PUBLIC LIFE AND OPEN SPACES OF THE ANATOLIAN TURKS PRIOR TO 19TH CENTURY

Yıl 2012, Sayı: 9, 38 - 48, 01.12.2012

Y. Çağatay Seçkin

Öz

It is known that the Turks settled systematically in Anatolia starting from the 12th century. During the migration, which started in Maveraunnehir and Khurasan due to Mongolian pressure and ended in Anatolia, three elements İçkale, Şehristan and Rabad of the Eastern cities were brought to the West. In fact, the Turks didn’t spend much effort to apply the three-elements of city model in Anatolia. Rather, they adopted the city textures of the Byzantium and Hellenistic Era as they were. Consequently, the singular elements like mosque or market look more significant, rather than the three-elements of city model of the Eastern World.Actually, neighborhood is given prominence as the main element that determines the urban open spaces and the main unit that forms the urban texture in Anatolian Turkish cities. It provides spaces for facilities like mosque and market and constitutes the main urban open space texture of the city, through the coincidental squares, dead end streets and courtyards it contains.In particular, the house and its courtyard are the essential cell of the neighborhood and the urban texture. At this point, it is seen that the strong family structure of the Turks has an important effect on the social and physical appearance of the open spaces of the city. The house, when the hierarchical structure of the society is also considered, naturally resembles a small castle and happens to be the starting point of the public life where the women are totally excluded from the public eye. The fact, that women spend most of their lives in the house and courtyard, appears to be the main reason, which decreases the intensity of use of the urban open spaces. On the other hand, the market, where women are somehow joined, constitutes the center of the rumors and political debates, and therefore the liveliest space of the Turkish public life. The courtyards of the great mosques represent a tranquil and peaceful space comparing with the rush of the market and the urban open spaces in the Turkish cities appear as the spaces, which generally possess this tranquility

