The Analysis of The Orientalist Knowledge and Discourse Production Process as a Hegemony Formation Means of West

Yıl 2018, , 95 - 112, 30.07.2018

Caner Övsan Çakaş

https://doi.org/10.33723/rs.422629

Öz

In this research study, it’s aimed to analyze the
correlations between the West’s hegemony formation policies over the East and
Islamic communities and orientalist knowledge and discourse production process
in the fields of “civilizing”, “democratizing” and “counterterrorism” from at
the begining of the 19’th century to today. 
In this research study, the deconstruction method which was developed by
Michel Foucault and adopted by Edward Said and Aziz El Azmeh, is prefered as
research method. In this context, orientalist knowledge and discourse
production process is deconstructed in the fields of  “civilizing”, “democratizing” and
“counterterrorism” from begining of 19’th century to today and causal
correlations between contents of these concepts and West’s imperialist
interests are elaborated. In this research study, it’s reached that,
orientalist knowledge and discourse production process had created a fictive
Islam and a tautology which always describes West with positive features but
East and Islam with negative features as an opposite of the West. It’s also
reached that this fictive Islam which had produced by orientalists, had used by
the West for the purpose of ensuring legistimacy its imperialist policies on
the East and Islamic communities. While this process had applied by the West
under the names of “civilize” throughout the 19’th centruy, it had been applied
under the names of “democratizing” and “counterterrorism” since the middle of
the 20’th centruy.

Anahtar Kelimeler

Deconstruction, Imperialism, Orientalism, West, Islam

BATI’NIN BİR HEGEMONYA KURMA ARACI OLARAK ORYANTALİST BİLGİ VE SÖYLEM ÜRETİM SÜRECİNİN ANALİZİ

Öz

Bu çalışmada Batı’nın 19’uncu Yüzyılın başından
günümüze kadar geçen süreç içerisinde genelde Doğu özelde İslam toplumları
üzerinde farklı şekillerde tezahür eden hegemonya kurma politikaları ile
oryantalist bilgi ve söylem üretim mekanizması arasındaki nedensel bağlantının
“medenileştirme”, “demokratikleştirme” ve “terörle mücadele” kavramları
üzerinden analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bu analiz sürecinde de çalışmanın
araştırma yöntemi olarak temellerini Michel Foucault’un attığı, Edward W. Said
ve Aziz El Azmeh tarafından da benimsenen yapı sökümü tekniği benimsenmiştir.
Bu kapsamda 19’uncu Yüzyıldan günümüze kadar geçen süreç içerisinde oryantalist
bilgi ve söylem üretimi “medenileştirme”, “demokratikleştirme” ve “terörle
mücadele” kavramları üzerinden yapı sökümüne uğratılarak, bahse konu kavramlar
ile Batı’nın emperyalist çıkarları arasındaki nedensel bağlantı ele alınmıştır.
Çalışmada oryantalist bilgi ve söylem üretim mekanizmasının Batı’nın
emperyalist çıkarlarına göre kurgusal bir İslam yarattığı ve sürekli Batı’yı
olumlayan fakat aynı oranda onun zıttı olarak tasarlanmış İslam’ı aynı oranda
olumsuzlayan bir totoloji haline geldiği görülmüştür. Oryantalistlerce
totolojik bir tarzda üretilen bu kurgusal İslam’ın da Batı tarafından 20’inci
Yüzyılın başına kadar “medenileştirme”, 20’inci Yüzyılın ikinci yarısından
günümüze kadar geçen süreç içerisinde de “demokratikleştirme” ve “terörle
mücadele” adı altında İslam toplumları üzerinde kendi hegemonyasına meşruiyet
kazandırmak amacıyla kullanıldığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yapı Sökümü, Emperyalizm, Oryantalizm, Batı, İslam

