ÖĞRENCİLERE GÖRE ETKİLİ BİR SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİ İÇİN SINIF ÖĞRETMENLERİNDEN BEKLENTİLER

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 11, 01.01.2014

Vedat Aktepe Mustafa Tahiroğlu Ali Meydan

Öz

Dördüncü sınıftan itibaren programda yer almaya başlayan ve mihver derslerden biri olan sosyal bilgiler dersinde, öğrencilerin özgür bir birey olarak yeteneklerinin farkına varması ve sosyal yaşam içinde aktif olarak rol alması hedeflenmektedir. Öğretmenlerin öğrenme-öğretme süreçlerinde sınıf içinde ve sınıf dışında etkin rolü vardır. Öğrencilerin bu süreçte etkin katılımının sağlanması gerekmektedir. Bu temel düşünceden hareketle bu araştırmanın amacını, ilkokul 4. sınıf öğrencilerine göre etkili bir sosyal bilgiler öğretimi için sınıf öğretmenlerinden beklentileri nelerdir? Sorusuna cevap aramak oluşturmaktadır. Araştırmanın yöntemi, öğrenci görüşlerine yönelik betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini 2012-2013 eğitim-öğretim yılı Kırşehir'in merkez ve ilçe ilkokullarında öğrenim gören 4. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çevre koşulları ve sosyoekonomik yapı göz önüne alınarak seçilen beş ilkokuldaki toplam 368 öğrenci örneklem olarak alınmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Çakar ve Öner ‘in geliştirdikleri 2007 “Etkili bir Sosyal Bilgiler Öğretimi için Öğrenci Gözüyle Öğretmenden Beklentilerin Belirlenmesine Yönelik Ölçek” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizleri için SPSS paket programından yararlanılmış, araştırmanın amacına uygun olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak 4. sınıf öğrencileri sınıf öğretmenlerinden en çok, “İnsan haklarına saygılı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı yetiştirmeyi” en az ise “Tepegöz kullanmalıdır” ifadelerini belirttikleri görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Öğrenciler, Etkili sosyal bilgiler öğretimi, Öğretmenden beklentiler

Expectations From Primary School Effective A Social Sciences Education According to Students

Öz

Teaching of social sciences start with fourth grade In this course, students are aimed at noticing their skills as a free and their being active in the society. Teachers have an active role inside and outside the classroom. Students need to be active in this process. In this respect, this study aims at answering the question of “What are the expectations from a social science teacher for 4 th graders of primary school to have a more effective social sciences teaching? ” This is a qualitative study based on students views. Participants are those fourth graders studying in center and suburbs of Kırşehir during 2012-2013 school year. Total number of the participants is 368 all of whom study in five different schools with a view to environment and socio-economic structure of the schools. To Collect data scale of Çakar and Öner 2007 “Etkili bir Sosyal Bilgiler Öğretimi için Öğrenci Gözüyle Öğretmenden Beklentilerin Belirlenmesine Yönelik Ölçek” is used. SPSS is used to analyze the data. In conclusion, Students stated most “teachers should grow Turkish citizens respectful to Human Rights” and least “teachers should use a overhead projector”

Anahtar Kelimeler

Students, An effective social science teaching, Expectations from a teacher

Kaynakça

• Akçay, H., Tüysüz, C., Feyzioğlu, B. ve Oğuz, B. (2008). Bilgisayar tabanlı ve bilgisayar destekli kimya öğretiminin öğrenci tutum ve başarısına etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 169-181.
• Akyüz, Y. (1993). Türk eğitim tarihi (4.basım). İstanbul: İstanbul Kültür Koleji Yayınları.
• Ata, B. (2007). Yeni sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programının ilköğretim 2005 sosyal bilgiler dersi (6, 7. sınıflar) öğretim programı açısından değerlendirilmesi. I. Uluslar arası Bilim Çalıştayı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 08–09 Mart.
• Çakar, Ö. ve Öner, Ü. (2007). Etkili bir sosyal bilgiler öğretimi için öğrenci gözüyle öğretmenden beklentiler. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, 5-7 Eylül, Tokat.
• Çelikten, M. ve Can, N. (2003). Yönetici, öğretmen ve veli gözüyle ideal öğretmen, Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Aralık, Sayı 15, ss. 253-267.
• Çelikten, M., Şanal, M., Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı : 19 Yıl : 2005/2 (207-237 s.)
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (3. Basım). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çınar, O., Teyfur, E. ve Teyfur, M. (2006). İlköğretim okulu öğretmen ve yöneticilerinin yapılandırmacı eğitim yaklaşımı ve programı hakkındaki görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (11), 47-64.
• Demirel, Ö., Seferoğlu, S., ve Yağcı, E. (2001). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Pegem A
• Gobert, J. D. & Clement, J. J. (2001). Effects of Student Generated Diagrams Versus Student Generated Summaries On Conceptual Understanding of Causal And Dynamic Knowledge in Plate Tectonics. Journal of Research in Science Teaching, 36(1),39–53.
• Gültekin, M. (2005). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde proje tabanlı öğrenmenin öğrenme ürünlerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5 (2), 517-556
• İşman, A. (2005). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Pegem A.
• Kabapınar, Y. (2012). Kuramdan uygulamaya hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. (3. basım). Ankara: Pegem A Akademi.
• Kaltsounis, T. (1987). Teaching Social Studies in the Elementary School the Basics for Citizenship. New Jersey: Englewood Cliffs.
• Kan, Ç. (2006). Etkili sosyal bilgiler arayışı. Kastamonu Eğitim Dergisi, c.:14, no:2, s.:537- 544
• Karasar, N. (1994). Bilimsel araştırma yöntemi. (8. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kirman, J. M. & Jackson C. (2000). The Use of Postage Stamps To Teach Social studies Topics, Social Studies, 4, 91, 187-191.
• Koşar, E., Yüksel, S., Özkılıç, R., Avcı, U., Alyaz, Y. ve Çiğdem, H. (2003). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Pegem A
• MEB (1998). İlköğretim okulu sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi, 2487.
• Otluoğlu, R. ve Öztürk, C. (2002). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Özbek, R. (2005). Eğitim programlarının bireyselleştirilmesinin sebepleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (11), 66-83.
• Öztürk, C. (2007). Sosyal Bilgiler: Toplumsal Yaşama Disiplinlerarası Bir Bakış. C. Öztürk (Editör). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi: Yapılandırmacı bir yaklaşım içinde (3.basım). Ankara: Pegem-A Yayıncılık, 21-50.
• Öztürk, C. ve Dilek, D. (2002). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretim programları. C. Öztürk ve D. Dilek (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi içinde Ankara: PEGEM Yayıncılık, 47-81.
• Rich, J.M. (1968). Education and Human Values. California: Addison-Wesley publishing company.
• Semerci Ç. ve Semerci N. (2001). Oluşturmacılık ve Eleştirel Düşünce. X. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Sönmez, V. (1997). Sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sözer, E. (1998). Sosyal bilgiler öğretiminde ilke, strateji, yöntem ve teknikler. G. Can (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi içinde, Eskişehir: Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, 73-88
• Yalın, H.İ. (2002). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2002
• Yaşar, Ş. ve Gültekin, M. (2007). Anlamlı öğrenme için etkili öğretim stratejileri. C. Öztürk (Editör). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi yapılandırmacı bir yaklaşım içinde (3.basım). Ankara: Pegem-A Yayıncılık, 111-134.