Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığının Kadınlarda Yarattığı Psikolojik Şiddet ve Üreme Sağlığına Etkisine Teorik Bakış

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 4, 335 - 350, 01.01.2017

Hülya Çakır Hatice Baş

Öz

Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı dolayısıyla toplumda kadınların sağlıklı yaşama, ihmal ve istismardan korunma, eğitim ve üretime katılma yani çalışma hakkı başta olmak üzere temel insani hakları dahi ihlal edilebilmektedir. Kadınların eğitim hakkının ihlal edilmesi; erkeklere göre eğitim düzeylerinin daha düşük olmasına dolayısıyla profesyonel ve teknik eğitimden de yoksun kalmasına neden olmakta ve çalışma hayatında yer almalarının önünde engel teşkil etmektedir. Ayrıca iş yaşamına girmeye çalışan kadınların, çoğu hukuki yaptırımlardan uzak, aile veya eşin karşı çıkması, işe alınmada cinsiyet ayrımcılığı ve iş yerinde cinsel taciz vb. konuları da içeren pek çok engelle karşılaşabilmektedir. Ekonomik bağımsızlığını kazanamamış kadının erkeğe bağımlılığı artmaktadır. eşlerinden, iş hayatında yöneticilerinden vb. çeşitli şekilde şiddete maruz kalabilmektedir. Toplumsal hayatta, aile içinde ve iş yerinde kadınların fiziksel şiddet, cinsel taciz vb. olumsuzluklarla karşılaşmaları aslında şiddetin türü ne olursa olsun psikolojik şiddete de maruz bırakmaktadır. Bu çalışmada doğrudan gözlemlenemeyen ve etkilerinin ortaya çıkması çok daha uzun süre gerektiren ve kadınların önemli sağlık sorunları yaşamasına sebebiyet veren psikolojik şiddete maruz kalmalarının üreme sağlıklarına etkisi üzerinde durulacaktır

Anahtar Kelimeler

Cinsiyet Toplumsal Cinsiyet Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Psikolojik Şiddet Kadın Üreme Sağlığı

The Impact of Gender Discrimination on Women's Psychological Violence and Reproductive Health

Öz

Due to gender discrimination, even basic human rights can be violated in the society, especially the right to live, to neglect and protect from abuse, to participate in education and production, etc. to work. Violation of women's right to education; the level of education is lower than that of males and therefore they are deprived of professional and technical education and they are obstacles to their participation in working life. In addition, most of the women who are trying to enter the business life are far from legal sanctions, against family or husband, sex discrimination in recruitment and sexual harassment at work. They may encounter many obstacles, including issues. Women who have not achieved economic independence are increasingly addicted to men. Women are in their relationships, their wives in marriage, managers in business life, etc. can be exposed to various forms of violence. In social life, in the family and in the workplace, women are exposed to physical violence, sexual abuse, The fact that they face negativities actually exposes psychological violence regardless of the type of violence. This study will focus on the effects on the reproductive health of exposure to psychological violence that are not directly observable and whose effects are much longer and require women to live with significant health problems.

