İLKÖĞRETİM ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇEVRE TUTUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 1, 31 - 51, 01.01.2016

Cenk Yoldaş Halil İbrahim Demir

Öz

Bu çalışma da ilköğretim öğretmen adaylarının çevre problemlerine yönelik tutumları ile fen ve teknoloji dersine yönelik tutumları arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını incelenmiştir. Her bir tutum değişkeninin, sınıf düzeyine, cinsiyete, yaşa, yaşadığı bölgeye, çevreyle ilgili herhangi bir etkinliğe katılıp katılmadığına, çevre konulu başka bir ders alıp almadığına göre farklılık gösterip göstermediği tespit etmek amaçlanmıştır. Bu araştırma tarama modelinde olup, betimsel türde ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilmiş bir çalışmadır. Araştırma, 2013-2014 eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılında Fen ve Teknoloji dersi alan, Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği, Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Okul Öncesi Öğretmenliğinin 4.sınıflarında eğitim gören 206 öğretmen adayına uygulanmıştır. Araştırmaya oluşturan veriler, sınıf, fen bilgisi ve okul öncesi öğretmen adaylarının çevre problemlerine yönelik tutumlarını ölçen bir tutum ölçeği ile fen ve teknoloji öğretimi dersine yönelik tutumlarını ölçen bir tutum ölçeği kullanılarak belirlenmiştir. Araştırmada öğretmen adaylarının çevreye yönelik tutumlarını ölçmek amacıyla Yoldaş 2009 tarafından geliştirilen “Çevre Tutumları Ölçeği” ile fen ve teknoloji öğretimi dersine yönelik tutumlarını ölçmek amacı ile Sarıtaş ve Süral 2009 tarafından geliştirilen “Fen ve Teknoloji Öğretimi Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizleri için; bağımsız örneklem T-testi, ANOVA ve korelasyon analizleri kullanılmıştır. Analizler sonucunda; ilköğretim öğretmen adaylarının çevreye yönelik tutumları ile fen ve teknoloji dersine yönelik tutumları arasında pozitif yönde ancak anlamlı olmayan doğrusal bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. İlköğretim Öğretmen Adaylarının Çevreye Yönelik Tutumlarıyla Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutumlarının Cinsiyet Değişkenine Göre T-Testi Sonuçlarına bakıldığında; kız öğrenciler lehine bir ortalama puan yüksekliği görülse de aradaki bu fark istatistiksel olarak anlamlı görülmemiştir. Sınıf düzeyine, yaşa, yaşadığı bölgeye, çevreyle ilgili herhangi bir etkinliğe katılıp katılmadığına, çevre konulu başka bir ders alıp almadığına göre ise anlamlı fark tespit edilmemiştir. Sonuç olarak öğretmen adaylarının çevreye yönelik tutumlarının düşük düzeyde olduğu, istenilen düzeyde olmadığı; fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarının ise yüksek düzeyde olduğu söylenebilir

Anahtar Kelimeler

Çevre tutumları, fen ve teknoloji dersi, ilköğretim öğretmen adayı

INVESTIGATION OF THE PRIMARY PRESERVICE TEACHERS' ENVIRONMENTAL ATTITUDES IN TERMS OF DIFFERENT VARIABLES

Öz

In this paper it was investigated that whether there is a significant relationship between preservice teachers' attitudes toward environmental problems and science and technology courses. İt aimed to determine whether to show differences of each variable by level, gender, age, inhabited region, participate in any activity that relates to the environment, whether received another lesson on the environment. This research is a study carried out with the relational model. Paper conducted with 206 preservice teachers who are stuying in the 4th grade of Dumlupınar University Faculty of Education Department of Primary School , Science and Technology and Early Childhood Teacher. Data of research were obtained withtwo attitude scales about primary, science and tecnology, early childhood preservice teachers' environmental problems and science and technology education courses. To measure preservice teachers' attitudes toward environment "Environmental Attitude Scale" was developed by Yoldaş 2009 and attitudes toward science and technology education course "Attitude Scale Toward Science and Technology Education Course" was developed by Sarıtaş and Süral 2009 . For statistical analysis of the data; independent samples t-test, one-way ANOVA analysis of variance and correlation test was used. As a result of analysis, In a positive but non-significant linear relationship has been found between preservice teachers' attitudes toward environmental and science and technology education courses. According to the results; Attitudes of Primary Preservice Teachers' Attitudes of Towards Environmental Science and Technology Course by Gender Variable T-Test; Although in favor of female students score an average height this difference wasn’t statistically significant. There wasn’t significant difference by level, gender, age, inhabited region, participate in any activity that relates to the environment, whether received another lesson on the environment. As a result of this research it can be said that preservice teachers' attitudes toward the environment is low and the attitudes towards science and technology education is high