Kaynakça

• Abrahamian, Ervand. A History of Modern Iran, Cambridge University Press, Cambridge, 2008.
• Almond, Ian. Almond, History of Islam in German Thought From Leibniz to Nietzsche, Routledge, Londra, 2010.
• Arı, Tayyar. Geçmişten Günümüze Orta Doğu: Siyaset, Savaş ve Diplomasi, Bursa, 2008.
• Aydın, S. Mehmet. Siyasetin Aynasında Kültür ve Medeniyet, Kapı Yayınları, İstanbul, 2015.
• Ayman, S. Gülden. “Reconciliation with the Taliban: Challenges and Prospects”, The Journal of Security Strategies, Sayı: 17, 2013, ss. 1-22.
• Bhambra, K. Gurminder. Moderniteyi Yeniden Düşünmek: Post-Kolonyalizm ve Sosyolojik Tahayyül, çev: Özlem İlyas, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2015.
• Blunt, Wilfred Scawen. The Future of Islam, Sind Sagar, Lahore, 1975.
• Bricmont, Jean. Humanitarian Imperialism: Using the Human Rights to Sell Wars, Montly Review Press, New York, 2006.
• Bulut, Yücel. Oryantalizmin Kısa Tarihi, Küre Yayınları, İstanbul, 2016.
• Burgat, François. Face to Face With Political Islam, Tauris, New York, 2003.
• Clifford, James. “Oryantalizm Üzerine”, çev: Ferid Burak Aydar, Oryantalizm Tartışma Metinleri, ed: Aytaç Yıldız, Doğubatı Yayınları, İstanbul, 2014.
• Cryan, Dan. ve Shatil-Piero, Sharron. Kapitalizm: Günümüzün Üretim İlişkilerini Anlamak, çev: Melih Pekdemir, NTV Yayınları, İstanbul, 2012.
• Çoban, Bekir Zakir. Geçmişten Günümüze Papalık, İnsan Yayınları, İstanbul, 2009.
• Cuayyıt, Hişam. Avrupa ve İslam, çev: Kemal Kahraman, İz Yayınları, İstanbul, 1995.
• Demirtepe, M. Turgut ve Erdoğan, İbrahim. “Obama’nın Afganistan Stratejisi: Değişim ve Süreklilik”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, Sayı: 17, 2013, ss. 49-55.
• El Azmeh, Aziz. “Oryantalizmin Eklemlenmesi”, Oryantalistler ve İslamiyatçılar: Oryantalist İdeolojinin Eleştirisi, ed: Asaf Hüseyin, Robert Olson ve Cemil Kureşi, İnsan Yayınları, İstanbul, 2000.
• Endress, Gerhard. An Introduction to Islam, Edingburg University Press, Edingburg, 1988.
• Erdoğan, Ömer. Yahudilik Tarihi: Hz.Musa’dan İsrail’e Yahudilerin Tarihi, Kalipso Yayınları, İstanbul, 2000.
• Esposito, L. John ve Voll, J.L. Makers of Contemporary Islam, Oxford University Press, Oxford, 2001.
• Fanon, Frantz. Yeryüzünün Lanetlileri, çev: Şen Süer, Versus Yayınevi, İstanbul, 2013.
• Fontana, Josep. Çarpıtlımış Geçmişe Ayna: Avrupa’nın Yeniden Yorumlanması, çev: Nurettin Elhüseyin, Literatür Yayınları, İstanbul, 2003.
• Foucault, Michel. Bilginin Arkeolojisi, çev: Veli Urhan, Birey Yayıncılık, İstanbul, 1999.
• Foucault, Michel. İktidar’ın Gözü, Seçme Yazılar 4, çev: Işık Ergüden, Ayrıntı Yayınları, Ankara, 2003.
• Foucault, Michel. Deliliğin Tarihi, çev: Mehmet Ali Kılınçbay, İmge Kitapevi, Ankara, 2000.
• Foucault, Michel. Hapishanenin Doğuşu, çev. Mehmet Ali Kılınçbay, İmge Yayınevi, Ankara, 2000.
• Foucault, Michel. Cinselliğin Tarihi, çev: Hülya Tufan, Alfa Yayınları, İstanbul, 1993.
• Fukuyama, Francis.Tarihin Sonu ve Son İnsan, çev. Zülfü Dicleli, Gün Yayıncılık, İstanbul, 1999.