Anahtar Kelimeler

Sex Gender Gender Inequality Psychological Violence Women's Reproductive Health

Kaynakça

• Ağar, G., Aslan, A., Kotan Sarıoğlu, E., Alpsoy, L., Çeker, S. (2011). Protective Activity of the Methanol Extract of Usnea Longissima Against Oxidative Damage and Genotoxicity Caused by Aflatoxin B1 in Vitro. Turkish Journal of Medical Sciences, 41(6): 1043-1049.
• Aksakal, H. & Atasayar, M. (2011). Aile İçi Kadına Yönelik Şiddetin Biyo-Psiko-Sosyal Sonuçları Üzerine Bir Çalışma. Akademik Bakış Dergisi, Sayı:26.
• Aktümsek, A. (2012). Anatomi ve Fizyoloji İnsan Biyolojisi. İstanbul: Nobel Yayıncılık. 9. Baskı, 175-391. Alio, P. S., Alihu, H., Nana, P., Clayton, H., Mbah, A. (2011). Association Between Intimate Partner Violence and Abortion in Cameron. International Journal of Gynecology and Obstetrics. 112(2): 83-7.
• Apaydın, F. G., Baş, H., Kalender, S., Kalender, Y. (2017). Bendiocarb Induced Histopathological and Biochemical Alterations in Rat Liver and Preventive Role of Vitamins C and E. Environmental Toxicology and Pharmacology 49,148–155.
• Arthur C. Guyton,& John E. Hall. 2007. Tıbbi Fizyoloji. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi. 11. Baskı. Ayrancı, Ü., Günay, Y. & Ünlüoğlu, İ. (2002). Hamilelikte Aile İçi Eş Şiddeti. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 3(1): 75- 87.
• Başak, S. (2010). Cinsiyet Rolleri Farklılaşması ve Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği. Kamuda Sosyal Politika,4(12), 29-39.
• Başar, F. & Demirci, N. (2015). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği ve Şiddet. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 2(1): 41-52.
• Birman, H., Tamer, Ş. A., Kaya, M., Karamürsel, S. (2001). Genel Fizyoloji. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Bozdoğan, Ö. (2007). Fizyoloji. Palme Yayıncılık. 1. Baskı.
• Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı (2013). (Der: İsmail Akgün). Ankara.
• Demir, Ü. (2000). Kadına Yönelik Şiddet. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 3(1): 57-61.
• Demir, S., & Oskay, Y. Ü. (2015). Aile İçi Şiddetin Kadın Üreme Sağlığına Etkisi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 5(1): 35-38.
• Demirdirek, H. & Şener, Ü. (2014). 81 İl İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV).
• Devasagayam, TPA. Boloor, KK, & Ramsarma, T. (2003). Methods for Estimating Lipid Peroxidation: Analysis of Merits and Demerits (minireview). Indian J. Biochem. Biophys. 40(5), 300- 308.
• Erbek, E., Eradamlar, N., Beştepe, E., Akar, H., Alpkan, L. (2004). Kadına Yönelik Fiziksel ve Cinsel Şiddet; Üç Grup Evli Çiftte Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi. 17(4): 196-204.
• Ersoy Ö, & Yıldız H. (2011). Reproductive Health Problems and Depression Levels of Women Living in Sanctuary Houses as a Result of Husband Violence. Health Care for Women International. 32(9): 795-810. Gaikwad, V., Madhukumar, S., Sudeepa, D. (2011). An Epidemiological Study of Domestic Violence Against Women and its Association with Sexually Transmitted Infections in Bangalore Rural. Online Journal of Health and Allied Sciences. 10(3): 1-3.
• Girginer, H. U. (1994). Türk Toplumunda Cinsiyet Rolleri Algısı. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Gökkaya, V. (2009). Türkiye’de Şiddetin Kadın Sağlığına Etkileri. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi.10(2):167-179.
• Gülbahar, S. (2011). Toplumsal Cinsiyet ve Şiddet. II. Hukukun Gençleri Sempozyumu “Şiddet Döngüsünü Kırmada Hukukun Rolü” Bildiri Metni, İstanbul.
• Güler, N. Tel, H. & Tuncay, F. (2005). Kadının Aile İçinde Yaşanan Şiddete Bakışı. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi. 27(2): 51-6.
• Günindi-Ersöz, A. (2016). Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Harcar, T., Çakır, Ö., Sürgevil, O. & Budak, G. (2008). Kadına Yönelik Şiddet ve Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddetin Durumu. Toplum ve Demokrasi, 2(4), 51-70.
• Hyginus, E., Chukwuemeka, I., Lawrence, I., Sunday, M. (2012). HIV- Related Intimate Partner Violence Among Pregnant Women in Nigeria. Obstetrics Gynaecology of Journal. 9(1): 29-32.
• International Labour Organization (ILO) (2011). Gender-based Violence in the World of Work: Overview and Seleceted Annotated Bibliography, Geneva: ILO.
• İlkkaracan, P. (1996). “Sıcak Yuva Masalı”, Kadının İnsan Hakları Projesi. İstanbul: Metis Kadın Yayınları.
