Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fizik Laboratuvarında Karşılaştıkları Sorunlar, Çözüm Yöntemleri ve Önerileri

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 15, 01.01.2017

Ayşegül Evren Yapıcıoğlu Gülfem Dilek Yurttaş Kumlu

Öz

Araştırmanın amacı, Fen Bilgisi öğretmen adaylarının Fizik laboratuvarında karşılaştıkları sorunları, bu sorunlarla çözmede kullandıkları yöntemleri ve önerilerini belirlemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseninin kullanıldığı bu araştırmada, Fen Bilgisi Öğretmenliği Programı 1. Sınıf seviyesindeki altı öğretmen adayı ile çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmen adaylarının laboratuvar ortam ve koşullarından Malzemeleri tanıyabilme ve kullanabilme yetersizlikleri, malzemenin eksik ve bozuk olması, laboratuvar masalarının kullanışsızlığı ve alan yetersizliği ve öğrenmeöğretmen sürecinden Ön deneyimlerinin yetersiz olması, teorik bilgi için kaynak yetersizliği, deney yönergesinin anlaşılır olmaması, teorik ders ile laboratuvar dersinin uyumsuzluğu kaynaklanan sorunlarla karşılaştıkları belirlenmiştir. Fen Bilgisi öğretmen adayları laboratuvarda karşılaştıkları sorunları çözmede ise, grup işbirliği içinde olma, deneme yanılma yöntemi, gözlem ve tahmin etme, öğretim görevlisinin rehberliğinden yararlanma gibi kısa süreli çözüm yöntemlerini kullandıklarını ifade etmişlerdir. Bu sorunların giderilmesine yönelik çözüm önerileri olarak malzemelerin gruplandırılmasını, malzemelerin etiketlenmesini, malzemelerin kişiye özel olmasını, günlük hayattan malzemelerin kullanımını, laboratuvar ortamının daha büyük ve düzenli olmasını, laboratuvar masalarının yuvarlak düzenlenmesi olarak ifade etmişlerdir. Pre-service Science Teachers’ Encountered Problems in Physics Laboratory Course, Solution Methods and Recommendations

Anahtar Kelimeler

Fen Eğitimi 1 Fen Laboratuvarı 2 Fizik Laboratuvarı 3 Fen Bilgisi Öğretmen Adayları 4

Pre-service Science Teachers’ Encountered Problems in Physics Laboratory Course, Solution Methods and Recommendations

Öz

The purpose of this study is to determine the problems that pre-service science teachers encounter with in physics laboratory course as well as the methods and recommendations they use to solve these problems. In the study where study design is case study, which is a qualitative research method, six candidate teachers in first year were studied. As a result of the study it was found that pre-service science teachers encounter with problems related to laboratory setting and conditions inadequacy of recognizing and using laboratory tools, deficient and broken laboratory tools, impracticability laboratory bench and lack of laboratory area as well as problems related to teaching-learning process lack of initial experience, lack of resources for theoretical knowledge, incomprehensibility of experiment guidance, incompatibility between theoretical course and laboratory course . In addition, for solving the problems they face with in the laboratory, pre-service science teachers prefer to use short-term solutions such as making group collaborations, trial and error method, observation and guessing, and making use of the guidance of the instructor. Their recommendations for solving these problems include; grouping of materials, labeling of materials, having individual specific materials, using materials used in daily life, having a more spacious and better-organized laboratory environment, and placing laboratory bench in circular arrangement.

Anahtar Kelimeler

Science Education 1 Science Laboratory 2 Physics Laboratory 3 Pre-service Science Teachers 4