Anahtar Kelimeler

Environmental attitudes, science and technology course, primary preservice teachers

Kaynakça

• Araujo, S. N., & Silva, H. M. (2015). Environmental education: investigative activity with students of education young and adults. International Journal for Cross- Disciplinary Subjects in Education (IJCDSE), 6(2), 2202-2207.
• Aydın, F. & Çepni, O. (2010). University students’ attitudes towards environmental problems: a case study from Turkey. International Journal of the Physical Sciences, 5(17), 2715-2720.
• Balcı, A. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Davis, J. (1998). Young children, environmental education, and the future. Early Childhood Education Journal, 26(2), 117-123.
• Erol, G. H. (2005). Sınıf öğretmenliği ikinci sınıf öğrencilerinin çevre ve çevre sorunlarına yönelik tutumları. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Erol, G. H. & Gezer, K. (2006). Prospective of elementary school teachers’ attitudes toward environment and environmental problems. International Journal of Environmental and Science Education, 1(1), 65-77.
• Gökçe, N., Kaya, E., Aktay, S. & Özden, M. (2007).İlköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik tutumları. İlköğretim Online Dergisi, 6(3), 452-468.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kunt, H., & Geçgel, G. (2013). Öğretmen adaylarının ağaç ve çevreye yönelik tutumlarının incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 8(12), 793-807.
• Meydan, A., Doğu, S., & Dinç, M. (2009). Öğretmen adaylarının çevre sorunları konusundaki farkındalık ve duyarlılıkları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 153-168.
• Oweini, A. & Houri, A. (2006). Factors affecting environmental knowledge and attitudes among Lebanese college students. Applied Environmental Education and Communication: An International Journal, 5(2): 95-105.
• Sadık, F. & Sarı, M. (2010). Student teachers‟ attitudes towards environmental problems and their level of environmental knowledge. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3,129-141.
• Sarıtaş, E. & Süral, S. (2008) Fen ve Teknoloji Öğretimi Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 201-213.
• Şama, E. (2003). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 99-110.
• Tahiroğlu, M., Yıldırım, T. & Çetin, T. (2010). Değer eğitimi yöntemlerine uygun geliştirilen çevre eğitimi etkinliğinin, ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin çevreye ilişkin tutumlarına etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 231-248.
• Tekbıyık, A. & İpek, C. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının fen bilimlerine yönelik tutumları ve mantıksal düşünme becerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 102-117.
• Tikka, P. M., Kuitunen, M. T., & Tynys, S. M. (2000). Effects of educational background on students' attitudes, activity levels, and knowledge concerning the environment. The journal of environmental education, 31(3), 12-19.
• Vlaardingerbroek, V. & Neil Taylor, T. G. (2007). The Environmental Knowledge and Attitudes of Prospective Teachers in Lebanon: A. comparative study. International Research in Geographical and Environmental Education, 16 (2), 120–134.
• Yılmaz, A., Morgil, İ., Aktug, P., & Göbekli, İ. (2002). Knowledge of the secondary school and university students on the environment, environmental concepts and problems and suggestions. Hacettepe University Journal of Education, 22, 156-162.
• Yoldaş, C. (2009). Çevre bilimi dersinin sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme becerileri, erişileri ve tutumlarına etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.