Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Pandeminin Afet Risk Azaltma-Dirençliliğe Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 231 - 243, 31.12.2021
https://doi.org/10.32569/resilience.1019986

Öz

COVID-19 pandemisinin küresel boyutta olmak üzere ekonomik, sosyal, halk sağlığı ve toplumsal birçok açıdan olumsuz sonuçları bulunmaktadır. Etkileri bu denli geniş olan pandeminin yalnızca sağlık boyutu ile ele alınması yetersizdir. Pandemi bir biyolojik kaynaklı afettir ve günümüz afet risk yönetimi sürecinin tüm aşamaları ile dirençlilik perspektifinden değerlendirilmelidir. Bu çalışma, pandemi ve afet ilişkisini ortaya koyarak pandemi sürecinde ülkemizdeki durumun afet yönetimi sürecine özgü değerlendirilmesini ve pandemi süreçlerinde afet risk azaltma ve dirençlilik kapsamında ele alınabilecek uygulamaları afet yönetiminin süreçlerine göre planlamayı ve tartışmayı amaçlamaktadır. Olay komuta yönetimi ve operasyon servisi Sağlık Bakanlığı olmak üzere, kurumsal düzenlemeler noktasında biyolojik afetlerde özellikle AFAD’ın da dahil olduğu koordinasyon düzeninde dirençlilik yaklaşımı benimsenmesi önerilmektedir. Sağlık Bakanlığı’nın mevcut pandemi planları dirençlilik bakış açısı ile ele alınmalıdır.

