Simülasyon Öğretim Yönteminin Ortaokul Öğrencilerinin Afetlere Karşı Hazırlık Durumlarına Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 21 - 36, 30.06.2021

Can Şahan Ayten Dinç

https://doi.org/10.32569/resilience.807289

Cited By: 2

Öz

Bu araştırma, simülasyon öğretim yöntemi kullanılarak verilen afet ve deprem eğitimlerinin ortaokul öğrencilerinin afetlere karşı hazırlık durumlarına etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmış deneysel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini Bursa il merkezindeki ortaokullarda okuyan 7. sınıf öğrencileri, örneklemini ise Bursa Fevzi Çakmak Ortaokulu 7. sınıfta okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışmanın deney (N=48), kontrol (N=48) grupları basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Araştırma sürecinde deney grubu öğrencilerine Afet Eğitim Merkezi’nde (BAEM) bulunan simülasyonlar aracılığıyla, kontrol grubuna ise okulda geleneksel yöntemle (düz anlatım, gösterip yaptırma) afetler ve depremden korunma yolları eğitimi verilmiştir. Her iki gruba da eğitim öncesi ön test ve eğitimden 2 ay sonra son test uygulanmıştır. Verilerin analizi için SPSS-22 (Statistical Package for the Social Sciences) paket programı kullanılmıştır. Hazırlık düzeyleri karşılaştırılırken bağımlı değişkenler için McNemar testi, bağımsız değişkenler için ise Ki-Kare analizi yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre, deney grubu öğrencilerin eğitim sonrasında afet planı hazırlama, afet ve acil durum çantası hazırlama ve buluşma noktası belirleme konularında daha hazırlıklı oldukları ancak, kontrol grubunda bu bakımdan herhangi bir değişiklik olmadığı saptanmıştır. Sonuç olarak simülasyon öğretim yönteminin afetlere hazırlık eğitimlerinde oldukça etkin olduğu saptanmıştır. Afetlere dirençli bir toplum olmak için bu tür eğitimlere okullarda daha fazla yer verilmesi, afet eğitim merkezlerinin daha etkin kullanılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Afet, Afet Eğitimi, Dirençlilik, Afet Bilinci

The Effect of Simulation Teaching Method on Middle School Students' Preparedness for Disasters

Öz

This research is an experimental study conducted in order to examine the effect of disaster and earthquake trainings given by using simulation teaching method on disaster preparedness of middle school students in Bursa Disaster Education Center. The population of the study consists of 7th grade students studying in secondary schools in the city center of Bursa, and the sample consists of 7th grade students from Bursa Fevzi Çakmak Secondary School. Experimental (N = 48) and control (N = 48) groups of the study were selected by simple random sampling method. During the research process, experimental group students were trained through simulations in the Disaster Training Center, and the control group was trained in the traditional method (direct instruction, demonstration and making) of disasters and ways of protection from earthquakes. Pre-test before the training and post-test 2 months after the training was applied to both groups. SPSS-22 (Statistical Package for the Social Sciences) package program was used for data analysis. McNemar test for dependent variables and chi-square analysis for independent variables were used to compare the preparedness levels. According to the findings of the research, it was determined that the experimental group students were better prepared for disaster planning, disaster and emergency bag preparation and meeting point determination after the training, but there was no change in the control group in this regard. As a result, it has been determined that the simulation teaching method is very effective in disaster preparedness training. In order to be a disaster-resistant society, it can be suggested that such trainings should be given more place in schools and more effective use of disaster education centers.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Disaster Education, Resilience, Disaster Awareness

