Tas 38 Accounting of Intangible Assets

Yıl 2022, , 445 - 477, 30.10.2022

Mustafa Özaydın

https://doi.org/10.33723/rs.1166512

Öz

Rights that play an active role in increasing the profitability of the business, provide a competitive advantage to the business, but are not physically present are called intangible assets. In today's conditions, as digitalization increases, intangible assets are gaining more importance in the assets of businesses. In addition to physical assets, intangible assets are also used by businesses in order to continue their existence and to continue their activities uninterruptedly in the conditions of increasing commercial competition. Assets such as patent, copyright, import quota, software program, film, customer and supplier network and connection, distribution system, right to use name, right to operate, market dominance can be given as examples of intangible assets. By applying valuation to these assets in line with the market conditions, it becomes important that the assets are included in the financial statements correctly. Among these resources used by businesses, the assets that should be included in the class of intangible assets and their recording, valuation, depreciation, replacement expense, and application of impairment are regulated in detail in TAS 38 Intangible Assets Standard.

In this study, the accounting procedures and principles of the assets in the group of intangible fixed assets acquired by businesses in accordance with the provisions of TAS38 Intangible fixed assets standard are examined. Firstly; Basic information about the concepts enumerated in the TMS38 standard was given, then; Applications related to valuation, accounting, depreciation and other transactions of intangible assets are explained and application examples are given.

In the study, the conclusion was reached with the literature review and the application was made with the monograph method. At the same time, when the items included in the concept of intangible assets are examined, it is seen that the study includes the elements that will bring high added value to the economy and they should be emphasized.

Anahtar Kelimeler

Intangible Assets, Accounting Standards, TAS-38

TMS 38 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Öz

İşletmenin karlılığının artmasında etkin rol oynayan, işletmeye rekabet avantajı kazandıran, ancak fiziki olarak mevcut olmayan haklara maddi olmayan duran varlık denir. Günümüz şartlarında, dijitalleşme artıkça, işletmelerin varlıkları içerisinde maddi olmayan duran varlıklar gittikçe önem kazanmaktadır. İşletmeler tarafından, artan ticari rekabet şartlarında, varlıklarının devamı ve faaliyetlerinin kesintisiz olarak sürdürülebilmesi için fiziki varlıkların yanı sıra, maddi olmayan varlıklardan da faydalanılmaktadır. Patent, telif hakkı, ithalat kotası, yazılım programı, film, müşteri ve tedarikçi ağı ve bağlantısı, dağıtım sistemi, isim kullanma hakkı, faaliyet hakkı, piyasadaki hâkimiyet durumu gibi varlıklar, Maddi olmayan duran varlıklara örnek olarak verilebilir. Piyasa şartları doğrultusunda bu varlıklara değerleme uygulanarak, varlıkların mali tablolarda doğru bir şekilde yer alması önem kazanmaktadır. İşletmeler tarafından kullanılan bu kaynaklardan, maddi olmayan duran varlıklar sınıfına dâhil olması gereken varlıklar ile bunların muhasebe kayıtlarına alınması, değerlemeye tabi tutulması, yıpranma payı ayrılması, yenileme gideri, değer düşüklüğü uygulaması gibi konular TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardında ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

Bu çalışmada, işletmeler tarafından edinilen maddi olmayan duran varlıklar gurubundaki varlıkların, TMS38 Maddi olmayan duran varlıklar standardı hükümlerine göre muhasebeleştirilme usul ve esasları incelenmiştir. Öncelikle; TMS38 standardında sayılan kavramlar hakkında temel bilgiler verilmiş, ardından; maddi olmayan duran varlıkların değerlemesi, muhasebeleştirilmesi, amortismana tabi tutulması ve yapılması gereken diğer işlemler ile ilgili uygulamalar açıklanmış ve uygulama örnekleri verilmiştir.

Çalışmada literatür taraması ile sonuca ulaşılarak monografi yöntemi ile uygulama yapılmıştır. Aynı zamanda, maddi olmayan duran varlık kavramı içinde yer alan kalemler incelendiğinde, çalışmanın, ekonomiye yüksek katma değer kazandıracak unsurları içerdiği ve bunların üzerinde önemle durulması gerektiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Maddi Olmayan Duran Varlıklar, Muhasebe Standartları, TMS-38

Kaynakça

• Ağca, A., Akgün, M., Aksu, M., Alagöz, A., Arslan, E., Aslan, Ü. Ve Kağıtçı, A. (2009). Türkiye Muhasebe Standartları Uygulaması. Maliye ve Hukuk Yayınları.
• Akdoğan, N.& Tenker, N. (2007). Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Gazi Kitabevi.
• Akgül, B. Maddi Olmayan Duran Varlıkların İtfasına İlişkin IAS 38 ile IFRS 3 Standardında Yer Alan Düzenlemeler ve Türk Vergi Mevzuatıyla Karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi.
• Bingöl, E .(2016) Tms 38 Maddi Olmayan Duran Varlıkların Muhasebeleştirilmesi ve Halka Açık Şirkette Uygulaması,[Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi].
• Gençoğlu, Ü.C. (2007).Türkiye Muhasebe Standartları ve Uygulamalar. Türkmen Kitabevi.
• Haberal, Z. (2022). Maddi Olmayan Duran Varlıklar İçerisinde Markanın Önemi Ve Tms 38 Kapsamında Muhasebeleştirme Esaslarının Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi.15 (2), 389-414.
• Kesgin, M.M. (2006). Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların Uluslararası Muhasebe Standartlarındaki Düzenlemeleri ve Türk Vergi Mevzuatı ile Karşılaştırılması,[ Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi].
• Otlu, F. & Çukacı, C. Y. (2007). Şirket Birleşmelerinde Maddi Olmayan Duran Varlıklar ve şerefiyenin Muhasebe Standartlarına Göre Muhasebeleştirilmesi. Muhasebe Ve Denetime Bakış Dergisi.109-127.
• Örten, R.& Bayırlı, R. (2007) .TMS-16 Maddi Duran Varlıklar Standardına Göre Amortisman Ayırma ve Muhasebe Uygulamaları-I. Yaklaşım Dergisi.15-21.
• Sönmez, F. (2003).15 Nolu Muhasebe Standardı: AraŞtırma ve Geliştirme Maliyetleri. Vergi Dünyası Dergisi. 22. 26,187-193.
• Şahin, E. (2010). Uluslararası Muhasebe Standartları Çerçevesinde Oluşturulan Tms-16, Tms-36, Tms-38 Muhasebe Standartlarının Tekdüzen Muhasebe Sistemi İle Karşılaştırılması Ve Çorum’da Bir Sanayi İşletmesi Örneği,[Yüksek Lisanas Tezi, Hitit Üniversitesi].
• Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu [TMSK] (2009). Türkiye Muhasebe Standartları.
• Veli, Ö. & Çına Bal, E. (2008). TMS-38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı Kapsamında Araştırma Geliştirme Harcamaları ve İMKB’de İşlem Gören İşletmelerde İncelenmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. 2, 167.
• Yardımcıoğlu, M. Demirel, N. Ve Özer, V. (2008). Araştırma-Geliştirme Harcamalarının ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların TMS-38. Tekdüzen Muhasebe Sistemi. SPK Tebliği’ne Göre Muhasebeleştirme İşlemlerinin Karşılaştırılması. Mali Çözüm Dergisi. 85,43-58.