.
• GERADIN, D. (2005), “Limiting The Scope of Article 82 of The EC Treaty
• What Can The EU Learn From The U.S. Supreme Court’s Judgment in Trinko in The Wake of Microsoft, IMS and Deutsche Telekom?”, Common Market Law Review, No:41(6), s.1519-1553.
• GERADIN, D. ve R. O’DONOGHUE (2005), “The Concurrent Application of
• Competition Law and Regulation: The Case of Margin Squeeze Abuses in The Telecommunications Sector”, The Global Competition Law Centre Working Papers Series 04/05, College of Europe, Brugges. GİRİTLİ, İ., P. BİLGEN ve T. AKGÜNER (2001), İdare Hukuku, Der Yayınları, İstanbul, Türkiye.
• GÖZÜBÜYÜK, A.Ş. ve T. TAN (2010), İdare Hukuku-Cilt 1-Genel Esaslar
• Turhan Kitabevi, Ankara, Türkiye. GÜRZUMAR, O. B. (2006), Zorunlu Unsur Doktrinine Dayalı Sözleşme Yapma
• Yükümlülüğü, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Türkiye. HOVENKAMP, H (2005), Federal Antitrust Policy, Thomson West, US.
• ICN (2010), Report on Interface between Competition Policy and other Public
• Policies, Special Project, Rekabet Kurumu, İstanbul. IŞIKTAÇ, Y. (1999), Hukuk Normunun Mantıksal Analiz ve Uygulaması, Filiz
• Kitabevi, İstanbul, Türkiye. IŞIKTAÇ, Y. ve S. METİN (2003), Hukuk Metodolojisi, Filiz Kitabevi, İstanbul, Türkiye.
• KAHN, J.L. (2008), “From Borden to Billing: Identifying A Uniform Approach to Implied Antitrust Immunity From The Supreme Court’s Precedents”, Chicago
• Kent-Law Review, No:83(3), s.1439-1496.
• KAMIŃSKİ D., A. ROGOZIŃSKA, B. SASINOWSKA (2011), Telekomunikacja
• Polska Decision: Competition Law Enforcement in Regulated Markets, Competition Policy Newsletter, No.3. KELSEN, H. (1967), The Pure Theory of Law, Berkeley, California, US.
• KOCABAY, S. (2012), Bankacılık Sektöründe Rekabet Politikası: Rekabet-İstikrar
• İlişkisinin Etkileri, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezi, Rekabet Kurumu, Ankara. KULUÇLU, E. (2008), “Türk Hukuk Sisteminde Normlar Hiyerarşisi ve Sayıştay
• Denetimine Etkileri”, Sayıştay Dergisi, Sayı:71, s.3-22. LANG, J.T. (2004), “European Union Law Rules on State Measures Restricting
• Competition”, Finnish Yearbook of European Law 2003 içinde, s.1-24.
• LANG, J.T. (2007), “The Use of Competition Law Powers For Regulatory
• Purposes”, Annual Competition Policy Conference, Oxford. O’DONOGHUE, R. ve A.J. PADILLA (2006), The Law and Economics of Article
• EC, Hart Publishing, US. OECD (1999), Relationship Between Regulators and Competition Authorities, OECD, Paris.
• OECD (2005), Türkiye’de Rekabet Hukuku ve Politikası, OECD, Paris.
• OECD (2011), Policy Roundtables: Regulated Conduct Defence, OECD, Paris.
• ÖZDEN, M. (2004), Profesyonel Meslek Birlikleri, Rekabet Kurumu Uzmanlık
• Tezi, Rekabet Kurumu, Ankara. PETIT, N. (2004), “The Proliferation of National Regulatory Authorities
• Alongside Competition Authorities in the EC: A Source of Jurisdictional Confusion”, The Global Competition Law Centre Working Papers Series 02/04, College of Europe, Brugges. SARIÇİÇEK, C. (2012), Düzenlenen Davranış Doktrini Çerçevesinde Rekabet
• Hukuku Uygulamaları, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezi, Rekabet Kurumu, Ankara. SHELANSKI H.A. (2012), “Justice Breyer, Professor Kahn, and Antitrust
• Enforcement in Regulated Industries”, California Law Review, No:100, s.487- SULLIVAN, L.A. ve W.S. GRIMES (2000), The Law of Antitrust: An Integrated
• Handbook, West Group, US. ŞAHİN, S. Y. (2010), “Türk Enerji Sektöründe Rekabet Kurumu ile Sektörel
• Düzenleyici Kurum Arasındaki İlişki”, Rekabet Dergisi, No:11(4), s.7-58. TAN, T. (2010), Ekonomik Kamu Hukuku Dersleri, Turhan Kitabevi, Ankara, Türkiye.
