Kukla ve Kukla Tiyatrosu

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 4, 466 - 476, 01.01.2017

Melahat Çevik

Öz

Kuklalar en eski sanatsal ürünlerdendir, çünkü temeli ritüellere dayanır. İnsan ilkel dönemlerinden beri kukla yapmıştır. Kukla kelimesi genel olarak, insan tarafından konuşturulan hareket ettirilen, güdümlü insan ve hayvan figürleridir. Ritüellerden günümüz modern tiyatroya kukla gelişim göstermiştir. Birçok ülkede özellikle ritüeller bağlamında kukla yapımı yaygındır ve sanatsal tür olarak kukla gerekli önemi görmüştür. Tiyatroda sunumun tümü kukla olacağı gibi etkiyi artırma amacıyla da kullanılmaktadır. Eğlence ve öğretici amaçlı ya da her ikisini de kapsayacak şekilde yapılmaktadırlar. Kuklaları oluşturmak ve kullanmak kuklaları yaratmak zor değildir. Kimi zaman eldivenle kimi zaman çoraplarla hayal gücünü kullanarak oynanmıştır. Ancak kukla ile profesyonel gösteri yapılacaksa teknik bilgi gerekir. Yapım aşaması türüne ve kullanılan malzemesine göre çeşitli evrelerden geçer. Kimi zaman atölye ortamında uzun zaman dilimlerini kapsayabilir. Bu zorlu süreç özel eğitimi gerektirir. Sanat ve zanaat iççice ilerler. Bu tarz bir yapımı sanatsal kukla olarak sınıflandırabiliriz. Ve yetkin kişilerin elinde sadece amacına ulaşır. Usta oynatıcı gerektirir. Atık her türlü malzeme karton, kağıt, ped şişeler, keçe, tutkal, boya, gomalak, fırçalar ve çubuklar gibi gereken malzemelerin çoğu kolaylıkla edinilebilir. Bu tarz malzemeyle yapılan kukla gündelik eğlenceler içindir. Genel bir bakışla özel ölçülerle yapılır; insan boyutundan oldukça küçük, minyatür boyutlarda tasarlanacağı gibi bire bir insan, hayvan ölçülerinde ya da daha büyük tasarlanabilir. Bununla birlikte salt kukla değil, kukla ve oyuncuyla kurgulanmış oyunlarda yaygın biçimde göz dolduran eserlerdir. Kukla oynatıcısı ekstra aksiyona katılmıyorsa, genelde karanlık sahnede siyah giysiler giyerek ve siyah maskeler kullanarak kendini kamufle eder. Kukla çok yönlü sanatsal malzemedir, tiyatronun anlatım araçlarından biridir. Bütün sanat dallarında olduğu gibi; kukla sunumunda da amaç, yaşamı irdelemek, iyileştirmektir. Yeni tasarım kuklaların yaratılması gerçekleşse de, geleneksel olanların kalıcılığı günümüzde devam etmektedir

Anahtar Kelimeler

Kukla Tiyatro Tarih

Puppet and Puppet Theater

Öz

Puppets are the oldest artistic products, because they are based on established rituals Man has been a puppet since primitive times. Puppet words are, in general, guided human and animal figures that are moved by human beings. Rituals show puppet development to contemporary modern theater. In many countries, puppet construction is particularly prevalent in the context of rituals, and puppetry has shown the necessary importance as an artistic species. In the theater, the presentation is used as a puppet, as well as to increase the effect. They are made for fun and instructional purposes, or both. It is not difficult to create puppets and create puppets to use. Sometimes gloves were sometimes played with socks using imagination. However, technical information is required if professional demonstrations are to be held with puppets. The construction phase passes through various phases according to the type of material used. Sometimes it can involve long periods of time in the workshop environment. This challenging process requires special training. Art and craft go sideways. We can classify this kind of construction as an artistic puppet. And in the hands of competent people only reach its purpose. Requires master player. Most of the waste materials such as cardboard, paper, pad bottles, felt, glue, paint, shelter, brush and sticks are easily obtainable. The puppet made with this type of material is for everyday fun. It is done with a special gauge with a general view; it can be designed as an individual human, animal scale, or larger, as would be designed in miniature dimensions, which are quite small in human size. However, it is not only the puppet, but also the works which are widely filled with the puppets and games. If the puppet player does not participate in the extra action, he usually camouflages himself in dark scenery wearing black clothes and using black masks. Puppet is a versatile artistic material, one of the means of expression of the theater. As in all art branches; In puppet presentation, the aim is to examine and improve life. Although the creation of new design puppets has taken place, the traditional ones remain.

Anahtar Kelimeler

Puppet Theater History

Kaynakça

• And Metin (1985) "Geleneksel Türk Tiyatrosu, İnkılap Kitapevi, İstanbul
• Beaton Les and Mabel, (1948) The Complete Book of Marionettes, Dover Puplication New York
• Bell John,(2001) “Puppets, Masks, and Performing Objects”, The MIT Press, New York
• Beth Osnes; (2010) The Shadow Puppet Theatre of Malaysia: McI'arLirut, Publishers
• Jefferson, North Carolina McCormick John, Pratasik Bennie, (1948) “Popular Puppet Theatre in Europe- 1800-1914”,
• Cambridge University Press New York Orr Inge C; (1974) Puppet Theatre in Asia, Source: Asian Folklore Studies, Vol. 33, No. 1
• Published Nanzan University, Japan. Zguta Russell, (1974)“Origins of the Russian Puppet Theater: An Alternative Hypothesis” Vol. 33, No. 4 Cambridge University Press, New York.
• Çevik Melahat (2007) Çağdaş Alman Sahne Tasarımcısı Günther Schneider Siemssen,
• Yüksek Lisans Tezİ, Dokuz Eylül Üniv. Yay. Brocket Oscar, (2000), Tiyatro Tarihi Ansiklopedisi Dost Kitapevi Yay. Ankara
• Çalışlar Aziz (1995) Tiyatro Ansiklopedisi Tc Kültür Bakanlığı Yayınları Ankara
• BUNRAKU (2017) http://factsanddetails.com/japan/cat20/sub131/item713.html adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 01.10.2017)
• ENCYCLOPEDİA adresinden erişildi. Tarihi: 10.11.2017 (2017) https://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Puppet+Theater
• UNIMA (2017) https://tr.wikipedia.org/wiki/UNIMA adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 11.2017)
• PUPPETRY (2017) http://www.hfs-berlin.de/english/puppetry/ adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 10.12.2017)