KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ 1980-2015

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 1, 186 - 196, 01.01.2017

Okyay Uçan Abdulmenaf Akyıldız Ayşegül Uçan

Öz

Finansal ekonomilerin sürdürülebilir büyümelerine katkıda bulunduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla son dönemlerde doğrudan yabancı yatırımların gelişmekte olan ekonomilere artarak giriş yaptıkları görülmektedir. Giriş amaçlarının başında öncelikle bu ekonomilerin sahip olduğu üretim kaynaklarından istifade etmek, ucuz emek gücünden yararlanmak ve ülkelerin pazar paylarını ele geçirmek gelmektedir. Doğrudan yabancı yatırımların gelişmekte olan ekonomilerin iktisadi büyümesine katkıları sürekli bir tartışma konusu olmuş ve araştırmacılarca fikir birliğine varılamadığı görülmektedir. Türkiye ekonomisinde doğrudan yabancı yatırımlar ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin ortaya konulmasının amaçlandığı bu çalışmada, 1980-2015 dönemlerine ait yıllık veriler kullanılmıştır. Ampirik analiz sonuçlarına göre; doğrudan yabancı yatırımlar ile ekonomik büyüme arasında bir tane eş-bütünleşme vardır. Neticede Granger Nedensellik testi yapılmış ve doğrudan yabancı yatırımlardan ekonomik büyümeye doğru bir nedensellik ilişkisini bulunduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Doğrudan Yabancı Yatırım Ekonomik Büyüme Finansal Serbestleşme Küreselleşme

THE RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN DIRECT INVESTMENT AND ECONOMIC GROWTH IN THE PROCESS OF GLOBALIZATION: TURKEY CASE 1980-2015

Öz

Together with financial liberalization it is thought capital movements make contribution to the sustainable growth of the economies. Therefore it is seen that foreign direct investment to the developing countries gradually increases for the last periods. The aims of this increase are to benefit from the production resources of these countries, to benefit from low cost labor forces and to gain the market share of these countries. The contribution of foreign direct investment to the emerging countries is debated and there is no common idea among the researchers. In this study, which aims to get a relationship between foreign direct investment and economic growth in Turkey, annual data is used covering the period 19802015. As a result of empirical analysis, there is one cointegration relation between the growth and foreign direct investment. Then, as a result of Granger Causality result, it is found that there is a unidirectional causality from foreign direct investment to economic growth.

Anahtar Kelimeler

Foreign Direct Investment Economic Growth Financial Liberalization Globalization

Kaynakça

• Ağayev, S. (2010). Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Geçiş Ekonomileri Örneğinde Panel Eş-bütünleşme ve Panel Nedensellik Analizleri. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), 159-184.
• Alagöz, M., Erdoğan, S., & Topallı, N. (2008). Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Deneyimi 1992-2007. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 79-89.
• Ali, Ş., Saray, M. O. (2010). Türkiye'de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Etkisi: Panel Veri Analizi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (Akad). 22-30.
• Altunç, Ö. F. (2008). Türkiye’de Finansal Gelişme Ve İktisadi Büyüme Arasındaki Nedenselliğin Ampirik Bir Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2), 113-127.
• Altunç, Ö. F. (2011). Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye’ye İlişkin Ampirik Kanıtlar. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 145-157.
• Altunç, Ö. F.,& Aydın, C. (2012). Türkiye’de Kamu Sektörü Büyüklüğü ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ampirik Analizi. Ekonomik Yaklaşım, 23(82), 79-98.
• Ekinci, A. (2011). Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Büyüme ve İstihdama Etkisi: Türkiye Uygulaması (1980‐2010). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2) 70-96.
• Elmas, B., Esen, Ö., & Yurttançıkmaz, Z. Ç. (2011). Yeni Dünya Düzeniyle Başlayan Değişim; Yükselen Ekonomilerin Çağı. Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Yüksek Okulu 11.Uluslararası Finans Sempozyumu.
• Erdilek, A. (2003). A Comparative Analysis Ofİnwardandoutwardfdı İn Turkey. Transnational corporations, 12(3), 79-106.
• Esen, Ö. (2012). Türkiye’de Döviz Kuru Belirsizliğinin İhracat Üzerine Etkisi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 49(568), 87-97.
• Karagöz, K. (2007). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırım Girişlerini Belirleyen Faktörler: 1970–2005. Journal Of Yaşar University, 2(8), 929-948.
• Mucuk, M., Demirsel, M. T. (2009). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Performans. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 365-373.
• Mustafa Yılmaz, M. (2008). Gelişmekte Olan Ülkelerde Doğrudan Yabancı Yatırımlar- Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Ana bilim dalı yüksek Lisans Tezi
• Örnek, İ. (2008). Yabancı Sermaye Akımlarının Yurtiçi Tasarruf ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(02), 199-207.
• Peterson, W. C. (1994), Gelir İstihdam ve Ekonomik Büyüme, Talat Güllap (Çev.), Atatürk Üniversitesi Yayınları, 1.B., Erzurum.
• Saray, M. O. (2011). Doğrudan Yabancı Yatırımlar-İstihdam İlişkisi: Türkiye Örneği. Maliye Dergisi, 161, 381-403.
• Tarı, R. (2012). Ekonometri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları,
• Uçan, O. (2013). Döviz Kuru Dinamikleri. Ankara: Seçkin Yayınları,
• Yapraklı, S. (2006). Türkiye'de Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Belirleyicileri Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi Cilt:21 Sayı:2, Yıl:2006, Ss:23-48
• Yapraklı, S. (2007). Ticari ve Finansal Dışa Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Istanbul University Econometrics and Statistics E- Journal, 5(1), 67-89.
• Yılmaz, Ö., Kaya, V. & Akıncı, M. (2011). Türkiye'de Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyümeye Etkisi (1980-2008). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4). 13-30.
• Yılmazer, M. (2010). Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Deneme. Sosyal Bilimler 8/1 (2010) S. 241-260.
• http://evds.tcmb.gov.tr/.
• http://www.invest.gov.tr.