Sosyal Bilgiler Dersinde Sosyobilimsel Bir Konu Olarak Küresel Isınma Hakkında Öğrenci Görüşleri

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 3, 340 - 363, 01.01.2018

Sefa Gedik Çağrı Öztürk Demirbaş

Öz

Bu araştırma Sosyal Bilgiler Dersinde sosyobilimsel bir konu olarak küresel ısınma hakkında ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin görüşlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Ayrıca öğrencilerin argümantasyon becerileri kontrol edilmiştir. Çalışma grubu olarak Yozgat ili Sorgun ilçesinde bulunan 16 devlet okulunda öğrenim görmekte olan 613 öğrenci seçkisiz örnekleme yöntemlerinden tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırma deseni olarak hem nitel hem nicel araştırma yöntemleri kullanılmıştır karma yöntem . Nicel aşama için araştırmacı tarafından geliştirilen Küresel Isınma Öğrenci Görüş Anketi ile veriler toplanmıştır. Anketten toplanan veriler tarama modeline bağlı olarak SPSS programında analiz edilmiştir. Araştırmanın nitel aşamasında öğrencilerin anket puanları alt, orta ve üst grup olarak belirlenip her bir gruptan üçer öğrenci ile odak grup görüşmesi yapılmıştır. Buradan elde edilen veriler nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz ile analiz edilip öğrencilerin argüman oluşturma becerileri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda anketteki “Küresel ısınma buzulların erimesine sebep olur.” maddesini öğrencilerin %80,9’u olumlu yönde Katılıyorum ve Kesinlikle Katılıyorum yanıtladığı görülmüştür. Öğrencilerin küresel ısınmayla ilgili olarak ilk bilgi edinme kaynakları en çok %55,8 oranla kitle iletişim araçları olmuştur. Fen Bilimleri Dersine karşı ilgi duyan öğrencilerin en yüksek anket puan ortalamasına sahip olduğu görülmüştür. Odak grup görüşmesi verileri analiz edildiğinde anket puanlarına göre üst grupta yer alan öğrencilerin diğer iki guruba alt ve orta göre argümantasyon becerilerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Küresel Isınma, Öğrenci Görüşleri, Sosyal Bilgiler Dersi, Sosyobilimsel Konular

Student Views On Global Warming As A Socioscientific Issue In Social Studies Lesson

Öz

This research was carried out to study the debate skills and conceptions of 8th-grade students about the Global Warming as a socioscientific issue at Social Studies class. In order to collect the data, 613 8th-grade students from 16 schools of Sorgun district of Yozgat city were chosen as the sample group with the stratified sampling method which is one of the random sampling methods. The data were obtained from both the qualitative and quantitative methods mixed method . At the quantitative part of the research, the conceptions of students were endeavored to be determined with a Survey About Student Conception Of Global Warming, prepared as a five point Likert scale by the researcher by taking the model into consideration, in the scanning process. The data obtained from the survey were analyzed via SPSS. At the qualitative part of the research, after determining the survey results as low, medium and high groups according to the obtained data conclusion, 3 students from each group were involved in the focus group conversation. The data obtained from this process were analyzed and later evaluated via descriptive analysis method. As a result of the research questionnaires “Global warming causes the melt of the ice” it has been observed that %80.9 of the students have answered positively. It was understood that the very first source from which the students participated in the research found information about Global Warming was the mass media with the rate of %55,8. The average of the questionnaire points of the students who are interested in science lesson has been the highest. When focus group conversation data is analyzed, it was concluded that the students participating in the survey from the high groups had better debate skills rather than the students in other groups medium and low groups