• Gerges, Fawaz. America and Political Islam: Clash of Cultures or Clash of Interests ?, Cambridge University Press, Cambridge, 1999.
• Halliday, Fred. “Oryantalizm ve Eleştirmenleri”, çev: Ferid Burak Aydar, Oryantalizm Tartışma Metinleri, ed: Aytaç Yıldız, Doğubatı Yayınları, İstanbul, 2014.
• Huntington, Samuel P. Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzeninin Yeniden Kurulması, çev. Mehmet Turhan, Okuyan Us Yayınları, İstanbul, 2005.
• Hüseyin, Asaf, Olson, Robert ve Kureşi, Cemil. Oryantalistler ve İslamiyatçılar: Oryantalist İdeolojinin Eleştirisi, İnsan Yayınları, İstanbul, 2000.
• Ikenberry, John. “Is American Multilateralism in Decline ?”, Foreign Policy Analysis, Cilt: 1, No: 3, 2003, ss. 533-546.
• Kalın, İbrahim. Ben, Öteki ve Ötesi: İslam-Batı İlişkileri Tarihine Giriş, İnsan Yayınları, İstanbul, 2016.
• Kissinger, Henry. Diplomasi, çev: İbrahim H. Kurt, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2011.
• Krauthammer, Charles, “The Unipolar Moment Revisited”, The National Interest, Cilt:23, Winter 2001/2002, ss. 5-17.
• Kula, Onur Bilge. Batı Edebiyatında Oryantalizm-II, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2011.
• Kumar, Deepa. İslamofobi: İmparatorluğun Siyaseti, çev: Işıl Alatlı, Pınar Yayınları, İstanbul, 2016.
• Kurzman, Charles. Liberal Islam: A Source Book, Oxford University Press, Oxford, 1998.
• Layne, Christoper. “Theory, History and U.S. Grand Strategy”, American Grand Strategy From 1940 to the Present, ed: Christoper Layne, Cornell University Press, Londra, 2006.
• Leamer, E. Edward. “A Flat World, A Level Playing Field, A Small World After All, or None of the Above? A Review of Thomas L. Friedman’s World is Flat”, Journal of Economic Literature, Cilt: 45, 2007, ss. 83-126.
• Le Goff, Jacques. Avrupa’nın Doğuşu, çev: Timuçin Binder, Literatür Yayınları, İstanbul, 2008.
• Leffler, P. Melvyn “9/11 and the Past and Future of American Foreign Policy”, International Affairs, Cilt: 79, Sayı: 5, 2003, ss. 1045-1063.
• Lens, Sidney. The Forging of the American Empire: From the Revolution to Vietnam; A History of US Imperialism, Pluto Press, Chicago, 2003.
• Lerner, Daniel. The Passing of the Traditional Society: Modernizing the Middle East, Free Press, New York, 1995.
• Lewis, Bernard. “The Roots of Muslim Rage”, Atlantic Monthly, Cilt: 266, No. 3, 1990, s. 60.
• Lilla, Mark. Pervasız Dahiler, çev: Ahmet Ergenç, Paradigma Yayınları, İstanbul, 2006.
• Little, Douglas. American Orientalism, University of North Carolina Press, Chapel Hill, 2002.
• Lockman, Zachary. Contending Visions of the Middle East: The History and Politics of Orientalism, Cambridge University Press, Cambridge, 2004.
• Loomba, Ania. Kolonyalizm Postkolonyalizm, çev: Mehmet Küçük, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2000.
• Matthews, Jessica Tuchman. “September 11, One Year Later: A World of Change”, Carnegie Endowment for International Peace Policy Brief, August 2002,http://carnegieendowment.org/2002/08/18/september-11-one-year-later-world-of-change/ekx
