Engelli Öğrencilerin Yaşam ve Eğitim Kalitesi Algısı Bolu İl Örneği

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 100 - 121, 01.01.2017

Günseli Kurt

Öz

Bilindiği gibi “Engellilik” pek çok ülkede yaşanan en büyük kişisel ve toplumsal sorunların başında gelmektedir. Tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de engellilerin yaşam ve eğitim sorunlarının çözümü için, yaşananlar ve alınması gereken önlemlerin neler olduğu araştırılmakta ve öngörülmektedir. Bu araştırmada, öncelikle, engellilik olgusu genel hatlarıyla incelenmiş ve kavramlara açıklık getirilmiştir. Engellilerin sorunları ve denenmiş çözümler hakkında yazın araştırması yapılmış, deneyimler ile bilgiler küçük notlarla çalışmaya eklenmiştir. Bu çalışmayla, Bolu ilinde yaşayan ve özel öğretim öğrencisi olan engelli öğrencilerin bazı yaşam, eğitim ve okul yaşam kalitesi hakkındaki görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bolu İl Milli Eğitim Müdürlüğünün izni ve desteğiyle uygulanan anket sonuçlara göre, Bolu ilindeki öğrencilerin yaşamlarından memnun olduğu ve “özel eğitim öğretmenlerinin” engellilerin eğitim süreçlerindeki yerinin çok önemli olduğu istatistiksel olarak belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Engellilik Yaşam kalitesi Eğitim kalitesi Okul yaşam kalitesi Mann-Whitney U testi

Perception of the Quality of Life and Education of Disabled Students Bolu Province Example

Öz

“Disability" is known to be the biggest individual and social problem that people are facing in many countries. Living conditions and education problems of the disabled in Turkey which like most of the world are being researched and are trying to be avoided by taking a lesson from the past and looking to the future. In this research, primarily the general terms of disability are analyzed and concepts of it are clarified. Problems of the disabled and past solutions for these problems have been documented and outcomes have been added to the research with fine prints. This study tried to determine the opinions of disabled students who live in Bolu and attend special education institutes about life, education and their school life quality. According to the results of the survey conducted with the permission and support of the Bolu Provincial Directorate of National Education, it is statistically determined that the disabled students in Bolu are satisfied with their lives and the place of the "special education teachers" in the education process is very important

Anahtar Kelimeler

Disability The quality of education Quality of life Quality of School Life Mann-Whitney U test