Kaynakça

• Akgüngör, Ç. (2013). Sarsıntı başladığında; Kitlesel afet eğitimi ve deprem anında birey davranışı örneği. İ. Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi No;49, 29-63
• Arıkan, Z. & Mergen, S. (2019). Binalardan yangın güvenlik önlemeleri ve maliyet ilişkisi, Editörler (Zerrin TOPRAK, Oğuz SANCAKTAR) Afetler ve güvenlik Yönetimi, Ankara, Palme yayınevi)
• Arslan, E. (2016). Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin afet-acil durumlar hakkında bilgi tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Edirne
• Bee, H. ve Boyd, D. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi (Çev. O. Gündüz) Kaknüs Yayınları
• Bilik, M:B: (2017).Sosyo-ekonomik özelliklerine göre bireylerin depreme karşı hazırlık düzeyleri ( Editör: Zerrin Toprak, Oğuz Sancaktar ve Saadet İlkim Kaya, Disiplinlerarası Afet Yönetimi Çalışmaları Makale Kitabı) Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Cardona, O. D. (2003). The need for rethinking the concepts of vulnerability and risk from a holistic perspective: a necessary review and criticism for effective risk management, bölüm 3, “mapping vulnerability: disasters, development and people” içerisinde, G. Bankoff, G. Frerks, D. Hilhorst (Eds), Earthscan Publishers, London, 37-52.
• Chung, S. C. & Yen, C.-J. (2016). Disaster prevention literacy among school administrators and teachers: A study on the plan for disaster prevention and campus network deployment and experiment in Taiwan. Journal of Life Sciences, 10, 203-214
• Cin, M. (2010). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Doğal Afetler ile İlgili Yanılgıları. Marmara Coğrafya Dergisi, (22), 70-81.
• Doğan, E. & Koç, H. (2017). Sosyal Bilgiler Dersinde Deprem Konusunun Dijital Oyunla Öğretiminin Akademik Başarıya Etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (8), 90-100.
• Erdoğ, S.T. (2010). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde hava olayları, iklim ve deprem ile ilgili konuların öğretiminde aktif öğrenme yöntemlerinin etkisi, (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ergünay, O. (1996). Afet yönetimi nedir? Nasıl olmalıdır? Erzincan ve Dinar deneyimleri ışığında Türkiye’nin deprem sorunlarına çözüm arayışları. Tübitak Deprem Sempozyumu.
• Ergünay, O. (2007). Türkiye‟nin afet profili. TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 5-7 Aralık 2007, Ankara, ss: 114.
• Groves, F. H. & Pugh, A. F., 1999 “Elementary Pre-Service Teacher Perceptions of the Greenhouse Effect”, Journal of Science Education and Technology, Number 8 (1), p.75-81.
• Karaesmen, E. (2002). Öncesiyle sonrasıyla deprem. Ankara: Atılım Üniversitesi Yayınları.
• Karakuş, U. & Önger, S. (2017). 8. Sınıf Öğrencilerinin Doğal Afet ve Afet Eğitimi Kavramını Anlama Düzeyleri. Journal of History Culture and Art Research, 6(6), 482-491.
• Karancı, N., Akşit, B., Dirik, G., (2005). Impact of a Community Disaster Awareness Training Program in Turkey: Dos It Influence Hazard-Releted Cognitions and Preparedness Behaviors. Social Behavior and Personality, 33(3), 243-258
• Karataş, O. (2011). İlköğretim I. kademe sosyal bilgiler dersi doğal afet eğitiminde drama tekniğinin öğrencilerin başarılarına etkisi: Deneysel çalışma. Unpublished master’s thesis). Kafkas University, Kars
• Kaya, E. & Özcebe, H. (2012). Afetlerin Çocuk Sağlığı Üzerindeki Etkileri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(4), 455-460
• Lawrenz, F., 1986 “Misconceptions of Physical Science Concepts Among Elementary School Teachers”, Schools Science and Mathematics, Number 86, p.654-660.
• İnal, E., Kocagöz, S. & Turan, M. (2012). Temel Afet Bilinç ve Hazırlık Düzeyinin Saptanmasına Yönelik Bir Araştırma. Türkiye Acil Tıp Dergisi, 12, 15-19.
• Oğuz, A., 2005 “Surveying American and Turkish Middle School Students’ Existing Knowledge of Earthquakes by Using a Systematic Network”, Unpublished PhD Theses, Ohio State University, USA.
• Özgüven, B. (2006). İlköğretim öğrencilerine verilen temel afet bilinci eğitiminin bilgi düzeyine etkisi, (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir Öcal, A. (2003). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde deprem eğitiminin değerlendirilmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi),Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Öcal, A., Yıldırım, E., Yakar, H., & Erdoğan, E. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Afetlere Yönelik İnanışlarının İncelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2).
