TÜRK TOPLUMUNDAKİ TOPLUMSAL CİNSİYET KAVRAMININ KÜLTÜREL ANTROPOLOJİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 1, 235 - 247, 01.01.2017

Tuğçe Elif Taşdan , Betül Özcan Dost

Öz

“Toplumsal Cinsiyet”, kültürel antropolojinin en önemli araştırma konularından bir tanesidir. Toplumsal cinsiyet algısının yaklaşımların etkilerini göz önüne sermek amacıyla birçok çalışma yürütülmüştür. Bu çalışma ise Türk kültüründen alınan örnekleri Amerikan kültüründeki eşdeğerleriyle karşılaştırmak suretiyle Türk toplumunda toplumsal cinsiyet konusuna yönelik yaklaşımlara odaklanmıştır. Öncelikle, bu çalışma kapsamında antropolojik bakış açısı, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet konularına ilişkin artalan bilgileriyle zenginleştirilmiştir. Sonraki aşamada Türk kültüründen seçilen örnekler Amerikan kültüründeki eşdeğer ya da benzer uygulamalarla karşılaştırılmıştır. Bu analiz yoluyla, Türk halkının toplumsal cinsiyetlere atfedilen rolleri benimseme konusundaki genel eğilimlerini ve tercihlerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmanın sonunda, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramlarının, toplumların kültür ve geleneklerinden soyutlanamayacağı tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında yer verilen örneklerin incelenmesi sonucunda, Türk toplumunda hala kadınlara karşı negatif ayrımcılığın uygulandığı görülmüştür. Bu bağlamda, kadınların toplumsal cinsiyetine yönelik ayırıcı eylemlerin, kültür içerisindeki konumlarına bakılmaksızın ortadan kaldırılması gerektiği savunulmaktadır; zira insan hak ve özgürlükleri, katı inançlardan ve geleneklerden daha fazla önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Antropoloji Cinsiyet Toplumsal Cinsiyet Türk Toplumu Türk Kültürü

EVALUATION OF THE CONCEPT OF GENDER IN TURKISH SOCIETY WITHIN THE FRAMEWORK OF CULTURAL ANTHROPOLOGY

Öz

“Gender” is considered to be among the most important research fields of cultural anthropology. Numerous studies have been carried out on this subject in order to illustrate the impacts of social forces and cultural notions on the development and perception of this concept. Thus, the present study focuses on the approaches to the issue of gender within the Turkish context by means of the comparison of examples from the Turkish culture with the examples selected from American culture. In the first place, anthropological perspective has been enriched through theoretical background information on sex and gender. Then the specific examples selected from the Turkish culture have been compared to the equivalent or similar practices in the American culture. By means of this analysis, it is aimed to demonstrate the general tendencies and preferences of Turkish people in the acknowledgement of the role assignments between two genders. At the end of the study, it has been concluded that the notions of sex and gender cannot be alienated from the culture and tradition of societies. Through the analysis of the examples provided in the study, it has been seen that negative discrimination is still practiced against women in Turkish society. Accordingly, it has been emphasized that discriminating actions against female gender should be eliminated regardless of their positions in Turkish society since human rights and freedoms are much more significant than strict beliefs and traditions.