Kaynakça

• Canküyer, E. & Aşan, Z. (2005). Parametrik Olmayan İstatistiksel Teknikler. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Fen Fak. Yayın No. 28.
• Cavkaytar, A. (2009). Zihinsel Engellilerin Eğitim Amaçları, Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı (ZİÇEV), http://www.zicev.org.tr/zihinsel-engellilerin-egitimamaclari. adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• Cavkaytar, A. (2000). Zihin engellilerin eğitim amaçları. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1) 115-121.
• Demir, M. R. & Yıldızlı, H. (2015). Okul Yaşam Kalitesine İlişkin Öğrenci ve Öğretmen Görüşleri. Researcher: Social Science Studies, 5, 69-86.
• Eripek, S. (1996). Zihinsel Engelli Çocuklar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Eripek, S. (Edt.) (1998). Özel Eğitim. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1018, Açık Öğretim Fakültesi Yayınları No: 561.
• Erol, F. (2010). Özel Eğitim Okullarında Özel Eğitim Hizmetleri Uygulamalarının Değerlendirilmesi (Görme, İşitme, Ortopedik ve Eğitilebilir Zihinsel Engelliler İlköğretim Okulları Örneği) T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. http://www.meb.gov.tr/earged/earged/Ozel_eg_ok_ozel_eg_hizm_uygu_deg.pdf
• Gamgam, H. (1998). Parametrik Olmayan İstatistiksel Teknikler. Ankara: T.C. Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi. Yayın No. 21.
• Karasu, T. & Mutlu, Y. (2014). Öğretmenlerin Perspektifinden Özel Eğitimde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri: Muş İl Örneği, Anemon MŞÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 47-66.
• Kırcaali-İftar, G. (2007). Türkiye’de Gelişimsel Yetersizlik Alanı ve Özel Eğitim. Türkiye Otizm Erken Tanı ve Eğitim Vakfı Raporu (TOHUM), https://www.tohumotizm.org.tr/ adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• Kurt, G. (2004). Üniversitelerde I. Öğretim ile II. Öğretim Öğrencilerinin Eğitim Teknolojileri Kullanılarak Hizmet Kalitesi Algılarının Ölçülmesi ve Karşılaştırılması Bir Uygulama Denemesi, 4th International Educational Technology Conference. 24-26 Kasım 2004. Sa-karya. s. 1030.
• Kurt, G. (2016). Türkiye’de Engelli Olmak, Bolu İlindeki Engelli Öğrencilerin Yaşam ve Eğitim Kalitesi, 10. Uluslararası İstatistik Günleri Konferansı (X. International Statistics Days Conference) 7-9 Ekim 2016. Giresun.
• Sarı, M. (2012). Okul Yaşamının Değerlendirilmesi: Okul Yaşam Kalitesi Ölçeğinin Güvenirlik Geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 344-355.
• Vural, S. & Yücesoy, Ş. (2003-2004). Türkiye’de Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Hizmetlerin Yasal Yapılanmasında Avrupa Birliği’ne Uyum Çabalarının Yansımaları, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 141-158.
• Engellilerle İlgili Kanunlar ve Yararlanılan İnternet Kaynakları Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Yer Alan Engelli Bireylere Yönelik İbarelerin Değiştirilmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2013).
• Resmi Gazete. Kabul Tarihi: 25.4.2013. Kanun No. 6462 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/05/ (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (1997). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 06.06.1997. Sayısı:23011. Mükerrer. Kanun No: 573.
• Engelliler hakkında kanun (2005). Resmi Gazete. Kabul Tarihi: 1.7.2005. Yayım Tarihi: 7.7.2005.
• Kanun No: 5378 http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378.pdf (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• TBMM Genel Kurul Tutanağı 20. Dönem 1. Yasama Yılı 51. Birleşim. 14 Mayıs 1996 Salı. http://www2.tbmm.gov.tr/d24/7/7-6736sgc.pdf (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun (2008). Resmî Gazete. Yayım Tarihi 18.12.2008. Sayısı: 27084. Numarası: 5825. http://www.engelsizbilisim.org/?page_id=281 (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Araştırma Geliştirme ve Proje Dairesi Başkanlığı İstatistik Bülteni Ocak 2017 “Engelli ve yaşlı Bireylere İlişkin İstatistiki Bilgiler ” http://eyh.aile.gov.tr/data/56179f30369dc5726c063e73/b%C3%BClten_ocak2017.pdf adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Türkiye İstatistik Kurumu, “Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması 2010”. http://www.tuik.gov.tr adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• Alsancak H., Tomruk H., Çatana N., Türkekul A. & Dolamaç N. (2013). Engelli Hakları Başucu Kitapçığı, EGM Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı. http://www.sosyalhizmetler.pol.tr/Documents/sosyal%20hizmetler.pdf adresinden erişildi. (Erişim Tarih:10.01.2017)
• T.C. MEB Özel Eğitim Hizmetleri Tanıtım El Kitabı. http://mebk12.meb.gov.tr/mebiysdosyalar/06/14/747031/dosyalar/2013_01/11100900özelegiti melkitab.pdf adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları http://orgm.meb.gov.tr adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• www.meb.gov.tr Engelli okul, öğrenci, öğretmen vd. güncel istatistikler için bk. (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• http://www.isigayuruyoruz.com/index.php/tr/vakflarmz-derneklerimiz-ve-resmikurumlarmız. (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• http://www.bianet.org/bianet/toplum/26969-turkiyede-ozurlu-orani-yuzde-12-29 (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• http://Rehber.11880.Com.Tr/Dir/Okullar-Bedensel-ve-Zihinsel-Engelliler/Bolu-Merkez/ (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Eğitilebilir_Zihinsel_Engelliler_%C4%B0%C5%9F_Okulu_(Mesl ek_Lisesi) Türkiye'deki engellilere yönelik okulların listesi için bk. (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• http://www.haberturk.com/gundem/haber/830504-iste-o-harita (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• http://www.milliyet.com.tr/engelliye-okul-yollari-dar-gundem-1880992/ (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• UNICEF. BM Enable; Birleşmiş Milletler Anlaşmalar Koleksiyonu. Kullanılan terimlerle ilgili açıklamalar için bakınız, s.154. http://panel.Unicef.org.tr/vera/app/var/files/s/o/sowc-2013- web.pdf adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• World Health Organization (WHO). http://www.who.int/en/ adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• Yükseköğretim Kurumları Özürlüler Danışma ve Koordinasyon Yönetmeliği (2006). Resmi Gazete, Yayım Tarihi: 20.06.2006. Sayısı: 26204. (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• Ankara Üniversitesi Engelsiz Kampüs Projesi. http://oeaum.ankara.edu.tr (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• Akdeniz Üniversitesi Özel Gereksinimli Bireyler İçin Araştırma, Uygulama ve Eğitim Merkezi. http://www.akdeniz.edu.tr/ogm/index.html (Erişim Tarihi: 10.01.2017) Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma Enstitüsü.
• http://www.anadolu.edu.tr/akademik/ens_engars/ (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• Hacettepe Üniversitesi Engelliler Araştırma ve Uygulama Merkezi.
• http://www.engelsiz.hacettepe.edu.tr/ (Erişim Tarihi: 10.01.2017)
• Engelsiz ODTÜ Koordinatörlüğü. http://www.engelsiz.metu.edu.tr/ (Erişim Tarihi: 10.01.2017)