İLKÖĞRETİM SINIF ÖĞRETMENLERİNİN DEĞER ALGILARI İLE KİŞİLERARASI PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 16, 01.01.2014

Necip Işık Nihal Yıldız

Öz

Bu araştırmanın amacı ilköğretim sınıf öğretmenlerinin değer algıları ile kişilerarası problem çözme becerileri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Öğretmenlerin sahip olduğu değer algılarının kişilerarası problem çözme becerisi üzerindeki etkisini belirlemek amacı ile nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada örneklem seçiminde seçkisiz oranlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda Konya ili merkez ilçelerinde görev yapan 91’i bayan, 109’ u erkek olmak üzere toplam 200 öğretmen örneklem grubunu oluşturmuştur Araştırmada, Schwartz 1992 tarafından geliştirilen Schwartz Değer Envanteri, Çam ve Tümkaya 2007 tarafından geliştirilen Kişilerarası Problem Çözme Envanteri ve Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. Araştırmada verilerin analizinde aritmetik ortalama x , standart sapma s , frekans f analizi, t testi, varyans analizi ve korelasyon analizinden r yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre değer algılarının; güvenlik ve öz yönelim boyutları açısından cinsiyetler arasında, evrensellik ve hazcılık boyutları açısından yaşlar arasında, hazcılık boyutu açısından kıdemler arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Kişiler arası problem çözme becerilerinin; probleme olumsuz yaklaşma ve kendine güvensizlik boyutları açısından cinsiyetler arasında, kendine güvensizlik boyutu açısından yaşlar arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Kişiler arası problem çözme becerilerinin tüm boyutları açısından kıdemler arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Değer algılarının alt boyutları ile kişiler arası problem çözme becerilerinin alt boyutları arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sınıf Öğretmenleri, Değer Algıları, Kişilerarası Problem Çözme Becerileri

The Evaluating the Relationship Between Interpersonal Problem Solving Skills with the Value Perceptions of Primary School Teachers

Öz

The purpose of study research is to analyse the relationship between the value perceptions of primary school teachers and interpersonal problem solving skills. İt is used relational screenening model in the quantitive research methods to determine the effect of the teachers value perceptions on the interpersonal problem solving skills. İn this research, used random rate sampling method the selection of samples. İn this context, working in the central district of Konya,the sample group formed a total of 200 teachers including 91 women and 109 men. İn this research, the ‘Schwartz Value Survey’ developed by Schwartz 1992 and the ‘İnterpersonal Prolem Solving Survey’ and ‘Personal İnformation Form’ developed by Çam and Tümkaya 2007 was applied. İn analysing the data, arithmetic mean X , Standart deviation s , frequency f analiyses, t- test, analyses of variance r were used. According to the results of the value perception; significant differences were found between the sexes in terms of security and self orientation dimensions, between the ages in terms of universality and hedonism dimensions, between the seniority in terms of hedonism dimensions. İnterpersonal problem solving skills; significant differences were found between the sexes in terms of negative approach the problems and self- distrust, between ages in terms of insecurity. There were no significant differences between seniority in terms of interpersonal problem solving for the all aspects of skills. Significant relationship were found value perception subscales and interpersonal problem solving skills

Anahtar Kelimeler

Primary School Teachers, Value Perception, İnterpersonal Problem Solving Skills

Kaynakça

• Arslan, C., Hamarta, E., Arslan, E., Saygın, Y. (2010). Ergenlerde Saldırganlık Kişilerarası Problem Çözmenin İncelenmesi. İlköğretim Online, C:9 S:1
• Bacanlı, H. (2002) Değer Tercihleri: Psikolojik Kavram Analizleri. Ankara: Nobel
• Büyükkaragöz, S. ve Çivi, C. (1995). Genel Öğretim Metodları. Konya: Göksu.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. Ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çam, S. ve Tümkaya, S. (2008). Kişilerarası Problem Çözme Envanteri Lise Öğrencileri Formu’nun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi, c: 5. S: 2.
• Çelikkaya, H. (1996). Fonksiyonel Eğitim Sosyolojisi. İstanbul: Alfa.
• Dilmaç, B., Bozgeyikli, H., Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen Adaylarının Değer Algılarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, C:6 S:16.
• Fırat, N. Ş. (2010). Okul Müdürü ve Öğretmenlerin Okul Kültürü ile Değer Sistemlerine İlişkin Algıları. Eğitim ve Bilim, S:35.
• Güçlü, N. (2003). Lise Müdürlerinin Problem Çözme Becerisi. Milli Eğitim Dergisi, (160).
• Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (22. baskı) Ankara: Nobel Yayın
• Kızılçelik S., Erjem, Y. (1992). Açıklamalı sosyoloji terimler sözlüğü. Konya: Günay.
• Kuşdil, M. E., Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk Öğretmenlerin Değerler Yönelimi ve Schwartz Değer Kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, C:15 S:45.
• Nacar, F. S. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin İletişim ve Kişilerarası Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Oğuzkan, A. F. (1989). Orta Dereceli Okullarda Öğretim: Amaç, İlke, Yöntem ve Teknikler. Ankara: Emel.
• Öğülmüş, S. (2001). Kişilerarası Sorun Çözme Becerileri ve Eğitimi. (3.baskı) Ankara: Nobel.
• Özensel, E. (2003). Sosyolojik Bir Olgu Olarak Değer. Değerler Eğitimi Dergisi, S: 1.
• Schwartz, S. (1992) Universals in the Content And Structure of Values: Theoretical Advances And Empirical Tests in 20 Countries. In Advances in experimental social psychology (M.P. Zanna, Ed.; vol 25, pp. 1-65), San Diego: Academic Press. (http://infolab.stanford.edu/~jure/pub/misc/darja_clanek.pdf)
• Terzi, Ş. (2003). Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Kişiler Arası Problem Çözme Beceri Algıları. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, C:1 S:2.
• Tolan, B. (1996). Toplum bilimlerine giriş. Ankara: Murat & Adım Yayıncılık.
• Uncu, Ü. (2008). Öğretmen ve Eğitim Yöneticilerinin Değer Yönelimlerinin Çok Boyutlu olarak İncelenmesi (İstanbul İli Örneği). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi.
• Yılmaz, E. (2009). Öğretmenlerin Değer Tercihlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, C:7 S:17.
• Yüksel, Ç. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Kişiler Arası İlişkilerinde Yaşadıkları Problemleri Çözme Becerilerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi.