Türkiye’deki Üniversitelerinin Misyon ve Vizyon İfadelerinin Tematik Olarak İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 1, 161 - 203, 01.01.2020

Meryem Emekci Süleyman Doğan

Öz

Bu araştırma devlet ve vakıf üniversitelerinin stratejik planlarındaki misyon ve vizyon ifadelerini tematik açıdan incelemeyi ve analiz etmeyi amaçlamaktadır. Misyon ve vizyon ifadeleri arasındaki benzerliklerin ve farklı yönlerin ortaya konulması ise çalışmanın alt amacını oluşturmaktadır. Bu araştırma yükseköğretim kurumlarının gerçekçi ve gerçekçi olmayan bir ifadeye dayanan misyon ve vizyon ifadelerinin kurum açısından ne gibi sonuçlar doğuracağını öngörebilmeleri açısından önemli bir konudur. Araştırmanın evrenini 108 devlet üniversitesi ve 68 vakıf üniversitesi olmak üzere toplamda 176 üniversite oluşturmaktadır. 176 üniversitenin stratejik planında yer alan misyon ve vizyon ifadelerine ait veriler doküman incelemesi tekniği ile toplanmış, nitel bir araştırma yöntemi olan içerik analizi ile çözümlenmiştir. Misyon ve vizyon ifadeleri dört ana tema altında toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda, üniversitelerin stratejik planlarında yer alan Misyon ifadelerinde en sıklıkla görülen temanın “Kaliteli İnsan Gücü Yetiştirmeye Yönelik” tema, Vizyon ifadeleri içinde en sık görülen temanın ise “Kaliteli İnsan Gücü Yetiştirmeye Yönelik” teması olduğu tespit edilmiştir. Devlet üniversitelerinin misyon ifadelerinde en sık görülen temanın “Toplumsal İşlevine Yönelik” teması olduğu, Vakıf üniversitelerinin misyon ifadelerinde en sık görülen temanın “Kaliteli İnsan Gücü Yetiştirmeye Yönelik” teması olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Misyon, Vizyon, Üniversite, Strateji, Stratejik Plan

Investigation of Mission and Vision Expressions of Universities in Turkey

Öz

This research aims to examine and analyze the mission and vision statements in the strategic plans of state and foundation universities.The sub-objective of the study is to reveal the similarities and different aspects between mission and vision statements.This research is an important issue in terms of predicting the results of the mission and vision statements based on a realistic and unrealistic expression of higher education institutions.The universe of the study consists of 176 universities, 108 state universities and 68 foundation universities.The data of the mission and vision statements in the strategic plan of 176 universities were collected by document analysis technique and analyzed by content analysis which is a qualitative research method.Mission and vision statements are grouped under four main themes.As a result of the research, it is determined that the most common theme in the mission statements included in the strategic plans of the universities is to train the quality manpower and the most common theme in the Vision statements is the theme of training the quality manpower. The most common theme in the mission statements of the state universities is the theme of Social Function, It has been determined that the most common theme in the mission statements of private universities is to raise the Quality Manpower theme.

Anahtar Kelimeler

Mission, Vision, University, Strategy, Strategy Planning.

