RUDİ KELLER’İN “GÖRÜNMEYEN EL KURAMI” IŞIĞINDA DİLSEL DEĞİŞİM

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 1, 21 - 33, 01.01.2014

Derya Perk Er Gülru Bayraktar

Öz

Dilin varlığına ilişkin tartışmalar antik döneme kadar uzanmaktadır. Bu nedenle sözcüklerin gerek ses gerekse anlam değişimlerinin araştırılması da kaçınılmaz olmuştur. Bu değişimler günümüze kadar farklı teoriler çerçevesinde incelenmiştir. Sözü geçen bu teorilerin arasında en güncellerinden biri de Rudi Keller tarafından ortaya konulmuştur. Alman Dilbilimci seksenli yıllarda ilk defa dil değişimi alanında “Görünmeyen El Kuramı”nı ileri sürdüğünde bu alanda yepyeni bir çığır açılmıştı. Diğer kuramlardan farklı olarak, mevcut verilerle dil dönüşümünün neden açıklanamaz olduğunu ileri sürmüştür. Çalışmamızda çeşitli dillerde kelimelerin kökenine inilmiş ve bunların hangi etimolojik değişimden geçebilecekleri gösterilmiştir. Bununla birlikte değişimler Rudi Keller’in “Görünmeyen El Kuramıyla” desteklenmiştir. Çalışma sonucunda tüm kuramların birbirinden çok uzaklaşmadığı, hatta belirli çalışmalarda birlikte ele alınabilinecekleri ortaya konulmaya çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Dilsel Değişim, Dil Dönüşüm Kuramları, Etimoloji, Rudi Keller.

Lınguıstıc Change Under the Lıght of the “Invısıble-Hand Theory” of Rudı Keller

Öz

The discussion of the existence of language goes back to the ancient period. Therefore, the research of both the meaning and sound changes of the words was unavoidable. These changes have been anaylsed with different theories so far. Rudi Keller put forward one of the most contemporary theory. As the german linguist introduced his 'Invisible-Hand Theory' for the first time in the ninteen eighties a new era was opened in this field. This theory different from all existent theories made it more clearer why the evolution of language change could not be explained by concrete data. The study below explains the first version of some words and what kind of etymological procedure they have been going thorough, whether they changed or not. As a result of this study it has been revealed that all these theories are not that different from each other and that it is possible to use them combined in specific studies

Anahtar Kelimeler

Language Changes, Language Changes Theories, Etymology, Rudi Keller

Kaynakça

• AKSAN, Doğan (2000). Her Yönüyle Dil. Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara:Türk Dil Kurumları Yayınları.
• AMMANN, Eva Fernández (2007). Grundbegriffe der Etymologie: Bedeutungsverengung, -erweiterung, -verschlechterung, -verbesserung und Volksetymologie. GRIN Verlag.
• AYDAR, Hidayet; ULUTAŞ, İsmail (2010). Dilin Kökeni: Kur’an-ı Kerim Ve Diğer Kutsal Kitaplara Göre Dil Olgusu. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 5/4 Fall,s. 686-688.
• BUSSMANN, Hadumod (2008). Lexikon der Sprachwissenschaft. Stuttgart: Afred Kröner Verlag.
• GROSS, Harro (1998). Einführung in die germanistische Linguistik. München: Iudicium Verlag,.
• HERDER, Johann Gottfried (1953). Abhandlung über den Ursprung der Sprache. München: Carl Hansler Verlag.
• HOMBERGER, Dietrich (2010). Sprachwörterbuch zur Sprachwissenschaft. Stuttgart: Philipp Reclam Verlag.
• KELLER, Rudi (2003). Sprachwandel: Von der unsichtbaren Hand in der Sprache. Stuttgart: UTB Verlag.
• KINSLEY, David R. (1988). Hindu Goddesses: Visipns of the Divine Feminine in the Hindu Religious Traditions. California: University of California Pres.
• KIRAN, Zeynel (2001). Dilbilime Giriş. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• KORKMAZ, Zeynep (2005). Türk Dili ve Kompozisyonu. Ankara: Ekin Yayınevi. LEWANDOWSKI, T.(1975). Linguistisches Wörterbuch 3. Heidelberg: Quelle&Meyer.
• MAYER, Reinhold (1999). Der Talmud. München: Orbis Verlag.
• PLATON (1964), Sämtliche Werke 2. (Çeviren: Friedrich Schleiermacher) Leck/Schleswig: Rowohlt Verlag.
• POLENZ, Peter (1999). Deutsche Sprachgeschichte vom Spätmittelalter bis zur Gegenwart. 19. und 20. Jahrhundert. Berlin: De Gruyter Studienbuch.
• TOLLE, Eckhart (2006). Var olmanın gücü. İstanbul: Koridor Yayınevi.
• WOLFF, Gerhart von (2009). Deutsche Sprachgeschichte von den Anfängen bis zur Gegenwart: Ein Studienbuch. Stuttgart: UTB Verlag.
• YAZIR, M. Hamdi (1998): Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Eser Neşriyat.
• ZİNK, Jörg (1998). Die Bibel: Stuttgart. Kreuz Verlag.
• HEİNRİCH HEİNE ÜNİVERSİTESİ. Prof. Dr. Rudi Keller Curriculum Vitae.<http://www.phil-fak.uni-duesseldorf.de/germ1/mitarbeiterinnen-und-lehrende- lehrstuhl/prof-dr-rudi-keller/curriculum-vitae/> (12.06.2013)
• LADSTÄTTER, Francina (2004). Die "unsichtbare Hand" in der Sprache. Eine kritische online.de/18_04/ladstaetter.html> (19.12.2012) von Kellers Sprachwandeltheorie.