Magarsos Antik Kenti Anıtsal Yapılarının Korunmasına Yönelik Öneriler

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 41 - 64, 01.01.2017

Çiğdem Belgin Dikmen Ferruh Toruk

Öz

Bu çalışmada Adana ili Karataş ilçesi sınırları içerisinde Dört Direkli Mevki olarak bilinen Magarsos antik yerleşiminin tarihsel süreç içinde fiziksel ve mekânsal dokusunun oluşum ve değişim sürecine yer verilmiştir. Yerleşim Adana Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 08.06.1988 tarih ve 57 sayılı kararı ile I. ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillenmiştir. Çalışmanın amacı Magarsos antik yerleşiminde gerçekleştirilen yüzey araştırmaları ve kazı çalışmalarını aktarmak, kentin mekânsal yapısını oluşturan anıtsal yapıları sınıflandırılarak incelemek ve antik kentin içindeki anıtsal yapılarla birlikte bilinçli bir şekilde korunması için öneriler geliştirmektir

Anahtar Kelimeler

Magarsos, Mallos, Dört Direkli Mevki, Ovalık Kilikya, Koruma Amaçlı İmar Planı

Suggestions for the Protection of Monumental Buildings in Ancient City Magarsos

Öz

In this study, formation and evolution process of physical and spatial texture of ancient Magarsos settlement which placed in Karataş Adana and known as Dört Direkli District is insisted on in a historical process. Magarsos ancient city is registered as I. and III. Degree Archaeological Site Area with the decision no 57 of Adana Regional Board of Conservation of Cultural and natural assets on 08.06.1988. Aims of this study are defined on surface researches and archaeological digging processes, analysed with a classification the monumental structures analyse and offered the recommendations for the conservation of the monumental structures in Magarsos ancient city are conscious conservation is insisted on

Anahtar Kelimeler

Magarsos Mallos, Dört Direkli District, Ovalık Clicia, Development Plan for Protection

