Türkiye’de 1923-2016 Dönemi Yükseköğretim ve Ekonomik Büyüme İlişkisi

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 3, 112 - 125, 01.01.2017

Emel Yıldız

Öz

Beşeri sermayenin teknolojik bilgi, beceri ve deneyim gibi nitelikleri üretimde yaratılan katma değeri belirlerken, yaratılan potansiyelini ve rekabet gücünü ortaya koymaktadır. Yükseköğretim, beşeri sermayenin uzmanlık kazanıp, yeteneklerinin geliştiği bir aşama olup, aynı zamanda toplumsal gelişmeye de birçok açıdan katkı sağlamaktadır. Beşeri tanımlanabilen yükseköğretim mezunları açısından ele alınmış ve yükseköğretim mezunları sayısının, Türkiye’de 1923-2016 döneminde ekonomik büyümeye etkisinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişki Johansen Eşbütünleşme analizi ile değerlendirilmiştir. Türkiye bağlamında gayrisafi yurt içi hasıla eşbütünleşmenin olduğu, her iki değişkenin uzun dönemde birlikte hareket ettikleri ortaya konmuştur. Ayrıca, gayrisafi yurt içi hasıla arttığında, yükseköğretim mezunlarının sayısının da arttığı ancak kısa dönemde gayrisafi yurt içi hasılanın, yükseköğretim mezun sayısı üzerinde etkiye sahip olmadığı niceliksel yükseköğretimin niteliksel olarak geliştirilmesi ve istihdam olanaklarına göre şekillendirilmesi de kalkınma açısından gerekli önlemler olarak önem taşımaktadır

Anahtar Kelimeler

Yüksek öğretim Ekonomik Büyüme Beşeri Sermaye

The Relationship Between Higher Education and Economic Growth in Turkey in The Period Of 1923-2016

Öz

Qualifications of human capital, including technological information, skills and experience, determine the value added in production, and this created value added brings out economies’ growth potential and competitive power. Higher education is a stage where human capital specializes and develops its skills, hence contributes to societal development in many aspects.In this study, human capital was considered in terms of higher education graduates, who were defined as knowledge workers, and it was aimed to measure the effect of the number of higher education graduates on Turkey’s economic growth in the period of 1923-2016. For this purpose, the long term relationship between variables were analyzed with Johansen Cointegration analysis method. A co-integration between gross domestic product and the number of higher education graduates in Turkey was found and it was determined that these two variables moved together in the long term. moreover, it was determined that an increase in gross domestic product would lead to an increase in the number of higher education graduates however, in the short terms, gross domestic product was not found to have an effect on the number of higher education graduates. Although quantitative increase in higher education graduates creates economic growth, qualitative development and shaping of higher education in accordance with employment opportunities are important as necessary developmental precautions.