Anahtar Kelimeler

Cultural Anthropology Sex Gender Turkish Society Turkish Culture

Kaynakça

• ABC. (2016). ABC Matik – Kolay Mı Sanıyorsun Ev Kadınları Korosu Reklamı. Youtube.com. Retrieved January 11, 2017 from https://www.youtube.com/watch?v=lFuRXom3tbQ.
• Antrosio, J. (2012). Anthropology, Sex, Gender, Sexuality: Gender is Social Construction. Living http://www.livinganthropologically.com/2012/05/16/anthropology-sex-gender- sexuality-social-constructions/. Retrieved January 9, 2017 from
• Arsdale, A. V. (2012). The Complexity of Human Sexual Dimorphism. The Pleistocene Scene – A. https://blogs.wellesley.edu/vanarsdale/2012/04/26/fossils/the-complexity-of-human- sexual-dimorphism/. Blog. Retrieved January 9, 2017 from
• Birkner, C. (2016). Coca-Cola Celebrates Gold Medal Moments in Campaign for Rio Olympics. Adweek.com. http://www.adweek.com/news/advertising-branding/coca-cola-celebrates-gold- medal-moments-campaign-rio-olympics-172485. 11, 2017 from
• Chevrolet. (2013). 1920s Drawings. Fineartamerica.com. Retrieved January 11, 2017 from http://fineartamerica.com/featured/chevrolet-1920s-usa-women-woman-drivers-the- advertising-archives.html.
• Coca-Cola, (2014). Coca-Cola Ramazan Reklamını Bir de Böyle İzleyin. Siyasetcafe.com. Retrieved January 11, 2017 from http://www.siyasetcafe.com/Yasam-Haberleri/5968- coca-cola-ramazan-reklamini-birde-boyle-izleyin.
• Dedeoğlu, S. (2009). Eşitlik mi Ayrımcılık mı? Türkiye’de Sosyal Devlet, Cinsiyet Eşitliği Politikaları ve Kadın İstihdamı. Çalışma ve Toplum. 2. 41-54.
• Dominguez, J., Franks, M., and Boschma, J. H. (2009). Feminist Anthropology. Anthropological Theories. http://anthropology.ua.edu/cultures/cultures.php?culture=Feminist%20Anthropology . January 9, 2017 from
• E-Bebek. (2017). Bu Fikirleri ve Daha Birçoğunu Keşfedin. Pinterest – Dünyanın Fikir Kataloğu. Retrieved January 11, 2017 from https://tr.pinterest.com/pin/286400857531470660/.
• Eller, J. D. (2016). Cultural Anthropology: Global Forces, Local Lives. New York: Routledge.
• Ersoy, E. (2009). Cinsiyet Kültürü İçerisinde Kadın ve Erkek Kimliği (Malatya Örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 19 (2). 209-230.
• Fiat Egea. (2015). 2016 Fiat Egea Reklam Filmi Yayınlandı. Shiftdelete.net. Retrieved January 11, 2017 from http://shiftdelete.net/2016-fiat-egea-reklam-filmi-yayinlandi-65488.
• Hofstede, G. and McCrae, R. R. (2004). Personality and Culture Revisited: Linking Traits and Dimensions of Culture. Cross Cultural Research. 38 (1). Pp. 52-88.
• Huggies. (2012). New Huggies Ad – Shoulder Ride Challenge. Kafka: Sensor Sensibility. Retrieved http://sensorsensibility.evankafka.com/2012/04/30/new-huggies-ad-shoulder-ride- challenge/. January 11, 2017 from
• Knorr. (2011). New Knorr Ad. Times Video. Retrieved January 11, 2017 from https://www.nytimes.com/video/business/100000001048369/new-knorr-ad.html.
• Knorr. (2015). Knorr Yöresel Çorba Ramazan Reklamı. Youtube.com. Retrieved January 11, 2017 from https://www.youtube.com/watch?v=EyYAXfoNC-k.
• Kottak, C. P. (2011). Cultural Anthropology: Appreciating Cultural Diversity. New York: McGraw- Hill Companies, Inc.
• Moore, H. (1994). A Passion for Difference: Essays in Anthropology and Gender. Bloomington: Indiana University Press.
• Okely, J. (2017). Anthropology of Gender. Discover Anthropology. Retrieved January 9, 2017 from areas/anthropology-of-gender.html.
• Özçelebi, Ö. (2010). Pazarlamada Tüketicilere Kendilerini “Farklı” Hissettirmenin Önemi. Blog.reklam.com.tr. http://blog.reklam.com.tr/pazarlama/pazarlamada-tuketicilere-kendilerini-farkli- hissettirmenin-onemi/1507/. January 11, 2017 from
• Persil. (2015). Persil ProClean Makes a Splash in U.S. Laundry Care Market. Henkel.com. Retrieved January 11, 2017 from http://www.henkel.com/newsroom/2015-07-07-persil- proclean-makes-a-splash-in-us-laundry-care-market/492204.
• Regan, H. (2015). Female Engineers Are Using the Hashtag #ILookLikeAnEngineer to Tear Down Gender Stereotypes. Time.com. Retrieved January 11, 2017 from http://time.com/3985124/ilooklikeanengineer-sexism-gender-engineer-social-media/.
• TUIK. (2016). İstatistiklerle Kadın, 2015. Türkiye İstatistik Kurumu. Retrieved January 11, 2017from www.tuik.gov.tr.