Kaynakça

• Akaydın G., Güler, M. H. & Mülayim, H. (2000). Liselerimizin laboratuvar araç ve gereçleri bakımından durumu. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 1-4.
• Akdeniz, A. R. & Karamustafaoğlu, O. (2003). Fizik öğretimi uygulamalarında karşılaşılan güçlükler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 193-202.
• Ayas, A., Çepni, S., Johnson, D. & Turgut, M.F. (1997). Kimya Öğretimi. Ankara: YÖK/Dünya Bankası EGP Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi Yayınları.
• Ayas, A., Karamustafaoğlu, S., Sevim, S. & Karamustafaoğlu, O. (2002). Genel kimya laboratuvar uygulamalarının öğrenci ve öğretim elemanı gözüyle değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 50-56.
• Aydoğdu, C. (1999). Kimya laboratuvar uygulamalarında karşılaşılan güçlüklerin saptanması. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 30-35.
• Aydoğdu, C. & Şırahane, İ. T. (2012) Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının laboratuvarda yaşanan kazaların nedenlerine yönelik görüşleri. X. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi. Niğde: 27-30 Haziran, Türkiye.
• Baxter, P. & Jack, S. (2008). Qualitative case study methodology: study design and implementation for novice researchers. [Erişim: http://nsuworks.nova.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1573&context=tqr ].
• Bozdoğan, E. A. & Yalçın N. (2004). İlköğretim Fen bilgisi derslerindeki deneylerin yapılma sıklığı ve Fizik deneylerinde karşılaşılan sorunlar. G. Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 59-70.
• Böyük, U., Demir, S. & Erol, M. (2010). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar çalışmalarına yönelik yeterlik görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. TUBAV Bilim Dergisi, 3(4), 342-349.
• Bryman, A. (2004). Social Research Methods (2nd edition). Oxford: Oxford University Press Çepni, S. & Ayvacı, H. Ş. (2011). Laboratuvar destekli fen ve teknoloji öğretimi. S. Çepni (Ed.), Fen ve Teknoloji Öğretimi içinde (s. 230-260). Ankara: Pegem Akademi.
• Demir, S., Böyük, U. & Koç, A. (2011). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar şartları ve kullanımına ilişkin görüşleri ile teknolojik yenilikleri izleme eğilimleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 66-79.
• Doğan, S., Sezek, F., Yalçın, M., Kıvrak, E., Usta, Y. & Ataman, A. Y. (2003). Atatürk Üniversitesi biyoloji öğrencilerinin laboratuvar çalışmalarına ilişkin tutumları. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 33-58.
• Geçer, A. & Özel, R. (2012). İlköğretim Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin öğrenmeöğretme sürecinde yaşadıkları sorunlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1-26.
• Güler, A., Halıcıoğlu, B. M. & Taşğın, S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Güneş, M. H., Şener, N., Germi, N. T. & Can, N. (2013). Fen ve teknoloji dersinde laboratuvar kullanımına yönelik öğretmen ve öğrenci değerlendirmeleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 1-11.
• Harman, G., Çökelez, A., Dal, B. & Alper, U. (2016). Pre-service science teachers’ views on laboratory applications in science education: The effect of a two-semester course. Universal Journal of Educational Research 4(1), 12-25.
• Hofstein, A. & Lunetta, V. N. (1982). The role of the laboratory in science teaching: neglected aspects of research. Review of Educational Research, 52(2), 201-217.
• Hofstein, A. & Lunetta, V. N. (2004). The laboratory in science education: Foundations for the twenty-first century. Journal of Science Education, 88(1), 28-54.
• Kızıltepe, Z. (2015). İçerik analizi. F. N. Seggie & Y. Bayyurt (Ed.), Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları içinde (s.253-266). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kirschner, P. A. & Meester, M. A. M. (1988). The laboratory in higher science education: Problems, premises and objectives. Higher Education, 17(1), 81-98.
• Kocakülah, A. & Savaş, E. (2013). Effect of the science process skills laboratory approach supported with peer-instruction on some of science process skills of pre-service teachers. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 7(2), 46-77.
• Kocakülah, A. & Savaş, E. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının deney tasarlama ve uygulama sürecine ilişkin görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 1-28.
• Köseoğlu, F. & Tümay H. (2010). Temel kimya laboratuvarında öğrenme döngüsü yönteminin öğrencilerin kavramsal değişim, tutum ve algılarına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 279-295.
• Masbaño, N. L. (2015). Appropriate interventions on the problems encountered on effective teaching practices in a state university external campus in the Philippines. Asia Pacific Journal of Multidisciplinary Research, 3(5), 27-35.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco: Jossey-Bass.
• Miles, B. M. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd edition). Thousand Oaks: CA Sage
• Nakhleh, M. B. (1994). Chemical education research in the laboratory environment: How can research uncover what students are learning?. Journal of Chemical Education, 71(3), 201-205.
• Özmen, H. & Ayas, A. (2001). Kimya öğretmenliği öğrencilerinin laboratuvar uygulamalarında karşılaştıkları güçlüklerin tespiti. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(21), 1-7.
• Öztaş, H. & Özay, E. (2004). Biyoloji öğretmenlerinin biyoloji öğretiminde karşılaştıkları sorunlar (Erzurum örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(l), 69-76.
• Sarı, M. (2013). Fizik konularının öğretiminde deneysel çalışmanın öğrenci başarısına etkisi ve öğretmenlerin karşılaştıkları zorlukların belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 142-147.
• Stake, R. E. (1995). The art of case study research. Thousand Oaks: CA Sage Strauss, A. & Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• Şimşek, N. & Çınar, Y. (2013). Fen ve Teknoloji Laboratuvarı ve Uygulamaları. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Taşkın-Ekici, F., Ekici, E. & Taşkın, S. (2002). Fen laboratuvarlarının içinde bulunduğu durum. [Erişim: http://old.fedu.metu.edu.tr/ufbmek5/b_kitabi/PDF/Fen/Bdiri/t90d.pdf].
• Tatar, N. Korkmaz, H. & Şaşmaz Ören, F. (2007). Araştırmaya dayalı fen laboratuvarlarında bilimsel süreç becerilerini geliştirmede etkili araçlar: Vee ve I diyagramları. İlköğretim Online Dergisi, 6(1), 76–92.
• Tezcan, H. & Günay, S. (2003). Lise kimya öğretiminde laboratuvar kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. [Erişim: http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/159/tezcangunay.htm]
• Tobin, K. (1990). Research on science laboratory activities: In pursuit of better questions and answers to improve learning. Journal of School Science and Mathematics, 90(5), 403-418.
• Uluçınar, Ş., Cansaran, A. & Karaca, A. (2004). Fen bilimleri laboratuvar uygulamalarinin değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 465-475.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods (3rd Ed.). Thousand Oaks: CA Sage.