• Karabulut, H., Gülay, & Ş. M. (2016). Serbest Radikaller. MAKÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 4(1): 50-59.
• Kathleen, A., Kendall, T. (2007). Violence Against Women and the Perinatal Period the Impact of Lifetime Violence and Abuse on Pregnancy, Postpartum, and Breastfeeding. Trauma Violence Abuse. 8(3): 344-53.
• Kocacık, F. (2004). Aile İçi İlişkilerde Kadına Yönelik Şiddet Türkiye’den Örnekler. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yay.
• Koçöz, R. (2011). Şiddet Üzerine. Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 1. Ankara.
• Koski AD, Stephenson R, Koenig MR.(2011). Physical Violence by Partner during Pregnancy and Use of Prenatal Care in Rural India. J Health Popul Nutr. 29(3): 245-54.
• Kottak, C. P. (2008). Antropoloji: İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Köşgeroğlu, N.; Çulha, İ.; Öz, Z.; Yılmaz, A. (2015). Şiddet Karşısında Kadınların Davranışlarının İncelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 9.
• Mutlu, F. (2006). Aile İçi Şiddet Sürecinde Kadına Yönelik Şiddet Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Özçelik, E.(2015). Şiddete Maruz Kalan Kadınların Toplumsal Entegrasyonda Yaşanan Zorlukları. Sempozyum Bildirisi.
• Page, A. Z., ve İnce, M. (2008). Aile İçi Şiddet Konusunda Bir Derleme. Türk Psikoloji Yazıları, 11 (22).
• PAHO. (2003). Violence Against Women: The Health Sector Responds (Occ. Pub. No: 12). Washington D.C.: Pan American Health Organization.
• Patockova, J., Marhol, P., Tümova, E., Krsiak, M., Rokyta, R., Stipek, S., Crkovska, J., Andel, M. (2003). Oxidative stress in the brain tissue of laboratory mice with acute post insulin hypoglycemia. Physiological Research, 52: 131-135.
• Population Reports. (1999). Ending Violence Againts Women. 27:4.
• Sakallı-Uğurlu, N. (2002). Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), 47-58.
• Silverman, J. G., Gupta, J., Decker, M. R., Kapur, N., Raj, A. (2007). Intimate partner violence and unwanted pregnancy, miscarriage, induced abortion and stillbirth among a national sample of Bangladeshi women. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology. 114(10): 1246- 52.
• Tatlılıoğlu, K. & Küçükköse, İ. (2015). Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet: Nedenleri, Koruma, Önleme ve Müdahale Hizmetleri. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:13.
• TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu (2011). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu. Ankara: Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Yayınları.
• T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2008). Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Projesi.
• T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2008). Aile İçi Şiddetle Mücadele El Kitabı. Ankara. T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü (2009). Cinsel Sağlık/Üreme Sağlığı: Üreme Sağlığına Giriş Katılımcı Kitabı.
• Ünal, S., & Hayran, M. (1999). Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklara Genel Bakış. Cinsel Temasla Bulaşan Hastalıklar. Türk Mikrobiyoloji Yayını. 35(1): 961-962.
• Ünal, G. (2005). Aile içi Şiddet. Aile ve Toplum. Yıl: 7 Cilt: 2 Sayı: 9, ISSN: 1303-0256.
• Ünlü, S., Bayram, M., Uluyağcı, & C., Uzoğlu, B. (2009). Kadına Yönelik Şiddet: TV Dizilerinde Kadına Yönelik Şiddet. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 5;4:96-104.
• Valko, M., Leibfritz D., Moncola, J., & ark. (2007). Free Radicals and Antioxidants in Normal Physiological Functions and Human Disease. Int J Biochem Cell Biol. 39, 44-84.
• Vefikuluçay, D., Zeyneloğlu, S., Eroğlu, K. & Taşkın, L. (2007). Kafkas Üniversitesi Son Sınıf Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Bakış Açıları. Hemşirelik Yüksekokul Dergisi, 1, 26-38. Yanıkkerem, E. (2002). Kadına Uygulanan Şiddetin Üreme Sağlığına Etkileri. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokul Dergisi. 5(2): 1-5.
• Yaşın-Dökmen, Z. (2009). Toplumsal Cinsiyet: Sosyal Psikolojik Açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitabevi. Workowski, K.A., Bolan, G.A. (2015). Centers for Disease Control and Prevention. Sexually transmitted diseases treatment guidelines. MMWR Recomm Rep. 64(3):1–137.
• World Health Organization (WHO) Consultation (1996). Violence Against Women. Geneva. 96.27.
• Zapf, D. (1999). Organizational Work Group Related and Personal Causes of Mobbing/Bullying at Work. International of Manpower, 20 (1/2).