Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Hastane Staj Uygulamalarında Mobbinge Maruziyet Durumlarının İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 4, 369 - 381, 01.01.2017

İbrahim Fırat Yasin Uzuntarla Sümeyra Ceyhan

Öz

Mobbing, bireysel ve kurumsal etkileri olumsuz olmasına rağmen sık karşılaşılan etik dışı bir davranış biçimidir. Bu çalışma ile hemşirelik bölümü öğrencilerinin hastane stajı uygulamalarında mobbinge maruz kalma durumları incelenmiştir. Tanımlayıcı nitelikteki bu çalışma Siirt Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü öğrencilerinde uygulanmış olup, staj uygulamasına çıkan öğrencilerin %43,7’sine n=183 ulaşılmıştır. Araştırmamızda veri toplama aracı olarak anket yöntemi uygulanmıştır. Anket formu üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde sosyo-demografik özellikler formu, ikinci bölümde Leymann tarafından geliştirilen Psikolojik Şiddet Ölçeği LIPT , üçüncü bölümde ise literatür bilgileri doğrultusunda araştırmacılar tarafından hazırlanan konuyla ilgili sorular yer almıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 21.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Hastane uygulaması yaptıran öğretim elemanı tarafından ders/sınav notuyla tehdidin en sık karşılaşılan, göz korkutmak için hafif şiddette kaba kuvvet uygulanmasının ise en az karşılaşılan mobbing türü olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin en çok uygulama yaptıran öğretim elemanı ile hemşirelerden çekindiği ve psikolojik şiddet yaşadığı, mobbinge maruz kalınırsa yardım için öncelikle öğretim elemanı ve sorumlu hemşireye öğrencilerinin mobbing maruziyetinin düşük olduğu ayrıca erkek ve yaşı daha büyük olan öğrencilerin mobbinge daha fazla maruz kaldıkları bulunmuştur p

Anahtar Kelimeler

Mobbing Hemşirelik Bölümü Öğrenciler Hastane Stajı Sağlıkta Mobbing

Investigation of Mobbing Exposure of Nursing Department Students in Hospital Internship Practices

Öz

Mobbing, despite the negative impact of individual and institutional is a common unethical behavior. The study was aim to investigate of mobbing exposure of nursing students in hospital internship practices. This descriptive study was carried out Nursing Department students in Siirt Health High School and 43.7% n=183 of the students who do internship were reached. As data collection tool in our research survey method was applied. The questionnaire consists of three parts. Sociodemographic characteristics form in the first part, Inventory of Psychological Terror LIPT developed by Leymann in the second part and questions about the topic prepared according to the literature information by the researchers in the third part. SPSS 21.0 statistical package program was used in the analysis of the data. It has been found that threat the with the course / examination grades by the instructor who has hospital practice is most often mobbing type, the slightest violent brute force to threaten is the least mobbing type. Students are mostly hesitate and exposed to mobbing from the instructor and supervisor nurses. If mobbing is exposed, they will apply for help to firstly the instructor and the chief nurse. The mobbing exposure of nursing students was found to be low. Additionally male and older students were more exposed to mobbing p