• Özmen, B. & İnce, Z. D. (2017). Okul Tabanlı Afet Eğitimi. Dirençlilik Dergisi 1(1), 21-29.
• Özmen, B. & Özden, A. T. (2013). Türkiyenin afet yöneimine ilişkin eleştirel bir değerlendirme. İ.Ü. Sosyal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 49, 1-28.
• Pınar, A. (2017). What is Secondary School Students’ Awareness on Disasters?, Review of International Geographical Education Online, 7(3)
• Priyowidodo, G. & Luik, J. E. (2013). Communicating disaster mitigation literacy to coastal communities in
• Sanduvac, Z., M. & Petal, M., (2010) “History of School Seismic Safety in Turkey.” Seminar Series on Disaster Education in the UK
• Sharp, J.G., Mackintosh, M.A.P. & Seedhouse, P. (1995). Some comments on children’s ideas about earth structure, volcanoes, earthquakes and plates. Teaching Earth Sciences, 20(1), 28-30.
• Sözcü, U. & Aydınözü, D. (2019). Öğretmen Adaylarının Doğal Afet Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi. nternational Journal of Geography and Geography Education, (40), 79-91.
• Şimşek, C. (2007). Children’s ideas about earthquakes. Journal of Environmental & Science Education, 2 (1),14–19
• Turan, İ. & Kartal, A. (2012). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Doğal Afetler Konusu İle İlgili Kavram Yanılgıları. Journal of Kirsehir Education Faculty, 13(3).
• UNISDR (United Nations International Strategy for Disaster Reduction). (2005, March). Hyogo framework for action 2005-2015: building the resilience of nations and communities to disasters. In Extract from the final report of the World Conference on Disaster Reduction (A/CONF. 206/6) (Vol. 380).
• UNISDR (United Nations International Strategy for Disaster Reduction). (2009). Terminology. Geneva: UNISDR.
• Ünal, Y., Işık, E., Şahin, S., & Yeşil, S. T. (2017). Sağlık Afet çalışanlarının depremlere ilişkin bireysel hazırlık düzeylerinin değerlendirilmesi: Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE) Derneği örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 31(2), 71-80.
• Varol, N. & KIRIKKAYA, E. B. (2017). Afetler Karşısında Toplum Dirençliliği. Resilience, 1(1), 1-9.
• Wang, M., Weı, D. Y., Zhu, X. L. & Yı, N. (2012). An investigation on disaster prevention literacy of secondary school teachers in China. Journal of Educational Studies, 5, 12.
• URL-1: Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı (AFAD). (2020). Afete Hazır Türkiye Projesi Erişim: https://www.afad.gov.tr/afete-hazir-turkiye-projesi’den 20.09.2020’de alınmıştır.
• URL-2: Türk İşbirliği Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA). (2020). Afet Risklerinin Yönetimi ve Afetlere Karşı Dirençli Toplumların Oluşturulması Eğtimi. Erişim: http://www.tika.gov.tr/tr/haber/afet_risklerinin_yonetimi_ve_afete_karsi_direncli_ toplumlarin_olusturulmasi_egitimi-36405’den 21.09.2020’de alınmıştır.
• URL-3: Vicovic, D. (2020). Why the First 72 Hours After a Disaster Are Critical Erişim: https://www.primalsurvivor.net/why-the-first-72-hours-after-a-disaster-are-critical/’den 21.09.2020’de alınmıştır.
• URL-4: Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). 2018 Yılı Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Erişim: http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354’den 20.09.2018’de alınmıştır.
• URL-5: Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). 2018 Yılı Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı Erişim: http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312311937-FEN%20B%C4%B0L%C4%B0MLER%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI2018.pdf’den 20.09.2018’de alınmıştır. URL6: Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). 2018 Yılı Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı Erişim: http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2018122171428547-HAYAT%20B%C4%B0LG%C4%B0S%C4%B0%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI.pdf’den 20.09.2018’de alınmıştır.
• URL-7: Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı (AFAD). (2020). Bursa Afet Eğitim Merkezi. Erişim: https://bursa.afad.gov.tr/afet-egitim-merkezi’ den 20.09.2020’de alınmıştır.
• URL-8: Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı (AFAD). (2020). Afet ve Acil Durum Çantası. Erişim: https://www.afad.gov.tr/kbrn/afet-ve-acil-durum-cantasi’den 20.09.2020’de alınmıştır.