Kaynakça

• Arıkan, R. (2004). Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama, 4. bs. Ankara: Asil Yayıncılık.
• Aslan, E., ve Tavşancıl, E. (2001). İçerik Analiz ve Uygulama Örnekleri, İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Bursalıoğlu, A. S., ve Tezsürücü, D. (2013). Yükseköğretimde Değişim: Kalite Arayışları, Kahramanmaraş Sütçü İmam Ünv. Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2), 97-108.
• Baltacı, A. (2017). Nitel Veri Analizinde Miles-Hubermas Modeli, Ahi Evran Ünv. SBE Dergisi, 3 (1), 1-15.
• Barutçugil, İ. (2013). Stratejik Yönetim, İstanbul: Kariyer Yayınları.
• Betz, F. (2010). Yönetim Stratejisi, (Ü. Şensoy, çev.). Ankara: Tübitak Yayınları.
• Bergen Bildirisi (2005). Yükseköğretimden Sorumlu Eğitim Bakanları Konferansı, http://www.yok.gov.tr/web/uluslararasi-iliskiler/bergen-bildirgesi-2005- [10 Ağustos 2018].
• Buzlu, B. H. (2011). Kalite Yönetim Sistemleri, İzmir: Zeus Kitabevi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 14. bs. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çelik, Z., Gür, B., Kurt, T., ve Yurdakul, S. (2017). Yükseköğretime Bakış 2017, Ankara: Eğitim-Bir-Sen Yayınları.
• Doğan, S. (2017). 2006’dan Sonra Kurulan Üniversitelerde Rektörlerin 2023 Hedefleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7 (1): 1-11.
• Doğan, S. (2016). Rektörlerin Gözüyle Üniversitelerimiz, İstanbul: Akıl Fikir Yayınları.
• Dölen, Emre. (2010). Türkiye’de Üniversite Tarihi 5: Özerk Üniversite Dönemi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, Z. (2014). Vizyon ve Misyonun Geliştirilmesi. D. Taşcı ve İ.C. Ulukan (Ed.), Stratejik Yönetim-I, 2 bs. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 44-64.
• Gencel, U. ve Aktan, C. (2007). Değişim Çağında Yükseköğretim, İzmir: Yaşar Üniversitesi Yayınları.
• Günay, D. (2011). Türk Yükseköğretiminin Yeniden Yapılandırılması Bağlamında Sorunlar, Eğilimler, İlkeler ve Öneriler – I. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1 (3): 113-121.
• Halis, Muhsin. (2013). Toplam Kalite Yönetimi ve Kalite Yönetim Sistemleri, 2. Baskı, İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
• Hughes, O. (2014). Kamu İşletmeciliği ve Yönetimi, ( B. Kalkan., B. Akın. ve Ş. Akın çev.). Ankara: Big Bang Yayınları.
• Kılıç, M. (2010). Stratejik Yönetim Sürecinde Değerler, Vizyon ve Misyon Kavramları Arasındaki İlişki. Sosyo Ekonomi Dergisi, 13 (2): 81-98.
• Kumar, R. (2011). Araştırma Yöntemleri,
• (Ö.Çokluk., G. Şekercioğlu ve H. Atak çev.). Ankara: Edge Akademi Yayıncılık. Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018, Kalkınma Bakanlığının Meclis Kararı İle Kabul Edilen Özel İhtisas Raporu.
• http://www.sbb.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/12/Onuncu_Kalk%C4%B 1nma_Plan%C4%B1.pdf [27 Temmuz 2018].
• Kalkınma Bakanlığı. (2018). Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama, 3. Sürüm. http://www.sp.gov.tr/upload/xSpKutuphane/files/VrllQ+Kamu_Idareleri_Icin_Stratejik_ Planlama_Kilavuzu.pdf [27 Temmuz 2018].
• Kalkınma Bakanlığı. (2018). Üniversiteler İçin Stratejik Planlama, 3. Sürüm. http://www.sp.gov.tr/upload/xSpKutuphane/files/wtnii+Universiteler_Icin_Stratejik_Pla nlama_Rehberi.pdf [27 Temmuz 2018].
• Kılıç, Ramazan. (1999). Türkiye’de Yükseköğretimin Tarihsel Gelişimi. DÜ S.B. Dergisi, 3 (3): 289-310.
• Köksoy, M. (1998). Yükseköğretim Kalite ve Türk Yükseköğretimi İçin Öneriler, 2. Baskı, İstanbul: İstanbul Kültür Ünv. Yayınları.
• Saraç, Tahsin. (1985). Büyük Fransızca-Türkçe Sözlük, İstanbul: Adam Yayınları.
• Sarp, Nilgün. (2014). Toplam Kalite Yönetimi Uygulamaları, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Sökmen A. (2014). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon, Ankara: Detay Yayıncılık. Okumuş, Fevzi., Koyuncu, Mustafa ve Günlü, Ebru. (2012). İşletmelerde
• Stratejik Yönetim, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Öztekin, A. (2010). Yönetim Bilimi, 4 bs. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Özer, M., Gür, B. ve Küçükcan, T. (2011). Kalite Güvencesi: Türkiye Yükseköğretimi İçin Stratejik Tercihler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1 (2): 59-65.