• McAlister, Melani. Epic Encounters. Culture, Media and US Interests in the Middle East since 1945, University of California Press, Berkeley, 2005.
• Miller, Judith. “The Challenge of Radical Islam”, Journal of Foreign Affairs, http://www.foreignaffairs.com/articles/48755/judith-miller/the-challenge-of-radical-ıslam (19.02.2018)
• Morris, Ian. Dünya’ya Batı Neden Hükmediyor: Şimdilik, çev: Gül Çağalı Güven, Alfa Yayınları, İstanbul, 2014.
• Munslow, Alun. Tarihin Yapısökümü, çev: Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2000.
• Oxtoby, Willard ve Segal, Alan. Concise Introduction to World Religions, Oxford University Press, Oxford, 2007.
• Öztürk Çoban, Ebru. Modern Devlet, Biyoiktidar, Soykırım: Ruanda Örneği, Adres Yayınları, Ankara, 2010.
• Pruett, E. Gordon. “İslam ve Oryantalizm”, Oryantalistler ve İslamiyatçılar: Oryantalist İdeolojinin Eleştirisi, ed: Asaf Hüseyin, Robert Olson ve Cemil Kureşi, İnsan Yayınları, İstanbul, 2000.
• Racevskis, Karlis. “Edward Said ve Michel Foucault”, çev: Ferid Burak Aydar, Oryantalizm Tartışma Metinleri, ed: Aytaç Yıldız, Doğubatı Yayınları, İstanbul, 2014.
• Ramazan, Tarık. Avrupalı Müslüman Olmak, çev. Ayşe Meral, Anka Yayınları, İstanbul, 2005.
• Roberts, M. John. Dünya Tarihi: 18’inci Yüzyıl ve Sonrası, çev: İdem Erman ve Tansu Akgün, İnkilap Yayınları, İstanbul, 2011.
• Rodinson, Maxime. Europe and the Mystique of Islam, B.Tauris, Londra, 2002.
• Rubin, N. Andrew. “Edward W. Said (1935-2003)”, çev: Ferid Burak Aydar, Oryantalizm Tartışma Metinleri, ed: Aytaç Yıldız, Doğubatı Yayınları, İstanbul, 2014.
• Said, W. Edward. Şarkiyatçılık: Batı’nın Şark Anlayışları, çev: Berna Ülner, Metis Yayınları, İstanbul, 2000.
• Said, W. Edward. Oryantalizm: Sömürgeciliğin Keşif Kolu, çev: Selahattin Ayaz, Pınar Yayınları, İstanbul, 1989.
• Sheehi, Stephen. Islamophobia: The Ideological Campaign Against Muslims, Clarity Press, New York, 2011.
• Sim, Suart ve Loon, Borin Van. Eleştirel Teori: Aydınlanmadan Postmodernizme, çev: Akın Emre Pilgir, NTV Yayınları, İstanbul, 2010.
• Sharma, D. Shalendra. “The Many Faces of Today’s Globalization: Survey of Recent Literature, New Global Studies, Cilt: 2, No: 2, 2008, ss. 2-6.
• Skidmore, David. “Understanding the Unilateralist Turn in U.S. Foreign Policy”, Foreign Policy Analysis, Cilt: 2, No: 3, 2005, ss. 207-228.
• Slattery, Martin. Sosyolojide Temel Fikirler, çev: Ümit Tatlıcan ve Gülhan Demiriz, Sentez Yayınları, Ankara, 2012.
• Spurr, David. Rhetoric of Empire, Duke Univeristy Press, Durham, 1993.
• Stiglitz, E. Joseph. “The Overselling of Globalization”, Globalization: What’s New ?, ed: Michael M. Weinstein, Colombia University Press, New York, 2005.
• Tilly, Charles. Avrupa’da Devrimler 1492-1992, çev: Özden Arıkan, Alfa Tarih Yayınları, İstanbul, 2016.
• Wendt, Alexsander. “Anarchy is What States Make of It: The Social Construction of Power Politics”, International Organization, Cilt: 46, No: 2, 1992, ss. 391-423.