• TEZİÇ, E. (2003), Anayasa Hukuku, Beta Yayınevi, İstanbul, Türkiye.
• WAINWRIGHT, R ve A. BOUQUET (2004), “State Intervention and Action in
• EC Competition Law”, B.E. Hawk (der.), International Antitrust Law & Policy Annual Proceedings of The Fordham Corporate Law Institute içinde, Juris Publications, New York. WEISER, P.J. (2005), “The Relationship of Antitrust and Regulation in a
• Deregulatory Era”, Antitrust Bulletin, No:50, 549-578. WHISH, R. (2009), Competition Law, Sixth Edition, Oxford University Press, Oxford, UK.
• ABD Temyiz Mahkemeleri ve Yüksek Mahkeme Kararları Credit Suisse Sec. LLC v. Billing, 551 U.S. 264 (2007).
• Gordon v. New York Stock Exchange 422 U.S. 659 (1975).
• Group Life & Health Ins. Co. v. Royal Drug Co. 440 U.S. 205 (1979).
• Linkline Communications, Inc. v. SBC California, Inc. 305 F.3d 876 (9th Cir. ) Pacific Bell Telephone Company, dba AT&T California, et al., Petitioners v. Linkline Communications, Inc., et al. 555 U.S. __ (2009) No:07-512.
• Nat’l Gerimedical Hosp. & Gerontology Ctr. v. Blue Cross 452 U.S. 378 (1981).
• Otter Tail Power Co. v. United States 410 U.S. 366 (1973).
• Silver v. NYSE 373 U.S. 341 (1963).
• United States v. National Association of Securities Dealers 422 U.S. 694 (1975).
• United States v. Borden 308 U.S. 188 (1939).
• Verizon Communications Inc. v. Law Offices of Curtis v. Trinko, LLP 540 U.S. , (2004). Komisyon Kararları
• Ahmed Saeed Case 66/86 (1989) ECR 803.
• Air Cargo, Case COMP/39.258 [2010].
• Deutsche Telekom, OJ L 263 (2003). ENI, COMP/39.315 (2010). E.ON Gas, COMP/39.317 (2010).
• Fire Insurance (D) Case IV/30.307 (1984) OJ L 35, [1985].
• Gas de France, COMP/39/316 (2010).
• GVG v. Ferrovie Dello Stato S.p.A. COMP/37.685 (2003) OJ L 11 [2004].
• Telekomunikacja Polska COMP/39.525 (2011) OJ L 324 [2011]. RWE Gas, COMP/39.402 (2010).
• GM ve ABAD Kararları Deutsche Telekom v. Commission, Case T-271/03, Court of First Instance (2008).
• Deutsche Telekom AG v. European Commission, Case C-280/08 (2010).
• ECJ, 240-42, 260-62, 268-69/82, Stichting Sigarettenindustrie and Others v. Commission, (1985) ECR 3831. Diğer Kaynaklar
• “Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ile Rekabet Kurumu Arasındaki İşbirliği Protokolü”, 02.11.2011.
• Commission of the European Communities, Report on Competition in Professional Services, COM (2004) 83, 09.02.2004.
• Communication from the European Commission, Services of General Interest in Europe, OJ 2001 C17/4, 19.01.2001.
• Council Regulation No 4064/89 of 21 December 1989 on the Control of
• Concentrations between Undertakings, OJ L 395, 30.12.1989. yılı AB İlerleme Raporu, 16 Ekim 2013, SWD (2013) 417, Brüksel.