• SETA. (2010). Yükseköğretimde Kalite Güvencesi. SETA Vakfı Raporu, Ankara: SETA Yayınları
• Özer, A. (2015). 21. Yüzyılda Yönetim ve Yöneticiler, 3 bs. İstanbul: Adalet Yayınevi.
• Özdem, Güven. (2011). Yükseköğretim Kurumlarının Stratejik Planlarında Yer Alan Vizyon ve Misyon İfadelerinin Analizi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11 (4), 1869-1894.
• Özgür, Gönül. (2013). Eğitim Hizmetlerinde Kalite, Konya: Eğitim Yayınevi. Yalı, S. (2017). Avrupa Birliği’nde Yükseköğretim Çalışmaları: Bologna Süreci ve Türk Üniversiteler, F.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 27 (2), 143-44.
• Yıldırım, S. (2014). Yönetim Teorileri, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• YKK Çalışma Usul ve Esasları, YKK İlgili Mevzuat, 2015. http://www.yok.gov.tr/web/kalitekurulu/ilgili-mevzuat [14 Ocak 2018].
• YÖK (Yükseköğretim Kurulu), Kalite Güvencesi. http://yok.gov.tr/ar/web/uluslararasi-iliskiler/kalite-guvencesi1 [15 Ağustos 2018].
• Yükseköğretim Kalite Kurulu SSS. 2018. http://yokak.gov.tr/sss [15 Ağustos 2018].
• Yükseköğretim Kurumları Kurumsal İç Değerlendirme Raporları. 2018. http://yokak.gov.tr/raporlar/kurum-ici-degerlendirme-raporlari [15 Ağustos 2018].
• Yükseköğretim Değerlendirme ve Kalite Güvencesi Durum Raporu 2017,
• Yükseköğretim Kalite Kurulu, Ankara: 2018. http://yokak.gov.tr/ [15 Ağustos 2018].
• 1982 Anayasası “131. Madde”, T.C Resmi Gazete, 2709, 09 Aralık 1982. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf [10 Ocak 2018].
• Yükseköğretim Stratejisi Raporu, 2007, T.C. Yükseköğretim Kurulu, http://www.yok.gov.tr/documents/10279/30217/yok_strateji_kitabi/27077070-cb13-4870- aba1-6742db37696b [28 Ocak 2018].
• 29466 sayılı Yükseköğretim Kalite Güvencesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, T.C. Resmi Gazete, 05.09.2015.
• http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/09/20150905-5.htm [11 Ocak 2018]. 25942 sayılı Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Yönetmeliği. Resmi Gazete, 2005.
• http://www.yodek.org.tr/yodek/files/e64f6efb106e056da767a698f8434090.pdf [14 Temmuz 2018].
• 29179 sayılı Kamu İdarelerinde Stratejik Planlama Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, 26.05.2006. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/05/20060526-11.htm
• 17609 sayılı Üniversitelerde Akademik Teşkilat Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, 14587, 18.02.1982.
• http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.10127&MevzuatIliski=0 [10 Ocak 2018].
• 1750 sayılı Üniversiteler Kanunu, T.C. Resmi Gazete, 14587, 07.07.1973. http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/14587.pdf [12 Mayıs 2018].
• 29423 sayılı Yükseköğretim Kalite Güvencesi Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete,
• 29423, 23.07.2015. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/07/20150723-3.htm [10 Ocak 2018].
• 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu, T.C. Resmi Gazete, 17506, 06.11.1981.
• http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2547.pdf [10 Ocak 2018].
• 25942 sayılı Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, 25942, 20.09.2005.
• http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/09/20050920-9.htm [11 Ocak 2018].
• 30344 sayılı Kamu İdarelerinde Stratejik Planlama Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, 26.02.2018. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/02/20180226-10.htm [10 Mart 2018].
• 4936 sayılı Üniversiteler Kanunu, T.C. Resmi Gazete, 6336, 18.06.1946.
• http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/6336.pdf [12 Mayıs 2018].
• 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, T.C. Resmi Gazete, 24.12.2003. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5018.pdf [11 Ocak 2018].
• 17 Nolu Cumhurbaşkanı Kararnamesi, T.C Resmi Gazete, 30474, 10.07.2018.
• www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180710.pdf [11 Ocak 2018].
• Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. Kamu İdarelerinde Stratejik Yönetim ve Planlama, http://www.sp.gov.tr/tr/stratejik plan/g/du/kurum/Devlet+Universiteleri [11 Ocak 2018].