Kaynakça

• Alisan, G. (1899). Sissouan ou l’Armeno-Cilicie Description Geographique et Historique, p. 42, Venise.
• Altay, M. H. (1965). Adım Adım Çukurova, Adana.
• Bahadır, G. (2009). IX. ve X. Yüzyılda Bizans Abbasi Sınırı Ankara Üniversitesi Tarih Araştırmaları Dergisi, Sayı 28, s. 163-178, Ankara.
• Beaufort, F. (1817). Karamania or A Brief Description of The South Coast of Asia Minor, during a survey of that coast under the orders of the lord commissioners of the admiralty, in the years, p.45, London.
• Bossert, Th. H. (1950a). Karataş’taki Arkeolojik Araştırmalar Hakkında Kısa Ön Rapor, Belleten, Cilt IV, p. 661-666, Ankara.
• Bossert, Th. H. (1950b). Reisen in Kilikien, OrNS 9. Orientale New Serie 19, p. 122-125, Ankara. Dikmen, Ç.B. ve Toruk, F. Arşivi.
• Ener, K. (1986). Tarih Boyunca Adana Ovasına Bir Bakış, 103-110, İstanbul.
• Ercan, P. (2007). Zur Geschichte und Lokalisierung von Magarsos und Mallos, HASB 20, 2007, p. 103-106.
• Ersan, M. (1998). Rupiniler Döneminde Kilikya Ermeni Krallığı ile Antakya Haçlı Prensliği’nin Çukurova’da Hakimiyet Mücadelesi, Ege Üniversitesi Tarih İncelemeleri Dergisi, Sayı: XIII, İzmir.
• Gökhan, İ. (2012). Türkiye Selçukluları ile Kilikya Ermenileri Arasındaki Siyasi İlişkiler, NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı 1, s. 70-108, Nevşehir.
• Hild, F .& Hellenkemper, H. (1990). Kilikien und Isarien p, 335-337, 464, TIB 5.
• Honigmann, E. (1970). Bizans Devletinin Doğu Sınırı, İstanbul.
• Houghton, A. (1984). The Seleucid Mint of Mallus and The Cult Figure of Athena Magarsia, Studies in Honour of Leo Mildenberg, p. 92-110, Wetteren.
• Jones, A.H.M. (1937). The Cities of the Eastern Roman Provinces, p. 196, Oxford. Adana Karataş Belediyesi Arşivi.
• Kurt, Y. (1992). XVI. Yüzyıl Adana Tarihi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, s. 17-20, Ankara.
• Langlois, V. (1854). Rapport sur L’Exploration Archéologique de La Cilicie et de La Petite-Arménie, Paris.
• Langlois, V. (1861). Voyage dans la Cilicie et dans les montagnes du Tauros exécute pendant les années, 1852-1853, Paris.
• Leake, W. M. (1824). Journal of a Tour in Asia Minor, p.32, London.
• Megie, D. (1950). Roman Rule In Asia Minor, p. 375, Princeton.
• Sayar, M. H., Siewert P. & Taeuber, H. (1993). Doğu Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi-Coğrafya Araştırmaları 1991, X. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara Üniversitesi Basımevi, s. 184, Ankara.
• Sayar, M. H., Siewert P. & Taeuber, H. (1994). Doğu Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi-Coğrafya Araştırmaları 1992, XI. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara Üniversitesi Basımevi, s. 143, Ankara.
• Sayar, M. H. (1995). Doğu Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi-Coğrafya Araştırmaları 1993, XII. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara Üniversitesi Basımevi, s. 39-60, Ankara.
• Sayar, M. H. (1998). Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi-Coğrafya Araştırmaları 1996, XV. Araştırma Sonuçları Toplantısı-I, Milli Kütüphane Basımevi, s. 331-360, Ankara.
• Sayar, M. H. (1999a). Kilikya’da Epigrafi-Tarihi Coğrafya Araştırmaları 1997, XVI. Araştırma Sonuçları Toplantısı-I, Milli Kütüphane Basımevi, 409-421, Ankara.
• Sayar, M. H. (1999b). Antik Kilikya’da Şehirleşme, XII. Türk Tarih Kongresi I: 1994, Türk Tarih Kurumu Yayınları, s. 193-216, Ankara.
• Sayar, M. H. (2000). Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları 1998, XVII. Araştırma Sonuçları Toplantısı-I, Milli Kütüphane Basımevi, s. 237-244, Ankara.
• Sayar, M. H. (2001). Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları 1999, XVIII. Araştırma Sonuçları Toplantısı-I, Milli Kütüphane Basımevi, s. 275-288, Ankara.
• Sayar, M. H. (2002). Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları 2000, XIX. Araştırma Sonuçları Toplantısı-II, Milli Kütüphane Basımevi, s.111-126, Ankara.
• Sayar, M. H. (2003). Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları 2001, XX. Araştırma Sonuçları Toplantısı-II, Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 59-70, Ankara.
• Sayar, M. H, (2004). Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi-Coğrafya Araştırmaları 2002, XXI. Araştırma Sonuçları Toplantısı-I, Kültür Bakanlığı Dösim Basımevi, s. 155-168, Ankara.
• Sayar, M. H. (2006). Kilikya Yüzey Araştırmaları 2004, XXIII. Araştırma Sonuçları Toplantısı- I, Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 1-12, Ankara.
• Sayar, M. H. (2008). Kilikya Yüzey Araştırmaları 2006, XXV. Araştırma Sonuçları Toplantısı-II, Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 277-292, Ankara.
• Sayar, M. H. & Ercan, P. (2009). Kilikya Yüzey Araştırmaları 2007, XXVI. Araştırma Sonuçları Toplantısı-I, s. 75-84, Ankara.
• Sayar, M. H. & Öztürk, İ. G. (2010). İstanbul Üniversitesi Adana, Osmaniye, Hatay ve Mersin İlleri 2008 Yılı Eskiçağ Yerleşim Arkeolojisi ve Tarihi-Coğrafya Araştırmaları, XXVII. Araştırma
• Sonuçları Toplantısı-I, İsmail Aygül Ofset Matbaacılık, s. 247-250, 453-458, Ankara
• Sayar, M. H. (2011a). Kilikya Yüzey Araştırmaları 2009 XXVIII. Araştırma Sonuçları ToplantısıII, Allame Tanıtım Matbaacılık Hizmetleri, s. 111-126, 247-250, 277-292, Ankara
• Sayar, M. H. (2011b). Kilikya Eskiçağ Tarihi Coğrafyası ve Yerleşim Arkeolojisi Araştırmaları 2010, XXIX. Araştırma Sonuçları Toplantısı-I, s. 461-473, Ankara
• Schaffer F. X., (1903), Cilicia, p.74, Gotha.
• Sevim, A. (2011). Bugyat At-Talab Fi Tarihi Halab (Selçuklularla İlgili Hal Tercümesi), Kamal Al Din İbn-al Adim, s. 78, TTK Kurumu Yayınları, Ankara.
• Williams, S. V. (1954). Cilicia Survey, Anatolian Studies Vol 4, p.121-174, Ankara.
• Strabon, (1993). Geographika, XIII-XIV, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, s. 5, 14-16, İstanbul.
• Şar, E. (2010). Kilikya’da Ptolemaioslar, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Eskiçağ Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, s.64, İstanbul.
• Sümer, F. (1963). Çukurova Tarihine Dair Araştırmalar Fetihten XVI. Yüzyılın İkinci Yarısına Kadar, DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi 1, s. 1-112, Ankara.
• Tahberer, B. (2005). Antik Kilikya Sikkeleri, s. 55-58, Adana.
• Turan, O. (2010). Selçuklular Zamanında Türkiye Tarihi, Ötüken Neşriyat, s. 70, İstanbul.
• Ünal, A. (2006). Hitit İmparatorluğunun Yıkılışından Bizans Döneminin Sonuna Kadar Adana ve Çukurova Tarihi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 15 Sayı 3, s. 67- 102, Adana.
• Ünal, A. & Girginer, K. S. (2007). İlk Çağlardan Osmanlılar Dönemi’ne Kadar Kilikya’da Tarihi Coğrafya, Tarih ve Arkeoloji, Homer Kitabevi, s. 221-293İstanbul.
• Verner, R. (1951). Eine Griechische Inschrift Aus Karataş, Jahrbuch für Kleinasiatische Forschung I, p. 256-259, 325-327, Heidenburg.
• Yükseliş İmar A.Ş. Arşivi. www.googleearth.com adresinden erişildi. (Erişim Tarihi:21.09.2016).