Anahtar Kelimeler

Higher Education Economic Growth Human Capital

Kaynakça

• Akgül, I. ve Koç, S. Ö. (2011). Türkiye Cumhuriyeti Tarihinde Eğitim ve Büyüme İlişkisi: Eşik Otoregresif Yaklaşım. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), s.1-36.
• Albayrak, N. ve Abdioğlu, Z. (2017). Yükseköğretim Sektörel Büyümeye Etkisi. 5.Anadolu International Conference in Economics. 11-13 Mayıs 2017. Eskişehir.
• Bartolo, A.D. (1999). Human Capital Estimation Through Structural Equation Models with Some Categorical Variables. International Workshop on Correlated Data: Estimating Function Approach, Trieste.
• Berber, M.(2011). İktisadi Büyüme ve Kalkınma. 4.baskı Trabzon: Derya Kitabevi.
• Bocutoğlu, E. (2012). İktisadi Düşünceler Tarihi. Ankara: Murathan Yayınevi.
• Castells, M. (Eds.) (1994). The University System: Engine of Development in the New World Economy. Oxford: Pergamon.
• Chang, T. and Caudıll, S.B.(2005). Financial Development and Economic Growth: The Case of Taiwan. Applied Economics. 37, 1329-1335.
• Chaudhary, A. R. and Iqbal, A. (2009). The Nexus between Higher Education and Economic Growth: An Empirical Investigation for Pakistan. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences. 3(1), 1-9.
• Chow, G. C. (2004). Economic Reform and Growth in China. Annals of Economics and Finance. 5, 127-152.
• Çakmak, E. ve S. Gümüş (2005). Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Ekonometrik Bir Analiz 1960-2002. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 60(1), 59-72.
• Densıon, E. F.(1985). Trends in American Growth 1929-1982. Washigton DC: The Brookings Institution.
• Erdem, E. ve Tuğcu, C.T. (2010). Hıgher Educatıon and Economıc Growth: An Empirıcal Investıgatıon of Coıntegratıon and Causalıty For Turkısh Economy. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Sayı:36. Temmuz-Aralık 2010. 1-14.
• Gujaratı, D. N.(1995). Basic Econometrics. New York: McGraw-Hill Series. 3rd Edition. Han, E. ve Kaya, A. (2004). İktisadi Kalkınma ve Büyüme. Anadolu Üniversitesi Yayın No:1575. Eskişehir : AÖF Yayın No:831, 125-126.
• Kaynak, M. (2011). Büyüme Teorileri Giriş. 2. Baskı. Ankara :Gazi Kitabevi.
• Keskin, A. (2011). Ekonomik Kalkınmada Beşeri Sermayenin Rolü ve Türkiye. Ankara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 25(3-4), 125-152.
• Koç, A.( 2013). Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yatay Kesit Analizi ile AB Ülkeleri Üzerine Bir Değerlendirme. Maliye Dergisi. Temmuz-Aralık 2013. 165, 241-258.
• Levınson, D., Cookson P. W. ve Sadovnik A. R. (2002). Education and Sociology. New York: Routledge Falmer.
• Lucas, R.E. (1988). On the Mechanics of the Economic Development. Journal of Monetary Economics 22, 3-42.
• Lucas, R.E. (1993). Making a Miracle. Econometrica. 61(2), 251-272.
• Lucas, R.E. (1996). Nobel Lecture: Monetary Neutrality. Journal of Political Economy. 104, 661- 82.
• De Meulemeester, J. Luc and Rochat, D. (1995). A Causality Analysis of The Link Between Higher Educaion and Economic Development. Economics of Education Review. 14(4), 351-361.
• OECD (2007), Brian Keeley, “Insigths Human Capital: How What You Know Shapes Your Life: The Power of Knowledge”, www.oecd.org.
• Özsoy, C. (2008). Türk Yükseköğretim sisteminin Durumu ve İktisadi Büyüme Performansına Katkısı. Niğde Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Aralık 2008. 1(2), 31-48.
• Pavlin, S. and Svetlicic, M. (2012). Higher Education, Employability and Competitiveness. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 43, 386-397.
• Pereeto, P. (1998). Technological Change, Market Rivalary and The Evolution of The Capitalist Engine of Growth. Journal of Economic Growth. 3, 53-80.
• Psacharopoulos, G. and Patrinos, H. A. (2004). Returns to Investment in Education: A Further Update. Education Economics. August 2004. 12(2), 114.
• Romer, P. M.(1986). Increasing Returns and Long-Run Growth. The Journal of Political Economy, Oct., 1986. 94(5), 1002-1037.
• Romer, P. M. (1990). The Journal of Political Economy, Vol. 98, No. 5, Part 2: The Problem of Development: A Conference of the Institute for the Study of Free Enterprise Systems Oct. 1990. The University of Chicago Press, 71-102.
• Schultz T. W. (1961). Investment in Human Capital. American Economic Review. 61,1-17.
• Schultz T.W. (1962). Reflections on Investment in Man. Journal of Political Economy. October.
• Schultz T. W. (1968). Investment in Man: An Economistt’s View. France: Readings in the Economics of Education.
• Schultz, T. W. (1971). Invesment in Human Capital. USA: The Free Pres A Division of the Macmillan Company.
• Solow R. M.(1957). Technical Change and the Aggregate Production Function. Review of Economics and Statistics. August. 39, 312-320.
• Solow, R. M .(1988). Growth Theory: An Exposition. New York: Oxford University Press.
• Solow, R. M. (1994). Perspectives on Growth Theory. The Journal of Economic Perspectives. 8:1(January),45-54.
• Smıth, A.(2006). Ulusların Zenginliği. (Çev. Hasan Ali Yücel Klasikleri Dizisi). İş Bankası Kültür Yayınları. 4.baskı. İstanbul.
• Tarı, R. ve Yıldırım, D.Ç. (2009). Döviz Kuru Belirsizliğinin İhracata Etkisi: Türkiye İçin Bir Uygulama. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F Yönetim ve Ekonomi Dergisi. 16(2), 95-105.
• Tunç, M. (1993). Türkiye’de Eğitimin Ekonomik Kalkınmaya Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 8(2), 1-32.
• Turan, G. (2016). Türkiye’de Yüksek Öğretim ve Ekonomik Büyüme [Higher Education and Economic Growth in Turkey]. Çimento İşveren Review. Jan 2016. 30(1), 8-17.
• Ünsal, E..M. (2017). Makro İktisat, 11.Baskı, Ankara: Murat Yayınları,.
• Vıswanath, J., Reddy K. L. N. and Vishwanath, P. (2009). Human Capital Contributions to Economic Growth in India: An Aggregate Production Function Analysis. The Indian Journal Of Industrial Relations. 44(3), 473-486.
• Xue, F. H. and Cheng, L. (2010). Dynamic Effects of the Chinese GDP and Number of Higher Education Based on Cointegrating. Canadian Social Science, 6 (4), 73-80.
• Yurtkuran, S. ve H. Terzi (2015). Does Education Affect Economic Growth in Turkey? A Causality Analysis. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler dergisi. 30(2), 19-38 www.dpt.gov.tr (Erişim:20.06.2017)
• https://www.hotcourses-turkey.com/study-abroad-info/destination-guides/en-iyi-egitimsistemi/. (Erişim:21.06.2017)
• https://www.mext.go.jp/bmenu/hakusho/html/others/detail/htmJapan's Modern Educational System. (Erişim 19.06.2017)
• http://www.tuik.gov.tr/basinOdasi/haberler/2017_20_20170420.pdf. (Erişim:20.06.2017) www.oecd.org (Erişim: 22.06.2017) www.yok.gov.tr (Erişim:20.06.2017)