Anahtar Kelimeler

Global Warming, Social Studies Lesson, Socioscientific Issues, Student Views

Kaynakça

• Aksan, Z. (2011). İlköğretim öğretmen adaylarının küresel ısınma konusundaki algıları ve görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Aksan, Z. & Çelikler, D. (2015). Küresel ısınma ile ilgili mücadele hakkında ilköğretim öğretmen adaylarının algı ve görüşleri. Akademik Bakış Dergisi, 48,207-222.
• Al, S. (2015). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının sosyo-bilimsel konulara yönelik görüş ve yaklaşımları: Küresel ısınma üzerine vaka çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Aydın, F. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinin küresel ısınma konusundaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Education, 3(4), 15-27.
• Ayvacı, Ş.A. & Çoruhlu, Ş.T. (2009). Öğrencilerin küresel çevre sorunlarına bakışları ve kavram yanılgılarının belirlenmesine yönelik gelişimsel bir araştırma. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 11-25.
• Bozdoğan, A. (2011). “Küresel ısınma” sorunu hakkında eğitim alanında yapılan çalışmalardan bir derleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11,(3), 1609-1624.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Bozyiğit, R. & Karaaslan, T. (1998). Çevre bilgisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Çakmak, M., & Akçöltekin, A. (2013). 8. sınıf öğrencilerinin sera etkisi hakkındaki bilgi düzeylerinin ve kavram yanılgılarının tespit edilmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 98-113.
• Çokluk, Ö., Yılmaz, K. & Oğuz E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: Odak grup görüşmesi, Kuramsal Egitimbilim, 4(1), 95-107.
• Emli, Z. (2014). Yedinci sınıf öğrencilerinin küresel ısınma konusundaki zihinsel modelleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Erdoğan, A. (2012). Kavram karikatürlerinin öğrencilerin kavram yanılgılarının giderilmesi üzerindeki etkisi: Sera etkisi ve küresel ısınma örneği. Turkish Journal of Education, 1(2),1-13.
• Eroğlu, B. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Eroğlu, B. (2012). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının küresel ısınma hakkındaki informal muhakemeleri üzerinde bilimin doğasının etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara.
• Ersoy, F., & Türkkan, B. (2010) İlköğretim öğrencilerinin çizdikleri karikatürlere yansıttıkları sosyal ve çevresel sorunların incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 35(156),96-109.
• Kaya, M. F. (2014). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının “Küresel ısınma” kavramına yönelik metafor algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 18(29), 117-134.
• Keselman, A., Kaufman, D. R. ve Patel, V. L. (2004). ‘‘You can exercise your way out of HIV” and other stories: the role of biological knowledge in adolescents evaluation of myths. Science Education, 88(4), 548-573.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2005) İlköğretim Sosyal Bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu 6- 7. sınıflar. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara: MEB Yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2017) Sosyal Bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018) Sosyal Bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Öncül, H. (2010). Kırsal bölge ilköğretim 7.sınıf öğrencilerinin küresel ısınma ve iklim değişiklikleriyle ilgili algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Özmen, M.T. (2009). Sera Gazı – Küresel ısınma ve Kyoto Protokolü. İMO Dergisi, 453(1), 42-46.
• Sadler T. D. & Fowler, S. R. (2006). A Threshold model of content knowledge transfer for socioscientific argumentation. Science Education. 90(6), 986-1004.
• Sadler, T. D. & Zeidler, D. L. (2005). Patterns of informal reasoning in the context of socioscientific decision making. Journal of Research in Science Teaching, 42(1), 112-138.
• Sönmez, A. & Kılınç, A. (2012). Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının GDO’lu besinler konusunun öğretimine yönelik öz yeterlilikleri: Bazı psikometrik faktörlerin muhtemel etkileri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6 (2), 49-76.
• Topçu, M.S. (2017). Sosyobilimsel konular ve öğretimi. Ankara: Pegem Akademi
• Topçu, M.S., Muğaloğlu, E.Z. & Güven, D. (2014). Fen eğitiminde sosyobilimsel konular: Türkiye Örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(6),2327-2348. doi: 10.12738
• Türnüklü, A. (2000). Eğitim bilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6 (24), 543-559.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.