Kaynakça

  • Akıncı, B. (2020). Covıd-19 pandemisi sonrasında sivil toplum kuruluşları: Artçı değişimlerin sivil toplum kuruluşlarının işlevsel rollerine yansımaları. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(55), 1809-1816.
  • Aslan, R. (2020). Tarihten günümüze epidemiler, pandemiler ve Covid-19. Ayrıntı Dergisi, 8(85).
  • Boissay, F., & Rungcharoenkitkul, P. (2020). Macroeconomic effects of Covid-19: an early review (No. 7). Bank for International Settlements.
  • Budak, F., & Korkmaz, Ş. (2020). COVID-19 pandemi sürecine yönelik genel bir değerlendirme: Türkiye örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 62-79.
  • Cartails, C. (2014), Toward Resilient Cities- A Review of Definitions, Challenges and Prospects, Advances in Building Energy Rersearch, 8(2): 259-266
  • Dixon, J. L., Stringer, L. C., & Challinor, A. J. (2014). Farming system evolution and adaptive capacity: Insights for adaptation support. Resources, 3(1), 182-214.
  • Djalante, R., Shaw, R., & DeWit, A. (2020). Building resilience against biological hazards and pandemics: COVID-19 and its implications for the Sendai Framework. Progress in Disaster Science, 6, 100080.
  • DSÖ (2019a). Health emergency and disaster risk management framework. https://www.who.int/hac/techguidance/preparedness/health-emergency-and-disaster-risk-management-framework-eng.pdf?ua=1 Erişim Tarihi: 01.10.2021
  • DSÖ (2019b). Gender equity in the health workforce: Analysis of 104 countries. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/311314/WHO-HIS-HWF-Gender-WP1-2019.1-eng.pdf Erişim Tarihi: 01.10.2021
  • Ekmekci, P.E. (2016). An Assessment of Coherence Between Early Warning and Response Systems and Serious Cross-Border Health Threats in the European Union and Turkey. Disaster Med Public Health Prep. 10 (6):883-892. doi:10.1017/dmp.2016.63
  • Ilıca, A. (2014). Salgın Hastalık İş Sürekliliği Planı. İTÜ Deprem Mühendisliği ve Afet Yönetimi Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • İlkkaracan, I., Kim. K., Masterson. T., Memiş. E., Zacharias. A. (2021). The impact of investing in social care on employment generation, time-, income-poverty by gender: A macro-micro policy simulation for Turkey. World Development. 144:105476.
  • İnal E, Üner, S. (2020). Biyolojik afetler ve halk sağlığına etkileri. Okyay, P, Üner S. (editör). Türkiye Sağlık Raporu 2020 (içinde). ss:1105-1110. Ankara: Hipokrat Yayınevi. ISBN: 978-605-7874-83-2
  • Karataş, Z. (2020). COVID-19 Pandemisinin toplumsal etkileri, değişim ve güçlenme. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(1), 3-17.
  • Kavanoz, S. E. (2020). Kentsel Direnç Kavramı Üzerine. Kent ve Çevre Araştırmaları Dergisi, 2(1), 5-24.
  • Kayacan, N. (2020). Pandemi ve Çalışan Sağlığı: Açlık mı? Hastalık mı? Üner, S. Okyay P. (eds). Türkiye Sağlık Raporu 2020 (içinde). Ankara: Hipokrat Yayınevi. ISBN: 978-605-7874-83-2
  • Keenan, J. M. (2020). COVID, resilience, and the built environment. Environment systems & decisions, 1.
  • Keller, İ. İ., Erol, N. K. (2020). Kentsel Adaptasyon Planlaması: Türkiye’de Adaptasyon Odaklı Kentsel Politika ve Uygulamaların İncelenmesi. Planlama 30(2):257–272 | doi: 10.14744/planlama.2020.26023
  • Merriam-Webster. (2020). When Does an Outbreak Become an Epidemic? https://www.merriam-webster.com/words-at-play/spanish-flu Erişim Tarihi: 6 Eylül 2021.
  • National Disaster Management Authority Government of India (NDMAGI). (2008). National Disaster Management Guidelines—Management of Biological Disasters. https://nidm.gov.in/pdf/guidelines/new/biological_disasters.pdf
  • OECD (2021), Adaptive Health Financing: Budgetary and Health System Responses to Combat COVID-19, OECD Journal on Budgeting, vol. 21/1, https://doi.org/10.1787/69b897fb-en.
  • Özvarış B.Ş. (2020). Türkiye’de Bulunan Suriyeliler, Diğer Mülteciler, Uluslararası Göçmenler ve Yeni Koronavirüs Hastalığı. Üner S, Okyay P. (eds). Türkiye Sağlık Raporu 2020 (içinde). Ankara: Hipokrat Yayınevi. ISBN: 978-605-7874-83-2
  • Petretto, D. R., Pili, R. (2020). Ageing and COVID-19: what is the role for elderly people?
  • Resmî Gazete. 20/12/2013 Tarihli ve 2013/2 Karar Sayılı Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP). https://www.resmigazete. gov.tr/eskiler/2014/01/20140103-12.htm
  • Semenza, J.C., Menne B. (2009). Climate change and infectious diseases in Europe. Lancet Infect Dis 9(6):365–375
  • Sharifi, A., & Yamagata, Y. (2014). Major principles and criteria for development of an urban resilience assessment index. In 2014 International Conference and Utility Exhibition on Green Energy for Sustainable Development (ICUE) (pp. 1-5).
  • Soylu, Ö. B. (2020). Türkiye ekonomisinde COVID-19’un sektörel etkileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(6), 169-185.
  • T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Başkanlığı (AFAD) (2021a). Afet Türleri. https://www.afad.gov.tr/afet-turleri
  • T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Başkanlığı (AFAD) (2021b). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2021a). Covid-19 Bilgilendirme Platformu. https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirus-tablosu.html
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2021b). Covid-19 Sözlüğü. https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66493/p.html Erişim Tarihi: 10.10.2021
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2019a). 2019-2023 Stratejik Planı http://www.sp.gov.tr/tr/stratejik-plan/s/1652/Saglik+Bakanligi+2019-2023. Erişim Tarihi: 07.10.2021
  • T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2019b). Pandemik İnfluenza Ulusal Hazırlık Planı. Ankara. https://grip.gov.tr/depo/saglik-calisanlari/ulusal_pandemi_plani.pdf
  • T.C. Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2021). Hastane Afet ve Acil Durum Planı Hazırlama Kılavuzu (Sürüm 2), Ankara. https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/40879,haphazirlamaklavuzusurum214062021pdf.pdf?0
  • Tekeli-Yesil, S. (2006). Public Health and Natural Disasters: Disaster Preparedness and Response in Health Systems Journal of PublicHealth 14: 317-324
  • Tekeli-Yeşil (2017). Afetlerin Halk Sağlığına Etkileri ve Afet Epidemiyolojisi’ in ‘Afet Tibbi ve Yonetim Ilkeleri’ Kus and Tekin (Eds) Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskisehir pp: 173-184
  • Tezer, A. (Ed). (2005). Entegre Acil Durum Yönetimi Sistemine Giriş. Acil Durum Yönetimi İlkeleri. 2005.ikinci baskı. ISBN 975-561-204-1, İTÜ Afet Yönetim Merkezi. s. bölüm 1-31.
  • Torjesen, I. (2020). Covid-19: One in 10 cases in England occurred in frontline health and social care staff. BMJ: British Medical Journal (Online), ,370:m2717. https://doi.org/10.1136/ bmj.m2717
  • United Nations (1992). Internationally Agreed Glossary of Basic Terms Related to Disaster Management. (DNA/93/36). United Nations. Department of Humanitarian Affairs, Geneva.
  • United Nations (2015). Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development, United Nations, New York, (2015).
  • United Nations (2020). Policy Brief: The Impact of COVID-19 on Women. https://www2.unwomen.org//media/headquarters/attachments/sections/library/publications/2020/policy-brief-the-impact-of-covid-19-on-women-en.pdf?la=en&vs=1406. Erişim Tarihi: 05.10.2021
  • UNISDR (2015). Sendai Framework for disaster risk reduction 2015–2030. https://www.unisdr.org/files/43291_sendaiframeworkfordrren.pdf Erişim Tarihi: 05.10.2021 UNDRR (2020). UNDRR urges disaster management agencies to prioritize biological; 12
  • March 2020. https://www.undrr.org/news/undrr-urges-disaster-management-agencies-prioritize-biological-hazards Erişim Tarihi: 05.10.2021 UNHCR (2021). Syria Emergency. [Internet] https://www.unhcr.org/syria-emergency.html
  • Ünal, Y., Çakır, E., Tekeli-Yesil, S. (2021). Determinants of the mental health condition of healthcare workers during the initial phase of the COVID-19 pandemic in Turkey. Journal of Public Health, 1-7.
  • Verheul M.L., Dückers M.L. (2020) Defining and operationalizing disaster preparedness in hospitals: a systematic literature review. Prehosp Disaster Med 35(1):61–68. https ://doi.org/10.1017/S1049023X1 90051 81
  • Wikström, A. (2013). The Challenge of Change: Planning for social urban resilience.: An analysis of contemporary planning aims and practices

The Impact of the Pandemic on Disaster Risk Reduction-Resilience

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 231 - 243, 31.12.2021
https://doi.org/10.32569/resilience.1019986

Öz

The COVID-19 pandemic has negative consequences in many economic, social, public health and societal aspects, including on a global scale. It is not enough to take the pandemic, whose effects are so wide, only with the health dimension. Pandemics are a biological disaster and should be evaluated from the perspective of resilience with all stages of disaster risk management process. This study aims to evaluate the situation in our country during the pandemic process, specific to the disaster management process, by revealing the relationship between pandemic and disaster and to plan and discuss the practices that can be considered within the scope of disaster risk reduction and resilience in pandemic processes, according to the processes of disaster management. At the point of institutional arrangements, including the incident command management and operation service by Ministry of Health, a resilience approach should be adopted in biological disasters, especially in the coordination order including AFAD. The Ministry of Health should also combine existing pandemic plans with disaster plans and address them with a resilience perspective.

Kaynakça

  • Akıncı, B. (2020). Covıd-19 pandemisi sonrasında sivil toplum kuruluşları: Artçı değişimlerin sivil toplum kuruluşlarının işlevsel rollerine yansımaları. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(55), 1809-1816.
  • Aslan, R. (2020). Tarihten günümüze epidemiler, pandemiler ve Covid-19. Ayrıntı Dergisi, 8(85).
  • Boissay, F., & Rungcharoenkitkul, P. (2020). Macroeconomic effects of Covid-19: an early review (No. 7). Bank for International Settlements.
  • Budak, F., & Korkmaz, Ş. (2020). COVID-19 pandemi sürecine yönelik genel bir değerlendirme: Türkiye örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 62-79.
  • Cartails, C. (2014), Toward Resilient Cities- A Review of Definitions, Challenges and Prospects, Advances in Building Energy Rersearch, 8(2): 259-266
  • Dixon, J. L., Stringer, L. C., & Challinor, A. J. (2014). Farming system evolution and adaptive capacity: Insights for adaptation support. Resources, 3(1), 182-214.
  • Djalante, R., Shaw, R., & DeWit, A. (2020). Building resilience against biological hazards and pandemics: COVID-19 and its implications for the Sendai Framework. Progress in Disaster Science, 6, 100080.
  • DSÖ (2019a). Health emergency and disaster risk management framework. https://www.who.int/hac/techguidance/preparedness/health-emergency-and-disaster-risk-management-framework-eng.pdf?ua=1 Erişim Tarihi: 01.10.2021
  • DSÖ (2019b). Gender equity in the health workforce: Analysis of 104 countries. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/311314/WHO-HIS-HWF-Gender-WP1-2019.1-eng.pdf Erişim Tarihi: 01.10.2021
  • Ekmekci, P.E. (2016). An Assessment of Coherence Between Early Warning and Response Systems and Serious Cross-Border Health Threats in the European Union and Turkey. Disaster Med Public Health Prep. 10 (6):883-892. doi:10.1017/dmp.2016.63
  • Ilıca, A. (2014). Salgın Hastalık İş Sürekliliği Planı. İTÜ Deprem Mühendisliği ve Afet Yönetimi Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • İlkkaracan, I., Kim. K., Masterson. T., Memiş. E., Zacharias. A. (2021). The impact of investing in social care on employment generation, time-, income-poverty by gender: A macro-micro policy simulation for Turkey. World Development. 144:105476.
  • İnal E, Üner, S. (2020). Biyolojik afetler ve halk sağlığına etkileri. Okyay, P, Üner S. (editör). Türkiye Sağlık Raporu 2020 (içinde). ss:1105-1110. Ankara: Hipokrat Yayınevi. ISBN: 978-605-7874-83-2
  • Karataş, Z. (2020). COVID-19 Pandemisinin toplumsal etkileri, değişim ve güçlenme. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(1), 3-17.
  • Kavanoz, S. E. (2020). Kentsel Direnç Kavramı Üzerine. Kent ve Çevre Araştırmaları Dergisi, 2(1), 5-24.
  • Kayacan, N. (2020). Pandemi ve Çalışan Sağlığı: Açlık mı? Hastalık mı? Üner, S. Okyay P. (eds). Türkiye Sağlık Raporu 2020 (içinde). Ankara: Hipokrat Yayınevi. ISBN: 978-605-7874-83-2
  • Keenan, J. M. (2020). COVID, resilience, and the built environment. Environment systems & decisions, 1.
  • Keller, İ. İ., Erol, N. K. (2020). Kentsel Adaptasyon Planlaması: Türkiye’de Adaptasyon Odaklı Kentsel Politika ve Uygulamaların İncelenmesi. Planlama 30(2):257–272 | doi: 10.14744/planlama.2020.26023
  • Merriam-Webster. (2020). When Does an Outbreak Become an Epidemic? https://www.merriam-webster.com/words-at-play/spanish-flu Erişim Tarihi: 6 Eylül 2021.
  • National Disaster Management Authority Government of India (NDMAGI). (2008). National Disaster Management Guidelines—Management of Biological Disasters. https://nidm.gov.in/pdf/guidelines/new/biological_disasters.pdf
  • OECD (2021), Adaptive Health Financing: Budgetary and Health System Responses to Combat COVID-19, OECD Journal on Budgeting, vol. 21/1, https://doi.org/10.1787/69b897fb-en.
  • Özvarış B.Ş. (2020). Türkiye’de Bulunan Suriyeliler, Diğer Mülteciler, Uluslararası Göçmenler ve Yeni Koronavirüs Hastalığı. Üner S, Okyay P. (eds). Türkiye Sağlık Raporu 2020 (içinde). Ankara: Hipokrat Yayınevi. ISBN: 978-605-7874-83-2
  • Petretto, D. R., Pili, R. (2020). Ageing and COVID-19: what is the role for elderly people?
  • Resmî Gazete. 20/12/2013 Tarihli ve 2013/2 Karar Sayılı Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP). https://www.resmigazete. gov.tr/eskiler/2014/01/20140103-12.htm
  • Semenza, J.C., Menne B. (2009). Climate change and infectious diseases in Europe. Lancet Infect Dis 9(6):365–375
  • Sharifi, A., & Yamagata, Y. (2014). Major principles and criteria for development of an urban resilience assessment index. In 2014 International Conference and Utility Exhibition on Green Energy for Sustainable Development (ICUE) (pp. 1-5).
  • Soylu, Ö. B. (2020). Türkiye ekonomisinde COVID-19’un sektörel etkileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(6), 169-185.
  • T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Başkanlığı (AFAD) (2021a). Afet Türleri. https://www.afad.gov.tr/afet-turleri
  • T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Başkanlığı (AFAD) (2021b). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2021a). Covid-19 Bilgilendirme Platformu. https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirus-tablosu.html
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2021b). Covid-19 Sözlüğü. https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66493/p.html Erişim Tarihi: 10.10.2021
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2019a). 2019-2023 Stratejik Planı http://www.sp.gov.tr/tr/stratejik-plan/s/1652/Saglik+Bakanligi+2019-2023. Erişim Tarihi: 07.10.2021
  • T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2019b). Pandemik İnfluenza Ulusal Hazırlık Planı. Ankara. https://grip.gov.tr/depo/saglik-calisanlari/ulusal_pandemi_plani.pdf
  • T.C. Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2021). Hastane Afet ve Acil Durum Planı Hazırlama Kılavuzu (Sürüm 2), Ankara. https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/40879,haphazirlamaklavuzusurum214062021pdf.pdf?0
  • Tekeli-Yesil, S. (2006). Public Health and Natural Disasters: Disaster Preparedness and Response in Health Systems Journal of PublicHealth 14: 317-324
  • Tekeli-Yeşil (2017). Afetlerin Halk Sağlığına Etkileri ve Afet Epidemiyolojisi’ in ‘Afet Tibbi ve Yonetim Ilkeleri’ Kus and Tekin (Eds) Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskisehir pp: 173-184
  • Tezer, A. (Ed). (2005). Entegre Acil Durum Yönetimi Sistemine Giriş. Acil Durum Yönetimi İlkeleri. 2005.ikinci baskı. ISBN 975-561-204-1, İTÜ Afet Yönetim Merkezi. s. bölüm 1-31.
  • Torjesen, I. (2020). Covid-19: One in 10 cases in England occurred in frontline health and social care staff. BMJ: British Medical Journal (Online), ,370:m2717. https://doi.org/10.1136/ bmj.m2717
  • United Nations (1992). Internationally Agreed Glossary of Basic Terms Related to Disaster Management. (DNA/93/36). United Nations. Department of Humanitarian Affairs, Geneva.
  • United Nations (2015). Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development, United Nations, New York, (2015).
  • United Nations (2020). Policy Brief: The Impact of COVID-19 on Women. https://www2.unwomen.org//media/headquarters/attachments/sections/library/publications/2020/policy-brief-the-impact-of-covid-19-on-women-en.pdf?la=en&vs=1406. Erişim Tarihi: 05.10.2021
  • UNISDR (2015). Sendai Framework for disaster risk reduction 2015–2030. https://www.unisdr.org/files/43291_sendaiframeworkfordrren.pdf Erişim Tarihi: 05.10.2021 UNDRR (2020). UNDRR urges disaster management agencies to prioritize biological; 12
  • March 2020. https://www.undrr.org/news/undrr-urges-disaster-management-agencies-prioritize-biological-hazards Erişim Tarihi: 05.10.2021 UNHCR (2021). Syria Emergency. [Internet] https://www.unhcr.org/syria-emergency.html
  • Ünal, Y., Çakır, E., Tekeli-Yesil, S. (2021). Determinants of the mental health condition of healthcare workers during the initial phase of the COVID-19 pandemic in Turkey. Journal of Public Health, 1-7.
  • Verheul M.L., Dückers M.L. (2020) Defining and operationalizing disaster preparedness in hospitals: a systematic literature review. Prehosp Disaster Med 35(1):61–68. https ://doi.org/10.1017/S1049023X1 90051 81
  • Wikström, A. (2013). The Challenge of Change: Planning for social urban resilience.: An analysis of contemporary planning aims and practices
Toplam 46 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ebru Inal Onal 0000-0002-7247-5326

Nilgün Okay 0000-0001-6069-3310

Sıdıka Tekeli Yeşil 0000-0002-7930-3252

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2021
Kabul Tarihi 28 Aralık 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 5 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Inal Onal, E., Okay, N., & Tekeli Yeşil, S. (2021). Pandeminin Afet Risk Azaltma-Dirençliliğe Etkisi. Resilience, 5(2), 231-243. https://doi.org/10.32569/resilience.1019986