Anahtar Kelimeler

Mobbing Nursing Department Students Hospital Internship Mobbing in Health

Kaynakça

• Alkorashy, H.A. & Al Moalad, F.B. (2016). Workplace violence againist nursing staff in a Saudi university hospital. Int Nurs Rev., 63(2): ss.226-232.
• Aslan, Ş. & Akarçay, D. (2013). Psikolojik şiddetin genel ve örgütsel sinizme etkileri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 41(1), 25-44.
• Ateş, D. Kaplan, A. Öztürk, S. Zorlu, Ö. Akburak, M. Çelikel, E. Özpınar, U. & Özkan, T. (2014). Hemşirelik bölümü öğrencilerinde klinik stajda mobbing. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1), 30-38.
• Aygün, H.A. (2012). Psikolojik yıldırma (mobbing) üzerine nitel bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 5(1), 92-121.
• Baş, M. (2012). Bir eğitim araştırma hastanesinde çalışan hemşirelerde mobbing ve anksiyete. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Bülbül, P.Ö. Ünal, E. Bozaykut, T. Korkmaz, M. & Yücel, A.S. (2013). Sağlık çalışanlarında mobbing: kamu ve özel sağlık kurum çalışanlarının karşılaştırmalı Türkiye örneği. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, 7(3), 1-21.
• Chan, D.S.K. (2002). Association between student learning outcomes from their clinical placement and their perceptions of the social climate of the clinical learning environment. Internatinal Journal of Nursing Studies, 39, 517-524.
• ÇSGB, (2014). Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İşyerlerinde psikolojik taciz (mobbing) bilgilendirme rehberi. 2. Baskı, Ankara.
• Çarıkçı, İ.H. & Yavuz, H. (2009). Çalışanlarda mobbing (psikolojik şiddet algısı): sağlık sektörü çalışanları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 47-62.
• Çınar, H.G. Korkmaz, A.Ç. & Yılmaz, D. (2016). Hemşirelerde mobbing. Journal of Human Rhythm, 2(2), 89-93.
• Demir, G. Bulucu, G.D. Özcan, A. Yılmaz, D. & Şen, H. (2014). Hemşirelerin mobbinge uğrama durumlarının belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(1), 1-5.
• Dikmetaş, E. Top, M. & Ergin, G. (2011). Asistan hekimlerin tükenmişlik ve mobbing düzeylerinin incelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(3), 137-149.
• Dördüncü Avrupa Çalışma Koşulları Araştırması. (2007). Preventing violence and harassment in the workplace, European Foundation for the improvement of living and working conditions.
• Dündar, T. (2010). Sağlık çalışanlarının yıldırmaya maruz kalmalarında hastane etik iklimi ile sosyodemografik özelliklerinin rolü: Bolu ili hastanelerinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ferrinho, P. Biscaia, A. Fronteira, I. Craveiro, I. Antunes, A.R. Conceiçao, C. Flores, I. & Santos, O. (2003). Patterns of perceptions of workplace violence in the Portoguese health care sector. Human Resources for Health, 1, 1-11.
• Göktürk, G.Y. & Bulut, S. (2012). Mobbing: iş yerinde psikolojik taciz. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 53-70.
• Gül, H. (2009). İş sağlığında önemli bir psikososyal risk: mobbing-psikolojik yıldırma. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 8(6), 515-520.
• Günay, U. Oltuluoğlu, H. Aylaz, R. Çalışkan, Z. & Tuncay, S. (2016). Hemşirelerin mobbing davranışlarına maruz kalma durumlarının belirlenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 12-18.
• Güven, Ş.F. Özcan, A. & Kartal, B. (2012). Nevşehir il merkezinde kamuya bağlı sağlık kuruluşlarında çalışan ebe ve hemşirelerin mobbinge uğrama durumları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 117-123.
• İbicioğlu, H. Çiftçi, M. & Derya, S. (2009). Örgütlerde yıldırma (mobbing): kamu sektöründe bir inceleme. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 25-38.
• İlgöz, S. (2016). Kadın ve mobbing. EMO Kadın Bülteni, 4, 31-34.
• Karcıoğlu, F. & Çelik, Ü.H. (2012). Mobbing (yıldırma) ve örgütsel bağlılığa etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 59-75.
• Kılıç, T. Çiftçi, F. & Şener, Ş. (2016). Sağlık çalışanlarında mobbing ve ilişkili faktörler. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2(3), 65-72.
• Kılıçaslan, S. & Kaya, A. (2016). Mobbingin örgütsel sinizm üzerine etkisi hemşireler üzerinde bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(25), 9-25.
• Lash, A.A. Kulakaç, Ö. Buldukoğlu, K. & Kukulu, K. (2006). Verbal abuse of nursing and midwifery students in clinical settings in Turkey. Journal of Nurse Education, 45(10), 396-403.
• Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. Europen Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.
• Mikkelsen, E.G. & Einarsen, S. (2002). Relationships between exposure to bullying at work and psychological and psychosomatic health complaints: the role of state negative affectivity and generalized self-efficacy. Scandinavian Journal of Psychology, 43, 397-405.
• Ness, GJ. House, A. & Ness, A.R. (2000). Aggression and violent behaviour in general practice: population based survey in the north of England. BMJ, 320, 1447-1148.
• Olgun, H. Polatöz, Z. Karaca, A. Çiftçi, S. Öztürk, H. Özorhan, E.Y. Özkan, H. & Apay, S. (2013). Öğrencilerin mobbing hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(4), 431-442.
• Özdemir, S. Tosun, B. Bebiş, H. & Yava, A. (2013). Hemşire kaleminden mobbing: iş yerinde psikolojik saldırı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 12(2), 183-192.
• Samir, N. Mohamed, R. Moustafa, E. & Saif, H.A. (2012). Nurses’ attitudes and reactions to workplace violence in obstetrics and gynaecology departments in Cairo hospitals. EMHJ, 8(3), 200-201.
• Somunoğlu, S. Gedik, A. Kurt, D.E. Eygi, G. Gebedek, Ş. İlhan, Y. & Sağ, Z. (2013). Mobbing in health sector: sample of university hospital. Journal of Health Management, 15(2), 169-175.
• Soysal, A. İnal, G. & Gül, Z. (2014). Yıldırma (mobbing) davranışı: sağlık çalışanları üzerinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 149-171.
• Şahin, B. & Dündar, T. (2011). Sağlık sektöründe etik iklim ve yıldırma (mobbing) davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 66(1), 129-159.
• Şahin, B. Gaygısız, Ş. Balcı, F.M. Öztürk, D. Sönmez, B. & Kavalcı, C. (2011). Yardımcı acil sağlık personeline yönelik şiddet. Türkiye Acil Tıp Dergisi, 11(3), 110-114.
• Tınaz, P. (2006). İşyerinde psikolojik taciz (mobbing). Çalışma ve Toplum, 4, 13-28.
• Turan, F. (2006). İşyerlerinde psikolojik yıldırma olgusu ve konuya ilişkin bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Türkiye Komisyon Raporu (2011). İş yerinde psikolojik taciz ve çözüm önerileri. TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Yayınları, No:6, Ankara.
• Türkiye(http://futurebright.com.tr/img/media/haberturk/mobbing/ERA_Research_and_Consultancy_FutureBright_Mobbing_Arastirmasi.pdf, Erişim tarihi: 20.06.2017) &Futurebright, Uzuntarla, Y. (2017). Sağlık yönetimi bölümünün üniversitede sınavında ve kamuya personel alımlarındaki kontenjanları: 2016 yılı değerlendirmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 4(1), 17-22.
• Yavuzer, Y. & Çivilidağ, A. (2014). Sağlık çalışanlarında iş yerinde mobbing ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide depresyonun aracı rolü. Düşünen Adam Dergisi, 27(2), 115-125.
• Yıldız, G. Akbolat, M. & Işık, O. (2013). Psikolojik taciz ve örgütsel bağlılık: sağlık çalışanları üzerine bir araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 85-117.
• Yiğitbaş, Ç. & Deveci, S.E. (2011). Sağlık çalışanlarına yönelik mobbing. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 11(42), 23-28.