Ondokuzuncu Yüzyıl Öncesi Anadolu Türklerinde Kamu Yaşamı ve Açık Mekânlar

Öz

Kaynakça

• Akdağ, M., 1995, Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, 1243 -1453, Cilt 1, Cem Yayınevi, İstanbul.
• Aktüre, S., 1973, “XVII. Yüzyıl Başından XIX. Yüzyıl Ortasına Kadarki Dönemde Anadolu Osmanlı Şehrinde Şehirsel
• Yapının Değişme Süreci”, Journal Of The Faculty Of Architecture, METU, Ankara, 1, 1-15. Aru, K.A., 1998, Türk Kenti, YEM, İstanbul.
• Balıkhane Nazırı Ali Rıza Bey, 2001, Eski Zamanlarda İstanbul Hayatı, (ed. Ali Şükrü Çoruk), Kitabevi, İstanbul.
• Barkan, Ö.L., 1963, “Osmanlı İmparatorluğu’nda İmaret Siteleri Kuruluş ve İşleyiş Tarzına ait Araştırmalar”, İÜ İkti- sat Fakültesi Mecmuası, İÜ İktisat Fakültesi Yayınları, İstanbul, Cilt 23, 1-2, 239-296.
• Barkan, Ö.L., 1954, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Bir İskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Sürgünler”, İÜ İktisat Fa- kültesi Mecmuası, İÜ İktisat Fakültesi Yayınları, İstanbul, Cilt 15, 1-4, 2-530.
• Barthold, W., 1977, İslam Medeniyeti Tarihi, (ed. F.Köprülü), Diyanet Yayınları, Ankara.
• Baykara, T., 1985, “Türkiye Selçuklularında İdari Birim ve Bununla İlgili Meseleler”, Vakıflar Dergisi, Vakıflar Genel Mü- dürlüğü, Ankara, 19, 49-60.
• Cerası, M.M., 1999, Osmanlı Kenti, YKY, İstanbul.
• Cezar, M., 1996, “Türkler ve Şehirleri”, İslam Geleneğinden Günümüze Şehir ve Yerel Yönetimler, Cilt 1, İlke Yayınları, İstan- bul, 275-280.
• Cezar, M., 1983, Typical Commercial Buildings of the Ottoman Classical Period and the Ottoman Construction System, İş Bankası Ya- yınları, İstanbul.
• Cezar, M., 1977, Anadolu Öncesi Türklerde Şehir ve Mimarlık, İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• Çadırcı, M., 1996, “Anadolu Kentlerinde Mahalle”, Tarihten Günümüze Anadolu’da Konut ve Yerleşme, Tarih Vakfı Yurt Ya- yınları, İstanbul.
• Doğru, H., 1995, XVIII. Yüzyıla Kadar Osmanlı Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Görüntüsü, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Egli, E., 1962, Geschichte Des Staedtebaues, II, Eugen Rentsch Verlag, Stuttgart.
• Ergenç, Ö., 1988, “Şehir Tarihi Araştırmaları Hakkında Bazı Düşünceler”, Belleten, TTK, Ankara, Cilt 52, 203, 673-680.
• Ergenç, Ö., 1996, “Osmanlı Şehrinde Esnaf Örgütlerinin Fizik Yapıya Etkileri”, İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Ve Yerel
• Yönetimler, Cilt 1, İlke Yayınları, İstanbul, 407-418. Ergin, O.N., 1936, Türkiye’de Şehirciliğin Tarihi İnkişafı, İÜ Hukuk Fakültesi İktisat ve İçtimaiyat Enstitüsü Neşriyatı, İstanbul.
• Gabriel, A., 1934, Monument Turcs d’Anatolie, II, Editions de Bocard, Paris.
• Keleş, R., 1998, Kentbilim Terimleri Sözlüğü, İmge Kitabevi, Ankara.
• Kuban, D., 2003, “Biz Neden Meydan Yapamıyoruz”, Yapı Dergisi, YEM, İstanbul, 258, 66-69.
• Kuban, D., 1995, “Anadolu Kentlerinin Tarihsel Gelişimi ve Yapısı Üzerine Gözlemler”, Türk-İslam Sanatı Üzerine Deneme- ler, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• Kuban, D., 1968, “Anadolu Türk Şehri, Tarihi Gelişmesi ve Fiziki Özellikleri Üzerinde Bazı Gelişmeler”, Vakıflar Dergisi
• Vakıflar Genel Müdürlüğü, İstanbul, 7, 52-73. Kültür Bakanlığı, 1996a, Gravürlerle Türkiye, Anadolu, Cilt 1, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Kültür Bakanlığı, 1996b, Gravürlerle Türkiye, Anadolu, Cilt 2,Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Lynch, K., 1984, Good City Form, MIT Press, Cambridge.
• Mantran, R., 1990, XVII. Yüzyılın İkinci Yarısında İstanbul, Cilt 1, (çev: M.A. Kılıçbay & E. Özcan), TTK, Ankara.
• Peçevi İbrahim, 1981, Peçevi Tarihi, Cilt 1, (ed. B.S. Baykal), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Sauvaget, J., 1946, “Commet Étudier l’Historie du Monde Arabe”, Revue Africaine, Paris, 406-409.
• Tanyeli, U. 1987, Anadolu Türk Kentinde Fiziksel Yapının Evrim Süreci, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.
• Titçev, P., 1962, “Sur La Citiés Byzantines Aux XI-XIIe Siécles”, Byzantino Bulgarica, I, Zeitschriften, Sofya.
• Torres-Balbas, L., 1947, “Les Villes Musulmanes d’Espagne”, Annales de I’Institut d’études Oriantales, Alger IV, Paris, 6.
• Turan, O., 1996, Selçuklular Zamanında Türkiye, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
• Yenen, Z., 1993, Osmanlı Dönemi Türk Kentlerinin Kuruluş ve Gelişim İlkeleri, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.