ÖĞRETMEN YETİŞTİRME SİSTEMİNDE ÖĞRETMENLİK UYGULAMALARININ TEMEL ALINDIĞI BİR MODEL ÖNERİSİ

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 2, 26 - 34, 01.01.2015

İbrahim Yaşar Kazu Emin Tamer Yenen

Öz

Hizmet öncesi eğitimde iki önemli sac ayak vardır. Bunlardan ilki fakültede verilen kuramsal dersler, ikincisi ise fakülte-okul işbirliği çerçevesinde düzenlenen uygulama dersleridir. Bu iki bileşen öğretmen adaylarının mesleğe hazırlıklı gitmeleri için birbirlerinden ayrılmaz bir bütünlük oluşturmalıdır. Ancak Türkiye’de öğretmenlik uygulamalarının öğretmen atamalarında bir kriter oluşturmaması, fakülte ve okul arasında nitelikli bir işbirliğinin sağlanamaması uygulama okulu ve uygulama öğretmeni seçiminde belirli standardın olmayışı, öğretmen adaylarının sınav ve atanma kaygısı taşımaları gibi nedenler hem adaylar açısından hem de bu dersi veren taraflar açısından uygulamanın değerini düşürmektedir. Bu bağlamda, hizmet öncesi öğretmen eğitiminde alan bilgisi kadar önemli olan öğretmenlik uygulamalarının temel alındığı modeller üzerine incelemeler ve çalışmalar yapmak, uygulamanın öğretmen eğitiminde amacına ulaşması açısından önem arz etmektedir. Bu amaç doğrultusunda yapılan çalışmada, öğretmen eğitiminde uygulamanın ön plana çıktığı bir model önerisi sunulmuştur. Türkiye’deki öğretmen eğitiminin genelinde ve öğretmenlik uygulamalarında yaşanan sorunlara kalıcı çözümler bulmaya çalışan bu modelde, öğretmenlik uygulamalarının fakülte dersleriyle nasıl koordineli bir şekilde yürütüleceği ve gereken önemini nasıl kazanacağı ve süreç içesindeki önemli aktörlerin; uygulama okulu örnek okul , öğretmen adayları, uygulama öğretmenleri ve danışmanların sorumlulukları ana hatlarıyla belirtilmiştir. Bu araştırma literatür taramasına dayalı olarak yapılmış kuramsal bir çalışmadır. Çalışmanın ilk bölümünde, öğretmen eğitimi ve öğretmenlik uygulamalarıyla ilgili araştırmalar taranarak Türkiye’de öğretmen eğitiminde yaşanan sorunlar tespit edilmiş ve eleştirel bir yaklaşımla değerlendirilmiştir. Çalışmanın diğer bölümünde ise öğretmen eğitiminde uygulamanın önemini vurgulayan bir model önerisi ilk bölümdeki değerlendirmelerle sentezlenerek bir bütün halinde sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

öğretmen yetiştirme, öğretmenlik uygulamaları, model önerisi

A Model Of Teaching Practice In Teacher Education System

Öz

There are two important pillars in pre-service training. The first of these are theoretical courses given in the faculty, the second are application courses organized under the faculty-school collaboration. These two components should form an inseparable integrity to start to the profession prepared for prospective teachers. However, that the teaching practice doesn’t create a criteria in the appointment of teachers in Turkey, a qualified co-operation between faculty and school can not be provided, there aren’t specific standards in selection of practice school and practice teacher, prospective teachers have worry about examination and assignment decreases the value of applications in terms of both candidates and people who direct the lesson. In this context, it is important to investigate and study on models of which basis on teaching practice and that is as important as the field knowledge in pre-service teacher education for the achievement of the objective in the application of the teacher education. In line with this objecticve in the study, a model of teacher education which is foeground as its applications. In this model trying to find solutions to the problems in general teacher education in Turkey and in teaching practice, how coordination will be managed by teaching practice with faculty lessons and how to gain its necessary importance and responsibility of important actors in the process; school practices eg schools , prospective teachers, mentors and advisors have been pointed out on the main lines. This research is a theoretical study which is based on literature survey. In the first part of the study, problems in the teacher education in Turkey have been identified by scanning the research on teacher education and teaching practice and have been evaluated with a critical approach. In the other part of the study, a model of teacher training that emphasizes the importance of teaching practice has been presented as a whole by synthesizing the evaluation in the first section

Anahtar Kelimeler

teacher training, teaching practice, the model proposal

Kaynakça

• Alter, J. and Coggshall, J. G. (2009). Teaching as a clinical practice profession: ımplications for teacher preparation and state policy. NYCC/TQ Center Teaching as a Clinical Practice Profession.1-12.
• Aydın, S., Selçuk, A. ve Yeşilyurt, M. (2007). Öğretmen adaylarının okul deneyimi II dersine ilişkin görüşleri (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 75-90.
• Becit, G., Kurt, A. A. ve Kabakçı, I. (2009). Bilgisayar öğretmen adaylarının okul uygulama dersinin yararlarına ilişkin görüşleri. Anadolu Üniversitesi Dergisi, 9(1).
• Gökçe, E. ve Demirhan, C. (2005). Öğretmen adaylarının ve ilköğretim okullarında görev yapan uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması etkinliklerine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(1).
• Grossman, P. and McDonald, M. (2008). Back to the future: directions for research in teaching and teacher education. American Educational Research Journal, 45 (1), 184–205.
• Katrancı, M. (2008). Öğretmenlik uygulamasında uygulama okulu koordinatörlerinin ve uygulama öğretmenlerinin görev ve sorumluluklarını yerine getirme düzeyleri (Kırıkkale Örneği). Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kazu, İ. Y. ve Yenen, E. T. (2014). Öğretmen yetiştirmede yeni bir yaklaşım: Klinik uygulama. İlköğretim Online, 13(3), 796-805. [Online]:http://ilkogretim-online.org.tr
• Kudu, M., Özbek, R. ve Bindak, R. (2006). Okul deneyimi-ı uygulamasına ilişkin öğrenci algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (15), 99–109.
• Küçükahmet, L. (2002). Bir öğretmenlik mesleği olarak öğretmenlik, öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Oğuz, A. (2004). Okul deneyimi I dersinin öğretmen adayları üzerindeki etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (11), 141-163.
• Özcan, M. (2011). İşyerinde üniversite kavramının öğretmen eğitimine uygulanması: okulda üniversite modeli. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar, 3 (16), 2510-2519.
• Özcan, M. (2012). Okulda üniversite modelinde kavramsal çerçeve: eylemdeki vizyon. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi 1(1), 107-132.
• Şendağ, S. & Gedik, N. (2015). Yükseköğretim dönüşümünün eşiğinde Türkiye’de öğretmen yetiştirme sorunları: bir model önerisi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5 (1), 72-91.
• Yeşilyurt, E. (2010). Öğretmenlik uygulaması öğretim programının standart temelli ve ihtiyaca cevap verici modeller ışığında değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Fakültesi, Eğitim Programları ve Öğretim Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi.