1940’LI YILLARDA TÜRKİYE’DE ENTELİJANSİYA, BASIN VE SİYASET İLİŞKİSİ ÜZERİNE

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 126 - 141, 30.07.2018

Pınar Akarçay Gökhan Ak

https://doi.org/10.33723/rs.429262

Cited By: 1

Öz

1940’lı yıllar, Türkiye tarihinde gerek sosyal,
gerekse siyasal açıdan türlü toplumsal gelişmelerin yaşandığı bir  dönem olmuştur. Bunların birçok etkisini
günümüzde dahi görmek mümkündür. Bu anlamda, 1940’lı yılların ilk yarısındaki
II. Dünya Savaşı yılları Türk entellektüel, iktisadi ve siyasal hayatında çok
değişik ve köklü etkilere yol açmıştır. İkinci yarıda Batı ve ABD eksenli
gelişmelerin sosyo-politik ve ekonomik etkileri ise Cumhuriyet tarihinin en
önemli dönüm noktalarından birisini oluşturmuştur. Zira Türkiye bu dönemde Batı
ile sosyo-ekonomi, kültürel ve demokratikleşme bağlamlarında tam entegrasyon
haline girmeye başlamıştır. Bununla birlikte, 1940’lı yıllar gerek toplumsal,
gerekse siyasal açıdan hiç de stabil olmayan, çok yönlü yıllar olmuştur.
Durumlar, etkiler, yaklaşımlar ve baskılar her kesim için etkinlik
gösterdiğinden, 1940’lı yılların Türkiye’sindeki toplum ve siyaset ilişkisi,
günümüze ayna olması bakımından da incelenmeye değerdir. Bu çalışmanın ana amacı,
1940’lı yıllarda Türkiye’de toplum ve siyaset arasındaki etkileşimleri
irdelemektir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, 1940’lı Yıllar, Entelektüel Yaşam, Siyaset, Basın, Toplum

On Relation Between Society, Inteligencia, Media and Politics in Turkey During the Years of 1940s

Öz

Years of 1940s in the Turkish History had been an era that
had been observed various societal developments related with social and
political aspects. By this view, II. World War years in the first half of the
1940s caused different and concrete effects on the Turkish intellectual,
economical and political life. Those developments in line with the Western- and
US-oriented socio-political and economical effects observed at the second half
of the 1940s could be accepted as one of the most important thresh-holds of the
Republican history. It is due to the situation that Turkey has commenced to
engage into a total entegration with the Western World during this period
regarding socio-economical, cultural and democratization aspects. However,
years of the 1940s had been actually years of unstabilization and muti-faceted
effects stemming from the reasons due to social and political areas. While
situations, effects, approaches and pressures had realized for every sides and
classes in the society, the relations between society and politics in Turkey
during the years of 1940s have a great value in examining the issue in line
with the acceptance that those years could act as mirror for current times. Therewithal,
the main aim of this study is to examine the relation between society and
politics in Turkey during the years of 1940s. 

Anahtar Kelimeler

Turkey, Years of 1940s, Intellectual Life, Politics, Media, Society

Kaynakça

• 24 Saat. (1947). “Ankara Üniversitesi Dil Tarih-Coğrafya öğrencilerinin gazetemize gönderdiği mektup”. Sayı 12 (05 Mart), s. 1 ve 4.
• AĞDUK GEVREK, M. (1998). “Yurt ve Dünya/1941-1944: 1940’ların “Solunun” Ankara Çevresi”, Toplum ve Bilim, 78: 255-272.
• Akşam. (1945a). “Sabahaddin Âli Bakanlık emrine alındı”, 12 Aralık, s. 2.
• Akşam. (1945b). “İki doçent Bakanlık emrine alındı”, 16 Aralık, s. 2.
• Akşam. (1945c). “Profesör ve öğretmenler: Siyasî mahiyette yazılar yazamıyacaklar”, 16 Aralık, s. 2.
• Akşam. (1947a). “Sabahaddin Âli mahkûm oldu”, 11 Mart, s. 2.
• Akşam. (1947b). “Amerika Orta Doğuda Ingilterenin yerini alıyor”, 04 Mart, s. 1.
• Akşam. (1947c). “Yunanistana ve Türkiye yapılacak yardım-Beyaz sarayda Trumanın başkanlığında mühim bir toplantı yapıldı”, 08 Mart, s. 1.
• Akşam. (1947d). “Amerikanın yardım-Truman, Türkiyeyi doğrudan doğruya desteklemek istiyor”, 10 Mart, s. 1.
• Akşam. (1947e). “Wallace diyor ki: Türkiye ve Yunanistan işi dünya barışı bakımından en ehemmiyetli meseledir”, 11 Mart, s. 1.
• Akşam. (1947f). “Amerikan yardımının gayesi: Türk ordusunun kudretini artırmaktır”, 12 Mart, s. 1 ve 2.
• Akşam. (1947g). “Vandenberg diyor ki: Türkiye ve Yunanistan’ın istiklâlleri dünya barışı için elzemdir”; “Türkiye-Amerika: Walter Lipmann “Türkiye ile ittifak yapmalıyız” diyor”; “Cumhuriyetçi Marrow, Yunanistan ve Türkiyenin, diğer birçok memleketler gibi, komünistliğe karşı ileri karakol vazifesi gördüklerini açıkça ifade etmiştir.”, 13 Mart, s. 1.
• Akşam. (1947h). “Ankara Üniversitesinde-Bir hâdise yüzünden serbes konferanslar kaldırıldı”, 06 Mart, s. 2.